Morgunblaðið - 04.07.1996, Blaðsíða 22

Evrópuráðið
Aðild Króatíu bundin skilyrðum
Strassborg. Reuter.
EVRÓPURÁÐIÐ bauð á þriðju-
dag Króatíu að gerast aðili að
ráðinu, en formlegri inngöngu
landsins í ráðið er frestað unz
stjórnvöld í Zagreb hafa uppfyllt
allar skuldbindingar tengdar
Dayton-samkomulaginu.
„Ákvörðunin [um að hleypa
Króatíu inn] tekur ekki þegar
gildi þar sem ráðherranefnd ráðs-
ins setur þann fyrirvara að geta
endurskoðað hana um miðjan
septembermánuð með tilliti til
þess hvernig Króatía virðir Day-
ton-samkomulagið, einkum og sér
í lagi hvað varðar hegðan Króatíu
í kring um kosningarnar í Bosníu-
EVROPA^
Herzegovínu,“ segir í yfirlýsingu
frá ráðinu.
Kosningarnar í Bosníu eiga að
fara fram 14. september. í yfirlýs-
ingunni segir að allsherjarsam-
koma ráðsins muni taka aðild
Króatíu fyrir i október.
í júní sl. hafði ákvörðun um
aðild Króatíu verið frestað á þeim
forsendum að frekari tryggingar
frá stjórnvöldum í Zagreb vantaði
enn, varðandi framkvæmd friðar-
samninga, mannréttindi, minni-
hlutahópa og flóttafólk.
Austurríki hvetúr Króatíu til
að uppfylla skilyrðin
Utanríkisráðherra Austurríkis,
Wolfgang Schiissel, hvatti í gær,
miðvikudag, Króatíu til að gera
sitt bezta til að uppfylla „hratt
og algjörlega" sett skilyrði.
Austurríki hafði á sínum tíma
stutt aðild fyrrum Júgóslavíu að
Evrópuráðinu.
22 FIMMTODÁGUR 4. JÚLÍ 1996
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Kristj án
ÞÓRÐUR Jónasson EA landaði fyrstu loðnunni í Krossanesverk-
smiðjunna á vertíðinni og á myndinni má sjá þegar Sigurður RE
siglir með fullfermi inn Eyjafjörðinn. Auk þeirra hefur Guðmund-
ur VE landað í Krossanesi og hefur nú tæpum 3.000 tonnum
verið landað í verksmiðjuna þar.
Háberg GK með
1200 tonna kast
LOÐNUMOKIÐ heldur áfram og
loðnuskipin staldra stutt við á mið-
unum norður af landinu og fylla
sig í örfáum köstum. Háberg GK
fékk fékk 1200 tonna risakast
miðununi í fyrradag. Háberg tekur
um 650 tonn og fengu Guðmundur
Ólafur ÓF og Gígja VE um 250
tonn hvor úr kastinu.
Arnbjörn Gunnarsson, stýrimað-
ur á Háberginu, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær að skilyrð-
in á miðunum væru eins og best
væri á kosið. „Það hefur verið
blíðuveður og loðnan er full af átu
og feit þannig að hún tekur ekki
mikið í fyrr en nótin er komin á
síðuna. Það kemur hinsvegar mjög
fijótt grútur í nótina og erfitt að
ná honum úr,“ sagði Ambjöm.
Hann sagðist varla muna eftir
slíkri mokveiði, loðnan væri mjög
stór og jöfn þannig að sjómenn
horfðu björtum augum til vetrar-
ins. Háberg var á leið til Grindavík-
ur í gær en 36 klukkustunda sigl-
ing er af miðunum til Grindavíkur.
Arnbjörn sagði að þar lentu þeir
ekki í löndunarbið og því yrði í
lagi með hráefnið færi það strax
í vinnslu.
Hreyfing
á loðnunni
Ingvi Einarsson, skipstjóri á
Faxa RE, segir loðnuna vera á
nokkurri hreyfingu í norðurátt og
fáist nú um 30 mflum norðar en I
upphafi vertíðarinnar. „Við höfum
verið að elta loðnuna norðureftir
áður. Reyndar gerðist það ekki í
fyrra en bæði í hittifyrra og árið
þar áður eltum við hana inn í Jan
Mayen lögsöguna,“ segir Ingvi.
