Morgunblaðið - 03.12.1996, Blaðsíða 42

42 ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Að læra að lesa á tælensku
SNEMMA síðastliðið ár skrifaði
ég greinarstúf í Morgunblaðið til að
hvetja okkur öll til meiri gestrisni
og umburðarlyndis gagnvart útlend-
ingum, enda var þá ár umburðar-
lyndis. Mér gafst svo tækifæri eftir
því sem á árið leið til að kynnast
ýmsu því sem gert er á landinu í
kennslu handa svokölluðum nýbú-
um. Mér varð þá ljóst að heilmikil
í þekking og skilningur eru til í land-
inu á því sem brýnt er að gera. Ég
fékk til að mynda að halda fyrirlest-
ur um skilning á meðal menningar-
heima á endurmenntunamámskeiði
Kennaraháskólans, og hlýða á fyrir-
lestra á tilhögun nýbúafræðslu í
Bandaríkjunum og Danmörku. Fyr-
irlesurum bar saman um að bráð-
nauðsynlegt væri fyrir aðkomuböm,
þ.e. útlendinga, að læra að lesa og
skrifa á eigin tungumáli til að geta
skilið afstæð hugtök, og túlkað það
sem þau heyra og sjá inn í eigin
reynsluheim. Móðurmálið ber að
rækta, og frekar hvetja foreldra til
að tala sitt eigið mál. íslenskuna
læra svo bömin fyrr eða síðar í skól-
anum. Okkur er hollt að huga að
þessu nú þegar eigin móðurmáls-
SJQNVARPS skáPar
GEISLADISKA standar
Frá
4.900 yQ
3000 m2 sýningarsalur
I Opið virka daga 9-18
I Laugardaga 10-16
§ Sunnudaga 14-16
I -
TM - HUSGOGN
Síðumúla 30 - Sími 568 6822
rækt ber svo mjög á
góma.
Skólar í höndum
sveitarfélaga
Nú er það svo að
aðeins fáeinir kennar-
ar komust á þetta
námskeið, sérlega fáir
utan af landi. Hver
er það þá heima á
Fáskrúðsfirði, þar
sem ég bý, sem á að
vita af þessum fræð-
um öllum og rann-
sóknum? Hér á Aust-
fjörðum, eins og út
um allt land, búa börn
sem em útlensk í aðra ættina eða
báðar og ganga í skóla. Sumir kenn-
arar hafa tamið sér að nýta sér
visku þeirra og reynslu svo að allur
bekkurinn auðgist af nálægð þeirra
og þau finni að þau eru mikils virði,
eins og öll börn. Aðrir kennarar
kjósa að líta á þau sem séu þau
eins og hin, til að vera ekki alltaf
að minna á að svo er ekki. Þetta
er mjög algengt og þykir bera vott
um umburðarlyndi.
Enginn eins - engum til meins
Mér finnst umburðarlyndi ekki
nægja okkur. Við verðum að iðka
þrotlausa baráttu gegn
umburðarleysi, þ.e.
berjast fyrr réttij þeirra
sem með þurfa. Útlensk
börn í skólum okkar
þurfa sérstakrar
kennslu með svo og
reyndar íslensk böm
sem koma heim frá
langdvöl erlendis. Þetta
vitum við en gerum fátt
eitt í málunum. Ein
ástæða þess er trúlega
sú að við erum rétt svo
farin að átta okkur á
því að við erum ekki öll
eins og að einsleitni er
ekki ákjósanleg. Nýbú-
arnir allir á ísafirði fengu sem bet-
ur fer góðar móttökur og íslensku-
Við verðum, segir Yrsa
Þórðardóttir, að iðka
þrotlausa baráttu gegn
umburðarleysi.
kennslu. Þeir voru flóttamenn, og
eiga því rétt á sérlegum móttökum.
Trúlega eru þeir þó frekar kallaðir
nýbúar en flóttamenn, það þykir
Yrsa Þórðardóttir
Vertu tímanlega með
jólabögglana til útlanda
Það er styttra til jóla en við höldum, sérstaklega fyrir þá sem
þurfa að senda jólaböggla út í heim. Póstur og sími hvetur alla
til að koma íslenskri jólagleði til skila með því að senda jóla-
bögglana tímanlega til ættingja og vina hvar sem þeir búa
í heiminum.
Pósturinn er á hraðferð fyrir jólin með jólagjafirnar, nætur
og daga um allan heim. Tekið er við bögglum á yfir 90 póst-
og símstöðvum um allt land.
