Morgunblaðið - 03.12.1996, Qupperneq 1

116 SIÐUR B/C/D
277. TBL. 84. ARG.
ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Bretar andvíg-
ir fjölmennum
her til Zaire
London, Bukavu. Reuter.
BRESK yfirvöld sögðust í gær telja
ástæðulaust að senda fjölmennan
alþjóðaher til Austur-Zaire til að-
stoðar flóttamönnum, þar sem mun
færra flóttafólk væri á svæðinu en
talið hefði verið. Sameinuðu þjóð-
irnar telja að um 700.000 flótta-
menn séu í Zaire en fulltrúar Breta
sögðu fjöldann nær 200.000.
Búist er við að hermenn frá um
tuttugu löndum muni ganga til liðs
við kanadíska hermenn í Zaire en
fjöldinn verði á milli 1.000 og 2.000
hermenn, en ekki 10.000 eins og
upphaflega var rætt um.
Harðir bardagar eru nú í Zaire
og Búrúndí. Sagt var frá því í gær
að 37 manns hefðu látið lífið í bar-
dögum suður af Bujumbura, höfuð-
borg Búrúndí. Þar voru á ferðinni
skæruliðar hútúa sem vilja koma
stjórn tútsa frá.
I Zaire eru stjórnarhermenn á
flótta undan skæruliðum í austur-
hluta landsins, en þeir síðarnefndu
kváðust í gær hafa náð á sitt vald
borginni Kisangani.
■ Áþreifanlegur /24
TUGÞÚSUNDIR manna bíða
nú réttarhalda í yfirfullum
fangelsum í Rúanda, en menn-
imir em sakaðir um að hafa
tekið þátt í fjöldamorðunum
Fangar í Kigali
þar í landi árið 1994, sem talið
er að hafi kostað um eina millj-
ón manna lífið. Ljósmyndari
Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
Morgunblaðsins heimsótti eitt
fangelsanna í Kigali, höfuðborg
Rúanda, þar sem um 5.000
manns, hútúar og tútsar, eru í
haldi við skelfilegar aðstæður.
Morgunblaðið/Rúnar Þór
*
800 Islendingar
studdu landsliðið
• •
Leiðtogafundur OSE í Lissabon
Rússar herða
andstöðu gegn
stækkun NATO
Lissabon. Reuter.
Mótmæli í Belgrad
Látum
ekki
hræðast
Belgrad. Reuter.
UM 50.000 manns efndu til mót-
mæla gegn stjórn Slobodans Mil-
osevic Serbíuforseta í Belgrad í
gær, þrátt fyrir slæmt veður, snjó-
komu og rok. Undanfarna daga
hafa allt að 100.000 manns tekið
þátt í aðgerðunum. Á sunnudag
hótuðu stjórnvöld að beita valdi til
að hindra fjöldasamkomur í borg-
inni og forseti þingsins, samherji
Milosevic, sagði „fasista" fara
hamförum á götunum. Mótmæl-
endur sögðust ekki láta hræða sig.
Fjöldi óeirðalögreglumanna
hafði komið sér fyrir á götunum
en ekki var látið til skarar skríða
í gær. Talsmenn mótmælenda
sögðu þátttökuna í gær sýna að
fólk léti ekki hræða sig og einn
af leiðtogum þeirra, Vuk
Drascovic, sagði að sérhverri ögrun
yrði svarað með því að sitja sem
fastast og syngja, beitt yrði frið-
samlegum aðferðum í baráttunni
gegn stjórnvöldum. Helsta krafan
er að úrslit sveitarstjórnarkosn-
inga, sem Milosevic lét ógilda eftir
að stjórnarandstaðan sigraði í fjöl-
mörgum borgum, þ.ám. Belgrad,
yrðu látin gilda.
Ivana Bojicic, blaðamaður hjá
dagblaðinu Blitz í Belgrad, sagði
í samtali við Morgunblaðið í gær,
að tvær fylkingar lýðræðissinna,
annars vegar stúdentar og hins
vegar liðsmenn samtaka stjórnar-
andstöðunnar, stæðu fyrir mót-
mælunum.
Bojicic sagði fólk staðráðið í að
nota friðsamlegar aðferðir. Hún
var spurð hvort hún óttaðist að
beitt yrði ofbeldi gegn mótmælend-
um. „Það gerum við í dag, fyrst
núna í dag. Við erum ekki hrædd
en á varðbergi," sagði Bojicic.
■ Fát gæti hleypt öllu/21
ÞAÐ var líf og fjör á meðal
um 800 íslendinga sem fylgdust
með því er íslenska landsliðið í
handknattleik tryggði sér sæti í
heimsmeistarakeppninni i Japan
næsta vor með 24:22 sigri á Dön-
um í Álaborg á sunnudag. Auk
íslendinga, sem búsettir eru í
Skandinaviu, komu á annað hund-
rað manns með leiguflugi frá ís-
landi til Álaborgar að morgni leik-
dags og fóru til baka um kvöldið.