Passa að ekki myndist
flöskuhálsar
Lýsisnýting loðnunnar er nú um
13% en enn er í henni nokkur áta
og geymist hún því illa og reyna
bræðslurnar að taka ekki meira
hráefni inn en nausynlegt er. Reynt
er að skipuleggja veiðarnar svo að
ekki myndist flöskuhálsar og nýt-
ing á loðnunni haldist í hámarki.
Loðnuskipin hafa því þurft að
stoppa í landi eftir löndun og yfir-
leitt era ekki nema um tíu skip á
miðunum í einu en önnur skip era
ýmist í landi eða þá á landleið eða
á miðin á ný. Ingvi segir að vegna
þessa ekki komi eins mikill afli á
land og fyrstu nóttina því þá hafi
öll skipin verið tóm á miðunum.
Um 10-15 þúsund tonn berist nú
á land á sólarhring og bræðslurnar
hafi við að bræða það.
Norðmenn ekki á veiðum
Norsk loðnuskip höfðu tilkynnt
um 27.500 tonna loðnuafla í fyrra-
dag. í gær vora aðeins átta loðnu-
skip á miðunum og ekkert þeirra á
veiðum. Veiðibann hefur nú verið
sett á norsku skipin en mikil lönd-
unarbið er nú hjá norskum loðnu-
verksmiðjum. Lítið hefur verið um
að norsku skipin landi hér á landi
en íslenskir sjómenn hafa gagnrýnt
það mjög. Sævar Gunnarsson, for-
maður Sjómannasambands íslands,
segir að hann sjái enga ástæðu til
að taka á móti loðnu frá Norðmönn-
um meðan íslensku skipin afli nægs
hráefnis. „Persónulega fínnst mér
það neikvætt á meðan Norðmenn
láta eins og þeir hafa gert í öðram
málum,“ segir Sævar.
88 norsk skip með
leyfí til loðnuveiða
ÁTTATÍU og átta norsk nótaskip
hafa fengið leyfi hjá norskum yfír-
völdum til að stunda loðnuveiðar í
ár við Jan Mayen og ísland. Mikill
áhugi er nú fyrir þessum veiðum í
Noregi, enda loðnustofninn stór og
líkur á miklum afla taldar góðar.
Frestur til umsókna um loðnuveið-
ar rann út um miðjan júní, en stjóm-
völd halda öllum dyram opnum, vilji
fleiri komast í veiðamar, einkum ef
það verður til þess að Norðmenn nái
kvóta sínum, sem er 206.500 tonn
til _að byrja með.
Á síðasta ári stunduðu aðeins 34
norsk skip þessar veiðar, en árin
áður hafa norsku loðnuskipin verið
í kringum 70. Engar loðnuveiðar eru
nú leyfðar í Barentshafi, enda stend-
ur stofninn þar mjög illa.
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Benjamin Netanyahu ögrað á opinberum fundi
David Levy hótaði
að segja af sér
Krefst þess,
að harðlínu-
maðurinn Ariel
Sharon fái ráð-
herraembætti
Jerúsalem. Reuter.
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, var harðorður í
garð arabaríkjanna í ræðu, sem hann
flutti í gær á fundi með stuðnings-
mönnum stjórnarinnar á þingi, en
brá ekki lítið í brún þegar David
Levy utanríkisráðherra sté í pontu
og hótaði afsögn.
„Þeir tímar eru liðnir er ísraelar
urðu að láta undan fyrir hverri kröfu
en viðsemjendunum var ekki gert að
standa við sitt,“ sagði Netanyahu í
ræðu sinni og hafði ekki fyrr lokið
máli sinu en Levy lýsti yfir, að hann
gæfí forsætisráðherranum fímm daga
til að útvega Ariel Sharon, hershöfð-
ingjanum fyrrverandi, ráðherrastól.
