Morgunblaðið - 10.05.1996, Blaðsíða 1

100 SIÐUR B/C/D/E
105. TBL. 84. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 10. MAÍ 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Ciller bíður ósigur í atkvæðagreiðslu á þingi Tyrklands
Rannsókn stofnar
stj órninni í hættu
Ankara. Reuter.
ÞING Tyrklands samþykkti í gær
með miklum meirihluta atkvæða
ályktun um að hefja bæri nýja rann-
sókn á meintri spillingu Tansu Ciller,
fyrrverandi forsætisráðherra og leið-
toga annars af stjómarflokkunum,
Flokks hins sanna vegar (DYP).
Rannsóknin gæti orðið til þess að
stjórnin félli og flokkur heittrúaðra
múslima kæmist til valda.
Tillagan um rannsókn var sam-
þykkt með 376 atkvæðum gegn 141.
Margir þingmenn Föðurlandsflokks-
ins (ANAP), hins stjómarflokksins,
greiddu atkvæði með álýktuninni og
hættu þannig á að DYP sliti stjórnar-
samstarfinu.
Samþykkt var að hefja rannsókn
á ásökunum Velferðarflokksins,
flokks heittrúaðra múslima, um að
Ciller og eiginmaður hennar hefðu
misnotað aðstöðu sína til að hagnast
á einkavæðingu bílafyrirtækisins
TOFAS.
„Málið snýst um spillingu, þar sem
Tansu Ciller opnaði innsigluð kauptil-
boð - þótt henni
væri það ekki
heimilt - án þess
að nokkur í einka-
væðingarráðinu
væri viðstaddur,“
segir í ályktun-
inni. „Einkavæð-
ingarráðið tók
ekki hæsta tilboð-
inu heldur seldi
hlutabréfm
tveimur öðrum fyrirtækjum, sem vit-
að er að eru í nánum tengslum við
Ciller-hjónin.“
Vill splundra stjórninni
Áður hafði þingið samþykkt að
hefja aðra rannsókn á ásökunum um
að Ciller-hjónin hefðu beitt áhrifum
sínum til að fá ríkisorkufyrirtækið
TEDAS til að taka tilboðum fyrir-
tækja, sem tengjast þeim, um lagn-
ingu nýrra rafmagnslína til 32 tyrk-
neskra borga.
Rannsókn þessara mála gæti orðið
til þess að Ciller yrði leidd fyrir rétt,
sem myndi þýða að hún gæti ekki
orðið forsætisráðherra á næsta ári,
eins og stjórnarflokkarnir höfðu sam-
ið um.
Mesut Yilmaz, forsætisráðherra og
leiðtogi Föðurlandsflokksins, hefur
neitað að koma Ciller til varnar frá
því spillingarmálin komu upp. „Þess-
ari þjóð líkar ekki við menn sem
koma aftan að öðrum og skjóta þá
í bakið,“ sagði Ciller þegar hún
ávarpaði þingið fyrir atkvæðagreiðsl-
una.
Velferðarflokkurinn vonast til þess
að spillingarmálin splundri stjóminni
og greiði þannig fyrir því að leiðtogi
múslimaflokks verði skipaður forsæt-
isráðherra Tyrklands í fyrsta skipti
frá stofnun lýðveldisins árið 1923.

Reuter
Flokkur
de Klerks
úr þjóð-
stjóminni
Höfðaborg. Reuter.
F.W. DE Klerk, varaforseti Suður-
Afríku og leiðtogi Þjóðarflokksins,
tilkynnti í gær að flokkurinn myndi
ganga úr þjóðstjórninni, sem hefur
verið við völd frá afnámi kynþáttaað-
skilnaðarins.
Nelson Mandela
forseti sagði
ákvörðunina geta
styrkt lýðræðið í
Suður-Afríku.
Mandela sagði
að brotthvarf
Þjóðarflokksins
merkti ekki að
verið væri að lýsa
yfir vantrausti á
þjóðstjórnina. „Þvert á móti endur-
speglar það þá staðreynd að Þjóðar-
flokkurinn viðurkennir að lýðræðið
hafi náð þroska og þurfi öfluga
stjómarandstöðu. Við virðum þetta
mat flokksins."
Mandela bætti við að efnahags-
stefna stjómarinnar myndi ekki
breytast.
