Morgunblaðið - 13.11.1996, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 13. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
„Kyrrðar-
stund í
Krists-
kirkju“
KVENNAKÓRINN Vox Feminae
heldur tónleika í Kristskirkju
fimmtudaginn 14. nóvember kl.
21. Á efnisskránni verður ein-
göngu trúarleg tónlist frá ýmsum
tímum, m.a. Salve Regina, nýlegt
verk eftir Hjálmar H. Ragnarsson
sem hann samdi sérstaklega fyrir
Rómarferð Kvennakórs Reykja-
víkur sl. sumar. Sönghópurinn var
stofnaður með 24 meðlimum árið
1994 af Margréti J. Pálmadóttur
og Svönu Víkingsdóttur, en þær
eru einnig stofnendur og stjóm-
endur Kvennakórs Reykjavíkur.
Sönghópurinn hefur notið leið-
beiningar Sibylar Urbanic, sem
er prófessor við Tónlistarháskól-
ann í Vínarborg og mun hann
halda tónleika í Vínarborg næsta
sumar undir hennar stjórn.
Að þessu sinni er fjöldi söng-
kvenna á þessum tónleikum 40
og mun Stefán S. Stefánsson
saxófónleikari leika með hópnum
af frngrum fram á sópransaxófón
í módettu Anima Christi.
Tónleikarnir standa í um það
bil eina klukkustund og nefnast
þeir „Kyrrðarstund í Krists-
kirkju“. Þeir verða aðeins þetta
eina kvöld. Stjómandi er Margrét
J. Pálmadóttir og Svana Víkings-
dóttir leikur á orgel kirkjunnar.
Fyrirlestur um
Albert Camus
FRANSKA sendiherrafrúin á ís-
landi, frú Béatrice Cantoni, held-
ur fyrirlestur um Albert Camus
í franska bókasafninu miðviku-
daginn 13. nóvember kl. 20.30.
Tvær nýlega útgefnar bækur
veita nýja innsýn í verk Camus
og færa höfundinn nær okkur.
Árið 1994 kom út bókin Le Premi-
er Homme, skáldsaga sem var
ófrágengin þegar Camus lést af
slysfömm 4. janúar 1960, og á
þessu ári kom út stórvirkið Al-
bert Camus, une vie eftir Olivier
Todd.
í ævisögunni fylgjum við syni
ólæsrar vinnukonu þar til hann
hlýtur nóbelsverðlaunin í bók-
menntum.
„Skáldsagan Le premier
Homme er dásamleg og óvænt
sending fyrir þá sem vilja nálgast
rithöfundinn Camus, sem með
verkum sínum hefur snortið kyn-
slóðir lesenda í gegnum tíðina.
Þessi bók sem hefur verið grafin
í þrjátíu og ijögur ár undir ösku-
lagi gleymsku og efasemda birtist
okkur sem nýskrifuð," segir í
kynningu.
Fyrirlestur frú Cantoni verður
fluttur á frönsku en túlkaður
jafnóðum á íslensku. Franska
bókasafnið er til húsa að Austur-
stræti 3, (inngangur frá Ingólfs-
torgi) og er öllum heimill að-
gangur.
Vox Arena
sýnir „Kaffi
Kaos“
VOX Arena, leikfélag Fjölbrauta-
skóla Suðurnesja, fmmsýnir
„Kaffi Kaos“ föstudaginn 15.
nóvember kl. 20 á sal skólans. í
sýningunni eru fjórir einþát-
tungar, Meindýr eftir Bjarna
Guðmarsson, Andinn eftir Stefán
Jóhannes Sigurðsson, Strákurinn
sem gleypti tunglið eftir Jane
Martin (Kamilla Ingibergsdóttir
þýddi), Nakin kona og fullklædd-
ur maður eftir Diönu Amsterdam
(Jón Einars Gústafsson þýddi).
Þess má einnig geta að þetta
verðir alheimsfmmsýning á And-
anum og Meindýram.
