Morgunblaðið - 27.02.1997, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Niðurskuröur á fjárveitingum til héraðssjúkrahúsa:
Það er búið að herða ólina
eins og frekast er liægt
- segir formaður Samtaka sveitarfélaga á Norðurlandi eystra
ÞAÐ stefnir í að heilbrigðisþjónustan fyrir landsþyggðina verði rekin með svipuðu
sniði og bifreiðaskoðunin, komi einu sinni í mánuði til að lækna og jarða.
Flugfélag íslands undirbýr starfsemina
Tíu flugmenn hafa þeg-
ar verið ráðnir til starfa
TÍU flugmenn hafa verið ráðnir til
starfa hjá hinu nýja Flugfélagi ís-
lands sem taka á við flugi Flugleiða
innanlands og Flugfélags Norður-
lands hinn 1. júní næstkomandi.
Sitja þeir nú námskeið vegna vænt-
anlegra starfa á Fokker 50 flugvél-
unum.
Þeir sem þegar hafa verið ráðnir
eru frá öðrum flugrekendum en
Flugleiðum og FN. Viðræður hafa
staðið yfir milli Flugleiða og Félags
íslenskra atvinnurekenda um hvaða
fyrirkomulag verður viðhaft við
ráðningar eða leigu á flugmönnum
Flugleiða til Flugfélags Islands en
uppúr þeim slitnaði sl. mánudag.
Hátt í 40 flugmenn hafa starfað
á íjórum Fokker 50 flugvélum hjá
Flugleiðum innanlands. Flug-
mannaþörf Flugfélags íslands verð-
ur kringum 60 manns og er ætlun-
in að þeir komi einkum úr hópi flug-
manna Flugleiða og Flugfélags
Norðurlands auk nokkurra nýrra
manna. Hugmyndin er að flugmenn
Flugleiða myndu síðan á næstu
tveimur-þremur árum flytjast í
millilandaflugið eftir því sem störf
þar losna, m.a. þegar menn hætta
fyrir aldurs sakir og þegar ný þota
bætist í flotann í byijun næsta árs.
Sjónarmið Félags íslenskra at-
vinnuflugmanna er að einn starfs-
aldurslisti gildi fyrir F.í. og Flug-
leiðir en forráðamenn F.I. vilja að-
greinda lista. Forráðamenn FÍA
telja að starfsframi flugmanna
Flugleiða verði mun hægari með
aðgreindum listum og starfsöryggi
jafnvel minna. Benda þeir á að komi
til samdráttar í millilandaflugi
Flugleiða verði sagt upp flugmönn-
um þar með mun lengri starfsaldur
en yngstu menn hjá F.í myndu hafa.
Flugkostur Flugfélags íslands
verður fjórar Fokker vélar að sum-
arlagi en þijár að vetrinum og verða
þær leigðar af Flugleiðum. Annar
flugkostur Flugfélags íslands kem-
ur að mestu frá Flugfélagi Norður-
lands. Þar er um að ræða eina
Metró vél en tvær til viðbótar verða
keyptar eða leigðar og FN leggur
einnig til tvær Twin Otter vélar.
Þá á félagið eina Piper Chieftain
sem notuð verður á sumri komanda
en síðan seld.
Verkefni Flugfélags íslands
verða áætlunarflug á svipuðum nót-
um og nú er rekið hjá Flugleiðum
innanlands og Flugfélagi Norður-
lands að meðtöldu flugi til Færeyja
og Grænlands. Einnig verður sóst
eftir leiguflugsverkefnum innan-
lands sem utan eftir því sem fjöl-
breyttur flugvélafloti félagsins býð-
ur uppá.
„Á skíðum
skemmti
égmér...“
IBUAR höfuðborgarsvæðisins
hafa margir notað tækifærið og
brugðið sér á skiði síðustu daga.
Að sögn Þorsteins Hjartarson-
ar, umsjónarmanns skíðasvæðis-
ins í Bláfjöllum, er þar nú nægur
snjór og skíðafæri með ágætum.
Hann giskar á að um tvö þúsund
manns hafi verið I Bláfjöllum
hvorn daginn um helgina, en sú
aðsókn er heldur undir meðal-
lagi.
Nokkuð er um að fólk flytji sig
á milli skíðasvæðanna, allt eftir
veðri og færi, því nú gilda sömu
miðarnir í lyfturnar í Bláfjöllum,
Skálafelli og á Hengilssvæðinu.
Morgunblaðið/Halldór
Islendingur í Alþjóðastjórn AFS
Mikilvægast að
skiptineminn
sé velkominn
Eiríkur Þorláksson
UPPRUNALEGA
urðu AFS-samtök-
in eða American
Field Service, eins og þau
hétu þá, til að frumkvæði
bandarískra sjálfboðaliða
sem starfað höfðu við að
aka sjúkrabifreiðum og
sinna særðum á vígvöllum
Evrópu í heimsstyijöldun-
um. Oft var um að ræða
menn sem af trúarástæð-
um gegndu þessum störf-
um til að þurfa ekki að
bera vopn. Þeir áttu með
sér fundi eftir seinni
heimsstyijöld og ákváðu
að kanna leiðir til að reyna
að draga úr stríðshættu
og auka skilning milli
þjóða.
„Þeim datt í hug að efna
til ungmennaskipta milli
þjóða þannig að unglingur á mót-
unarskeiði, milli 16 og 18 ára ald-
urs, færi frá einu þjóðfélagi til
annars og byggi þar inni á venju-
legu heimili hjá venjulegu fólki og
tæki þátt í lífi og starfí þar,“ seg-
ir Eiríkur um frumkvöðlana.
