Morgunblaðið - 03.12.1996, Qupperneq 57

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 1996 57
BRÉF TIL BLAÐSINS
Sé auga þitt heilt,
þá er allur
líkaminn í birtu
Frá Ragnari Þór Péturssyni:
ALLTAF verður maður jafn forviða
þegar blessaðir öfgakristniboðarnir
hefja upp raust sína. Oftar en ekki
er málstaður þeirra litaður af barna-
legri óskhyggju og öfgafullu of-
sóknaræði. Ekki er óalgengt að rök-
in hijómi eitthvað á þessa leið: „Bibl-
ían hefur alltaf rétt fyrir sér og það
er margsannað. Það er því mikil
heimska að fylgja ekki orðum henn-
ar.“ Sjaldnar eru tínd til haldbær
rök. Af og til er sköpunarsögunni
hampað og hún sögð sönn af þeirri
einföldu ástæðu að ef tilviljun réði
heimsmyndinni, þá væri heimurinn
allt öðruvísi. Sumir ganga svo langt
að segja, að það að heimurinn hafi
orðið til fyrir tilviljun, sé álíka lík-
legt og að api með ritvél geti skrif-
að íslandsklukkuna, orðrétta.
Vissulega gæti api aldrei skrifað
íslandsklukkuna upp, nema nota til
þess hermigáfu. Gætum við skrifað
upp það sem ómálga barn myndi
setja á blað án þess að nota sömu
gáfu? Vissulega yrði pár þess glund-
roðakennt rugl. Hvað er það þá sem
skilur íslandsklukkuna að frá merk-
ingarleysu barnsins? Jú, það er sú
staðreynd að hún er skrifuð af
manni, um menn, fyrir menn. Eða
öllu heldur: Af íslenskumælandi
manni á íslensku. Það eina sem forð-
ar okkar heimi frá að vera merking-
arlaus glundroði er sameiginleg
vitneskja okkar og skilningur á hon-
um. Við erum auðvitað börn okkar
heims og teljum hann hámark full-
komnunarinnar en það þýðir ekki
að við værum ekki nákvæmlega
sama sinnis þótt við hefðum þriðja
fótlegginn, fjórar nasir, eða ef sól-
irnar yfir okkur væru tvær.
Alltaf munu verða til menn sem
ekki þora að mæta lífinu eins og
það er. Þeir forðast það að hugsa
sjálfstætt eins og pláguna. Sumir
dæla í sig veruleikafirrandi eiturlyfj-
um, aðrir lifa metnaðarlausu og vits-
munadauðhreinsuðu iífi. Enn aðrir
gera bara það sem aðrir segja þeim
að gera.
Trúarbrögð eru í flestum tilfellum
augljós dæmi um veruleikaflótta.
Menn fylgja „Foringjanum"
umyrðalaust að málum, sama hvort
það stríðir gegn allri heilbrigði hugs-
un eður ei. Afar vinsælt er að hengja
sig í gamlar skruddur sem forfeður
okkar voru svo hugulsamir að gefa
okkur í arf. Ef þar stendur að sam-
kynhneigð sé viðurstyggð, verði svo.
Ef þar segir að við eigum að hjálpa
og styðja ísraela, merkustu þjóð
jarðar, verði svo. Mér er spurn hvort
ísraelsvinir eins og síra Guðmundur
Örn Ragnarsson hefðu heilir og
óskiptir stutt „Guðs útvöldu þjóð“
sama hvaða óhæfuverk hún hefur
staðið á bak við í gegnum tíðina.
Hefðu þeir lagt blessun sína yfir
dráp á arabasmábörnum á þeirri
forsendu að um væri að ræða tilvon-
andi fjandmenn „sona Guðs“? Hefðu
þeir kallað morðið á Rabín nauðsyn-
legt enda um að ræða mann sem
sýndi nágrönnunum fullmikla lin-
kind og síðast en ekki síst, hefðu
þeir fylgt gyðingum að máli þegar
þeir gerðu það að kappsmáli sínu
að negla Jesú upp á staur? Gyðing-
ar hljóta nefnilega að vera óbrigðul-
ir í gjörðum og í beinu sambandi
við Guð. Ef ekki, þá verð ég að við-
urkenna að í gegnum söguna hafa
þeir oft á tíðum komið mér fyrir
sjónir sem bölvaðir hrottar.
Á sama hátt hefur mér þótt Bibl-
ían síður en svo sannfærandi lífs-
ljós. Ekki ætla ég að gera það kven-
hatur og þjóðernisrembu sem hún
boðar að lífsskoðunum mínum. Mér
fínnst ekkert athugavert við sam-
kynhneigð eða hjónaskilnaði og ég
held að ég muni ekki brenna í hel-
víti fyrir það.
Hafi einhvern tímann leynst guð-
legur neisti í Biblíunni er fyrir löngu
búið að kreista hann úr henni með
sífelldum ritskoðunum og betrum-
bótum. „Synir Guðs“ breyttust í
„börn Guðs“. Sköpunarsagan var
skrifuð í tveimur eintökum, hvor
útgáfan í mótsögn við hina og sögu
Krists varð að skrifa aftur og aft-
ur, með æ fleiri útúrdúrum og
skreytingum, til að allir guðspjalla-
mennimir fengju nú sitt. Afdrifarík-
asta breytingin var þó sú að á einu
bretti var meirihluti hennar gerður
næsta ógildur með því að krækja
aftan á hana Nýja testamentið (sem
væntanlega verður klippt burt með
nánara sambandi við Israel).
