Morgunblaðið - 07.11.1996, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 7. NÓVEMBER 1996 5 í
>
\
>
>
>
>
>
>
I
I
I
»
I
I
.
skemmtilegra. Og umfram allt
manneskjulegra.
Oddur Björnsson.
Það var bjartur júnídagur. Við
sátum og lásum saman kvæði sem
ég hafði hnoðað. Ég var himinlif-
andi yfir að fá loksins að vinna
með þér eftir alltof langt hlé. Þú
varst sjálfri þér lík, glettin, ung,
hvetjandi, óspör á hrósið, skemmti-
legur og jákvæður vinnufélagi eins
og þú hafðir alltaf reynst mér. Við
hlógum saman að kvæðinu, við leit-
uðum ráða hvort hjá öðru - þetta
var björt og lifandi stund. Kvæðið
hét „Hrafninn og ég“.
Ekki gat mig grunað að fáum
vikum síðar myndi sorgin svífa að
eins og svartur hrafn, bregða væng
fyrir birtu dagsins. Gott er þó að
eiga af þér þessa björtu mynd -
hún geymist. Eins og allt annað
sem þú gafst mér.
Það var ómetanlegt ungum leik-
listarnema að kynnast elju þinni,
eldmóði og bjargtraustri virðing-
unni sem þú barst fyrir listinni og
hverju viðfangsefni sem þú tókst
þér fyrir hendur. Það var dýrmæt
reynsla ungum leikara að fá að
vinna undir stjóm þinni, sjá þig á
stundum tendrast upp af há-
stemmdri sköpunargleði, á stund-
um fuðra upp í listrænum ofsa. Það
var mikils virði fyrir ungan leik-
stjóra að fá að stýra þér og láta
þig stöðugt koma sér á óvart með
hugmyndaauðgi þinni, stórbrotnum
hæfileikum og gáfum. Ekki síður
en það var mikils virði fyrir ungan
höfund þegar þú sóttist eftir að
lesa verkin mín og varst ónísk á
álit þitt.
En dýrmætast af öllu var þó að
eiga þig að. Þegar Talía sýndi mér
sínar hryssinglegustu hliðar og mér
fannst hún varla lengur þess virði
að leggja lag sitt við hana vissi ég
að ég gat leitað til þín. Og innsæi
þitt og brjóstvit brást mér ekki.
Allt þetta á ég geymt og fyrir
það allt er ég þakklátur. Og
kannski svolítið stoltur líka. Stoltur
yfir að hafa fengið að læra af þér,
starfa með þér og eiga þig að vin-
konu.
Vertu sæl, Bríet mín. Hugur
minn er hjá þérýivar þu gengur.
Karl Ágúst Úlfsson.
Það fyrsta sem ég heyrði um
Bríeti var að hún væri gáfaðasta
kona á íslandi. Þetta var í þá daga
þegar karlar gátu leyft sér að tala
um konur svona dálítið „von oben
herab“. Mér þótti þetta mikil viður-
kenning fyrir Bríeti og fylgdist með
henni full aðdáunar úr fjarska. Hún
var spennandi og óvanaleg. Mörg-
um árum síðar var ég svo heppin
að kynnast henni og komst þá að
raun um að hún var ekki bara
gáfuð, heldur líka leiftrandi
skemmtileg og með einstakan hú-
mor. Hún var líka vinur í raun,
veitti samúð, góð ráð og huggun
þegar þess var þörf. Hún var lista-
maður, bæði í gerðum sínum og
orðum, og hún hafði sögulega vit-
und, hugsaði í gegnum formæður
sínar, eins og Virginia Woolf segir
að við hljótum að gera sem erum
konur. Hún sagði svo vel frá að
margar af setningum henriar og
frásögnum lifa með mér sem spak-
mæli. Hún var öll í listum og gerði
allt fyrir listina. Sjaldan hafði hún
komist í hann jafnkrappan og þeg-
ar hún las fyrir mig á samkomu
dróttkvæði með tilheyrandi tungu-
btjótum eftir fornar skáldkonur,
nema ef vera skyldi þegar hún tyllti
sér á tá og sneri sér í hringi á
þverhníptri hraunnibbu í norðang-
arra einn kaldan haustdag úti á
Reykjanesi fyrir framan kvik-
myndavél og sjórinn var fyrir neð-
an. „Ellin er líka vond.“ Ég sé
hana fyrir mér þar sem hún ber
okkur þessi skilaboð úr símtali við
móður sína eftir jarðarför sameig-
inlegs vinar sem hafði látist um
aldur fram. Síst hefði mig grunað
að ég ætti eftir að reyna að hugga
mig við þessi orð nú. En þau duga
skammt. Bríet hefði átt að verða
gömul. Þó ekki væri nema fyrir
okkur hin, sem gerðum ráð fyrir
því að tíminn væri nógur og hún
yrði alltaf tii. Mér finnst eins og
með henni sé að hverfa einhver
kynslóð menningar sem upplifir líf
sitt í sögu og tungumáli, í skemmti-
legu tali og kankvísum tilsvörum,
alltaf um eitthvað meira en sagt
er. Bríet skilur eftir sig mikið tóm.
