Morgunblaðið - 04.07.1996, Síða 2

2 FIMMTUDAGUR 4. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Tryggingaskrifstofa fyrir FÍB
Opnar væntan-
lega í næstu viku
GERT er ráð fyrir að skrifstofa fyrir
breska tryggingafélagið NHK, sem
Félag íslenskra bifreiðaeigenda
hyggst tryggja bíla félagsmanna
sinna hjá, verði opnuð hérlendis í
næstu viku, að sögn Björns Péturs-
sonar hjá FÍB.
Hann segir að beðið sé eftir ið-
gjaldaskrá frá félaginu ytra, jafn-
framt því sem það sé að undirbúa
tjónskoðunarstöðvar sínar og annað
sem framkvæmdinni tengist, auk
þess sem þarf til að fyrirtækið full-
nægi kröfum vátryggingaeftirlitsins
til að mega hefja starfsemi hér.
Hann segir rætt um 20-30% afslátt
af algengustu iðgjöldum, en iðgjalda-
skráin verði væntanlega ekki kynnt
fyrr en fyrirtækið sé tilbúið.
Kynnt í næsta mánuði
„Það er ekki búið að dagsetja það
hvenær við getum boðið félagsmönn-
um okkur lægri tryggingar, en rætt
er um að það verði strax í næsta
mánuði. Umboð það sem við fengum
frá félagsmönnum er bundið þeim
skilmálum að við tilkynnum hver
iðgjöldin verði í tíma, þannig að
menn geti skoðað hug sinn áður en
til uppsagna annarra trygginga
kemur. Uppsagnir eru bundnar við
tólf mánaða tímabil og ekki hægt
að segja upp á miðju tímabili, þann-
ig að þetta fer eftir því hvernig
tryggingatakar eru staddir á árinu,
ef svo má segja, með sínar trygging-
ar,“ segir Bjöm.
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
STARFSMENN Járns og skips hafa undanfarna daga verið önnum kafnir við að hreinsa til vegna
eldsvoðans og rýma til fyrir bráðabirgðaverslun.
Atvinnumiðlun námsmanna
Járn og skip opnar bráðabirgðaverslun í Keflavík
Sjá um 80% fyrri þjónustu
Margir fá vinnu
vegna styrkja
Nýsköpunarsjóðs
ALLS voru 1.335 námsmenn skráðir
hjá Atvinnumiðlun námsmanna nú
í sumar. Af þeim hafa um 300 þeg-
ar fengið störf fyrir milligöngu at-
vinnumiðlunarinnar. Að auki hafa á
annað hundrað námsmenn fengið
atvinnu vegna styrkja frá Nýsköp-
unarsjóði námsmanna, en sjóðurinn
styrkir í ár 134 verkefni af ýmsum
toga.
Að minnsta kosti 400 námsmenn
hafa útvegað sér störf sjálfir, en að
sögn Eyrúnar Maríu Rúnarsdóttur,
framkvæmdastjóra Atvinnumiðlun-
ar námsmanna, er ekki vitað um
allar þær ráðningar. „Við erum að
gera skurk í því þessa dagana að
afla upplýsinga um hversu margir
hafi sjálfir fundið sér vinnu. Það
vill brenna við að fólk gleymi að
láta okkur vita. Sumir halda kannski
líka að atvinnumiðlunin sé hætt en
ég reikna með að hún verði starf-
andi eitthvað fram í ágúst,“ segir
Eyrún.
Nokkur ijoldi háskólanema hefur
fengið styrk úr Nýsköpunarsjóði
námsmanna til ýmissa rannsókna-
og þróunarstarfa. Að sögn Vilhjálms
H. Vilhjálmssonar, formanns Stúd-
entaráðs, hafði sjóðurinn til umráða
25,5 milljónir. Algengast er að
námsmennimir fái styrk í tvo til
þijá mánuði. Sem dæmi um verkefni
sem fengu styrk úr sjóðnum nefnir
Vilhjálmur sálfræði í auglýsinga-
gerð, línulegt hermilíkan af Nesja-
vallavirkjun, umhverfismál fyrir-
tækja, ræktun mýflugna og viðhorf
erlendra ferðamanna til íslands.
BYGGINGAVERSLUNIN Járn og
skip í Keflavík, sem skemmdist
gríðarlega í eldsvoða á laugardag,
hyggst hefja afgreiðslu að nýju á
helstu rekstrarvörum sínum síðdeg-
is á morgun.
