Morgunblaðið - 13.09.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 1996 35
Amma Gauja var hún ætíð nefnd
af barnabörnum og barnabarna-
börnum sínum. Sjálfur kallaði ég
hana aldrei neitt annað.
Alit frá mínum fyrstu kynnum
af ömmu Gauju sýndi hún mér
mikla hlýju og vinsemd. Hún var
afar feimin , hlédræg og fámál.
Orð voru svo oft óþörf. Frá henni
geislaði hlýja og velvild þannig að
í návist hennar leið mér mjög vel.
Ég minnist matarboðanna á
Garðabrautinni þar sem öll fjöl-
skyldan var samankomin. Yfirleitt
birtist amma Gauja síðust. Hún
kyssti okkur og heilsaði hálffeimn-
islega. Svo þegar matnum lauk,
þá hvarf hún fljótlega á eftir, jafn-
hljóðlega og hún kom og án þess
að kveðja. Hún var ekkert að hafa
orð á því að nú væri hún orðin
þreytt og vildi fara heim. Hún var
ekkert að íþyngja öðrum með því,
hún bara fór.
Nú er hún farin, horfin ásjónu
okkar um alla eilífð. Minningin um
hana lifir.
Nú þegar æviskeið hennar er á
enda er æviskeið fjórða barna-
barnabarns hennar rétt að hefjast,
litla strákhnokksins sem aldrei sá
langömmu sína.
Eg votta dóttur hennar Ingi-
björgu Rafnsdóttur, eiginmanni
hennar Guðlaugi Ketilssyni og
börnum þeirra mína dýpstu samúð.
Tengsl þeirra við ömmu Gauju voru
afar sterk og náin.
Ég þakka fyrir að börnin mín
fengu að kynnast langömmu sinni,
Ég þakka fyrir að hafa þekkt ömmu
Gauju.
Hörður Sigurbjarnason.
Elsku amma Gauja.
Við söknum þín svo mikið að við
grátum á næturnar. Við vonum að
þú hafir það gott hjá Guði. Guð
mun passa þig vel.
Agla og Atli.
Ég var að fara að heimsækja
Gauju á spítalann én ákvað að
hringja á undan mér, þá var mér
sagt að Gauja væri dáin. Ég hváði
heim til sín í sveitina með striga-
pokann á bakinu.
Ég get viðurkennt það nú, að
mér fannst þessi ráðning Björns
vera hæpin með hag frystihússins
í huga og hafði um það orð við
Helgu Gróu konu mína þetta kvöld,
að Björn bróðir hennar hefði um-
svifalaust ráðið í vinnu til sín ör-
vasa gamalmenni. En hún svaraði
mér því einu: „Hann Bjössi veit
hvað hann er að gera.“
Næsta morgun vaknaði ég við
sömu efasemdirnar um ágæti
Björns mágs míns. Þegar þessi
saga gerðist átti ég eftir einn vetur
til þess að verða fullnuma í læknis-
fræði. Löngu síðar varð mér ljóst
að ég átti mikið ólært til þess að
standa Birni mági mínum jafnfætis
í sálarfræði og í fræðum mann-
legra samskipta. Öldungurinn með
bogna bakið lifði það ekki að kom-
ast til vinnu í frystihúsinu.
Ungu hjónin fluttu brátt í eigið
hús og eignuðust fleiri börn. Alls
urðu þau fjögur, þijár dætur og
einn sonur, sem öll lifa föður sinn
og bera ætt og uppeldi fagurt vitni.
Þegar elsta barnið var 12 ára
hafði MS-veiki Elsu ágerst svo
mjög, að þau neyddust til að bregða
búi og flytja til Reykjavíkur þar
sem hún gæti notið þeirrar með-
ferðar, sem þá var hægt að bjóða
slíkum sjúklingum. Björn hélt
áfram við sama starf og áður.
