Morgunblaðið - 29.11.1996, Síða 43

H
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUÐAGUR 29. NÓVEMBER 1996 43
V
I
>
b
»
u
?
I
»
B
J
J
U
0
0
0
0
0
0
0
I
0
0
0
0
0
H
AÐSEIVIDAR GREINAR
• •
„Oryggishlífar
á drifsköftin“
Átaksverkefni Slysavarnafélags
íslands í slysavörnum í landbúnaði
SLYSAVARNAFÉLAG íslands
hefur staðið fyrir slysavarnaátaki
frá árinu 1992 sem nefnist „örygg-
ishlífar á drifsköftin". Þetta verk-
efni er það viðamesta sem félagið
hefur framkvæmt til þessa í slysa-
vörnum i landbúnaði. Áætlað er að
ljúka átakinu á næsta ári, þ.e. 1997.
Gagnlegt er að líta tii
baka og aðgæta hvað
hefur áunnist þessi
fimm ár sem verkefnið
hefur staðið yfir.
Slysavarnafélagið
taldi rétt að leggja
áherslu á þennan þátt
í slysavörnum i land-
búnaði vegna þess að
mjög alvarleg slys
höfðu orðið þar sem
tjónþolar höfðu beðið
varanleg örkuml eða
hlotið bana. Mátti
rekja það beint til þess
að drifsköft voru mjög
illa varin og oftar en
ekki vantaði hlífar með
öllu á drifsköftin. Á árunum 1970-
1990 voru skráð 49 banaslys í land-
búnaði á íslandi og má rekja helm-
ing þeirra til dráttarvéla og drifbún-
aðar þeirra.
Slysavarnafélag íslands hóf átak
í slysavörnum í landbúnaði árið
1991 í samvinnu við Jötun hf. sem
gat í krafti hagstæðra innkaupa
boðið bændum lækkað verð á ör-
Slysavarnafélag
íslands hvetur bændur,
segír Sigurður G.
Sigurðsson, til áfram-
haldandi frumkvæðis
í slysavörnum.
yggishlifum fyrir drifsköft dráttar-
véla. Átakið beindist að því að fá
bændur til að kaupa og hafa örygg-
ishlífar á drifsköftum véla sinna í
lagi.
í könnun, sem Slysavarnafélagið
gerði i apríl 1992 á yfir 50 bænda-
býlum, kom í ljós að á 40% drif-
skafta vantaði hlífar eða að þær
voru mjög lélegar og gagnslitlar. I
ljósi þessara upplýsinga ákvað fé-
lagið að hefja átakið „öryggishlífar
á drifsköftin". Starfsmenn félagsins
hafa farið á bændabýli, boðið bænd-
um hlífar til sölu og boðið fram
aðstoð við að setja hlífarnar á end-
urgjaldslaust frá upphafi átaksins.
Enn þann dag í dag er þetta átak
góð áminning og ættu allir þeir sem
stunda vinnu á vélum, sem á ein-
hvern hátt tengjast drifsköftum, að
hafa þennan sjálfsagða slysavarna-
þátt í lagi.
Strax í upphafi tókst mjög góð
samvinna milli félagsins, Glóbus hf.
(nú Glóbus vélaver hf.) og Vinnueft-
irlits ríkisins. Auk þess hafa marg-
ir aðrir aðilar og fyrirtæki komið
að þessu verkefni og hefur sam-
starf við þá alla verið með miklum
ágætum.
Styrkir sem veittir hafa verið
vegna átaksins eru meðal annars
þessir: Árið 1992 fékk félagið styrk
frá norrænu vinnuverndarári. Árið
1994 studdi Búnaðarfélag íslands
þetta átak sérstaklega. Þar kemur
m.a. fram að fjárframlagið beri að
skoða sem viðurkenningu Búnaðar-
félagsins, fýrir hönd bænda í land-
inu, á því góða starfi sem Slysa-
varnafélag íslands hefur unnið,
einkum var þar átt við „Átak Slysa-
varnafélags Islands í slysavörnum
í landbúnaði á íslandi" sem beinist
fyrst of fremst að því að tryggja
að öryggishlífar séu hafðar yfir
drifsköftum og öðrum hættulegum
vélarhlutum. Auk þess hafa félög
og fyrirtæki styrkt átakið á ýmsan
hátt og eru þeim færðar bestu þakk-
ir fyrir.
