Morgunblaðið - 26.06.1996, Blaðsíða 50

50 MIÐVIKUDAGUR 26. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BREF • FORSETAKJOR
Tortryggni vest-
rænna þjóða
Frá Hrafni Þórissyni:
EFTIR 70 ára drottnun hrundi
ógnarveldi kommúnista í Rúss-
landi og við það losnuðu aðrar
þjóðir Austur-Evrópu úr 40 ára
þrælaánauð.
Forystumönnum kommúnista
var steypt af stóli og fijálslyndir
mannvinir sem trúðu á mannhelgi
en ekki harða kenningu stalínis-
mans tóku við.
Við þetta var létt miklu óttaf-
argi af vestrænum þjóðum sem
horfðu til friðsælli framtíðar. En
þó birt hafi þannig yfir fyrir 6-7
árum eru blikur nú á lofti svo tor-
tryggni vex hjá frelsisunnandi
þjóðum svo virðist að kommúnista-
flokkar Austur-Evrópu ríkjanna
séu að sækja í sig veðrið og seil-
ast þar aftur til valdanna.
Að vísu segjast forystumenn
þessara flokka að þeir muni verða
öðruvísi en fyrrum, jafnvel umlíða
vestrænt frelsi og markaðshyggju-
búskap.
Þrátt fyrir þær fögru yfirlýsing-
ar taka vestrænar þjóðir þeim
þjóðum með tortryggni sem velja
sér til forystu menn sem sigla
undir hinum gamla fána og voru
til skamms tíma í framvarðasveit
hinnar hörðu kenningar sem fórn-
aði frelsi manna og efnahagslegri
velferð fyrir valdastóla hinna fáu
útvöldu sem sögðust hafa höndlað
hinn eina sannleika um mannlífið
og tiiveruna.
Varla er nema eðlilegt að ugg
setji að vestrænum þjóðum við
þessa stefnu mála því aldrei er að
vita hvenær hið gamla eðli skýtur
upp kollinum og þessir endur-
hæfðu valdsmenn taki aftur upp
sín gömlu grimmu viðhorf.
Hveijum augum munu vestræn-
ar þjóðir líta Islendinga og hvert
traust verður á þátttöku okkar í
samstarfi þóðanna ef okkur verður
það á að velja sem okkar aðal-
merkisbera á alþjóðavettvangi
mann sem þar til fyrir tæpu ári
var forystumerkisberi þess flokks
sem átti upphaf sitt og tilveru í
hinni hörðu kommúnistísku kenn-
ingu þó nú sé látið heita að hún
sé öllum gleymd.
Þarf nokkurn að undra, að ef
svo færi, yrðum við tortryggðir í
samfélagi fijálsra þjóða eða í besta
falli álitnir einfaldir, hlægilegir og
aumkunarverðir og taldir helst
eiga heima í hópi austantjalds-
þjóða.
Og ef við verðum þannig ekki
taldir hlutgengir, og því utanveltu,
í samfélagi vestrænna þjóða mun-
um við þá sækja nægjanlegt hjálp-
ræði og félagsskap til Indlands og
Mexíkó eða annarra fjarlægari
landa með okkur framandi menn-
ingu og siðgæpisviðhorf.
Eigum við íslendingar að láta
það um okkur spyijast meðal er-
lendra þjóða að við kjósum sem
forseta lýðveldisins nýfráfarandi
formann þess flokks sem er arf-
taki bræðraflokks kommúnista-
flokkanna sem hafa ríkt hafa með
ógn og ofbeldi undanfarna áratugi
austantjalds.
HRAFN ÞÓRISSON,
deildarstjóri,
Brussel.
Mykjudreifarar allra
landa, sameinist!
Frá Grétari Þór Eysteinssyni:
HÉÐAN TIL Svíaríkis berast
manni fréttir af því að sláttur sé
þegar hafínn heima á Fróni og
sumstaðar þegar langt kominn. Er
svo að skilja að þetta sé að þakka
góðu árferði í landinu. Sjálfsagt
má líka þakka árangursríkri áburð-
ardreifingu í vor.
Svo hefur þó borið við að fjöl-
margir aðilar í landinu eru enn í
fullum önnum við að bera á, en að
þessu sinni mykju sem aðallega
virðist dreift yfir forsetaframbjóð-
andann Ólaf Ragnar Grímsson. Má
segja að þessi seinni dreifing hafi
hafist er formaður yfirkjörstjórnar
í Reykjavík, Jón Steinar Gunn-
laugsson, ók mykjudreifaranum af
stað í síðustu viku maí. Hið lög-
lega, en siðgranna upphlaup Jóns
var þó aðeins byijunin á því
massíva skítkasti sem fylgt hefur
í kjöifarið. Hafa margir, að því er
virðist einkanlega aðilar af hægri
væng stjórnmálanna, orðið til að
taka sér mykju í hönd og kasta.