Varð verkstjóri í fiskverkun
Tryggva Ófeigssonar á Kirkjusandi
og vann þar við vaxandi vinsæld,
þar til þeirri starfsemi á Kirkjus-
andi lauk. Eftir það vann hann sem
verkstjóri í vörumóttöku Landflutn-
inga við Skútuvog, þar til hann
varð sjötugur.
Sjúkdómur Elsu versnaði hægt,
en stöðugt og varð hún skömmu
eftir komuna til Reykjavíkur háð
hjólastól. Þegar kraftinn þraut í
höndum og handleggjum fengu
í símann og áttaði mig ekki alveg
strax á því hvað konan hafði verið
að segja. Þessi tíðindi komu eins
og þruma úr heiðskíru lofti.
Tveim dögum áður en Gauja fór
í aðgerðina vorum við Birkir og
Vaka í heimsókn hjá henni. Hún
leit svo vel út og virtist vera líkam-
lega hress. Hún talaði um hve mik-
ið hún kviði fyrir að fara suður í
aðgerðina, en um annað væri víst
ekki að ræða. Ég reyndi að hug-
hreysta hana og stappa í hana stál-
inu og sagði að fyrr en varði yrði
hún komin heim upp á Skaga.
Ekkert okkar gerði sér líklega grein
fyrir því hversu alvarlega aðgerð
Gauja var að fara í. Svo kysstumst
við bless og ég sagðist koma að
heimsækja hana á spítalann.
Ég kynntist Gauju fyrir fimm
árum og fann strax hlýjan hug
hennar í minn garð. Það var svo
gaman að spjalla við hana. Hún
gat sett sig inn í alla skapaða hluti
og mér fannst ég vera að tala við
vinkonu mina. Aldrei heyrði ég
Gauju kvarta, hún var róleg kona
og hafði sig aldrei mikið í frammi.
Gauja var einstaklega gestrisin og
fannst gott ef ég lét hana vita með
smá fyrirvara að við værum að
koma. Þá var hún búin að kaupa
gos og stafli af pönnukökum beið
okkar á eldhúsborðinu. Ef við kom-
um óvænt muldraði hún eitthvað
um að hún ætti ekkert almennilegt
handa okkur, en ávallt leyndist eitt-
hvað í skápunum og fyrr en varði
var eldhúsborðið hlaðið kræsing-
um. Það hvíldi ró yfír heimili henn-
ar og við vorum alltaf svo velkomin.
Ég man sérstaklega vel eftir
einni heimsókninni, þá skoðuðum
við saman myndaalbúmin hennar.
Þarna voru myndir af fjölskyldunni
og við töluðum um hver væri líkur
hveijum og þá náttúrulega sérstak-
lega hve Birkir og Vaka væru lík.
Þarna voru líka myndir úr ýmsum
ferðalögum sem Gauja hafði farið
í og úr Hvalfirðinum. Hún sagði
svo skemmtilega frá og það var svo
gaman að heyra af hinu og þessu
sem hafði gerst þegar hún var að
vinna í Þyrli og ég sá þetta allt
sama ljóslifandi fyrir mér.
þau auk heimahjúkrunar ágætis
heimilishjálp frá góðri konu og
börnin og eitt barnabarn samein-
uðust um að halda uppi reisn og
risnu á heimilinu, en Björn var sá
eini sem gat lyft Elsu úr hjólastóln-
um. Þurfti hann því að fara heim
í kaffitímum og um hádegið til
þess að lyfta henni upp úr stólnum
svo að hún sæti ekki of lengi í
sömu stellingu. Auk þess þurfti
hann að vakna minnst einu sinni
á hverri nóttu í 20 ár til þess að
sinna henni. Ég veit ekki um neinn,
sem hefur heyrt eitt æðruorð frá
Elsu né Birni. Konu sína missti
hann haustið 1983. Hefur síðan
búið einn, en umvafinn umhyggju
og ástúð barna og barnabarna.
Uppskar eins og hann sáði til,
enda heimilisfaðir til fyrirmyndar.