Síðasti skiladagur bögglapósts til útlanda með flugi:
Norðurlönd 06.12
Evrópa (önnur en Norðurlönd) 05.12
USA (austurfylkin) 05.12
USA (vesturfylkin) og Kanada 05.12
Önnur lönd 04.12
Þeir sem ekki ná að senda jólabögglana fyrir þennan tíma
eiga möguleika á að bjarga jólunum með því að nota þjónustu
EMS Forgangspósts og alþjóðlegt dreifikerfi TNT hrað-
þjónustunnar í meira en 200 löndum. Bögglar eru þá bornir
heim til viðtakenda. Slíkar sendingar taka aðeins 1 -2 daga til
flestra Evrópulanda en 2-4 daga til annarra landa. Til að tryggja
örugg skil á bögglum borgar sig að vera tímanlega á ferðinni,
helst fyrir 16. desember.
FORGANGSPÓSTUR
Express
Worldwide
PÓSTUR OG SÍMI
vægara til orða tekið. Við það missa
þeir hluta af sínum réttindum.
Hvað er nýbúi?
En þegar fram líða stundir, og
allt þetta fólk hefur náð bólfestu á
ísafirði, hvað verður þá um móður-
málskennslu barnanna? Muna þau
sem fullorðið fólk geta lesið fagur-
bókmenntir lands síns og þar með
auðgað orðaforða sinn og hugar-
heim? Ætli nýbúanafnið nægi til
þess að við munum það í mörg ár
að móðurmálskennslu þeirra þarf
að halda áfram. Innan fárra ára
verðum við hin, vér íslendingar,
trúlega farin að ætlast til þess að
þau hætti að tala um þetta land sem
þau koma frá og verði sannir íslend-
ingar á sauðskinnsskóm til að
þakka okkur gestrisnina. Við verð-
um búin að gleyma því að þau þurfa
ennþá sérstaks stuðnings með og
að þau eiga sér sögu og minning-
ar. Einhversstaðar í fjarlægu landi
er háaloft með gömlum munum
þeirra, eða háaloftið jafnvel horfið.
Minnstu þess að þú varst
þræll í Egyptalandi
Sem guðfræðingur hugsa ég til
þess sem kirkjan verður að fara að
drífa sig í að gera með útlendingum
sem sest hafa að á íslandi. Um
móðurmálskennslu á erlendum mál-
um ákalla ég Kennaraháskólann og
allt það fólk sem vinnur nú þegar
að málunum, að búa til bækling
handa öllum sveitarfélögum, skóla-
stjórum og kennurum svo að fræðin
nái víðar. Ég ákalla stjórnvöld að
virða sáttmálana alla sem við höfum
undirritað á erlendri grundu, þar
sem við skulbindum okkur til að
taka vel á móti öllum. Ég bið um
að þessum áformum sé hrint í fram-
kvæmd á myndarlegan hátt og öll-
um tiltækum ráðum beitt. Sam-
kvæmt Biblíunni er þetta ekki að-
eins krafa kærleikans heldur ein-
faldlega réttlætið sjálft, því að eins
og Israelsmenn voru eitt sinn þræl-
ar í Egyptalandi, eða við í Noregi,
hver veit, þá fengum við að öðlast
frelsi og eigum því að veita öðrum
það líka. Mörg okkar hafa búið í
útlöndum. Fæstum okkar hefur
nokkru sinni dottið í hug að fyrir-
verða okkur þar fyrir ástkæra yl-
hýra málið okkar, né láta sem við
föllum alveg inn í menningu lands-
ins. Við höfum þvert á móti kjams-
að okkar sviðahausa á þorrablótum
í Stuttgart og Madison, skartandi
upphlut, og kveðið rímur.
Líbönsk veitingahús
Við náum okkur stundum á strik
í umburðarlyndinu þegar við dá-
sömum erlendu veitingahúsin hér
og hversu mikill menningarauki sé
að útlendingunum. Settum við öll
upp kleinubúlur í útlöndum eða
fískisjoppur? Mig dreymir um að
við látum útlendingana hér í friði
með sína menningu hvort sem hún
auðgar okkur eða ekki, svo að þeir
geti smátt og smátt gert það upp
við sig hvernig íslendingar þeir eru.
Auk þess legg ég til að útlend
börn á Islandi á öllum aldri fái að
læra sitt eigið móðurmál í skólan-
um.
Höfundur er fræðslufulltrúi
þjóðkirkjunnar & Austurlandi.
BARNASTIGUR
BRUM’S
SKÓLAVÖRÐUSTlG B SlMI 552 1461
Falleg lot
fyrir
börn