En hver er skýringin á fyrirsögn-
inni Til hamingju,
bændur þessa lands?
Eftir því sem árin hafa
liðið hefur átakið m.a.
skilað því að öryggis-
hlífar eru víðst hvar á
drifsköftum og viðhald
þeirra er yfirleitt með
miklum sóma. Bændur
eru sér meðvitandi um
mikilvægi slysavarna
og hafa lagt áherslu á
þennan þátt í starfi
sínu og flestir gera það
vel.
Slysavarnafélag ís-
lands hvetur ykkur til
að halda áfram á þess-
ari braut. Starfsmenn
félagsins, sem hafa heimsótt bænd-
ur gegnum tíðina, hafa hvarvetna
hlotið góðar viðtökur og slysavama-
málefni hafa verið rædd af áhuga.
í bréfi sem barst frá Vinnueftirliti
ríkisins til félagsins, dags. 1. mars
1994, kemur m.a. fram að skráð
voru á árinu 1993 fimm slys við
landbúnaðarstörf og gleðilegt var
að þar var ekkert dauðaslys. Enn-
fremur að slysum í landbúnaði fer
fækkandi. En sofnum ekki á verðin-
um því víða leynast hætturnar.
Sama ár og átakið hófst árið
1992 voru tveir starfsmenn ráðnir
til verksins sem fólst í því að heim-
sækja bændur og aðra dráttarvéla-
eigendur (t.d. sveitarfélög). Þeim
eru boðnar hlífar til kaups og að-
stoð við ásetning hlífanna þeim að
kostnaðarlausu. Þetta fyrsta ár
voru lagfærð yfir 340 drifsköft á
357 bændabýlum. Það svæði sem
farið var yfir þetta fyrsta ár var á
Austurlandi frá Álmannaskarði
norður að Raufarhöfn. Viðtökur
voru mjög góðar og bændur ánægð-
ir með þetta framtak félagsins.
Árið 1993 var farið á 1042 staði,
þar af 685 bændabýli. Nú var farið
yfir svæðið á Suðausturlandi frá
Álftaveri að Almannaskarði og á
Norðausturlandi að Tröllaskaga,
þ.e.a.s. út Eyjafjörð. Þetta ár var
löguð 481 hlíf. Starfsmenn Slysa-
varnafélagsins tóku eftir því að
þeir bændur og aðrir sem áttu og
notuðu drifskaftsknúin tæki voru
sér betur meðvitandi um þá hættu
sem getur stafað af óvörðum drifsk-
öftum. Á þessu mátti glöggt merkja
að átakið var farið að bera tilætlað-
an árangur í slysavörnum.
Öllum var nú orðið ljóst hversu
þarft þetta átak var og því var
haldið áfram af krafti árið 1994.
Þetta ár var svæðið frá Brú í Hrúta-
firði og norður að Víðidalsá yfirfar-
ið. Svo og Skagafjörður austan
Héraðvatna. Alls var farið á 336
bændabýli. 289 hlífar voru lagaðar.
Auk þess voru soðin ný legusæti á
97 sköft. Áfram tóku bændur vel
á móti starfsmönnum félagsins og
voru fúsir að ræða slysavarnir í
landbúnaði.
Árið 1995 var röðin komin að
Vestfjörðum þar sem farið var yfir
Vestur-Barðastrandarsýslu, Isa-
fjarðarsýslur og Strandasýslu. í allt
var farið á 197 staði. Lagaðar voru
284 hlífar, skipt var um hjöruliðs-
krossa, settar nýjar læsingar og
soðin ný legusæti.