Hann var orðinn langafi tveggja
barna og ber annað þeirra nafn
hans.
Síðustu árin þurfti Björn að nota
lyf. Ávísun á þau hefði ég getað
afgreitt símleiðis, en Björn vildi
heldur fá lyfseðil og kom því reglu-
lega, minnst tvisvar i mánuði í
heimsókn til okkar. Sama sið hélt
hann eftir að hann var hættur að
aka bíl. Sem bílstjóra fékk hann
einhveija dætra sinna og oft barna-
barnið Birnu Jónu eða Þór eigin-
mann hennar. Ég tók það svo, að
með þessum hætti væri hann að
styrkja fjölskylduböndin. Þessar
reglubundnu heimsóknir Björns
voru okkur til mikillar ánægju. Réð
þar mestu hið næma skopskyn
Björns, en það hélst óbreytt alla
hans löngu ævi.
Hin skarpgreinda hagleikskona,
tengdamóðir hans Valgerður
Skarphéðinsdóttir varð níræð, en
var orðin blind síðustu árin. Hún
dvaldi á Elliheimilinu Fellaskjóli í
Grundarfirði. Þegar við hjónin
heimsóttum hana fyrir þremur
árum barst tal okkar að Birni. Þá
Gauja bar hag okkar allra fyrir
bijósti sér og var alltaf að gefa
okkur eitthvað; ýmislegt í eldhúsið,
óteljandi handpijónaða vettlinga og
sokka, að ekki sé minnst á alla fal-
legu munina sem hún föndraði inni
á Höfða. Sjaldan eða aldrei gerði
hún eitthvað handa sjálfri sér, en
vildi frekar gleðja okkur með gjöf-
um. Gauja var óspör á hlýju orðin
og mér þótti sérstaklega vænt um
og mikið koma til um hrós fyrir
vinnu frá jafn duglegri konu eins
og henni. Svo var hún alltaf svo
þakklát og ef ég gerði eitthvert smá
viðvik fyrir hana, mátti hún ekki
heyra annað en að ég kæmi inn og
þægi smá hressingu.
Krakkarnir þeirra Lillu og Gulla
dáðu ömmu sína. Oft þegar við
Birkir vorum að sýsla heima i eld-
húsinu við matargerð og annað,
sagði Birkir að svona ætti hitt og
þetta að vera af því svona hefði
amma það. Þessi sósa átti að vera
með þessum mat og ekki mætti
gleyma hinu og þessu meðlætinu,
því það hefði hann alltaf fengið hjá
ömmu sinni. Svo töluðum við um
að við þyrftum að vera duglegri
að heimsækja hana og bjóða henni
í mat. En Gauja var félagslynd og
ósjaldan sá maður hana á labbinu
í bænum með vinkonu sinni, þegar
vel viðraði.
Ég sé hana fyrir mér koma bak-
dyramegin inn í eldhúsið á Garða-
brautinni, í eitthvert matarboðið
hennar Lillu og bros færist yfir
andlit hennar þegar hún sér okkur
öll sitja við eldhúsborðið. Ég er
fegin að Vaka fékk að kynnast
langömmu sinni og hún á líklea
um ókominn tíma eftir að benda á
blokkina hennar og kalla amma
þegar við eigum leið um Skarðs-
brautina.
Ég er þakklát fyrir árin sem við
áttum samleið og þó hún sé farin
frá okkur mun minningin um ömmu
Gauju ávallt búa í bijósti mér.
Elsku Lilla og Gulli, Erna, Rabbi,
Birkir og Katla. Guð styrki ykkur
í sorg ykkar.
Megir þú hvíla í friði, elsku Gauja
mín.
Lilja Benónýsdóttir.
sagði hún með sinni sérstæðu hægð
og sannfæringu: „Það fara fáir í
fötin hans Björns."
Hannes Finnbogason.
Með þessum fáu línum viljum
við kveðja góðan mág og vin, Björn
Lárusson frá Gröf í Grundarfirði.
