Morgunblaðið - 27.02.1997, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐÍÐ
Morgunblaðið/Ásdís
VESTUR-afríski danshópurinn Allantantou heldur tvær sýning-
ar í Loftkastalanum í kvöld og á laugardaginn.
Frumskógarstemmning
í Loftkastalanum
VESTUR-afríski danshópurinn
Allantantou er kominn hingað til
lands og heldur tvær sýningar í
Loftkastalanum, í kvöld, fimmtu-
dagskvöld, og laugardaginn 1.
mars. Meðlimir hópsins eru frá
Guineu, Gambíu og Martinique.
Forsprakki hópsins er Abdoulaye
Camara frá Guineu í Vestur-Afr-
íku hann hefur haldið sýningar
og námskeið víða um heim og er
af þekktri dansfjölskyldu í Guineu
og er föðurbróðir hans meðal ann-
ars listdansstjóri Þjóðardans-
flokksins í Djoliba og ráðherra
menningar- og íþróttamála í Gu-
ineu. Abdoulaye hefur meðal ann-
ars staðið fyrir alþjóðlegum nám-
skeiðum í heimalandi sínu í
trumbuslætti og afríkudönsum.
Dulúðugt andrúmsloft myndast
og sannkölluð frumskógarstemmn-
ing þegar afríski meistara-dansar-
inn og eldgleypirinn Abdoulaye frá
Guineu heldur sýningar sínar
ásamt félögum sínum i Allantatou.
Sýningar hópsins hefjast á gui-
neskum dansi og þróast út í að
dansarinn gleypir eld ásamt því
að setja logandi bómull í munn sér
og draga eldinn miUi fóta sér og
höndlar eldinn í lófum sínum.
Allantatou hópurinn kennir nú
í Listdansskóla Islands og Kram-
húsinu. Aðeins verða tvær sýning-
ar.
LISTIR
Norræn danshátíð í Helsinki
íslenska dansflokknum
boðið að sýna tvö verk
ÍSLENSKA dansflokknum hefur
verið boðið að taka þátt í norrænni
danshátíð sem fer fram í Helsinki
í Finnlandi 1.-6. apríl nk. Flokkur-
inn mun sýna verkið Ein eftir Joc-
hen Ulrich sem nú er til sýningar
í Borgarleikhúsinu ásamt nýju
verki eftir Láru Stefánsdóttur,
Hræringar, sem mun koma fyrir
augu íslenskra áhorfenda á vor-
mánuðum.
Verk Láru verður einnig sýnt á
danshátíðum í Eystrasaltsríkjunum
í maí.
Helsinkihátíðin er haldin að frum-
kvæði fínnskra aðila með styrk frá
norrænu ráðherranefndinni. Hátíðin
mun fara fram í Alexanderleikhús-
inu (óperuhúsið þar til 1994) og
mun hljómsveitin Skárren ekkert
fara með dansflokknum í þessa för.
, en um 18 manns munu fara utan
af hálfu íslenska dansflokksins.
Sérstakur gestur flokksins verður
brasilíski dansarinn Marcelo Per-
eira, en hann hefur dansað undanfar-
ið með íslenska dansflokknum í
Borgarleikhúsinu við mikla hrifningu
áhorfenda sem og gagnrýnenda.
EIN. Tónlist: Skárren ekkert.
Lýsing: Elfar Bjarnason. Leikmynd
og búningar. Elín Edda Árnadóttir.
Danshöfundar: Jochen Ulrich.
Hræringar: Danshöfundur Lára
Stefánsdóttir. Tónlist, leikmynd og
búningar eru í vinnslu.
LEIKARAR í söngleiknum Fame.
Leikfélag MS frumsýn-
ir söngleikinn Fame
Rithöfundar
og bæjar-
sljóri lesa í
Gerðarsafni
ÞRÍR gestir fara með verk sín á
upplestri Ritlistarhóps Kópavogs í
Gerðarsafni fímmtudaginn 27.
febrúar. Þetta eru rithöfundarnir
Elísabet Kristín Jökulsdóttir, Jónas
Þorbjarnarson og Sigurður Geirdal
bæjarstjóri í Kópavogi, og ætla þau
að lesa úr verkum sínum, séðum
og óséðum.
Elísabet Kristín Jökulsdóttir hélt
áfram að segja frá Ellu Stínu og
viðfangsefnum hennar á síðasta
ári, og fyrir jólin komu þessar frá-
sagnir í bókinni Lúðrasveit Ellu
Stínu.