Þetta sama ár árið 1995 var
haldið áfram að heimsækja bændur
sem eftir voru á Norðurlandi. Það
svæði náði yfir Skagafjörð vestan
Sigurður G.
Sigurðsson
Héraðsvatna, Austur-Húnavatns-
sýslu, auk nokkurra bæja í Vestur-
Húnavatnssýslu. Auk þess var farið
suður yfir heiðar og heimsóttir
bændur í Borgarfirði. Það svæði
sem farið var á í Borgarfirði náði
yfir Norðurárdal, Stafholtstungur,
Þverárhlíð og Hvítársíðu. Alls var
farið á 392 bæi. Á þessum bæjum
voru athugaðar 578 hlífar, soðin
ný legusæti á sköft og nýjar legur
í hlífar, auk annarra smálagfær-
inga.
I ár var starfssvæðið frá Þjórsá
í vestri að Múlakvísl < austri yfirfar-
ið. Einnig var farið inn á hálendið
en þar fer fram margvísleg starf-
semi. Það kom í ljós, eins og marg-
an grunaði, að ástand hjá bændum
á Suðurlandi var á flestum stöðum
til fyrirmyndar. Það er í samræmi
við sölu á öryggishlífum því hún
er með allra minnsta móti. Lítið var
um viðgerðir á drifskaftahlífum
þetta sumar. Það má ef til vill draga
þá ályktun að átakið, „öryggishlífar
á drifsköftin", sem staðið hefur
yfir frá árinu 1992, sé farið að
skila árangri. Bændur og aðrir þeir
sem stunda atvinnurekstur þar sem
notuð eru drifsköft eru sér meðvit-
andi um hættuna sem því er sam-
fara að vera með öryggishlífalaus
drifsköft. Einnig vegur þáttur
Vinnueftirlits ríkisins hér þungt því
þar fer fram öflugt eftirlitsstarf sem
bændur kunna að meta því þegar
öllu er á botninn hvolft snýst eftir-
litið m.a. um slysavarnir og að fyrir-
byggja slys.
Samkvæmt skráðum slysum í
landbúnaði hjá Vinnueftirliti ríkis-
ins hafa orðið 63 slys frá árinu
1992 ti! dagsins í dag. Eitt slysatil-
felli er skráð árið 1992 er tengist
drifskafti en síðan þá hafa ekki
orðið slys af völdum drifskafta.
Eins og getið var í upphafi grein-
arinnar er fyrirhugað að ljúka átak-
inu „öryggishlífar á drifsköft" á
næsta ári. Þau svæði sem eftir er
að fara yfir eru Vesturland og hluti
Suðurlands. Eins og komið hefur
fram er ástandið hjá bændum á
flestum stöðum gott og vonandi er
hægt að draga þá ályktun að bænd-
ur og aðrir þeir sem stunda vinnu
við vinnuvélar séu sér meira meðvit-
andi um slysavarnir en fyrir 5 árum.
Slysavarnafélag íslands hvetur
bændur til að halda áfram á sömu
braut og sýna frumkvæði í slysa-
varnamálefnum. Verkefninu „ör-
yggishlífar á drifsköftin" mun ljúka
á næsta ári. En áfram verða þeir
aðilar sem koma nálægt drifsköft-
um að sýna fyllstu varúð. Félagið
óskar bændum þessa lands til ham-
ingju með góðan árangur sem sýn-
ir okkur að ef allir leggjast á eitt
má fækka slysum og í bestu tilvik-
um útrýma þeim. Félagið vill að
lokum þakka öllum sem hafa komið
nálægt þessu viðamikla verkefni. I
von um góða samvinnu hér eftir sem
hingað til.
Höfundur er deildarstjóri.