Sýningin verður í kaffihúsastíl
og mili atriða verða kynnar sem
flytja lítinn formála að hveijum
einþáttungi. Boðið verður upp á
kaffi og smákökur.
Leikstjóri er Jón Einars Gúst-
afsson og leikarar em 13 talsins.
Síðustu sýning-
ar á Spænsk-
um kvöldum
KAFFILEIKHÚSIÐ í Hlaðvarp-
anum hefur frá því í byijun októ-
bermánaðar staðið fyrir Spænsk-
um kvöldum, sem er tónlistar-,
dans og söguveisla í flutningi
þeirra Sigríðar Ellu Magnúsdótt-
ur söngkonu, Kristins R. Olafs-
sonar sögumanns, Láru Stefáns-
dóttur dansara, Péturs Jónasson-
ar og Einars Kristjáns Einarsson-
ar gítarleikara. Leikstjóri er Þór-
unn Sigurðardóttir.
Aðsókn hefur verið mikil og
uppselt á nær allar sýningar frá
upphafi. Nú fer sýningum fækk-
andi og verður sú síðasta laugar-
daginn 30. nóvember.
Tónleikar í Blárri tónleikaröð Sinfóníuhljómsveitarinnar
Vill ljúka upp heimi
tónlistarinnar
NÝ TÓNLEIKARÖÐ Sinfóníu-
hljómsveitar íslands, Blá tónleika-
röð, hefur göngu sína annað kvöld,
fimmtudagskvöld, kl. 20 á tónleik-
um hljómsveitarinnar í Háskóla-
bíói. Alls verða bláir tónleikar vetr-
arins þrír talsins og á þeim mun
Jónas Ingimundarson píanóleikari
leiða áheyrendur um töfraheima
tónlistarinnar eins og fram kemur
í fréttatilkynningu frá hljómsveit-
inni.
Fer inn í verkin
ogtekur sýni
Ákveðið var í samráði við Jónas
að halda efnisskrá tónleikanna
leyndri. „Ég verð í hlutverki kynn-
is og spjalla við fólk um það sem
flutt verður. Við gerum það að
gamni okkar að gefa ekki upp
fyrirfram, nema að litlu leyti,
hvað boðið verður upp á. Það
gefur tónleikunum annan blæ.
Ég fer inn í verkin, tek sýni og
fjalla um hvernig tónarnir spjalla
saman og svo er öllu púslað sam-
an og hljómsveitin leikur verkin
í heild,“ sagði Jónas Ingimundar-
son í samtali við Morgunblaðið.
Eina vísbendingin sem hann vildi
gefa væntanlegum tónleikagest-
um er að öll verkin væru glæsileg
hljómsveitarverk. „Þau eru hvert
öðru stórkostlegri, spanna vítt
svið og eru öll fyrir fullskipaða
sinfóníuhljómsveit.“ Hann sagði
að það yrði óvenjulegt fyrir áhorf-
endur að fá enga efnisskrá í hend-
ur. „Ég hef gert þetta oft áður,
bæði einn við píanóið eða með
söngvara auk þess sem ég hef
komið fram með svona dagskrá á
tónleikum hljómsveitarinnar úti á
landi.“
Vill breyta
viðhorfi fólks
Aðspurður sagði hann áhorf-
endur kunna vel við kynningu af
þessu tagi í bland við tónlistina
og viðbrögð væm ætíð mjög já-
kvæð. Hann segist vilja breyta
viðhorfi fólks sem heldur að það
þurfi að setja sig_ í stellingar til
að skilja tónlist. „Ég vil ljúka upp
heimi tónlistarinnar. Þetta er ekki
■VÍv
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Keri Lynn og Jónas Ingimundarson eru harla kát
með „leyndu“ dagskrána.
spurning um að skilja heldur að
slaka á og opna skilningarvitin.
