Morgunblaðið - 21.08.1996, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 21. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Jl
Þúert
yndið mitt...
TONIIST
Illjómdiskar
NORDISK SALONMUSIK -
CON SORDINO
Bjarne E. Hansen (1. fiðla), Carl Sjö-
berg (2. fiðla), Sören Friis (selló),
Robert Farver-Sonne (kontrabassi),
Inke Kessler (pianó). Upptaka í
Riddarasalnum í Egeskov Slot
(1994). Classico Classcd 133.
HÉR höfum við „kaffihúsatón-
iist“ eins og hún gerist best - í
senn virðuleg, ljúf og alþýðleg
(manni verður hugsað til gömlu
og góðu daganna á Hótel íslandi,
sem undirr. þekkir nú ekki nema
af afspurn, afturámóti man hann
eftir Hótel Borg). Melódíurnar
þekktar og margar gullfallegar,
enda meira eða minna eftir nafn-
kunn tónskáld með Edvard Grieg
arann í þessu tilviki. Og enda þótt
við hér á skerinu gætum ekki í den-
tíð státað af jafn mörgum giæsileg-
um restauröntum og kaffihúsum og
frændur vorir - svo ekki sé minnst
á sal á borð við Riddarasalinn í
Egeskovkastala - þá höfðum við
okkar ljúfu kaffihúsatónlist. Við
höfðum Hótel ísland meðan Danir
höfðu Wivex, Norðmenn Grand
Hotel og Teatercaféen, Svíar Berns
Saloner og Finnar Kámp Hotel.
Kvintettinn Con Sordino skipa
ágætir hljóðfæraleikarar, enda
meðlimir Sinfóníuhljómsveitarinnar
í Óðinsvéum. Útsetningar, í ljúfum
og léttum dúr sem fyrr segir, miðla
með ágætum andrúmi gömlu hefð-
arinnar þrátt fyrir „nútímalegt"
handbragð á stöku stað. Maður
spyr sig hvort hefði mátt ganga
lengra í „nýsköpun" sem hefði léð
þessum ágæta tónlistarflutningi
meiri glettni og sérstöu, komið
efstan á lista. Útsetningar smekk-
legar og aðlaðandi - og sumar
svolítið frumlegar og skemmtileg-
ar, ekki síst Atla Heimis Sveins-
sonar á Þú ert, Sofðu unga ástin
mín og Á Sprengisandi.
Á þessum hljómdiski höfum við
semsé vinsæl lög frá Norðurlöndun-
um fimm (samkvæmt gamalli skil-
greiningu), sem auðvitað eru sprott-
in úr gömiu tónlistarhefðinni, ekki
síst þeirri sem kennd er við alþýð-
una - eða e.t.v. öllu heldur góðborg-
manni virkilega til að sperra eyrun
- og brosa. Og þá getur vissulega
orðið stutt í skrumskælinguna. Trú-
lega er það ekki tilgangurinn, enda
er hér allt gjört með takti, væntum-
þykju og í anda kaffihúsamenning-
arinnar einsog hún gerðist á árum
áður, þegar menn gengu með hatta.
Hljóðritun er mjög góð (með
„keimi af salnum").
Með öðrum orðum: ánægjulegur
og óvenjulegur hljómdiskur.
Oddur Björnsson
LISTIR
Morgunblaðið/Ásdís
FRÁ vinstri Hrönn Hafliðadóttir, Guðiaug Gísladóttir, tekur við styrk f.h. Magneu Tómasdóttur
dóttur sinnar, Guðrún Ingimarsdóttir, Björg Þórhallsdóttir og Stefán Arngrímsson. Á myndina vant-
ar Ingveldi G. Olafsdóttur sem er í stjórn sjóðsins ásamt Stefáni og Hrönn.
Söngvarasjóður FIL úthlutar styrkjum
SÖNGVARASJÓÐUR Félags ís-
lenskra leikara úthlutaði á dög-
unum styrkjum til þriggja söng-
nema sem halda senn utan til
framhaldsnáms. AUs bárust 11
umsóknir en styrkþegar að þessu
sinni eru þær Björg Þórhallsdótt-
ir, Guðrún Ingimarsdóttir og
Magnea Tómasdóttir. Hlaut hver
þeirra styrk sem nam 100.000
krónum.