Sé einhver sannfærður um að
kristin ofsatrú sé það eina rétta er
enginn þess umkominn að agnúast
út í það. Auðveldi það einhverjum
lífið að svamia um í eigin fáfræðier
það hans mál og einskis annars, en
um leið og viðkomandi fer að agnú-
ast út í aðra er annað uppi á ten-
ingnum.
Reynið að fylgja andanum í boð-
skap Krists frekar en bókstafnum.
Kristur boðar umburðarlyndi og
manngæsku, ekki móðursýkislegan
hræðsluáróður. Hann ógilti margt
af því sem Guð átti að hafa sett í
lög og mildaði. Það gildir einu hvort
Jesús var guðlegur eður ei, kenning-
ar hans eru í meginatriðum þess
verðar að fylgja þeim, en, þið eignist
bara fjandmenn með því að básúna
stöðugt að venjulegt fólk sé villuráf-
andi og heimskt og beri, sökum van-
trúar, ábyrgð á öllum heimsins hör-
mungum og siysum. Slíkur er boð-
skapur þröngsýnismanna einna.
Sé ykkur ófært að virða annað
fólk og skoðanir þess og þið teljið
ykkur nauðbeygð til að ata þannig
fólk auri sem ykkur er ósammála
eru ráð mín einföld: Þið þurfið á
því sama að halda og íslamskir ofsa-
trúarmenn, japanskir trúarhryðju-
verkamenn og ýmis annar óþjóða-
lýður, þið þurfið að læra að hugsa.
Api getur afritað íslandsklukk-
una en aðeins hugsandi maður er
fær um að semja hana.
RAGNAR ÞÓR PÉTURSSON
leiðbeinandi
Eyrarhúsum, Tálknafirði.
Brandtex vörur
Dragtir, kjólar,
blússur og pils.
Ódýr náttfatnaður
Nýbýlavegi 12, sími 554 4433
c0ft
Gifslllutir Málið sjálf
Mikið úrval af jólavörum og öðrum skrautmunum
GÍfSVÖmr, Funaliöfðal7, síma 587 8555. Póstsendum
Aukinn
lyfjakostnaður
Frá Vilhelm H. Lúðvíkssyni:
í DV 25. nóv. skrifar Magnús Sig-
urðsson um aukna lyfjanotkun í
kjölfar auglýsingaflóðs lyfjabúða.
Að slepptum óhóflega sterkum orð-
um (þjófnaður, ósvífnir aðilar) er
hægt að taka undir skoðanir hans
um afieiðingar auglýsingaherferðar
apóteka, (sem aftur er afleiðing
nýrra lyfsölulaga og misskilins frels-
is). Því miður hafa viðvörunarorð
apótekara í mörg ár, í þessa veru,
verið talin til eiginhagsmuna þeirra,
sem „vilja sitja einir að kökunni".
Sérhagsmunir þessara aðila vega
þó ekki þyngra en svo, að þeir (apó-
tekararnir allir) eru þegar búnir
að veita Tryggingastofnun ríkisins
100 milljónir kr. í afslátt af lyfja-
reikningum þessa árs, að því til-
skildu, að TR skipti þessu (85 millj.
hluta) hlutfallslega jafnt milli allra
apóteka, sem eru í viðsk. við TR
sept.-des. ’96. TR hefur þó haft
uppi tilburði til að hygla sérstak-
lega síðustu apótekunum, sem
komu inn á markaðinn, þrátt fyrir
nauðsyn jafnrar samkeppnisað-
stöðu apóteka að þessu leyti.
Auðvitað valda gylliboðin og allt
að 100% afsláttur af lyfjaverði gíf-
urlega aukinni sölu á lyfjum. Ótrú-
legt var að sjá hvemig Hagkaups-
Bónusveldið gat pantað „lyfjaverðs-
kannanir", þegar auglýsingarisan-
um þóknaðist um leið og það hóf
sína afsláttarhrinu og áður en venju-
bundnum apótekum gafst ráðrúm
til að bregðast við. Var almenningur
ef til vill blekktur? Ég held, að %
afslátturinn „allt að 100%“ afsláttur
hafi ekki þýtt meira en u.þ.b. 12%
afslátt í heild, þegar nánar var
kannað. Mér skilst að 100% afslátt-
ur hafi verið af mjög dýrum lyfjum,
sem TR greiddi að mestu, svo raun-
afsláttur hafí verið mjög lágur.
Enginn % afsl. var af óniðurgreidd-
um lyfjum frá TR sem eru ófá. Það
sem þar á milli var með um 20%
meðaltalsafslátt af hluta sjúklings
og margbreytt um afsl. á dag svo
ekki væri hægt að hanka þá á
ákveðinni tölu. Jafnvel leiddust
menn í að bjóða í lyfseðla eins og
á sígaunamarkaði væri. Ég skora á
alla lyfsöluleyfishafa að sýna hóf í
þessu.