Ég hlakka til að takast á við
þetta.“
Stjórnandi hljómsveitarinnar er
Keri Lynn en hún er af íslensku
bergi brotin og stjórnaði hljóm-
sveitinni á tónleikum á síðasta
ári. Hún er aðstoðarhljómsveitar-
stjóri við Dallas Symphony Orch-
estra og kemur reglulega fram
sem gestastjórnandi hjá ýmsum
hljómsveitum í Bandaríkjunum,
Kanada og Venesúela.
•FIÐLU-
LEIKARINN
Yehudi Menu-
hin hætti við
ferna tónleika
í Suður-Afr-
íku í síðustu
viku og hélt í
skyndi til San
Francisco til
að vera við sjúkrabeð móður
sinnar, Maruthu, sem er 100
ára gömul. Mun hann halda
að nýju til Suður-Afríku í
mars á næsta ári.
Frá skáldi til skálds
TÖNLIST
L e i k h ú s k j a 11 a r i n n
KAMMERTÓNLEIKAR
Verk eftir Atla Heimi Sveinsson.
Kolbeinn Bjamason, flauta og bassa-
flauta, Guðni Franzson, klarínett,
Sigurður Halldórsson, selló, og Atli
Heimir Sveinsson, píanó og segul-
band. Leikhúskjallaranum, mánu-
daginn 11. nóvember kl. 21.
UNDIR fyrirsögninni Sveinsson
og Schumann hófst fyrsta vikulega
menningarkvöld Listaklúbbs Leik-
húskjallarans í nóvember á mánu-
dagskvöldið var. Aðsókn var nokk-
uð innan við meðallag. Flutt vom
tvö nýleg verk eftir Atla Heimi,
Grand Duo Concertante II - „Schu-
mann ist der Dichter" fyrir flautu,
klarínett og tónband og Grand Duo
Concertante III - „Opnar dyr“ fyr-
ir flautu, selló og tónband. Á milli
þeirra las Edda Arnljótsdóttir þijú
ljóð eftir Sigfús Daðason og úr
„Útlegð“ eftir Saint-John Perse í
þýðingu Sigfúsar, og í upphafi tón-
leikanna ræddi Atli um Robert
Schumann og lék nokkur verka
hans á píanó.
Þó að maður ætti orðið að vita
betur, virðist það endalaust ætla
að koma manni á óvart, hvað Atli
Heimir Sveinsson getur verið góður
skemmtikraftur. Það er ekki aðeins
að maðurinn er skýrmæltur og
hnitmiðaður í framsögn, fróður,
fýndinn og með skothelt örugga
framkomu, heldur er hann líka
meira en sendibréfsfær píanisti,
eins og fram kom í fýrsta og nota-
legasta hluta kvöldsins, er tónskáld-
ið leiddi áheyrendur inn í veröld
meistara Schumanns með viðkomu
um nokkur styttri hljómborðsverka
hans. Spjallið var ekki langt, en því
eftirminnilegra, og hvarflaði að
hlustandanum, að þar væri e.t.v.
efni í afslappaðan menningarþátt
fyrir sjónvarp. Það fór varla fram
hjá neinum, að Schumann er Atla
hugstæður, bæði sem ljóðskáld og
tónskáld, og sú hrifning reyndist
smitandi.
Fyrir utan „fantasíustykki“ eins
og Tráumerei og Warum? lék Atli
dæmi um kameljónshæfíleika
Schumanns til að yrkja nótur í
ólíkra manna stílum, eins og Chop-
ins og Mendelssohns, þætti úr Kind-
erszenen, „Der Dichter spricht", og
fleira. Tengdust þar ýmis heiti þátt-
um Grand Duo Concertante II, er
Caput-konsúlarnir tveir, Guðni
Franzson og Kolbeinn Bjarnason,
léku að þessu fyrsta atriði kvöldsins
loknu ásamt segulbandstæki undir
stjórn höfundar, því dúóið bar
þáttaheitin „Fantasiestúcke", „Der
Dichter Spricht“, „Acht Kinder-
szenen" og „Adagio“.