Það verður aldrei nein önnur eins
og hún. Ég kveð hana með miklum
söknuði á þessum köldu og mis-
kunnarlausu en fallegu haustdög-
um og sendi fjölskyldu hennar mín-
ar innilegustu samúðarkveðjur.
Helga Kress.
Elskuleg Bríet Héðinsdóttir hef-
ur lokið jarðvist sinni. Það má með
sanni segja að sú vist hafi orðið
henni og öðrum til heilla því þar
fór mikilhæf og góð kona. Ég varð
þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að
starfa með henni að verkefnum sem
við báðar höfðum mikla gleði af
og bar aldrei skugga á þá sam-
vinnu. Ég lærði mikið af henni, hún
var listamaður sem gerði miklar
kröfur til sjálfs síns og var ætíð
reiðubúin að leggja á sig mikla
vinnu til að ná árangri, sem hæfði
gáfum hennar og listfengi. En Brí-
et var ekki aðeins góður listamaður
heldur hafði hún hugsjónir að leið-
arljósi og lét hún sig varða hlut-
skipti meðbræðra sinna. Hún var
vinur í raun, og á það reyndi þegar
ég missti næstum fótfestu á leið
minni sem listamaður. Þá rétti hún
mér hönd sína af miklum kærleika
og lagði jafnvel orðstír sinn undir.
Það var einn sólríkan haustdag
stuttu fyrir andlát hennar að við
lögðum í ökuferð upp í sveit. Við
fórum til hafsins, þar sem brimið
æddi að okkur og skall ögrandi á
klettunum. Síðan lá leið okkar yfir
úfið kolsvart hraun og því næst
upp hæðir þar sem við horfðum
yfir hafið, svo bjart og stórt. Sólin
glitraði á lognsléttum haffletinum
og í ijarlægðinni blasti við okkur
það, sem enginn fær að komist eða
skilið. Ferðalag okkar þennan dag
var eins og líf Bríetar, ögrandi,
stórbrotið og fagurt.
Sú yfirvegun og lítillæti sem ein-
kenndi viðhorf hennar þegar hún
leit yfir líf sitt að leiðarlokum, ætti
að vera okkur öllum til eftir-
breytni. Við andlát Bríetar höfum
við ekki aðeins misst stórbrotinn
og íjölhæfan listamann heldur mik-
inn mannvín og hugsjónakonu.
Nanna Olafsdóttir.
GUÐMUNDUR KARL
STEFÁNSSON
t
Guðmundur
Karl Stefánsson
var fæddur á Hóli
við Stöðvarfjörð 28.
júlí 1919. Hann lést
á Landspítalanum
21. október síðast-
liðinn og fór útför
hans fram frá Foss-
vogskirkju 25.
október.
Mig langar að minn-
ast vinar míns og sam-
ferðamanns Guðmund-
ar Karls Stefánssonar
með nokkrum þakk-
lætis- og viðurkenningarorðum.
Leiðir okkar Guðmundar lágu
saman hjá Blindrafélaginu nokkru
eftir miðjan aldur okkar beggja.
