Morgunblaðið - 22.11.1995, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Rcett um á Landsfundi ab hleypa karlmönnum inn í starf Kvennalistans,
efna til samstarfs vib abra flokka eba leggja nibur vopn og snúa sér ab 1/jjHjjji
rn. ,, ,11111
re-MU ND ■
Ég skal, ég skal, ég líka og . . .
Blass segir atburðina á Vatnajökli hafa verið hræðilega
„Lengi viss um að
við myndnm deyja“
BLASS hefur sent íslenskum ferða-
málayfirvöldum bréf með kröfu um
að sett verði á stofn rannsóknanefnd
vegna hrakninganna á Vatnajökli. í
því lýsir hann meðal annars í stuttu
máli hvemig þær koma honum fyrir
sjónir og lýsir allri ábyrgð á hendur
þeim sem að ferðinni stóðu.
Blass segir að upphaf þessa
„hræðilega atburðar“ megi tíma-
setja á hádegi 20. ágúst, „þegar við
vorum neydd til þess að yfirgefa
snjóbflinn, þrátt fyrir mótbárur
nokkurra úr hópnum, þar á meðal
mínar, þar sem við gerðum okkur
grein fyrir að veður hafði skipast
skjótt í lofti og hindraði að upphaf-
legri ferðaáætlun væri framfylgt.
í ofsaveðri á hálum ís
Eftir að við höfðum barist fyrir
lífinu í ofsaveðri á hálum ís og brött-
um, alsnjóuðum brekkum þangað
tii við neyddumst loks til þess að
skríða á fjórum fótum eftir jöklinum
(vegna þess hversu kraftur vindsins
var gríðarlegur) tókst okkur að
finna sæmilegt skjól um klukkan
19.30 til 20.00. Okkur var loksins
bjargað um kiukkan sjö næsta
morgun vegna hæfni og átaks ís-
lenskra björgunarsveita sem fundu
okkur um nóttina og þyrluáhafnar
sem flutti okkur á sjúkrahúsið á
Akureyri,“ segir Blass.
Hann var útskrifaður frá Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri 22.
ágúst sl. og kveðst þá hafa verið
með annars stigs kalsár á báðum
hnjám, marbletti, snúinn á fæti og
ekki haft neina tilfinningu að hluta
í höndum og fótum. Tveimur
mánuðum síðar gat hann að sögn
ennþá ekki unnið og „neyðist til að
dvelja heima við vegna stöðugra
verkja, auk þess sem fullur bati er
ekki tryggður".
Hann segir að eiginkona sín hafi
sloppið betur en hann, með mar-
bletti, vægt kal og verki í hnjám,
en alls hafí yfir tíu ferðamenn í
hópnum meíðst.
Mikið sálrænt áfall
„Við vorum lengi viss um að við
myndum deyja á jöklinum meðan
stormurinn geisaði og hvorki hjálp
né öruggur áfangastaður voru í
sjónmáli. Menn geta því gert sér
hið andlega áfall og sálrænar afleið-
ingar þess í hugarlund," segir Blass.
Hann segir að vegna tungumála-
erfiðleika hafi hópurinn átt erfitt
með að skilja fréttaflutning af
hrakningum hópsins og þær spurn-
ingar sem vöknuðu um skipulagn-
ingu ferðarinnar í kjölfarið, en af
því sem fyrir hann var túlkað hafi
mátt ráða að leiðsögumaður þeirra
og aðrir hlutaðeigendur kenndu
ferðamönnunum um að vera van-
búnir og ekki í nægjanlegu góðu
líkamlegu ástandi fyrir jafn erfiða
ferð._
„Ég vil eingöngu segja að þarna
er um að ræða grófa tilraun af
þeirra hálfu til að skjóta sér undan
allri þeirri ábyrgð sem þeir báru á
ótrúlegri röð rangra ákvarðana,
brotum á grundvallaröryggisregl-
um og dómgreindarbrest varðandi
einfaldar staðreyndir sem leiddi
næstum til dauða fjölda manna,“
segir Blass.