Tónamálið fyrir tréblásarana var
hvasst, framsækið og beitti nýjustu
tækni og vísindum með ýtrustu
nýtingu hljóðfæranna í tónsviði og
styrk, multiphonics, Flatterzunge,
söngofan í spil, o.fl., o.fl. Spilaram-
ir þurftu víða að taka á öllu sínu,
og dugði ekkert minna en leður-
lungu í erfiðustu partana, þegar
hljómpípunum virtist ætlað að
ganga af göflunum. Þeir Kolbeinn
og Guðni leystu engu að síður
átakamikil hlutverk sín af hendi
með snöfurmannlegri snilld, og
verkið var nógu fjölbreytt að áferð
og skilvirkt í uppbyggingu til að
koma skáldkveðju Atla til Schu-
manns til skila á póetískan hátt.
Tónbandshljóðin voru einkum unnin
úr barnsröddum, og kom samspil
tréblásara, barnshláturs, -gráts,
-fliss o.s.frv. oft skemmtilega út og
kallaði ýmist á brosviprur eða blíðar
tilfínningar, jafnvel þótt blásararnir
létu öllum illum látum á sama tíma.
Til að rúnna af verkið - og
kannski ekki sízt til að tryggja
tengslin við þýzka meistarann -
kaus Atli að fjara út með strengja-
kvartettsupptöku úr Adagio-þætti
úr einum hinna þriggja strengja-
kvartetta Schumanns. Ekki heyrði
undirr. tilkynnt hveijir léku þar, en
áhrifin vora ekki ókeimlík tilvitnun
Bergs í kórsálm Bachs „Es ist gen-
ug“ í fiðlukonsert sínum. Fallegt,
angurvært niðurlag á átakamiklu
verki, gríðarlega vel blásnu af þeim
Caput-framheijum.
Eftir skýrmæltan upplestur Eddu
Arnljótsdóttur að loknu hléi, er var
blessunarlega laus við hið hvimleiða
söngl sem tröllríður ljóðaupplestri
margra kvenna, kom að síðasta
atriði kvöldsins, Grand Duo Con-
certante III fyrir flautu, selló og
tónband í flutningi Kolbeins Bjarna-
sonar, Sigurðar Halldórssonar og
höfundar. Hvort einhver skírskotun
til Schumanns ætti að felast þar
undir niðri var ekki alveg ljóst,
nema þá helzt út frá heildar-
stemmningu áður upplesinna ljóða,
er tónskáldið virtist hafa þegið að
innblásturslind. Báru allir fjórir
þættir tónverksins sem heiti tilvitn-
anir úr kveðskapnum. 1. þáttur hét
til dæmis......Þar sem liðu segl í
fullu tré, þaðan ber rekald, sem er
mýkra en draumur fiðlusmiðs . ..“.
Enn sem fyrr vora hljóðin á tón-
bandinu flest fengin úr stijúpum
ungviðisins, nema hvað rafhljóð
vom meira áberandi hér en í fyrra
stórdúóinu. Að öðru leyti birtist
verkið undirrituðum hlutfallslega
sem gamalt vín á gömlum belgjum,
því flest það sem höfundurinn tjáði
hér, heyrðist manni þegar hafa ver-
ið tjáð í fyrra verkinu, nema ef vera
skyldi mínimalíska hjkkkið í 3. þætti
(„ ... Og snögglega em mér allir
hlutir afl og nálægð, þar rýkur enn-
þá af stefí einskis"). Verkið virtist
prýðisvel leikið af þeim Kolbeini og
Sigurði, en megnaði samt lítið nýtt
fram að færa, og þrátt fýrir skáld-
legar tilvitnanir þáttaheita tókst
undirrituðum ekki á þessari stund
og stað að koma auga á neitt sem
gat boðið langdregni þess birginn
og höfðað skáldlega til áheyrandans
í tónum talið.
Ríkarður Ö. Pálsson