Við áttum báðir við sama óvin, sjón-
skerðinguna, að etja. Ég var orðinn
alblindur og hann mjög sjónskertur
þegar kunningsskapur okkar og
vinátta hófst. Arið 1977 fór hópur
manna og kvenna til Noregs í boði
norska blindrafélagsins til þess að
kynnast norska blindrafélaginu og
starfsemi þess. Við Guðmundur
vorum báðir þátttakendur í þessari
ferð. Þarna var okkur kynnt öll
starfsemi norska blindrafélagsins
og verndaðra vinnustaða þess. Sam-
eiginlegt áhugamál okkar Guð-
mundar var atvinnumöguleikar
blindra og sjónskertra og endur-
hæfing þeirra til þess að gera þá
færa til starfa og eðlilegs lífs. Árið
1982 festi Blindrafélagið kaup á
körfugerð sem rekin hafði verið í
Hamrahlíð 17 af dánarbúi Jakobs
Kristjánssonar. En þá var ég orðinn
formaður Blindrafélagsins fyrir
nokkrum árum. Á árinu 1983 komu
tveir Norðmenn í heimsókn til
Blindrafélagsins, blindur körfu-
gerðarmaður og sjáandi leiðbein-
andi um körfugerð. Þeir héldu nám-
skeið fyrir nokkra félagsmenn
Blindrafélagsins. í framhaldi af því
fór Guðmundur Stefánsson til Nor-
egs til framhaldsnáms í körfugerð
og annarri þjálfun fyrir blinda og
sjónskerta. Við heimkomuna tók
Guðmundur til starfa sem forstöðu-
maður Körfugerðar Blindrafélags-
ins, og starfaði við það í tæpan
áratug, uns hann varð að láta af
störfum sökum aldurs og heilsu-
brests. Þegar Guðmundur kom til
Blindrafélagsins hafði hann starfað
HARPA
STEINARSDÓTTIR
+ Harpa Steinarsdóttir fædd-
ist á Sauðárkróki 7. desem-
ber 1976. Hún lést af slysförum
19. október síðastliðinn og fór
útför hennar fram frá Sauðár-
krókskirkju 26. október.
Elsku Harpa mín. Það eru svo
fá orð sem maður á til þegar at-
burð sem þennan ber að höndum.
En samt langar mig til þess að
koma einhveijum orðum á blað.
Þegar þú komst í heiminn má
segja að tilvera okkar hafi breyst
mikið. Lífið og tilveran fór að snú-
ast ansi mikið um þig. Þú varst
róleg, skapgóð en svolítill prakkari,
eins og þegar þú málaðir listaverk
handa mömmu á eldhúsinnrétting-
una. Þú sýndir snemma ákveðni
eins og þegar pabbi var að reyna
að gefa þér skyr þegar þú varst
um tveggja ára, þá klemmdir þú
saman munninn, ýttir ofaná skeið-
ina, slepptir og skyrið slettist fram-
an í pabba. Mér fannst svo yndis-
legt að eignast litla systur, það var
svo gaman að passa þig.
Þegar ég var í burtu þá héldum
við sambandinu með bréfaskriftum
og töluðum saman í síma. Þegar
ég kom heim þá veittist okkur svo
létt að ná aftur saman.
Þegar ég fór að búa þá gafst þú
um 3 áratugi á skrif-
stofu Þjóðleikhússins,
sem yfirmaður. Á
starfsferli sínum hjá
Þjóðleikhúsinu kynnt-
ist Guðmundur fjölda
leikara, dansara og
söngvara, margt af
þessu var heimsfrægt
fólk og oft hafði Guð-
mundur orð á því að
því mun heimsþekktari
sem listamennirnir
voru, þeim mun ljúfari
og þægilegri voru þeir
í umgengni. Guðmund-
ur varð að láta af störf-
um sínum hjá Þjóðleikhúsinu sökum
sívaxandi sjóndepru, en fluttist þá
yfir til Blindrafélagsins. Á þeim
árum sem Guðmundur starfaði hjá
Blindrafélaginu var ég formaður
félagsins og síðar framkvæmda-
stjóri og tókst með okkur mjög
náið samstarf og mikil og góð
kynni. Guðmundur Stefánsson bjó
yfir kostum dreifbýlismannsins auk
þess að bera með sér glæsibrag
heimsborgarans, en fýrst og fremst
var hann Austfirðingur, enda mjög
stoltur af því. Ég hef heyrt því
fleygt skv. útvarpsfréttum, að á
útfarardegi hans hafi sést þijár
sólir á lofti á Austfjörðum, og skyldi
engan undra. Guðmundur var
óvenju mikið hraustmenni og dugn-
aðarforkur. Auk þess að kljást við
sjóndepruna átti hann við mjög erf-
iða mjöðm að stríða, ennfremur
angraði hann hjartagalli, og fýrir
nokkrum árum fékk hann garna-
flækju og þurfti að undirgangast
mjög erfiðan uppskurð, en Guð-
mundur lét hvergi deigan síga, hann
fór árum saman einn í daglegar
gönguferðir með hvíta stafinn sinn,
stundaði sund og tók þátt í félags-
lífi. Við hjónin áttum því láni að
fagna að ferðast með Guðmundi og
eiginkonu hans, bæði innanlands
og erlendis og var þá Guðmundur
hrókur alls fagnaðar. Guðmundur
var mjög víðlesinn maður og las
feiknin öll af hljóðbókum, bæði frá
Blindrabókasafni íslands og norska
Blindrabókasafninu, og naut ég
hans þar að um norsku bækurnar.