Hefur Ólafur m.a. verið sakaður
um trúleysi auk þess sem reynt
hefur verið að útmála hann sem
einhvern þann óheiðarlegasta
stjórnmálamann sem á íslenska
grundu hefur stigið.
Ef marka má ýmis ummæli sæt-
ir furðu að landið sé enn byggilegt
og að ekki hafi fyrir löngu upphaf-
ist landflótti af færeyskum kalíber.
Ekki er því annað að sjá en við
íslendingum blasi miklar hörmung-
ar verði Ólafur kosinn forseti.
Margir hafa lagt hönd á plóg, ekki
að óvæntu stjórnmálafræðidósent-
inn Hannes H Gissurarson. Er þó
margt úr þeirri átt sosum ekki
annað en búast mátti við, af þessum
dugmikla og svarna óvini Ólafs.
Og svo hefur tnaður líka séð grein-
ar sem maður hélt að tilheyrðu
mannkynssögunni, þar sem gamlir
kaldastríðsdraugar eru vaktir upp
og reynt að úthrópa Ólaf sem
kommúnista! Ætli einhveijir jarð-
skjálftamælar einhversstaðar hafi
ekki orðið fyrir aukahristingi þá?
Við ykkur mykjudreifarana vil
ég segja: Hættið að verða sjálfum
ykkur til skammar með þessu skít-
kasti. Davíð Oddsson er maður
meiri sanda en svo að honum verði
skotaskuld úr því að mæla orðin
„Heill sé forseta vorum og fóstur-
jörðý við þingsetningu í haust, þó
að Ólafur Ragnar verði kjörinn for-
seti! Hafið ekki áhyggjur af-því
fyrir Davíðs hönd, hann er maður
stærri en svo.
Sameinumst öll um að kjósa
langhæfasta frambjóðandann til
forsetaembættisins. Hann heitir
Ólafur Ragnar Grímsson.
GRÉTAR ÞÓR EYÞÓRSSON,
Gautaborg.

Brúðhjón
Allur borðbUndöur Glæsileq cjjafavara Bníöíirlijöna listar
VERSLUN/N
Laugavegi 52, s. 562 4244.
ÍDAG
Með morgunkaffinu
JÚ, jú, ég skal leika í síg-
arettuauglýsingu fyrir
ykkur, en ég get ekki
komið í upptökur fyrr en
eftir hádegi, þegar reyk-
ingahóstanum linnir.
Farsi
HÖGNIIIREKKVÍSI
„ þe.tta. er perzónulegur rztSgjtzfi harvs. "
VELVAKANDI
Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
Gæludýr
Vantar heimili
EINS árs gamla læðu
ásamt þremur fallegum
kettlingum vantar gott
heimili. Kettlingarnir
geta farið sér. Haflð
samband í síma
588-7745.
Páfagaukur fannst
LÍTILL páfagaukur með
gulan haus og blágræna
bringu flaug inn um
glugga í Garðabæ sl.
sunnudag. Upplýsingar í
síma 565-9309.
Kettlingur
ATTA vikna kassavanur
kettlingur fæst gefins á
gott heimili. Upplýsingar
í síma 552-9082.
Týndur köttur
SVARTUR fresskettl-
ingur með hvíta bringu
og fætur fór að heiman
frá sér, Ránargötu 10,
miðvikudagskvöldið 19.
júní. Hafi einhver séð
hann er hann beðinn að
hringja í síma 561-2270.
Tapað/fundið
Armband tapaðist
ARMBAND úr gulli og
hvítagulli tapaðist sl.
laugardag, líklega í
Breiðholtssundlaug. Hafi
einhver fundið það er
hann beðinn að hringja í
síma 587-0267. Fundar-
laun.
Gleraugu töpuðust
GLERAUGU í málmum-
gjörð töpuðust í bílahús-
inu á horni Bergstaða-
strætis og Skólavörðu-
stígs fimmtudaginn 20.
júní sl. Finnandi vinsam-
lega hringi í síma
587-6408.
Hjól tapaðist
FJÓLUBLÁTT 18 gíra
stelpuhjól, Jazz Treck,
hvarf frá Sólheimum 12
föstudaginn 21. júní sl.
Viti einhver um hjólið er
hann beðinn að hringja í
síma 553-8576.