Það má sannarlega segja að frá-
fall hans hafí komið okkur á óvart
þar sem Bjössi hafði verið við
ágæta heilsu miðað við aldur en
hann hefði orðið 79 ára í dag ef
hann hefði lifað. Bjössa höfðum við
þekkt í rúmlega 30 ár en hann var
giftur systur Stellu, Elsu, sem lést
árið 1984.
Fjölskyldur okkar voru mjög
samrýndar alla tíð og samgangur
mikilí. Áttum við saman margar
gleðistundir sem verða ógleyman-
legar í minningunni.
Bjössi var hæglátur maður og
má með sanni segja að hann hafi
unnið verk sín í hljóði. Hann gat
þó verið hrókur alls fagnaðar og
oftast var stutt í gamansemina.
Bjössi var mikill fjölskyldumaður
og ómetanlegt hvað hann reyndist
konu sinni og íjölskyldu vel alla tíð.
Bjössi minn, við viljum að lokum
þakka þér allar góðu stundirnar
sem við áttum saman.
Enn vér skulum skilja
skaparans að vilja,
hver fer heim til sín.
Lát oss aftur langa,
lífsins herra, að ganga
hingað heim til þín.
Og þótt vér ei hittumst hér
gef oss fund á gleðistundu,
guð, í ríki þínu.
(Höf. ók.)
Elsku Gerða, Lalli, Dóra og Inga,
megi góður Guð styrkja ykkur og
fjölskyldur ykkar á þessari sorgar-
stundu.
Stella, Þórir og fjölskylda.
+ Guðmundur H.
Helgason fædd-
ist í Olafsvík 14.
ágfúst 1907. Hann
lést á Hrafnistu í
Reykjavík 6. sept-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Kristín Sig-
urðardóttir, ættuð
frá Djúpavogi, og
Helgi Jónsson sjó-
maður, ættaður úr
Mýrdalnum. Þau
fluttu búferlum
árið 1901 að
Hamraendum í
Breiðuvík og ári síðar til Olafs-
víkur þar sem þau bjuggu allan
sinn búskap í Ásgarði. Systkini
Guðmundar eftirlifandi eru
Helgi, Elsa, Sigurlín og Ingi-
gerður. Látin eru Sigurður,
Hólmfríður og Friðjón. Guð-
mundur stundaði sjó frá ung-
lingsárum, fyrst á smábátum
frá Ólafsvík og síðar á togurum
eftir að hann fluttist til Reykja-
víkur. Hann kom í land 1955
og starfaði hjá Togaraaf-
í dag kveðjum við hinstu kveðju
tengdaföður minn Guðmund Heijólf
Helgason. Þegar ég kynntist Guð-
mundi, eiginkonu hans Guðrúnu
Oddsdóttur og fjölskyldu þeirra, var
eitt hið fyrsta sem vakti athygli
mína, að þau hjón voru alltaf nefnd
fullu nafni, er þau bar á góma eða
til þeirra var vitnað. Þótti mér í
þessu felast ákveðin virðing fyrir
þeim hjónum. Okkur sem komum
inn í fjölskylduna varð þetta fljót-
lega tamt á tungu.
Guðmundur Helgason var fastur
fyrir, en aldrei heyrði ég hann
leggja illt til nokkurs manns. Hann
bar ekki tilfinningar sínar á torg,
en þeir sem til hans þekktu vissu
hvað í hjarta hans bjó. Mér er
ógleymanleg sú umhyggja og ástúð
er hann auðsýndi eiginkonu sinni í
veikindum hennar síðustu árin sem
hún lifði. Þau eru nú saman á ný.
Vinnusemi og ósérhlífni ein-
kenndu hann alla ævi, hann var af
þeirri kynslóð sem ekki kunni að
hangsa og svíkjast um. Honum
langtum yngri menn máttu þakka
fyrir að geta skilað sama dagsverki
og tókst ekki öllum þó þeir reyndu.