Jónas Þorbjarnarson hefur sent
frá sér fjórar ljóðabækur á síðustu
átta árum. Árið 1993 var bók hans
Andartak á jörðu tilnefnd til Menn-
ingarverðlauna DV. Síðasta ljóða-
bók Jónasar, Villiland, kom út á
síðasta ári.
Sigurður Geirdal, er bæjarstjóri
í Kópavogi. Hann hefur „ort í
laumi“ mörg undanfarin ár, en ljóð
eftir hann eru nú farin að sjást í
blöðum. Hann hefur fengist bæði
við bundinn og óbundinn kveðskap.
Að vanda verður upplesturinn í
kaffístofu Gerðarsafns milli kl.
17-18, og er gestum kaffistofunn-
ar frjálst að spyrja skáldin út úr
verkum sínum að lestri loknum.
THALÍA, leikfélag Mennta-
skólans við Sund, frumsýnir í
dag, fimmtudag, söngleikinn
Fame.
Leikstjórn og umsjón dans-
atriða eru í höndum Ástrósar
Gunnarsdóttur. Aukasýningar
verða 2. og 9. mars. Aukasýn-
ingar gætu orðið fleiri og
verða þær þá auglýstar síðar.
Fame fjallar um líf nemenda
í listaskóla nokkrum, vonir
þeirra og vonbrigði og tilraun-
ir þeirra til þess að komast
áfram í hinum harða heimi
skemmtanalífsins.
Líf, fjör og endurreisn
TONLIST
Norræna Ilúsið
KAMMERTÓNLEIKAR
Spænskir madrigalar úr Cancionero
de Upsala. Ensemble Villancico frá
Svíþjóð. Norræna húsinu, þriðjudag-
inn 25. febrúar kl. 20.30.
UNNENDUM fomtónlistar hefur
fjölgað markvert hin seinni ár. Eitt-
hvað tengist. það aukinni þörf á
sjálfsvitund, rótarsambandi við upp-
runann, innhverfri íhugun og nýald-
arhyggju, en að sjálfsögðu líka stór-
auknu framboði á hljómskífum með
tónlist frá því fyrir 1700. Minna hef-
ur þó borið á fomtónlist í annars
fíölskrúðugu tónlistarlífí þessa lands,
ef frá eru taldir hópar eins og Musica
Antiqua, Bachsveitin í Skálholti og
Voces Thules, og enn minna á heim-
sóknum erlendra miðalda- og endur-
reisnartúlkenda. Líða einatt margir
mánuðir á milli, ef ekki ár, og undir-
strikar það enn og aftur einangrun
landsins, hvað sem líður öllum fram-
förum í samgöngutækni.
Það var því kærkomið framtak hjá
Norræna húsinu og sænska sendiráð-
inu að fá hingað hóp ungra en efni-
legra fomtónlistarmanna frá Stokk-
hólmi er kennir sig við tóngrein
spænska endurreisnarmadrígalsins,
Ensemble Villancico. Hópurinn sem
tók sér stöðu í notalegum litlum sal
Norræna hússins sl. þriðjudagskvöld
var fríður og föngulegur, og ekki
spillti heldur litadýrð flauilsbúning-
anna í örlítið stílfærðum anda
spænska stórveldistímans. Mættu
fommúsíkhópar landsmanna skrifa
sér bak við eyra, nú á „öld augans,“
að slíkt geti haft sitt að segja, ef
örva skal aðsókn og áhuga sjónvarp-
smiðla - að ekki sé talað um ögn
líflegri framkomu, eins og hér gat
að líta.
Hinir tólf ungu Svíar höfðu sem
sé hið sjónræna með sér, og brátt
kom fram að innistæða var fyrir lost-
fögram litum, því flutningurinn var
bæði fjörugur og fágaður og bar
vott um mikinn árangur eftir aðeins
tveggja ára samstarf. Þar á ofan
mun hópurinn, ef rétt er skilið, að
mestu sjálfmenntaður í eldri tónlist-
artúlkun, en helztu tilsögnina kvað
hann hafa fengið frá stjórnanda sín-
um, Peter Pontvik kontratenór.
Söngvarar vora átta og stilltu sér
upp í spegluðum keng, S-A-T- B-B-
T-Á-S, en að framan sátu fjórir hljóð-
færaleikar og slógu víhúelu, gömbu,
blokkflautu, bumbu eða krúmmhom
í ýmsum samsetningum.
Víhúelan líkist í fljótu bragði arf-
taka sínum gítamum, er tók við um
1700, en er með tvöfalda strengi og
hljómar eins og lúta með dempara.