Opið bréf til
ríkissaksóknara
UNDANFARIN
kvöld hefur verið flutt-
ur í fréttatímum
Stöðvar 2 sérkennileg-
ur framhaldsþáttur
varðandi málefni skjól-
stæðings míns, læknis
sem skv. fréttum
stöðvarinnar hefur
verið saksóttur fyrir
ólöglega fóstureyð-
ingu. Hið undarlega í
málinu er að engin slík
ákæra hefur verið birt
skjólstæðingi mínum
þegar þetta er skrifað
og þá hafa í þrígang
birst ítarlegar fréttir
af málinu. Skjólstæð-
ingur minn er ráðþrota og getur
ekki borið hönd fyrir höfuð sér þar
sem hann veit ekki á hvaða grund-
velli og með hvaða rökum ákæran
er sett fram af hálfu ríkissaksókn-
ara. Skjólstæðingur minn hefur
mætt í yfirheyrslur til lögreglu og
vitað að eitthvað slíkt væri eða
Fer ég fram á það við
ríkissaksóknara, segir
Hreinn Loftsson, að
hann upplýsi hvað sé
hér á ferðinni.
kynni að vera í uppsiglingu, en
ákæran hefur sem sagt ekki enn
verið birt og umbjóðandi minn tel-
ur sig í engu brotlegan við lög.
Fréttamenn Stöðvar 2 virðast á
hinn bóginn hafa ákæruskjal með
höndum og hafa verið að lesa upp
úr því, nú síðast í fréttatíma mið-
vikudaginn 27. nóv-
ember.
Fer ég því fram á
það við ríkissaksókn-
ara að hann upplýsi
hvað sé hér á ferð-
inni. Er það með vit-
und hans og vilja að
ákæra er birt skjól-
stæðingi mínum með
þessum hætti í frétta-
tímum Stöðvar 2? Þá
er einnig farið fram á
það við ríkissaksókn-
ara að hann upplýsi
með hvaða hætti
þessi „frétt“ er komin
til Stöðvar 2, hefur
hún borist frá honum
sjálfum eða embætti hans eða frá
Héraðsdómi Vesturlands? Hefur
ríkissaksóknari sjálfur eða starfs-
menn hans rætt mál umbjóðanda
míns við fréttamenn eða aðra
starfsmenn Stöðvar 2 þegar ákæra
hefur ekki enn verið birt?
í lokin er þess óskað að ríkissak-
sóknari upplýsi hvort hann telji
þessi vinnubrögð við hæfi og hvort
hann muni láta rannsaka með
hvaða hætti ákæran hefur borist
Stöð 2. Þessi málsmeðferð, hverj-
um svo sem um er að kenna, er
skýrt brot á ákvæðum 6. gr. mann-
réttindasáttmála Evrópu, sem var
lögfestur á íslandi með lögum nr.
62/1994. Samkvæmt þeirri grein
á hver sá, sem borinn er sökum
um refsiverða háttsemi rétt á því
að fá án tafar vitneskju í smáatrið-
um um eðli og orsök þeirrar ákæru
sem hann sætir.
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður.
Hreinn
Loftsson
STÓLPI fyrir Windows er
samhæfður Word og Excel.
Sveigjanleiki í fyrirrúmi.
KERFISÞRÓUN HF.
Fákafeni 11 - Sími 568 8055
• aSCOm Hasler
• Frímerkjavél framtíðarinnar
• Stílhrein, falleg hönnun
• Svissnesk tækni og nákvæmni
/ÓLAKORT
SLYSAVARNAFELAGSINS
-fc m * §3 Á ÍSLENSKU OC ENSKU
M^smkA$ítA\ 562 7000
Falleg kort '^tea^S^í
eftir Áslaugu Jónsdottur
*-.$ Myndirog
i ||| I n Hri r* fróðleikur um
Ipl jólasveinana 13
Hvað heita þeir, hvað gera þeir og hvenær koma þeir?
Fræðandi og skemmtileg jólakort til styrktar góðum málsstað
SLYSAVARNAFÉLAO (SLANDS ■ ORANDAOARÐI 14 ■ 101 REYKLAVÍK

CfJfi Qki
ftOKOR KSnTASNÍKIR
■?»
0