ísraeli vísar allri ábyrgð á hendur
aðstandenda ferðar á Vatnajökil
Reiknar með hárri
skaðabótakröfu
„SÖKUM vanrækslu skipuleggjanda
ferðarinnar, leiðsögumanns og
stjómanda snjóbílsins, dómgreindar-
leysis þeirra, röngu mati á aðstæðum
og brotum á hefðbundnustu öryggis-
reglum, týndum við næstum því lífi
og slösuðumst ilia,“ segir Emanuel
Blass, 50 ára ísraelskur verkfræðing-
ur sem var ásamt eiginkonu sinni í
hópi 26 eríendra ferðamanna sem
lentu í hrakningum á Vatnajökli 20.
ágúst sl.
„Þarna var ekki um að ræða ein-
hverja óviðráðanlega þætti á borð
við að eldfjall taki skyndilega að
gjósa heldur samsafn ótrúlegra mis-
taka af manna völdum," sagði hann
í samtali við Morgunblaðið.
Endar fyrir dómstólum
Blass hefur gert kröfu um að ís-
lensk stjómvöld skipi rannsókna-
nefnd sem kanni slysið tii hlítar.
Hann hefur ákveðið að leita lagalegs
réttar sín vegna ferðarinnar og þess
sem úrskeiðis fór, en segir það velta
á ákvörðunum lögfræðinga sem hann
hafi samráð við hvaða aðili eða aðil-
ar verði sóttir til saka, þ.e. eingöngu
ísraelska ferðaskrifstofan sem seldi
ferðina, eingöngu Samvinnuferðir-
Landsýn sem skipulagði ferðina og
seldi til ísraelsku ferðaskrifstofunnar
eða bæði fyrirtækin.
„Málið endar fyrir dómstólum, það
er með öllu ljóst," segir Blass og
fullyrðir að aðrir ísraelar í hópnum
íhugi einnig lögsókn og að haft verði
samband við aðra ferðafélaga þeirra
frá öðrum löndum. Hann segir að
umtalsverðra skaðabóta verði krafíst
og muni skaðabótakrafa að öllum
líkindum byggjast bæði á kostnaði
vegna misheppnaðrar ferðar, þján-
ingabótum og örorkumati.
Nýr rektor MH
Vill samræmd
próf í fram-
haldsskóla
ERU breytingar í
vændum í skólastarfi
Menntaskólans við
Hamrahlíð?
„Menntaskólinn við
Hamrahlíð hefur ákveðna
sérstöðu _ meðal framhalds-
skóla á íslandi vegna þess
að hann skipulagði á sínum
tíma, fyrstur allra, alla
kennslu í svonefndu
áfangakerfi. Allt starf og
öll þróunarvinna hefur síðan
dregið dám af þeirri miklu
breytingu sem felst í því að
hverfa frá bekkjarheildinni
og skipuleggja allt nám út
frá einstaklingnum. Engar
stórvægilegar breytingar
eru á döfínni hvað snertir
almennt skólastarf í MH.
Ég mun beita mér fyrir því
að skólinn verði áfram
öflugur bóknámsskóli, þar sem
nemendum gefst kostur á því að
setja sitt mark á námið og und-
irbúa sig' fyrir þá framtíð sem
bíður þeirra.“
- Hefur Menntaskólinn við
Hamrahlíð ennþá sérstöðu ískóla-
kerfi okkar?
„Hann var á sínum tíma skil-
greindur sem tilraunaskóli og
ævinlega stóð til að gera úttekt
á starfsemi skólans og þá sérstak-
lega sjálfu áfangakerfinu, hvernig
það kæmi út í raun. Sú úttekt
hefur enn ekki farið fram en það
þarf nauðsynlega að gera hana.
Aðeins þannig er hægt að bera
saman árangur áfangakerfisins
og gamla bekkjakerfisins. Skólinn
hefur sérstöðu vegna þess að
hann hefur á undanfömum árum
þróað áfram áfangakerfíð svo
upphaflegu markmiði þess verði
náð og innan Menntaskólans við
Hamrahlíð er mikill áhugi fyrir
því að þróa þetta kerfí áfram og
halda áfram tilraunum í skóla-
starfi.“
- Er áfangakerfið íslensk upp-
finning?