Gamban er forveri sellósins, en af
annarri strokfjölskyldu, búin þver-
böndum um hálsinn. Krúmmhornið
er n.k. framstætt óbó með lítið tón-
svið og blöðin höfð inni í hylki munn-
stykkisins, líkt og með leikfangið
kazoo. Öll týndu þessi hljóðfæri
tölunni ofarlega á barokktíma, en
auk þeirra komu hér við sögu tví-
skinna stórbumba, tambúrín, kast-
aníettur og „söngmeyjar," litlar bjöll-
ur í ætt við crotales. Leikur þeirra
fjórmenninga var allur fremur lágst-
illtur, jafnvel bumbuslátturinn, fág-
aður og í góðu jafnvægi við sönginn
þá sungið var með, en nokkur atriði
vora án söngs. Sjaldan má fmna
nákvæmar útlistanir í gömlum tón-
handritum á því hvemig blanda eigi
saman söng og hljóðfæraslætti, hvað
þá að slagverksmynztur séu til-
greind, og verður því að byggja á
ágizkun, en instrúmentasjón hópsins
var gerð af kostgæfni og hljómaði
yflrleitt sannfærandi.
Endurreisnarsöngur er sem skap-
aður fyrir ungar raddir áður en þær
fara að þyngjast og beita þind og
höfuðholum í stærri tón. Þetta mætti
e.t.v. hafa í huga í söngnámi, því leit-
un er á betri „forskóla,“ auk þess sem
efnisvalið myndar sögulegt og rökrétt
samband við yngri og kunnari tón-
list. Söngur áttmenninganna var
þægilega laus, óþvingaður og af allt
öðrum toga en hjá eldri löndum þeirra
á sama sviði sem margir ættu að
muna eftir og komu út á einni af
fyrstu BIS- plötunum snemma á 8.
áratug, Joculatores Upsaliensis, en
þau fóra öllu trúðslegar og beittu iðu-
lega klemmdri rödd, enda þótt við-
fangsefnið væri oft höfðingjatónlist,
þ. á m. villancicos úr sama handrit-
inu frá Valenciu (prentuðu í Feneyjum
1556) sem nú var á boðstólum.
Villancicos hópurinn söng flest á
spænsku, sumt á kliðmjúkri katal-
ónsku, en kynnti inntak textanna á
móðurmálinu; stundum í formi leik-
innna örþáttunga, er hleyptu
skemmtilegu fjöri í framvinduna, og
brugðu einu sinni fyrir sér íslenzku,
áheyrendum til nokkurrar kátínu.
Fyrstu 6 lögin vora jólasöngvar og
fremur einföld að gerð en heillandi,
sérstaklega Yo me soy la morenica
um hörundsdökku meyna (Nigra
sum) í Ljóðaljóðunum og hið kunna
Riu riu chiu, sem flutt var af viðeig-
andi sveiflu.
Svo stiklað sé á stóru í ijöl-
breyttu 26 laga prógramminu má
enn fremur nefna lög eins og A Pela-
yo, þar sem hinar raddprúðu sópran-
söngkonur hópsins skiptust á um
forsöng og minntu dulítið á Monts-
errat Figueras, spúsu Jordis Savall.
Ekki leiðri að líkjast. Hinn flæðandi
fímmradda ástarmadrígal Dizen a
mi var greinilega skyldur eldri ítalska
madrigalskólanum og hefði jafnvel
getað verið eftir Marenzio eða Cipr-
iano del Rore; annars munu (með
einni undantekningu) höfundar
hvergi nafngreindir í handritinu.
Beint í kjölfarið kom svo lagleg hljóð-
færalokka fyrir víhúelu, gömbu og
tenórblokkflautu að nafni No soy yo
quien veis bivir. Fornspænsk þjóð-
dansastemning lifnaði hressilega við
í Soy serranica með stigmögnuðu
víxlklappi fram í niðurlag líkt og í
flamenco, er vakti mikla hrifningu
tónleikagesta.
Eftir hlé var mátti m.a. heyra
frábæran þétt tvinnaðan fögurra
radda madrigal eftir Nicolas Gom-
bert, hirðtónskáld Karls V., svo og
líðandi angurværan sóprantvísöng
við undirleik víhúelu og gömbu, Si
amores me an de matar að nafni.
Næst þar á eftir kvað við hinn kank-
vísi fjórradda Teresica hermana, þar
sem karlraddir og kvenraddir kváð-
ust á í víxlsöng að hætti Josquins í
sérlega góðum flutningi.
Heildarsvipur kvöldsins var bráð-
skemmtilegur, flutningur hinna ungu
Svía I senn léttur, fjölbreyttur og
vandaður, og má vænta mikils af
þeim á næstunni, ef áfram heldur
sem horfír.
Ríkarður Ö. Pálsson