„Þetta hefur verið geysilega rót-
tæk hugmynd árið 1947 þegar
þetta fór af stað. Smám saman
jukust umsvifin og starfið efldist.
AFS hefur starfað í alls 70 löndum
en allt byggist þetta á sjálfboða-
liðastarfi. Sé ekki er nægilegur
stuðningur í viðkomandi landi til
að sinna þessu er starfið einfald-
lega lagt niður.“
Árlega dveljast um átta til níu
þúsund unglingar úr öllum heims-
álfum á vegum AFS fjarri heima-
högum sínum. Þeir sækja fram-
haldsskóla, læra tungu gestgjaf-
anna og kynnast siðum og menn-
ingu landanna. Ljóst er að stjóm-
völd í mörgum ríkjum eru tor-
tryggin gagnvart fijálsum sam-
tökum af þessu tagi og er þá reynt
að beita lagni og þolinmæði í sam-
skiptum við ráðuneyti sem um
málið flalla.
Framan af var einkum um að
ræða samskipti milli Norður-
Ameríku og Vestur-Evrópu en nú
eru ríki Rómönsku Ameríku mjög
virk í samstarfinu. Nú er AFS
ennfremur að eflast í Mið- og
Austur-Evrópu, þ.á m. Rússlandi.
Samtökin eru mjög öflug í Japan
og fleiri Asíulöndum, ekki síst
Tælandi. Þau starfa í Kína en fyrst
og fremst á sviði kennaraskipta
enn sem komið er.
„Áður var starfinu
mjög miðstýrt frá New
York en fyrir nokkrum
árum var samið um
fjárhagsleg ábyrgð yrði
öll á vegum hvers aðildarfélags.
Það er þó fylgst mjög vel með öliu
starfínu af hálfu alþjóðaskrifstof-
unnar, þar er það samhæft, fylgst
með nemendunum og séð til þess
að þeir fái lágmarksþjónustu.
Einnig er fylgst með öiyggismál-
um,“ segir Eiríkur.
Áð jafnaði eru nú um 100 ís-
lensk ungmenni á vegum AFS í
öðrum löndum, þar af meira en
helmingurinn í öðrum löndum en
Bandaríkjunum. Um 30 erlendir
skiptinemar dvelja nú hér á landi
og mun þátttaka íslendinga í starfi
AFS vera meiri miðað við höfða-
tölu en nokkurrar annarrar þjóðar.
Eiríkur segir að fólk sem taki
við skiptinemum verði fyrst og
fremst að hafa gott hjartalag,
neminn verði að vera velkominn á
heimilið, önnur vandkvæði séu
leysanleg. Fólk verði að gefa sér
tíma til að vera með unglingnum
til að kynnast honum og gefa hon-
► STARF sjálfboðaliða AFS-
samtakanna, sem annast nem-
endaskipti um allan heim, hófst
fyrir 50 árum og var deild í
þeim stofnuð hér á landi fyrir
40 árum. Einn af stjórnarmönn-
um AFS á Islandi, Eiríkur Þor-
láksson, var nýlega kjörinn til
þriggja ára í alþjóðastjórn sam-
takanna, fyrstur Islendinga, en
félög AFS starfa nú í rúmlega
50 löndum. Eirikur er fæddur
1953, hann er sagnfræðingur
og er framkvæmdastjóri
Menntastofnunar Islands og
Bandaríkjanna. Árin 1984-1988
var Eiríkur framkvæmdastjóri
AFS á íslandi. Hann er kvæntur
Margréti Þorkelsdóttur og eiga
þau eina dóttur, Eiríkur á einn-
ig tvö börn frá fyrra hjóna-
bandi.
um þannig færi á að kynnast þjóð-
inni.
„AFS í hveiju landi sér alveg
um skólakostnað fyrir þá sem þar
dvelja en fjölskyldurnar sjá um
fæði og húsnæði. Skipaður er trún-
aðarmaður fyrir hvern skiptinema
og á hann að vera hans fyrsta
hjálparhella í öllu sem komið getur
upp varðandi samskipti, venjur,
skóla o.s.frv. Ég hef orðað þetta
svo að þátttakendur í þessu séu
stöðugt að reka sig á múra, þetta
gengur í bylgjum hrifningar og
ieiða, heimþrár og þess að hafa
engan áhuga á heimferð. Þetta er
ákveðið ferli hjá flestum.
Það er auðvitað misjafnt frá ári
til árs hvernig til tekst.
Að jafnaði eru það um
5% sem fara heim fyrir
tímann, oftast vegna
þess að neminn hefur
ekki farið eftir þeim fáu
reglum sem settar eru. Reglurnar
eru ekki síst settar til að foreldrum
nemanna sé ljóst að fylgst sé með
hlutunum og börnin séu í öruggum
höndum.
Nemi má alls ekki fara í nein
ferðalög án leyfís, hann má ekki
keyra bíi, fyrst og fremst er það
öryggis- og tryggingaatriði, neysla
áfengis og eiturlyfja er harðbönn-
uð og ijórða reglan er sú að nem-
ar verða að stunda skóla eins og
venjulegir nemar.
Við setjum ekki neinar sérstak-
ar reglur um samskipti kynjanna
en þar hljóta að gilda almennar
samfélagsreglur á staðnum. Víð-
ast hvar eru þær strangari en hér.
íslenskar unglingsstúlkur nefna
oft frelsið hér þegar þær koma
heim aftur en oft fylgir örlítil sökn-
uður yfir örygginu sem fylgir því
að mega ekki fara út eftir að
myrkva tekur nema í fylgd með
stóra bróður eða pabba.“
U m 5% fara
heim fyrir
tímann