F.W. de Klerk
Máttu sín lítils í sljórn
De Klerk sagði að Þjóðarflokkur-
inn myndi segja skilið við þjóðstjórn-
ina 30. júní. Hann bætti við að lýð-
ræðið í Suður-Afríku væri þegar orð-
ið nógu traust í sessi fyrir öfluga
stjómarandstöðu.
Áður hafði de Klerk rætt við helstu
forystumenn Þjóðarflokksins, sem
kvörtuðu yfir því að áhrif flokksins
innan þjóðstjómarinnar hefðu
minnkað og að Afríska þjóðarráðið,
flokkur Mandela, virtist ekki telja sig
þurfa að stjórna með öðrum.
Stríðs-
loka
minnst í
Kreml
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti
heldur í Sovétfánann sem flagg-
að var á þaki ríkisþinghússins
í Berlín í maí 1945 er Sovéther-
inn hafði tekið borgina. Þess
var minnst með viðhöfn í Rúss-
landi í gær að 51 ár var liðið
frá sigrinum yfir nasistum, um
7.300 hermenn tóku þátt í
skrúðgöngu á Rauða torginu.
Hróp gerð að Gorbatsjov
Míkhaíl Gorbatsjov, síðasti
sovétforsetinn, fór til
Volgograd, áður Stalíngrad,
þar sem Rússar hröktu lið Þjóð-
verja á brott í ársbyijun 1943.
Hugðist Gorbatsjov vekja at-
hygli fjölmiðla á forsetafram-
boði sínu en hann hefur lítið
fylgi í könnunum. Koma hans
og eiginkonunnar, Raísu, vakti
verulega athygli, sumir hylltu
hann fyrir að leggja grunn að
lýðræðisumbótum og frelsi.
Mun fleiri veifuðu rauðum fán-
um, gerðu hróp að Gorbatsjov
og kölluðu hann svikara en
kommúnistar eru öflugir í borg-
inni. „Skömm sé banamanni
Sovétríkjanna," stóð á spjaldi
liðsmanns Viktors Anpílovs,
leiðtoga nýs flokks stalínista.
■ Javlínskí setur skilyrði/21
TALNINGARMAÐUR í Nýju Delhí sefur við kjörkassa eftir annasaman dag við talningu atkvæða
í þingkosningum fjölmennasta lýðræðisríkis heims. 590 milljónir manna eru á kjörskrá.
Rao segir af sér
Nýju Delhí. Reuter.
P.V. Narasimha Rao, forsætisráð-
herra Indlands, hyggst segja af sér
vegna afhroðs Kongress-flokksins í
indversku þingkosningunum, að
sögn embættismanna í Nýju Delhí í
gær.
Embættismennirnir sögðu að Rao
hefði fallist á afsögn á fundi með
Shankar Dayal Sharma forseta og
myndi leggja fram afsagnarbréf í
dag.
Indverska ríkissjónvarpið Doord-
arshan spáði því í gær að Kongress-
flokkurinn yrði í þriðja sæti í þing-
kosningunum, með 130-140 þingsæti
af 545. Þetta yrði mesti kosningaó-
sigurinn í sögu flokksins, en hann
hefur verið við völd á Indlandi frá
því landið hlaut sjálfstæði árið 1947,
að undanskildum ijórum árum.
Samkvæmt spá sjónvarpsins yrði
Bharatiya Janata, flokkur þjóðernis-
sinnaðra hindúa, stærsti flokkurinn,
með 175-185 þingsæti. Þjóðfylking-
in-vinstrifylkingin, laustengt banda-
lag vinstri- og kommúnistaflokka,
fengi 140-150 þingmenn og yrði í
öðru sæti.
Stefnir í veika stjórn
Óvissa ríkti þó enn um úrslit kosn-
inganna í gær, á öðrum degi talning-
arinnar, þegar um þriðjungur at-
kvæðanna hafði verið talinn. Ljóst
þótti að enginn flokkanna fengi
nægilegt kjörfylgi til að geta mynd-
að sterka stjórn.
Óháðir þingmenn og svæðis-
bundnir smáflokkar virtust hafa sótt
í sig veðrið í kosningunum og gætu
komist í oddaaðstöðu.
Talið er að erfitt verði fyrir Bhar-
atiya Janata að semja um myndun
meirihlutastjórnar með öðrum flokk-
um þar sem flokkurinn þykir hafa
horn í síðu múslima. Flestir frétta-
skýrendur telja líklegast að Kongr-
ess-flokkurinn eða hluti hans myndi
stjórn með vinstriflokkunum en hún
verði mjög veik og falli áður en kjör-
tímabilinu lýkur.