Söngvarasjóðurinn úthlutar ár-
lega styrkjum til söngnema sem
lokið hafa námi hér heima og
huggja á frmhaldsnám í listgrein
sinni. Einnig hafa starfandi
söngvarar hlotið styrki úr sjóðn-
um til endurmentunar. Sljórn
sjóðsins skipa þau Stefán Arn-
grímsson, Ingveldur G. Ólafs-
dóttir og Hrönn Hafliðadóttir.
Flipper finnur
Flippu sína
KYIKMYNDIR
Bí ó h ö11 i n
FLIPPER („Flipper") ★ ★
Leikstjóri og handritshöfundur Alan
Saphiro. Kvikmyndatökustjóri Bill
Butler. Tónlist .Jed McNeely. Aðal-
leikendur Elijah Wood, Paul Hogan,
Jonathan Banks, Chelsea Fields.
Bandarísk. Universal 1996.
TVÆR af vinalegustu og gáf-
uðustu dýrategundum Jarðar, hund-
ar og höfrungar, hænast að mann-
skepnunni, trúa henni og treysta.
Það er ekki öll vitleysan eins. Flipp-
er fjallar einmitt um samskipti
manna og höfrunga, byggð á kunn-
um sjónvarpsþáttum samnefndum.
Sandy (Elijah Wood), stórborgar-
táningi, er komið fyrir í sumardvöl
hjá Porter frænda (Paul Hogan)
niður á Florida Keys eyjaklasanum.
Porter er óheflaður og óvenjulegur
sjóari og eru samskipti hans og
borgarbarnsins heldur stirð til að
bytja með. Það er ekki fyrr en höfr-
ungurinn Flipper kemur til sögunn-
ar að sambúðin fer að lagast, en
saman bjarga þeir þessu skynsama
sjávardýri undan kúlnaregni ill-
mennisins Moran (Jonathan Banks).
Ást og eiturúrgangur krydda
þessa litlausu en ekki ónotalegu
fjölskyldumynd sem vissulega
minnir óþyrmilega á margar aðrar
sem gerðar hafa verið gegnum
tíðina um samskipti barna og
dýra. Gott ef sú síðasta hét ekki
Andre, og var í meginatriðum
öðruvísi að því leytinu að hún
snerist um vináttu drengs og
sæljóns. Þótt þessar myndir allar
séu keimlíkar hafa þær engu að
síður talsvert uppeldislegt gildi,
ekki síst borgarbörnum, sem
mörg eru naskari á bílategundir
en dýr merkurinnar, að ekki sé
minnst á íbúa hafsins. Flipper
telst sómasamleg barna- og fjöl-
skylduskemmtun. Þó frumleikinn
flækist ekki fyrir Saphiro og fé-
lögum og leikurinn sé heldur
drumbslegur hjá mannfólkinu.
Höfrungarnir eru því glæstari,
þroskasaga stráksins slarkfær,
neðansjávarmyndatakan fín og
endalokin raunsæ - þó slitleg séu.
Sæbjörn Valdimarsson
Landslag og klipp
MYNDLIST
Gallcrí Grcip
MÁLVERK
Ingimar Ólafson Waage. Opið frá
14-18 alla daga. Lokað mánudaga.
Til 25. ágúst. Aðgangur ókeypis.
ÍSLENZKT landslag er ofarlega
í huga Ingimars Ólafssonar Waage,
sem að sögn hefur lengi gengið um
landið og langt farið. Og þegar
hann málar kveðst hann vera í fjall-
göngu; hver pensilstroka sé sem
skref í gönguferð. Og honum finnst
ferðalagið verða að hafa tilgang og
sögu sem geymir spor h.ans, og
málverkið er hátturinn að skjalfesta
það.
Ingimar hefur kynnst flestum
ásjónum íslenzkrar náttúru, belj-
andi slagveðursrigningum á háum
fjöllum og vatnsföllum í örum vexti.
Logni, hitasvækju og frosthörku
vetrarins. Öllu þessu nema eldgos-
um, sem hann hefur einungis séð
í sjónvarpi, í litprentaðri bók um
Surtseyjargosið, og af málverki sem
amma hans málaði af Kötlugosinu
1918, og hreif ungan dreng upp
úr skónum.
Spurningin hvort hið íslenzka
landslagsmálverk sé með öllu úrelt,
eða hvort það eigi ennþá erindi til
okkar er listspírunni hugleikin, og
því mundar hann pentskúfinn ótt
og títt því til vegsemdar, og það í
bókstaflegri merkingu. Myndirnar
eru nefnilega flestar hratt unnar
og víða bregður fyrir óformlegum
vinnubrögðum. Það segir okkur að
hann máli frjálst út frá ákveðnum
myndefnum, láti hughrifin ráða
ferðinni og þá mun frekar en sann-
verðugar útlínur og tilbrigði lands-
lagsins.