SKÁK
llmsjón Margcir
Pétursson
SVARTUR leikur
og vinnur
ÞEIR tveir stórmeistarar
Hollendinga sem hingað til
hafa verið taldir hafa ró-
legasta og traustasta
stílinn tefldu stystu vinn-
ingsskákina á hollenska
meistaramótinu sem lauk í
síðustu viku.
Gena Sosonko (2.515)
var með hvítt, en Paul Van
der Sterren (2.535) hafði
svart og átti leik.
17. - Bxh3! 18. Bh4 (Eða
18. gxh3 - Dd7
með óstöðvandi
sókn. T.d. 19. h4
- Dg4+ 20 .Khl
- Re4! og vinnur)
18. - Dd7 19.
Bg3 - Bxg2! 20.
Bxd6+ - Kg8 og
Sosonko gafst
upp.
Byijunin var
sjaldgæf útgáfa
af mótteknu
drottningar-
bragði: 1. d4 -
d5 2. Rf3 - e6
3. c4 - dxc4 4.
Rc3 - a6 5. e4 - b5 6. a4
- b4 7. Re2 - c5 8. d5 -
exd5 9. Rf4 - Re7 10.
exd5 - Rg6 11. Bxc4 -
Bd6 12. Rxg6 - hxg6 13.
0-0 - Rd7 14. De2+ -
Kf8 15. h3 - Hh5 16. a5
- Rf6 17. Bg5 og upp er
komin staðan á stöðu-
myndinni.
Víkveiji skrifar...
MARGT smátt, fréttablað
Hjálparstofnunar kirkjunnar
er nýútkomið. Forystugrein blaðs-
ins að þessu sinni, er rituð undir
fyrirsögninni „Mannréttindi og við-
skipti" af Jóhannesi Tómassyni.
Þar veltir höfundur fyrir sér spurn-
ingunni hvort samband sé á milli
mannréttinda og verslunar. Hann
spyr hvort skipti máli hvar við eig-
um erlend viðskipti og hvort máli
skipti hvaðan innflytjendur kaupa
vöruna sem þeir bjóða upp á. Orð-
rétt segir höfundur: „Siðferði verð-
ur æ meira uppi á teningnum þeg-
ar viðskipti eru annars vegar og
er þá ekki aðeins átt við almennt
viðskiptasiðferði hvað varðar krón-
ur og aura, að samningar um verð
og kjör séu virtir og annað slíkt,
heldur eru menn teknir að spyrja
hvernig hin og þessi vara er til
komin, við hvaða skilyrði unnu
starfsmenn að framleiðslunni, voru
þeim boðin mannsæmandi kjör og
hvort framleiðslan hefur áhrif á lí-
fríkið og hvernig háttað sé afstöðu
stórfyrirtækisins til umhverfis-
mála.“
xxx
SÍÐAR segir í forystugreininni:
„Fyrirtæki í alþjóðlegum við-
skiptum og framleiðslu geta lent í
erfiðri aðstöðu þegar þau annars
vegar keppa eftir þvi að bjóða fram-
leiðsluvöru sína á sem hagkvæm-
ustu verði en eru hins vegar undir
smásjá varðandi viðskiptin við hrá-
efnislönd eða þá aðila í t.d. þróunar-
löndum sem framleiða hluta vör-
unnar. Flest fyrirtæki verða að
beygja sig undir viðskiptabann en
þau geta hins vegar litið framhjá
mannréttindabrotum viðkomandi
stjórnvalda. Ráðamenn þeirra segja
sér til afsökunar að þeir hafi oft
ekki forsendur til að meta ástand
mannréttindamála í viðkomandi
löndum, ekki frekar en ráðamenn
annarra ríkja.“
xxx
HÉR er velt upp alls konar
spurningum sem ýmsir hafa
gert að sínum spurningum að und-
anförnu. Raunar má segja að um-
ræða um þessi mál, mannréttindi
og viðskipti, hafi á ný fengið líf í
fyrra, áður en forseti Islands, frú
Vigdís Finnbogadóttir, fór til Kína
og aftur hefur hún öðlast líf nú í
kosningabaráttunni um forseta-
embættið, þar sem þeirri spurningu
hefur verið beint til forsetafram-
bjóðenda, einkum og sér í lagi Ól-
afs Ragnars Grímssonar, hvort
eðlilegt sé að reyna að efla við-
skiptasambönd við þau ríki, þar
sem mannréttindabrot eru daglegt
brauð. Sitt sýnist hverjum og aug-
ljóslega eru viðhorfin margvísleg.