Morgunblaðið - 16.11.1996, Blaðsíða 52

2 LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Grettir
Ljóska
Dagur'\JaJcn>.
L/jÖ esum d
■fonctL herj
heppnö semsiSan.
U í leJíarja-fhvxg'/s-
ÍOJusm h/i s?ev-
iptaumhoer£fS-~

BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavik • Sími 569 1100 • Simbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Vont er þeirra ranglæti,
verra er þeirra réttlæti.
Frá Daníel Frey Jónssyni:
SÚ VAR tíð á íslandi að fólk gat
gengið nær hömlulaust í þá sjóði
sem eldri kynslóðir höfðu safnað
saman í sveita síns andlits á langri
vinnuævi. Þetta
fólk gat fengið
lán á gjafverði
fyrir nánast
hverju sem er og
að sjálfsögðu
óverðtryggð
þannig að verð-
bólgan át upp
jafnt vexti sem
höfuðstól.
Daniel Freyr SÚ var tíð að
Jonsson un&t fólk gat
stundað háskólanám á íslandi og
fengið til þess nánast ótakmörkuð
námslán sem síðan þurfti aldrei að
greiða til baka. Eftir nám gat þetta
unga fólk keypt sér hús eða byggt
stórhýsi á annesjum í nágrenni
höfuðborgarinnar og þessi hús þurfti
auðvitað ekki heldur að borga.
Að sjálfsögðu kemur að skulda-
dögunum fyrr eða síðar og nú er
komið að því að við þurfum að fara
að borga húsin og námið ofan í ’68
kynslóðina, sem er líklega mesti
arðræningi gervallrar mannkyns-
sögunnar.
Því er mjög haldið að fólki í dag
og þá sérstaklega námsmönnum að
ekki sé réttlætanlegt að ýta skuld-
unum yfir á komandi kynslóðir og
láta þær sitja uppi með vandann.
Þetta er að sjálfsögðu satt og rétt.
En það er einmitt þetta sem hef-
ur verið gert. Við sem stundum nám
í dag sitjum með það á herðunum
að þurfa að fara að borga sukk og
svínarí foreldra okkar.
Það er að sjálfsögðu skýr krafa
að Lánasjóður íslenskra náms-
manna standi undir sér og að þau
lán sem veitt eru séu greidd til baka.
Þessum meginmarkmiðum má hins
vegar ná fram án þess að grípa til
þess offors og yfirgangs sem ein-
kennir núverandi stjórn, sem er lík-
lega skíthrædd um að námslán frá
árunum ’55-’75 verði bakreiknuð
verðtryggð með vöxtum og þeim
sem þeirra nutu sendur gíróseðill
fyrir herlegheitunum.
Það sem brennur á huga náms-
manna er sú staðreynd að til þess
að reyna að fá stærri hluta lánanna
greiddan til baka var endurgreiðslu-
hlutfall hækkað og settir vextir á
þau.
Nú er því svo farið að stór hluti
útskrifaðra námsmanna er að slig-
ast undan afborgunum og er þess
vegna í þeim hópi sem hefur engan
rétt á húsnæðislánum vegna bág-
borinnar skuldastöðu.
Ungt fólk á því völ á því í dag
að fara að vinna störf sem ekki
krefjast menntunar og vera lág-
launafólk alla sína ævi eða fara út
í nám, steypa sér í skuldir og eign-
ast aldrei þak yfír höfuðið.
Það er þess vegna sorglegt að
vandi LÍN núna skuli stafa að miklu
leyti vegna bókhalds-„fiffs“ sem
gripið var til að láta stöðu ríkis-
sjóðs líta ögn betur út. Þar á ég
við þegar ákveðið var að hætta
samtímagreiðslum og greiða náms-
lán út eftir á.
Það er útbreiddur misskilningur
að þetta hafí verið gert vegna
slæmrar stöðu sjóðsins, enda hlýtur
hver heilvita maður að sjá að það
skiptir ekki máli hvort þú borgar
strax eða á morgun, kostnaðurinn
er alltaf jafnmikill. Til þessara að-
gerða var gripið eingöngu til þess
að færa stóran útgjaldalið milli ára
og bæta þannig stöðu ríkissjóðs á
pappírunum.
Þess vegna er ríkisstjórnin líka
treg til að taka upp samtímagreiðsl-
ur á ný, enda myndi það leiða til
þess að greiðslur LÍN það ár sem
þær væru hafnar myndu aukast
verulega.
Eg vil varpa fram þeirri spurn-
ingu, hvernig öðrum þegnum þessa
lands fyndist að fá ekki útborgað
nema tvisvar á ári og þurfa að fram-
fleyta sér á yfirdráttareikningum
þess á milli?
Hvernig fyndist þingmönnum til
dæmis ef þeir fengu ekki launin sín
fyrr en eftir kosningar og þá aðeins
að þeir næðu endurkjöri með
minnst 75% þeirra atkvæða er þeir
hlutu síðast? Að sjálfsögðu fengju
þeir þá aðeins 75% laun. Enda er
það löngu orðið ljóst að fólk sem
skilar einungis 75% vinnuafköstum,
af hvaða ástæðu svo sem það er,
hvort sem um er að ræða veikindi
eða annað, þarf einungis að fram-
fleyta sér um 75%.
Sú var tíð að þjóðarauður íslend-
inga var étinn upp, landinu steypt
í skuldir og afleiðingum alls þessa
komið yfir á komandi kynslóðir. Við
erum hin komandi kynslóð og við
skulum vona að þessi tíð komi aldr-
ei aftur.
En væri ekki sniðugt ef þeir sem
komu okkur í öll þessi vandræði
lærðu loksins að súpa seyðið af því
sjálfir?
DANÍEL FREYR JÓNSSON,
Gunnarsbraut 42, Reykjavík.
Hvað skal segja? 65
Væri rétt að segja: Þetta gerir hann öðru hvoru?
Svar: Þetta mun ekki talið rangt. En ýmsir telja að þarna sé
valið um fornöfnin annar hvor, sem á við annan tveggja, og ann-
ar hver, þar sem hver merkir sérhver (þ.e. sérhver annar, hversu
margir sem taldir yrðu; sbr. þriðji hver) og vilja því heldur segja
öðru hveiju, þ.e. sérhveiju öðru (sinni).
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.