Við höfum ekki farið varhluta af
vinnusemi og umhyggju Guðmund-
ar Helgasonar, öll þau handtök er
hann lagði fram á sinn óeigingjarna
hátt okkur til hagsbóta verða aldrei
fullþökkuð en virt og metin að verð-
leikum.
Til síðustu stundar var hugsun
hans óbiluð, minni hans á ártöl og
dagsetningar var með ólíkindum, oft
var sagt í umræðum: „Spyijum
Guðmund Helgason, hann man það
greiðslunni til
starfsloka 1982.
Hinn 1. október
1938 kvæntist Guð-
mundur Guðrúnu
Oddsdóttur, f. 19.
júní 1909, d. 9.júlí
1990, frá Lækjar-
bug á Brimilsvöll-
um í Fróðárhreppi.
Heimili þeirra var
lengst af í Hjalla-
landi 1 í Reykjavík. ^
Þau hjón eignuðust'
fjögur börn: 1) Örn,
f. 4.7. 1939, í sam-
búð með Huldu
Guðmundsdóttur, á hún tvo
syni og eitt barnabarn. 2) Val-
ur, bílasmiður, f. 9. janúar 1941.
3) Sólveig, f. 8. ágúst 1946,
unnusti hennar er Hilmar
Helgason, á hún tvö börn og
sex barnabörn. 4) Sævar húsa-
smiður, f. 26. apríl 1950, kvænt-
ur Elínu Ólafsdóttur, eiga þau
tvö böm.
Útför Guðmundar fer fram
frá Bústaðakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
*
örugglega." Hann hafði líka frá
mörgu að segja, t.d. þegar hann
sigldi á Arinbimi Hersi, og þeir urðu
fyrir skotárás á stríðsárunum og
hann fékk sprengjubrot víða í sig
og varð að fara á sjúkrahús í Bret-
landi til að láta fjarlægja þau. Eftir
sjómannsárin vann hann hjá Togara-
afgreiðslunni til sjötíu og fímm ára
aldurs og enn gaf hann hinum yngri
ekkert eftir. Vinnuþrek hans og
hestaheilsa var þeim er með honum
fylgdust sífellt undrunarefni.
Það var svo ekki fyrr en 19S?
að hann þurfti í fyrsta sinn á ævinni
að fara inn á sjúkrahús vegna veik-
inda. Eftir það fór að halla undan,
hann náði sér ekki aftur á strik.
Með honum er horfinn miðjupunkt-
ur fjölskyldunnar. Óska ég afkom-
endum hans þess að þeim auðnist
að taka hann sér til fyrirmyndar í
orði og verki.
Guðmundi Helgasyni þakka ég
af öllu hjarta hlýhug þann og elsku,
sem hann sýndi mér og mínum, er
við Örn sonur hans hófum sambúð.
Ykkur öllum, sem áttuð hann að
og þótti vænt um hann votta ég
samúð mína, þó sérstaklega Val,
sem alltaf hefur búið með foreldrum
sínum og hefur öðrum fremur anh-
ast föður sinn hin síðari ár.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Hulda Guðmundsdóttir.
+
Ástkær bróðir okkar og frændi,
ÁRNI JÓNSSON,
frá Stórhólmi í Leiru,
andaðist i Elli- og hjúkrunarheimilinu Grund hinn 11.
september.
Jarðarförin auglýst síðar.
Systur hins látna og frændfólk.
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
ALEXIUS LÚTHERSSON,
Skipasundi 87,
Reykjavík,
lést í Landspítalanum 11. september.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Ingibjörg Magnúsdóttir,
Katrín S. Alexíusdóttir, Jónas Helgason,
Magnús L. Alexíusson, Hrönn Pálsdóttir,
Guðrún I. Alexíusdóttir, Guðjón Helgason,
Kristín K. Alexíusdóttir, Steingrímur Davíðsson,
og barnabörn.
GUÐMUNDUR H.
HELGASSON