Morgunblaðið - 10.05.1996, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 10. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Verkalýðsfélög starfsmanna við Hvalfjarðargöng
Sýking í rjómabollum
Vilja samning sambærilegan
við virkjanasamninginn
VERKALÝÐSFÉLÖG starfs-
manna sem vinna við gerð Hval-
fjarðarganga gera kröfu um að
samsvarandi kjör gildi við gerð
gangnanna og um hefur samist í
svonefndum virkjanasamningum
sem gilda við virkjanagerð, en þeir
voru endurnýjaðir fyrir skömmu.
Aðilar hafa ræðst við óformlega,
en frekari viðræður hafa ekki verið
tímasettar.
Félögin sem um ræðir eru verka-
mannafélagið Dagsbrún, Verka-
lýðsfélag Akraness, Rafiðnaðar-
samband íslands og Samiðn. Guð-
Eldsvoði í loðnu-
verksmiðju Lóns hf.
á Vopnafirði
Overulegar
skemmdir
urðu á verk-
smiðjunni
Vopnaf ir ði .Morgu nblaðið
ELDUR varð laus í þaki loðnu-
verksmiðjunnar Lóns hf. á
Vopnafirði um tólfleytið í gær.
Ekki er vitað fyrir víst um elds-
upptök. Það gekk maður undir
manns hönd í slökkvistarfinu
og vaskleg framganga iðnaðar-
manna og starfsmanna verk-
smiðjunnar bjargaði miklu áður
en slökkvilið kom á staðinn.
Sennilegasta skýringin á
eldsupptökum, að sögn Friðriks
Guðmundssonar, forstjóra Lóns
hf., er að eldur hafi orðið laus
þegar verið var að vinna með
slípirokk upp við þak rétt fyrir
hádegi.
Miklar endurbætur hafa ver-
ið gerðar á verksmiðjunni á síð-
ustu mánuðum, m.a. skipt um
klæðningu utan á verksmiðj-
unni og nýtt þak sett á hana.
Tókst að ráða niðurlögum elds-
ins á um einni klukkustund og
fór betur en á horfðist í fyrstu.
Friðrik Guðmundsson taldi
skemmdir óverulegar.
Eldsvoðinn varð á versta
tíma fyrir Lón hf. Bræðslan er
að hefjast af fullum krafti og
síldarvertíðin að byrja. Fram-
leiðslutap hefði getað oðrið
verulegt en Vopnfirðingar
binda miklar vonir við síldveið-
arnar og hafa nýlega fest kaup
á síldveiðiskipinu Sunnuberg-
inu.
mundur Gunnarsson, formaður
Rafiðnaðarsambandsins, sagði að
félögin gerðu kröfu um að sambæri-
legir samningar giltu við jarð-
gangagerðina og gilda við virkjana-
gerð og síðan kæmu álögur ofan á
samninginn þegar farið væri inn í
göngin. Félögin hefðu kynnt gagn-
aðilanum kröfur sínar fyrir um það
bil viku og hann hefði átt von á
fundi í þessari viku en ekki hefði
orðið af þeim fundi. Hann kvaðst
óttast að eins og málin stæðu nú
gæti slegið í mjög harkalega brýnu
þarna á næstunni.
FINNUR Ingólfsson, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, segir að ekki
megi útiloka auðlindaskatt einungis
vegna þess að verið sé að skatt-
leggja nýtingu auðlinda. Þá megi
ekki aðeins líta á slíkan skatt sem
tæki til sveiflujöfnunar, þó svo að
vel mætti hugsa sér að hægt yrði
að nota hann til þess að draga úr
sveiflum í efnahagslífinu og jafna
samkeppnisstöðu milli atvinnu-
greina. Finnur segir hinS vegar að
enn sem komið er sé hér einungis
um hans eigin skoðar.ir að ræða og
upptaka slíkrar skattheimtu sé ekki
uppi á borðinu hjá ríkisstjóminni.
Eins og fram kom í Morgunblað-
inu í gær, lýsti viðskiptaráðherra
því yfir á ársfundi Iðnlánasjóðs í
fyrradag, að hann útilokaði ekki að
hér yrði lagður á auðlindaskattur.
Hann sagði það hins vegar vera
lykilatriði i þessu efni að slíkur
skattur verði lagður á allar atvinnu-
Páll Sigutjónsson, forstjóri ís-
taks, sagði að engar formlegar við-
ræður hefðu átt sér stað í þessum
efnum, þó að menn hefðu hist. Fyr-
irtækið væri í Vinnuveitendasam-
bandinu og samningar væru í gildi
á þessu svæði til áramóta. Þetta
hefði ekkert með virkjanasamninga
að gera. Þeir væru gerðir vegna
virkjana Landsvirkjunar upp á há-
lendinu þar sem væru fjölmennir
vinnustaðir. Þetta væri á Reykja-
víkursvæðinu. Þar væru samningar
í gildi og honum væri ekki kunnugt
um að nein vandamál væru uppi
greinar sem nýti sameiginlegar auð-
lindir þjóðarinnar og ítrekaði hann
þá afstöðu sína er Morgunblaðið
innti hann nánar eftir þessum hug-
myndum í gær.
Iðnaðurinn fremur átt að
greiða auðlindaskatt á sl. ári
„Að einhveiju leyti erum við að
leggja auðlindagjald á atvinnuvegi
í dag, ef við lítum t.d. á vikurinn,
þá er greitt námagjald af honum,“
segir Finnur. „Þessar hugmyndir
mínar snúast fyrst og fremst um
þá spurningu í hvað menn ætli að
nýta auðlindagjald eða auðlinda-
skatt.