Við Guðmundur höfum rætt saman
í síma daglega, þónokkur undanfar-
in ár. Ræddum við þá fyrst og,_
fremst um bækur og landsins gagn
og nauðsynjar, og var það mikil
upplyfting og hvatning fyrir okkur
báða að því er ég tel. Mig langar
að ljúka þessum kveðjuorðum með
því að þakka Guðmundi fyrir þá stór-
brotnu fyrirmynd sem hann var okk-
ur blindum og sjónskertum og öðrum
þeim sem eiga við fötlun að stríða
með framferði sínu öllu og lífsmáta.
Það var öllum fötluðum og sjúkum
glæsileg fyrirmynd. Guðmundur
átti við mjög erfiðan sjúkdóm að
stríða síðustu mánuðina, en sýndi
þar jafnan sömu reisn og dugnað
sem í öllu fyrra lífi sínu. Við hjónin
vottum eftirlifandi eiginkonu Guð-
mundar, börnum hans, skyldmenn-
um og vinum öllum, samúð okkar
vegna fráfalls hans, en minningin
um hressan og jákvæðan heiðurs-
mann mun lifa með okkur öllum.
Við hjónin, undirritaður og eigin-
kona mín, Þorbjörg Jónsdóttir frá
Seyðisfirði, kveðjum vin okkar Guð-
mund með söknuði, jafnframt því
sem við þökkum honum og eftirlif-
andi eiginkonu hans, Maggý,
ómældar ánægjustundir á liðnum
árum. Þá hlökkum við bæði til
ókominna ævintýra með þeim hjón-
um á komandi öld.
Halldór Sveinn Rafnar,
fyrrv. formaður og fram-
kvæmdastjóri Blindra-
félagsins.
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka, og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer fram.
Ætlast er til að þessar upplýs-
ingar komi aðeins fram í formá-
lanum, sem er feitletraður, en
ekki í greinunum sjálfum.
þér alltaf tíma til að koma í heim-
sókn til stóru systur, og þá gátum
við setið tímunum saman og talað
um allt milli himins og jarðar.
Við fórum í búðir, beijamó, fjöru-
ferðir eða þegar við fórum með litlu
frænkur þínar upp á Nafir til þess
að sýna þeim litlu lömbin, einnig
eyddum við stundum saman hátíðis-
dögunum.
Þú varst alltaf svo góð við litlu
frænkurnar þínar, þú leyfðir þeim
svo oft að fara með þér þegar þú
fórst að hitta vini þína. Oft varst
þú að reyna að fá stóru systur með
þér og vinahópnum á ball, en stóra
og lata systir þín sagði alltaf
„seinna, Harpa mín“.
En ég átti stundir með þér og
vinahópnum þínum þegar þeir komu
heim að hitta þig og það er yndis-
legt að hafa átt þær samverustund-
ir með ykkur.
Alltaf gátum við leitað hvor til
annarrar, sama hvers eðlis málin
voru, og þótt við værum ekki alltaf
sammála þá skildum við alltaf sátt-
ar.
Elsku Harpa mín, ég þakka þér
fyrir allar yndislegu samverustund-
irnar og þú varst alltaf öllum svo
góð.
Blessuð sé minning þín. Þín systir,
Hlín og fjölskylda.
t
Bróðir okkar,
ÁRNI JÚLÍUS HALLDÓRSSON,
Víðimel 23,
Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Fossvogskapellu
föstudaginn 8. nóvember kl. 15.00.
Fyrir hönd vandamanna,
Margrét Halldórsdóttir,
Anna Halldórsdóttir.
Lokað
Lokað í dag, fimmtudag, frá kl. 13.00 vegna jarð-
arfarar ÓLAFS JENSSONAR.
Blóðbankinn.
Lokað
Skrifstofa Slysavarnafélags íslands verður lokuð
föstudaginn 8. nóvemberfrá kl. 12.30 til kl. 15.00
vegna jarðarfarar EINARS SIGURJÓNSSONAR,
fyrrverandi forseta félagsins.
Slysavarnafélag ísiands,
Grandagarði 14, Reykjavík,
sími 562 7000.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvu-
sett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveldust
er móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordpcrfect eru einnig auðveld I úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins
í bréfasíma 5691115, eða á netfang þess Mbl@centrum.is en nánari upplýsingar
þar um má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari eklíi
yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skfrnarnöfn sfn en ekki stuttnefni undir greinunum.