Ólæti á
hæfileikakeppni
Frá Rögnu Engilbertsdóttur:
GÓÐAN dag, kæru landar. Ef þið
haldið að ykkar muni bíða skemmti-
legt umræðuefni í grein svona til
tilbreytingar er það tómur misskiln-
ingur:
Á ári hverju er haldin hæfileika-
keppni grunnskólanna og er ekkert
nema gott um það að segja en í ár
var hegðun sumra áhorfenda skóla
þeirra til skammar. Skólarnir fjöl-
menna á svona staði og búast við
skemmtilegri keppni en nú var raun-
in önnur. Eg kom í Laugardalshöl-
lina fimmtudaginn 21. nóvember
ásamt mínum skóla. í fyrstu voru
allir svona létt tjúllaðir og biðu
spenntir eftir sínum skóla og styttu
biðina með alls konar stuðningshróp-
um, sem skapaði ákveðna stemmn-
ingu í hópnum.
Þegar líða fór á keppnina fóru
nemendur i Hagaskóla að haga sér
mjög barnalega og leiðinlega með
köllum inn í atriði annarra. Þó svo
að fólki finnist ekki öll atriðin
skemmtileg er nú lágmark að sýna
smá tillitssemi í garð annarra.
Ekki hætti gagnrýni nemenda
Hagaskóla og nú var komið að mín-
um skóla en þá kom sko gusan.
Allt varð vitlaust og vorum við sök-
Magnús Sigurðsson skrifar líka
um þá, sem nota lyf til að maka
krókinn að tjaldabaki. Vafalaust
er þar um ókunnugleika að ræða,
því lyfjaverð, hluti sjúklings í því
og ákvarðanir allar þar um, eru
teknar af ráðherraskipaðri nefnd
(lyfjaverðsnefnd), sem ekki telur
sér skylt að tryggja afkomu apó-
teka! Éinnig er mjög óvænt að sjá
fullyrt, að „meirihluti lyija sé
óþarfi“. Líti þar hver og einn í eig-
in barm.
Vinsamlegast takið tillit til, að
flestir apótekarar a.m.k. þeir sem
ég þekki gegnum árin eru fagmenn
og -konur fyrst og fremst, sem vilja
vinna sem þátttakendur í heilbrigð-
iskerfinu og þykir mjög miður í
hvaða átt fjármagnsveldið og
hungraðir peningahyggjumenn
virðast ætla að draga apóteksrekst-
ur í. Ég vona, að heilbrigðisyfirvöld
stemmi stigu við þessum auglýsing-
um og gylliboðum áður en þjóðin
bíður skaða af og geri heiðarlega
tilraun til að stjórna þessum mál-
um. Þakka ég Magnúsi fyrir að
hefja máls á þessu en bið hann að
vera kurteisari í orðavali næst.
VILHELM H. LÚÐVÍKSSON,
lyfsali og formaður FÍL.
uð um að vera þjófar, hrópin heyrð-
ust yfir allan salinn „stolið, stolið".
Þetta þykir okkur Árbæingum mjög
leiðinleg framkoma við okkur og
stelpurnar sem höfðu lagt hart að
sér við undirbúning atriðsins. Þegar
keppnin var búin var haldið áfram
og nú var fólki ýtt niður stiga og
sumir fengu jafnvel hrákuslettur á
sig. Ekki má gleyma plastflöskunum
sem grýtt var í okkur á keppninni
sjálfri og er vert að taka það íram
að flöskurnar voru ekki tómar, sum-
ar með vökva en aðrar með grjónum.
Hvað haldið þið að sé gaman að
halda svona keppni ef fólk getur
ekki hagað sér betur en þetta, því á
heildina litið höguðu hinir gestir
keppninnar sér mjög vel. Ekki þarf
nema smá hluta svo út af beri og
keppnin yrði kannski tekin úr umferð.
Að lokum finnst mér að krakkar
sem vita sekt sína og taka hana til
sín ættu að læra smá mannleg sam-
skipti sem kallast í daglegu tali
mannasiðir.
RAGNA ENGILBERTSDÓTTIR,
formaður nemendaráðs Árbæjarskóla.
oÚtihurðir
®gluggar
Smíðum útiburðir,
bílskúrshurðir,
svalahurðir, glugga,
fóg ogfleira.
Vélavinnum efni.
• BÍLDSHÖFÐA 18
• 112 REYKJAVÍK
• SÍMI 567 8100
• FAX 567 9080
NilfisK
Silver
Jubilee
jKftifl '§mx
iiiiiswr"'
Afmælisútgáfa
í takmörkuðu
upplagi,
aðeins 100 stk.
í boði
5.000,-króna
afmælisafsláttur
/rdmx
Nilfisk
Silver
HÁTÚNI6A REYKJAVÍK SfMI 652 4420
MODEL I
LÚXUS-
ÚTFÆRSLU,
FRAMLEIDD í
TILEFNI
90 ÁRA
AFMÆLIS
NILFISK
Nilfisk
Silver