Rými var búið til þannig að timb-
urplötur í vörugeymslu fyrirtækis-
ins voru fluttar annað og hluti húss-
ins, sem er um 1.000 fermetrar að
stærð, notaður undir hillur og aðra
' aðstöðu fyrir bráðabirgðaverslun,
auk þess sem verkstæði þar inni
var rýmt í sama tilgangi.
Uppbyggingu
verður hraðað
„Ég tel að með þessum ráðstöf-
unum getum við annast um 80%
þeirrar þjónustu sem var fyrir brun-
ann,“ segir Einar Steinþórsson
vérslunarstjóri. Hann segir að versl-
unin hafi afgreitt timbur frá lager
sínum alla vikuna, og nú sé verið
að skoða þann möguleika að fá flytj-
anlegt hús, um 80 fermetra að
stærð, sem muni hýsa málningar-
deild fyrirtækisins.
Einar segir að verslunin verði
byggð upp að nýju og sé horft til
þess að hraða því starfi eftir megni.
Ekki liggi fyrir ákvörðun um hve-
nær framkvæmdir hefjast, en hann
eigi von á að það verði í sumar eða
snemma hausts.
Tuttugu manns unnu í verslun-
inni og segir Einar að fjórir þeirra
hafí samþykkt að flýta sumarleyf-
um sínum, einn láti af störfum sak-
ir aldurs, tveir verði fljótlega fluttir
í aðrar verslanir Kaupfélags Suður-
nesja og hinir séu önnum kafnir við
þau störf sem fylgja uppsetningu
bráðabirgðaverslunarinnar.
VÍS gerir ekki endurkröfu
Hreinsistarf við brunarústir
verslunarinnar gengur vel að sögn
Einars og er búið að aka mörgum
vörubílsförmum af braki burt.
Axel Gíslason, framkvæmda-
stjóri Vátryggingafélags, íslands
sem Jám og skip tryggir hjá, segir
enn óljóst hversu tjónið er mikið,
nákvæmlega, en fýrstu ágiskanir
um að það nemi á milli 100 og 200
milljónum króna, virðist ekki fjarri
lagi. Tjónið verði metið í samráði
við tryggingataka og sé niðurstöðu
að vænta innan skamms.
Hann segir ljóst að drengirnir,
sem hafa viðurkennt að hafa vald-
ið eldsvoðanum með gáleysi við
reykingar, séu óvitar sem ekki sé
hægt að gera endurkröfu á vegna
tjónsins. Hann telji einnig ósenni-
legt að hægt verði að gera sam-
svarandi kröfu til forráðamanna
þeirra. „Mér sýnist líklegt að við
berum tjónið að fullu, en málið
verður að sjálfsögðu skoðað
grannt,“ segir hann.
Axel segir að bruninn í Keflavík
sé stærsta tjón af völdum eldsvoða
sem komið hafí til kasta fyrirtækis-
ins síðustu sjö ár, eða síðan Gúmmí-
vinnustofan á Réttarhálsi brann
1989.
Fáar loðnubræðslur hafa skípt úr olíu yfir í raforku
Góð reynsla en óvissa
er um raforkuverð
LOÐNUBRÆÐSLA er nú í fullum
gangi víða um land og nota flestar
verkmiðjanna svartolíu sem orku-
gjafa þrátt fyrir aukinn áhuga á
síðari árum á að nota rafmagn í
stað olíu í verksmiðjum. Hafa enn
sem komið er aðeins þijár fiski-
mjölsverksmiðjur á landinu skipt
úr svartolíu sem orkugjafa í bræðsl-
unni yfir í rafmagn.
Fyrir nokkru var tekinn í notkun
nýr rafskautsketill í loðnubræðslu
Síldarvinnslunnar hf. í Neskaupstað
og var helmingi olíunotkunarinnar
breytt í rafmagnsnotkun. Hefur
reynslan af því verið mjög góð, að
sögn Finnboga Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra Síldarvinnslunnar.
Einnig eru í gangi tveir rafskauts-
katlar til gufuframleiðslu fyrir mjöl-
verksmiðjur í Krossanesi og hjá
Fiskimjöli og lýsi hf. í Grindavík,
sem nota rafmagn að hluta til að
framleiða gufuna, skv. upplýsingum
Þórðar Jónssonar, rekstrarstjóra
hjá SR-mjöli hf.