íslenskir áhorfendur settu mikinn
svip á miðbæ Álaborgar fyrir og
eftir leikinn en síðast en ekki síst
hvöttu þeir íslenska liðið til dáða
alla viðureignina og höfðu í fullu
tré við frændur sína þótt þeir
væru rúmlega tvöfalt fleiri. Höfðu
leikmenn og þjálfari danska liðsins
á orði eftir leikinn að áhorfend-
urnir hefðu verið einstakir og
skipt verulegu máli, einkum á lo-
kakaflanum þegar islenska liðið
seig framúr. Að leikslokum steig
þessi mikli fjöidi íslendinga mik-
inn sigurdans með leikmönnum og
þjálfara á fjölum íþróttahússins.
■ Sigur Íslands/Cl
RÚSSAR lýstu yfir mikilli andstöðu
við áætlanir um stækkun Atlants-
hafsbandalagsins, NATO, á leið-
togafundi ÖSE, Öryggis- og sam-
vinnustofnunar Evrópu, sem hófst
í Lissabon í Portúgal í gær. Ástand-
ið í Hvíta-Rússlandi kom einnig til
umræðu og skoruðu fulltrúar vest-
rænna ríkja á Alexander Lúkash-
enko, forseta landsins, að fara eftir
lýðræðislegum leikreglum.
Víktor Tsjernomyrdín, forsætis-
ráðherra Rússlands, sagði í ræðu
sinni, að verið væri að búa til nýjar
átakalínur á meginlandi Evrópu ef
NATO héldi fast við áætlanir um
að veita Austur-Evrópuríkjunum
aðild. Sagði hann, að það myndi
síðan leiða til vaxandi spennu og
versnandi ástands um allan heim.
Óttast neitunarvald Rússa
„Við Rússar höfum ekkert neit-
unarvald gagnvart stækkun NATO
og enginn getur heldur beitt neitun-
arvaldi gegn því, að við tryggjum
okkar öryggishagsmuni," sagði
Tsjernomyrdín og lagði áherslu á,
að efla þyrfti ÖSE til að tryggja
öryggi í Evrópu. Fékk það ekki
mikinn hljómgrunn enda óttast
mörg ríki, að það myndi færa Rúss-
um neitunarvald gagnvart mikil-
vægum öryggishagsmunum þeirra.
Þetta mál, hugsanleg stækkun
NATO í austur, var auk ástandsins
í Bosníu helsta deilumálið á ÖSE-
fundinum í Búdapest fyrir tveimur
árum en A1 Gore, varaforseti
Bandaríkjanna, og Javier Solana,
framkvæmdastjóri NATO, lögðu á
það áherslu í gær, að bandalagið
ógnaði engum og vildi samvinnu
við Rússa.
Gore sagði síðar á blaðamanna-
fundi, að þrátt fyrir andstöðu Rússa
yrði staðið við áætlanir um NATO-
fund á næsta ári en þá á að ákveða
hvaða ríkjum verður veitt aðild.
Á fundinum í gær náðist sam-
komulag um að framlengja og
breyta samningnum um samdrátt í
hefðbundnum herafla í Evrópu og
munu hefjast viðræður um það í
Vín í janúar. Hafa Rússar beitt sér
mjög fyrir endurskoðun þessa
samnings, sem þeir segja, að sé
ekki lengur í takt við raunveruleik-
ann.
Ástandið í Hvíta-Rússlandi og
Serbíu setti sinn svip á fundinn í
gær og fulltrúar vestrænna ríkja
skoruðu á Lúkashenko að fara að
leikreglum lýðræðisins. Svar hans
var að styðja Rússa í andstöðunni
við NATO, vísa því á bug, að nokk-
uð væri aðfinnsluvert við stjórnar-
hætti sína og segja vestrænum leið-
togum að skipta sér ekki af því, sem
þeim kæmi ekki við.
í lokayfirlýsingu fundarins verð-
ur greint frá áætlunum um evrópsk
öryggismál á næstu öld og aðferðir
til að tryggja friðinn í Bosníu. Carl
Bildt, sáttasemjari í málefnum
Bosníu, skoraði á Slobodan Mii-
osevic, forseta Serbíu, að hefja
strax lýðræðislegar umbætur í land-
inu og láta af hótunum um að beita
valdi gegn mótmælendum í Belgrad
og annars staðar í landinu. Vestræn
ríki hafa ekki hvatt Milosevic bein-
um orðum til að hverfa frá níu ára
harðstjórn en haft var eftir banda-
rískum embættismanni, að enginn
friður yrði á Balkanskaga fyrr en
Serbía yrði opið og lýðfijálst ríki.
■ Ólga innan NATO/20