„Já, ég held ég verði að telja
það. Kennarar Menntaskólans við
Hamrahlíð hafa þróað hugmynd-
ina undir stjóm Guðmundar Arn-
laugssonar, fyrsta rektors hans.
Ef einhvers staðar ætti að leita
fyrirmynda þá væri það helst í
Bandaríkjunum. Á síðustu árum
hafa menntamálayfirvöld í Sví-
þjóð sýnt þessari skólagerð,
áfangakerfinu, mikinn áhuga og
hafa Svíar komið í fjölmargar
heimsóknir til þess að kynna sér
íslenska framhaldsskóla. Þeir
hafa ákveðið að taka upp áfanga-
kerfi í sænskum framhaldsskól-
um. Það er ekki nokkur vafi á
að fyrirmynd þeirra er íslenski
áfangaskólinn. Þeirra
sjónarmið er að fjöl-
þætt samfélag nútím-
ans krefjist þess að í
framhaldsskólum verði
tekið mið af þörfum
hvers einstaklings. _____
Hinn mátinn, að skil-
greina námsmarkmið út frá hópi
nemenda (bekkjarheild), er þar
með dæmdur úr leik.“
- Hver er helsta sérstaða
áfangakerfisins?
„Það er einstaklingsbundið
nám þar sem nemendum er gefinn
kostur á fjölbreyttum möguleik-
um sem samræmast getu þeirra,
áhuga og ekki síst framtíðará-
formum. Það er að skipuleggja
sveigjanlegt skólastarf þar sem
nemandinn ræður að verulegum
hluta innihaldi og samsetningu
Sverrir Einarsson
► Sverrir Einarsson hefur
verið settur rektor Mennta-
skólans við Hamrahlíð frá 1.
janúar að telja. Sverrir er
fæddur á Selfossi árið 1948.
Hann lauk stúdentsprófi frá
Kennaraskóla íslands árið
1971, fil. cand. prófi frá há-
skólanum í Stokkhólmi og
kennaraprófi frá Kennarahá-
skólanum í Stokkhólmi árið
1977. Hann var einn vetur við
skólastjórnarnám við háskól-
ann í Örebro í Svíþjóð. Hann
hefur kennt við Menntaskólann
í Hamrahlíð frá 1979. Hann er
kvæntur Karólínu Huldu Guð-
mundsdóttur og eiga þau tvö
börn. Sverrir á tvær dætur frá
fyrra hjónabandi.
Nemendum
skipt í hópa í
samræmi við
árangur
námsins, samtímis því sem hann
axlar þá ábyrgð sem því fylgir.
Það er að taka tillit til mismun-
andi þarfa nemenda, svo sem
hæfni þeirra og þekkingar,
reynslu og áhuga. Eitt markmiðið
er líka að vinna að stöðugum
endurbótum og breytingum á
námi og skipulagi náms í sam-
ræmi við þróun og breytingar í
samfélaginu."
Sýnist þér vera breyting í
vændum í íslenska framhalds-
skólakerfinu?
„Já, ég held að ég verði að
telja það því fyrir Alþingi liggur
nú frumvarp um nýjan framhalds-
skóla. Þar er tekið á fjölmörgum
þáttum skólastarfs, sem fyrst og
fremst snúa að verknámsskólum
en snerta vissulega bóknámsskóla
einnig. Ég er hlynntur því að
nemendum verði skipt í hópa við
upphaf framhaldsnáms í sam-
ræmi við námsárangur við lok
grunnskóla. Skólinn er til fyrir
nemendur og þeim er
enginn greiði gerður
með því að vera leiddir
inn á bóknámsbrautir
sem þeir hafa engar
forsendur til að geta
lokið. Tvennt er til ráða,
”~'“ annaðhvort að leiða þá
nemendur inn á aðrar námsbrautir
með öðrum skilgreindum mark-
miðum eða þá að undirbúa nem-
endur enn frekar undir framhalds-
námið. Þá er ég og hlynntur því
að koma á samræmdum prófum í
framhaldsskólum en tel jafnframt
að þau verði að vera skipulögð á
forsendum framhaldsskólans
sjálfs. Framhaldsskólar í dag eru
mjög ólíkir bæði hvað snertir
námsframboð og námskröfur og
full þörf er á því að koma upp
innra námsmati í þeim.“