Ef menn ætla að nýta hann til
þess að jafna samkeppnisstöðu á
milli atvinnuveganna hefði iðnaður-
inn í landinu sennilega frekar átt
að greiða slíkan skatt en sjávarút-
vegurinn, ef við horfum á árið 1995,
þar sem afkoman í iðnaðinum var
milli fyrirtækisins og starfsmanna
þess á vinnustaðnum.
Einn óformlegur fundur
Sigurður Bessason, varaformað-
ur Dagsbrúnar, sagði að einn
óformlegur fundur hefði átt sér stað
við Fossvirki um kjör við ganga-
gerðina. Á fundinum hefði verið
farið almennt yfir stöðu málsins og
fyrirtækið útskýrt sína hlið. Frekari
fundir væru fyrirhugaðir því það
þyrfti að fást niðurstaða í þessum
efnum, en þeir hefðu ekki verið
tímasettir.
að mörgu leyti betri en í sjávarút-
veginum.
Ég segi að það geti að mörgu
leyti verið skynsamlegt að leggja á
auðlindaskatt, en hann verður að
leggjast á allar atvinnugreinar. Það
á ekki að leggja hann sérstaklega
á sjávarútveginn því höfuðverkefni
sjávarútvegsins í dag er að byggja
upp fiskistofnana og greiða niður
skuldir sínar.“
Finnur segir að ef menn fari þá
leið að leggja auðlindagjald á at-
vinnuvegina, þá verði aðrir skattar
að lækka á móti. „Auðlindaskattur
er kannski sem slíkur að mörgu leyti
mjög hentugur og traustur gjald-
stofn. Svo er líka hægt að nota
hann til þess að jafna samkeppnis-
aðstöðu milli atvinnuveganna eftir
því hvernig gengið er á hverjum
tíma, ef menn vilja það.
Þá er hægt að hugsa sér að auð-
lindagjaldið yrði mismunandi frá
Salmonella
meðvirkandi
orsök við tvö
dauðsföli
ALDRAÐUR sjúklingur á Landspít-
alanum lést fyrir skömmu og var
salmonellusýking talin meðvirkandi
orsök að dauða hans. Áður hafði
annar aldraður sjúklingur með salm-
onellusýkingu látist. Þriðji sjúkling-
urinn er enn alvarlega veikur.
Karl G. Kristinsson, læknir og for-
maður sýkingavarnanefndar Land-
spítalans, sagði að fyrir rúmri viku
hefði verið farið yfír spurningalista
með svörum þeirra sem sýktust. Þar
hefði komið fram, að 11 töldu sig
ekki hafa náð sér að fullu eftir salm-
onellusýkinguna, sem rakin var til
ijómabolla á spítalanum í febrúar.
Umkvörtunarefni hinna 11 eru
magaverkir, linar hægðir, lystar-
leysi, kviðverkir og þrekleysi. Að
auki voru þrír enn frá vinnu, þar sem
salmonella greindist enn í saur þeirra
og þeir störfuðu við matvælaiðnað.
----------»■■■» «-
TF-SIF sótti sjómann
í spænskan togara
TF-LÍF varð
frá að hverfa
MINNI þyrla Landhelgisgæslunnar,
TF-SIF, sótti sjúkan sjómann, sem
var með drep í fæti, um borð í
spænskan togara um 100 sjómílur
vestsuðvestur af Reykjavík kl. 5 í
gæmorgun og var maðurinn fluttur
á Sjúkrahús Reykjavíkur. Áður hafði
stærri þyrlan, TF-LÍF, reynt að
sækja manninn en orðið frá að hverfa
vegna veðurs og myrkurs.
Samkvæmt upplýsingum Land-
helgisgæslunnar barst í fyrrakvöld
beiðni frá björgunarmiðstöð í Madrid
á Spáni þar sem óskað var eftir að
alvarlega sjúkur maður yrði sóttur
sem fyrst með þyrlu um borð í
spænska togarann Esperanza
Menduina svo takast mætti að bjarga
fæti hans, en drep var komið í fót-
inn. Togarinn var þá staddur um 150
sjómílur suðvestur frá Reykjavík á
leið af úthafskarfamiðunum suðvest-
ur af Reykjanesi til Reykjavíkur með
sjúklinginn.
einni atvinnugrein til annarrar, eftir
því hvernig aðstæður væru á hveij-
um tíma, bæði markaðsaðstæður
erlendis, gengisskráning og þar
fram eftir götunum. Þannig væri
einnig hægt að nota skattinn til
sveiflujöfnunar og að jafna sam-
keppnisaðstæður. Aðalatriðið er
hins vegar að hann ætti að leggjast
á allar atvinnugreinar sem eru að
nýta auðlindirnar."
finnur segir að mögulegt væri
t.d. að lækka tryggingagjaldið í
samræmi við þann tekjuauka sem
auðlindaskatturinn myndi færa
ríkissjóði. Mestu máli skipti að slík-
ur skattur yrði ekki til þess að leggja
auknar álögur á atvinnulífið. Nauð-
synlegt se að stuðla að því að at-
vinnulífið græði og byggi upp eigið
fé sitt til þess að það geti ráðist í
auknar fjárfestingar í atvinnulífinu
og þannig stuðlað að auknum hag-
vexti og sköpun fleiri starfa.
Morgunblaðið/Pétur H. Issleifssson
Iðnaðar- og viðskiptaráðherra útilokar ekki upptöku auðlindagjalds
Auðlíndaskattur ekkí á
dagskrá ríkisstjómar j