í kjölfar mikillar umræðu fyrir
tveimur til þremur árum um ráð-
stöfun afgangsorku í raforkukerf-
inu og aukna sölu á ótryggðu raf-
magni í stað olíunotkunar í rekstri
loðnubræðslna voru samningar
gerðir við Landsvirkjun og RARIK
um kaup tveggja loðnubræðslna á
raforku með afsláttarkjörum til
aldamóta. Hefur verðið verið um
eða undir ein króna fyrir hverja
kílówattstund. Voru þessir samn-
ingar forsenda þess að umræddar
verksmiðjur gætu ráðist í þann
mikla stofn- og íjármagnskostnað
sem þessu fylgdi.
Minni áhugi raforkuseljenda?
Arnar Sigurmundsson, formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva, segir
að þessi mál séu í óvissu í dag og
búast megi við að áhugi raforkuselj-
enda á frekari raforkuvæðingu í
fiskvinnslu minnki í framhaldi af
ákvörðunum um stækkun álversins
í Straumsvík og hugsanlegri stækk-
un jámblendiverksmiðjunnar auk
fleiri stóriðjukosta sem rætt sé um.
Finnbogi segir að sparnaður af
breytingunni úr olíunotkun yfir í
rafmagn hafi orðið svipaður og
reiknað var með. Óvissa sé hins
vegar um orkuafhendingu og verð
þegar samningstímabilinu lýkur.
Loðnubræðslumar em gífurlega
stórir orkunotendur. Loðnuverk-
smiðja Síldarvinnslunnar er stærsti
einstaki kaupandi RARIK og nemur
orkuþörfin rúmlega 20 gígawatt-
stundum á ári, sem er meiri raf-
orkunot en nemur notkun alls bæj-
arfélagsins í Neskaupstað.
Arnar og Þórður segja að reynsl-
an af raforkunotkun í stað olíunotk-
unar í mjölverksmiðjum hafi verið
ágæt en breytingar á orkunotkun
kalli á mikla fjárfestingu. Fullkom-
inn rafskautsketill með tengingu
kostar ekki undir 50 millj. kr. fyrir
meðalstóra verksmiðju, að sögn
Þórðar.
„Helsta vandamálið við að fara
út í svona fjárfestingu er að það
fást engin svör við því á hvaða
verði rafmagn verður eftir aldamót.
Menn eru tvístígandi vegna þessa,“
segir Þórður.
Erfitt að meta arðsemi
Það er ýmsum örðugleikum háð
að leggja mat á hagkvæmni af notk-
un rafskautskatla í stað svartolíu
fyrir rekstur verksmiðjanna. Notk-
unartíminn ræðst af því hvað veið-
ist mikið af loðnu og auk þess er
hlutfallið á milli verðs á raforku og
svartolíu breytilegt. „Það er ekki
hægt að fá neitt handfast um þess-
ar forsendur heldur verða menn að
gefa sér þær hveiju sinni. Allir út-
reikningar um arðsemi í þessu sam-
bandi eru því ákaflega mikið í lauéu
lofti. Menn geta ekki sagt fyrir um
loðnuveiðina á næstu árum og
Landsvirkjun getur ekki eða vill
ekki svara því hvaða verð verður á
svona raforku eftir aldamót," segir
Þórður.
Risakast
á loðnu-
miðum
HÁBERG GK fékk 1.200
tonna risakast á miðunum
norður af landinu í fyrradag.
Háberg tekur um 650 tonn og
fengu Guðmundur Ólafur ÓF
og Gígja VE um 250 tonn
hvor úr kastinu.
Arnbjörn Gunnarsson, stýri-
maður á Háberginu, sagði í
samtali við Morgunblaðið að
skilyrðin á miðunum væru eins
og best væri á kosið. Hann
sagðist varla muna eftir slíkri
mokveiði, loðnan væri mjög
stór og jöfn.
Veiðibann sett á norsk
loðnuskip
Reynt er að skipuleggja
veiðarnar þannig að nýting
loðnunnar haldist í hámarki.
Loðnuskipin hafa því þurft að
stoppa í landi eftir löndun og
yfirleitt eru ekki nema tíu skip
á miðunum í einu. Veiðibann
hefur verið sett á norsk loðnu-
skip, en mikil löndunarbið er
nú hjá norskum loðnuverk-
smiðjum.
■ Háberg GK/22