Á stundum staðsetur Ingimar
hreinar og sjónrænar súrrealistísk-
ar vísanir og tákn inn í myndheild-
irnar, sbr. olíumyndimar „Hekla“
(4) og „Hver reykir pípu“ (6), og
þá ganga hlutimir helst upp. Mun
síður er hann hnikar ímyndunarafli
skoðandans eingöngu með fárán-
legum nafngiftum, svo sem „Lagar-
fljótsormurinn gleypti Mónu Lísu“
(9). Málverkið er líkast kynjalands-
lagi og fer best að bjóða skoðandan-
um að gerast hér landkönnuður og
lesa það sem honum hugnast út úr
myndinni, sem er hin efnisríkasta
á sýningunni og fjörlega máluð.
Vatnslitamyndin „Við Hólmsár-
lón“ (11) í kjallara, sker sig úr fyr-
ir það hve hreint og afdráttarlaust
hún er máluð, og hina upphöfnu
gegnumgangandi birtu.
Nei, landslagsmálverkið úreldist
aldrei, frekar en ferskleikinn í and-
rúminu og alhyggð alls sem er, það
eru einungis vond málverk og mál-
ararnir sem úreldast.
Listhús Ófcigs
KLIPP
Katrin Elvarsdóttir. Opið virka
daga frá 10-18, laugardaga 11-18,
lokað sunnudaga. Til 24. ágúst.
Aðgangur ókeypis.
„COLLAGE & Polaroidþrykk"
nefnir hin unga Katrín Elvarsdóttir
myndir sínar, en ferlið er að hún
klippir niður svart-hvítar silfur-
gelatín og sepía tónaðar ljósmyndir,
sem eru teknar á Polaroid 669
filmu, þrykktar á vatnslitapappír
og handmálaðar, svo sem segir í
skrá. Síðan virðist hún rissa í mynd-
irnar, hafi hún ekki gert það áður
á sjálfa filmuna. Hver mynd telst
svo vera einstök.
Katrín er fyrst og fremst ljós-
myndari og er með BFA gráðu í
ljósmyndun frá Art Institute of
Boston (1993). Hún hefur haldið
nokkrar einkasýningar í Boston og
tekið þátt í samsýningum í Boston
og New York. Hún hefur haldið
eina sýningu á svart-hvítum ljós-
myndum hér heima í G15 Gallerí
(1992), er nú nefnist Pyrit G 15.
Myndefnið er nokkurs konar lest-
ur í umhverfið, hvunndaginn og til-
veruna, speglun sjálfsímyndarinnar
og umheimsins. Frá því „Collage“,
eða klippimyndir, eins og við nefn-
um fyrirbærið yfirleitt á íslenzku,
var innleitt af þeim Braque og Pic-
asso kringum 191, hefur það geng-
ið í gegnum margþætta þróun.
Dadaistarnir og Súrrealistarnir þró-
uðu tæknina áfram út 5 ljósmynda-
klipp „Photocollage" og fjölþættari
tegundir af efnislegri dýpt „As-
semblage“ og loks blandaða tækni
þ.e. málverk og klipp. Loks er það
niðurrifscollage „Décollage", sem
Wolf Vostell og fleiri komu fram
með á sjötta áratugnum, en sjálft
nafnið ætti að skýra athöfnina.
Það sem Katrín telst vera að
fást við er nokkurs konar angi af
Ijósmyndaklippi með ýmsum nýjum
forsendum tæknilega séð. Myndirn-
ar eru nokkuð hráar í útfærslu og
í flestum þeirra telst tjámátturinn
fjarri því að vera sannfærandi auk
þess að þær virka nokkuð innihalds-
lausar og óhreinar og hafa svip af
því sem nefnt er „makulatur" á
grafískum verkstæðum. Litur hefur
þá farið útaf jaðrinum og eintakið
telst gallað um leið.
Það er að mínu mati í hreint og
klárt unnum myndum eins og „Eft-
irvænting,„Flying Gasoline" og
„Gasoline“ að Katrín sannar helst
að hún eigi erindi inn á j)etta svið...
Bragi Ásgeirsson
J'J