Morgunblaðið - 10.05.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
FÖSTUDAGUR 10. MAÍ1996 21
Deilt um
þing'for-
seta
NICOLA Mancino, þingmaður
Ólívubandalagsins, var í gær
kjörinn forseti efri deildar ít-
alska þingsins sem tók til starfa
í gær. Hart hefur verið deilt
um embætti þingforseta og hef-
ur ekki náðst sátt um forseta
neðri deildar en Ólívubandalag-
ið styður fyrrum kommúnista í
embættið.
Verkfalli í
Norðursjó
lokið
STARFSMENN á norskum ol-
íuborpöllum í Norðursjó aflýstu
í gær verkfalli sínu, sex dögum
eftir að það hófst. Ástæðuna
segja þeir dvínandi stuðning
annarra starfsmanna í olíuiðn-
aðinum. Mikil lækkun varð á
olíuverði á heimsmarkaði er
fréttir bárust af verkfailslokum.
Árás á bif-
hjólagengi
KONA á fertugsaldri særðist á
höfði í skotárás á höfuðstöðvar
bifhjólagengisins MC í Ósló í
fyrrakvöld. Konan varð fyrir
skoti er hún ók bíl sínum fram-
hjá húsi MC í þann mund sem
árásin var gerð. Sagði lögreglan
að forvitni hefði rekið konuna
til að vera á ferð við höfuðstöðv-
arnar, sem eru í iðnaðarhverfi.
Spillingar-
ákæra á
Ihaldsmenn
BRESKI íhaldsflokkurinn varð
fyrir enn einu áfallinu í gær
þegar óháð nefnd sem rannsak-
að hefur spillingarákærur á
hendur bæjarráðsmönnum í
Westminster í London, komst
að þeirri niðurstöðu að þeir
hefðu gerst sekir um að bjóða
líklegum kjósendum Ihalds-
flokksins ódýrar íbúðir í von um
að þeir kysu flokkinn.
Haider í haldi
JÖRG Haider, formaður aust-
urríska Frelsisflokksins, var í
gær handtekinn er hann kom
til Belgíu til
að fylgjast
með fótbolta-
leik. Ástæð-
an var sögð
sú að útlend-
ingaeftirlitið
taldi að hann
ætlaði að
komast ólög-
lega til
landsins þar sem hann hafði
gleymt vegabréfi sínu. Var
Haider hafður í haldi í fjórar
stundir ásamt fjölmörgum ólög-
legum innflytjendum en hann
hefur barist fyrir hertri innflytj-
endalöggjöf í heimalandi sínu.
Reiði vegna
kattaáts
LÍKNARSTOFNUNIN Caritas
sakaði í gær argentínsk stjórn-
völd um að sinna ekki fátæk-
ustu þegnum landsins en ásök-
unin kom í kjölfar sjónvarps-
þáttar þar sem aoltnir íbúar i
fátækrahverfum borgarinnar
Rosario sáust leggja ketti sér
til munns. Málið hefur ekki
aðeins vakið reiði líknarsam-
taka, félag dýraverndarsinna
mótmælti einnig harðlega.
Barátta Jeltsíns forseta fyrir endurkjöri
Javlínskí setur skil-
yrði fyrir samstarfi
Moskvu, Volgograd. Reuter.
VONIR Borís'Jeltsíns Rússlands-
forseta um að fá stuðning afla sem
kenna sig við lýðræði og umbætur
fóru vaxandi í gær er Grígorí Javl-
ínskí, einn af frambjóðendum við
forsetakjörið í júní, gaf í skyn vilja
til að semja við forsetann. Hann
átti á sunnudag tveggja stunda
fund með Jeltsín og sagðist vilja
halda áfram viðræðum um hvaða
leiðir væri best að fara til að hindra
sigur kommúnistans Gennadís
Zjúganovs.
Javlínskí hefur gagnrýnt harka-
lega dufl Jeltsíns við andstæðinga
markaðsumbóta en einnig stríðs-
rekstur stjórnvalda í Kákasus-
héraðinu Tsjetsjníju. Hann sagðist
myndu setja skilyrði fyrir stuðn-
ingi sínum sem myndi merkja að
hann hætti sjálfur við framboð.
Jeltsín yrði að skipta um menn í
ríkisstjórninni, stöðva Tsjetsjníju-
stríðið, hætta stuðningi við gjald-
þrota risafyrirtæki í ríkiseigu,
treysta réttinn til einkaeignar í
sessi og ýta undir samkeppni í
efnahagslífinu. Skýra yrði opin-
berlega frá samkomulaginu.
Boðið embætti
f orsætisráðherra?
Javlínski gaf í skyn að Jeltsín
hefði reynt að bjóða sér embætti
forsætisráðherra. „Ég sagðist ekki
vera reiðubúinn að ræða þetta
mál, hann reyndi það,“ sagði Javl-
ínskí.
Óvíst er hvort stuðningsmenn
Javlínskís myndu yfirleitt kjósa
Jeltsín ef samningar tækjust. Ný
skoðanakönnun sem gerð var af
svonefndri Félagsvísindastofnun
þingræðisins var birt í vikunni og
er Zjúganov spáð 43-45% atkvæða
en Jeltsín, sem bætir verulega
stöðuna frá fyrri könnun stofnun-
arinnar, fær 25%. Þátttakendur
Reuter
GENNADÍ Zjúganov, forsetaframbjóðandi rússneskra kommún-
ista, veifar til stuðningsnianna sinna í Moskvu í gær er þess
var minnst að 51 ár var. liðið frá lokum síðari heimsstyrjaldar.