Netanyahu fer að þeim tíma liðnum
í sína fyrstu Bandaríkjaför.
Yfirlýsing Levy kom eins og
þruma úr heiðskíru lofti og ekki síst
fyrir það, að hún var gefin á opnum
og opinberum fundi. Er hún um leið
mikil ögrun við Netanyahu, sem er
fyrsti ísraelski forsætisráðherrann,
sem kosinn er beinni kosningu.
Levy krafðist þess, að Sharon fengi
ráðherraembætti en Netanyahu hefur
áður haft þau orð um hann, að hann
væri „eilífur undirróðursmaður".
Sharon var ráðherra 1982 og átti
þá meginþátt í innrás ísraela í Líban-
on. Hann var einnig helsti höfundur
áætlunarinnar um nýbyggðir gyð-
inga á hernumdu svæðunum í and-
stöðu við Sameinuðu þjóðirnar.
Innihaldslaust embætti
Honum hefur verið boðið nýtt og
fremur óskilgreint embætti í ríkis-
stjórninni sem ráðherra innra skipu-
lags en það hefur strandað á því,
að enginn ráðherranna hefur viljað
afsala sér neinum sinna málaflokka.
Sharon átti mikinn þátt í sigri
Netanyahus með því að fá Levy til
að taka saman höndum við hann í
stað þess að .bjóða sig fram gegn
honum í forsætisráðherrakosning-
unum.
Karadzic enn valdamikill meðal Bosníu-Serba
Nýjar refsiaðgerðir á döfinni?
Sanyevo. Reuter.
WILLIAM Perry, vamarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, telur, að Kró-
atar og múslimar í Bosníu, muni brátt
setja niður deilur sínar og greiða
þannig fyrir miklum vopnasendingum
frá Bandaríkjunum. Talið er, að vest-
ræn ríki séu tilbúin til að beita refs-
iaðgerðum að nýju gegn Bósníu-
Serbum og Serbum innan fárra daga
verði Radovan Karadzic ekki sviptur
völdum meðal þeirra fyrmefndu.
Perry, sem kom til Sarajevo í gær
á ferð um Evrópu, vill ganga sem
fyrst frá samningum um 6,7 millj-
arða kr. vopnasendingu til Bosníu
en Bandaríkjastjórn telur, að hún
geti tryggt, að bosníski stjórnarher-
inn standi her Bosníu-Serba á sporði.
Ætlaði Perry að eiga fund með Alija
Izetbegovic, forseta Bosníu, og yfir-
mönnum hersins til að komast að
samkomulagi um valdaskiptinguna í
hernum milli Króata og múslima.
Ræður fjölmiðlum og lögreglu
Karadzic, sem sakaður hefur verið
um stríðsglæpi, hefur afsalað sér
nokkru af völdum sínum sem leið-
togi Bosníu-Serba en stýrir hins veg-
ar enn stjórnarflokknum, sem ræður
jafnt fjölmiðlum sem Iögreglunni.
Er haft eftir embættismönnum á
Vesturlöndum, að útilokað sé, að
Karadzic verði leyft að komast upp
með þetta og því megi búast við
refsiaðgerðum eftir nokkra daga.
Á Vesturlöndum eru þó miklar
efasemdir um nýjar refsiaðgerðir og
á það er bent, að þær séu eins kon-
ar stríðsyfirlýsing og hafi yfirleitt
styrkt þá í sessi, sem þeim var helst
beint að.
Reuter.
Á flótta undan hárskeranum
SRDJAN Nikolic, sjö ára gamall hárprúður
drengur frá bænum Pancevo í nágrenni Belgrað
sést hér í toppi rafmagnsmasturs, þangað sem
hann flúði þegar til stóð að fara með hann í klipp-
ingu. Myndin er tekin þegar slökkviliðsmaður
gerir tilraun til að bjarga drengnum, augnabliki
áður en hann féll til jarðar. Hann slaðaðist ekki
alvarlega, en vegna rannsókna á sjúkrahúsinu
reyndist nauðsynlegt að raka allt hár af höfði
drengsins.