Við hlið hans, í einkennisbúningi, er Alexander Rútskoj, fyrrver-
andi varaforseti Jeltsíns, en nú stuðningsmaður Zjúganovs.
voru um 6.000 manns um allt land-
ið.
Umrædd stofnun hefur áður
reynst sannspárri en keppinaut-
arnir sem margir spá forsetanum
nú sigri eða telja hann a.m.k. hafa
minnkað mjög bilið milli sín og
Zjúganovs. Fyrri umferð kosning-
anna verður Í6. júní en sú síðari
í byijun júlí.
Zjúganov heitir
friðsamlegri sambúð
Margir óttast að kommúnistar
muni stöðva umbótatilraunir Jelts-
íns í efnahagsmálum og jafnvel
kæfa veikburða lýðræði í fæðingu
nái Zjúganov völdum í Kreml.
Hann vísaði slíkum vangaveltum
á bug á miðvikudag og sagði vest-
rænar þjóðir ekki þurfa að óttast
átök við Rússa þótt hann sigraði.
Andstæðingar Zjúganovs segja
ekkert að marka slíkar yfirlýsing-
ar; frambjóðandinn reyni ávallt að
þóknast þeim sem hann beini orð-
um sínum til.
Frammámenn í viðskiptalífinu
og háttsettir herforingjar hafa
viðrað þá hugmynd að kosningun-
um verði frestað en Jeltsín ítrek-
aði í gær fyrri yfírlýsingar um að
kosið yrði á tilsettum tíma. Hann
snupraði enn á ný yfirmann líf-
varðar síns, Alexander Korzhakov,
fyrir yfirlýsingar um að rétt væri
að fresta kjörinu vegna þess að
hætta væri á átökum ef Zjúganov
ynni.
Anatolí Kúlíkov innanríkisráð-
herra segir að ekki geti orðið af
fyrirhugaðri heimsókn Jeltsíns til
Tsjetsjníju í bráð vegna ástandsins
í Kákasushéraðinu. Stríðið í hérað-
inu er eitt af helstu áhyggjuefnum
almennings í Rússlandi og Jeltsín
hugðist reyna að treysta stöðu sína
meðal kjósenda með heimsókninni.
Endurminningar njósnaforingjans Krjútskovs
Heilar atvinnugreinar
byggðust á iðnnjósnum
Moskvu. Reuter.
SOVÉTRÍKIN stunduðu iðnn-
jósnir í miklu meiri mæli en talið
hefur verið og heilar atvinnu-
greinar í landinu byggðust á
upplýsingum sem austur-þýskir
njósnarar klófestu fyrir ráða-
menn í Kreml. Þetta kemur fram
í endurminningum Vladímírs
Krjútskovs sem var yfirmaður
sovésku öryggislögreglunnar,
KGB, 1988 til 1991.
Borís Jeltsín forseti leysti ör-
yggislögregluna alræmdu upp
árið 1991, skömmu eftir valda-
ránstilraun harðlínumanna gegn
Míkhaíl Gorbatsjov, síðasta for-
seta Sovétríkjanna, og hafa aðr-
ar stofnanir tekið við hlutverkum
hennar. Krjútskov var einn
valdaránsmanna og telur hann
að bandaríska leyniþjónustan,
CIA, hafi staðið á bak við hrun
Sovétríkjanna. Áður en hann tók
við yfirstjórn KGB var hann yfir-
maður njósnadeildar stofnunar-
innar erlendis.
Að sögn Otto Latsís, sem fjall-
aði nýlega um bókina
í dagblaðinu Ízvestíu
var Krjútskov
óánægður með það
hvernig sovésk fyrir-
tæki nýttu sér upp-
lýsingarnar, „gjafir
KGB“.
Svefnlyf í mat
Amins
Kijútskov ljóstrar
að sögn Latsís fáu
upp um einstök verk-
efni en segir vafn-
ingalaust að KGB
hafi séð um að koma
fé í hendur erlendra
stuðningsmanna og
til flokka er hliðhollir voru Sovét-
ríkjunum. Fullyrðir Latsís að um
tugi erlendra stjórnmálaflokka
hafi verið að ræða.
Kijútskov segist hafa tekið
þátt í að skipuleggja
íhlutunina í Afg-
anistan og viður-
kennir að markmið-
ið hafi verið að
styðja valdaráns-
menn i landinu.
Hann segir að rúss-
neskir flugumenn
hafi komið svefnlyfi
mat Hafizullah
Amins forseta áður
en gerð var árás á
forsetahöllina.
Brezhnev hrundi
í sætið
Njósnaforinginn
rifjar upp er hann
var skipaður yfirmaður njósna-
deildarinnar árið T974. Júrí An-
dropov, sem þá var yfirmaður
KGB, kynnti hann fyrir Leoníd
Brezhnev forseta.
„Við borðið sat fárveikur mað-
ur sem stóð upp með erfiðismun-
um til að heilsa mér, barðist síð-
an um hríð við að ná andanum
og hrundi bókstaflega aftur nið-
ur í sætið. Þegar hann kvaddi
tókst Leoníd Ílítsj með einhverj-
um hætti að standa upp á ný,
faðmaði mig að sér, óskaði mér
gæfu og gengis og tárfelldi
meira að segja af einhvetjum
ástæðum."
Andropov, sem varð arftaki
Brezhnevs, sagði Kijútskov við
þetta tækifæri að Brezhnev hefði
ekki heilsu til að gegna leiðtoga-
embættinu mikið lengur. Forset-
inn lést ekki fyrr en átta árum
síðar og var þá enn við völd, að
minnsta kosti að nafninu til.
Vladímír
Krjútskov