Morgunblaðið - 05.03.1997, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 5. MARZ 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
f klóm
lögreglu
HUNDRUÐ grímuklæddra
manna hentu í gær eldsprengjum
°g grjóti í lögreglumenn sem
gættu öryggis lesta er fluttu
kjarnorkuúrgang til bæjarins
Dannenberg í Norður-Þýska-
landi. Tveir lögreglumenn slös-
uðust. A myndinni hefur sveit
lögreglumanna umkringt um 250
herskáa umhverfissinna en tekn-
ar voru af þeim skýrslur og fin-
graför. Hefja átti flutning úr-
gangsins með vörubílum 20 kiló-
metra leið frá Dannenberg til
endurvinnslustöðvarinnar í
Gorleben en óljóst var hvaða leið
yrði ekin þar sem umhverfissinn-
ar höfðu grafið göng undir suma
vegi og skemmt yfirborð annarra
ásamt því að reisa vegtálma víða.
Deng harm-
aði blóðbað-
ið í Peking
Tókýó. Reuter.
DENG Xiaoping, fyrrverandi leið-
togi Kína, harmaði blóðsúthelling-
arnar á Torgi hins himneska friðar
í Peking 4. júní 1989 áður en hann
lést í liðnum mánuði, að sögn jap-
önsku fréttastofunnar Kyodo í gær.
Fréttastofan
hafði eftir kín-
verskum heimild-
armönnum að
Deng hefði sagt á
dánarbeðinum að
árás kínverska
hersins á óvopn-
Deng aða mótmælendur
væri „sorglegasti
atburðurinn“ á ævi sinni. Sem for-
maður hermálanefndar Kína átti
hann sjálfur þátt í að senda her-
sveitimar til Peking og fyrirskipa
þeim að kveða mótmælin niður.
Ekki er vitað með vissu hversu
margir biðu bana í árásinni, en
talið er að hundruð manna hafi
fallið.
Heimildarmennimir sögðu að
Deng hefði sagt nokkrar setningar
áður en hann andaðist. „Þegar öllu
er á botninn hvolft gerðist margt
gott á ævi minni,“ sagði Deng en
bætti við að árásin á Torgi hins
himneska friðar væri sorglegasti
atburðurinn. „Við komumst ekki
þjá því á þessum tíma að bregðast
harkalega við.“
Heimildarmennirnir greindu
ekki frá því við hveija eða hvenær
Deng hefði sagt þetta. Talsmaður
Kínastjórnar neitaði í vikunni sem
leið fréttum um að Deng hefði
skrifað erfðaskrá þar sem hann
hefði beðist afsökimar á blóðsút-
hellingunum.
Kúbumenn bjóðast til að stuðla að lausn gíslamálsins í Lima
Skæruliðarnir vilja
vera áfram í Perú
Vilja tak-
marka notk-
un nagla-
dekkja
TÓLF bæjar- og sveitarfélög í
Noregi hafa fallist á takmarkanir
á notkun nagladekkja. Gert er ráð
fyrir að samþykktimar verði að
lögum árið 1999 en að enn iengri
tími líði þar til nagladekkin verði
horfin af götunum, þar sem Norð-
menn endurnýi vetrardekkin að
jafnaði á rúmlega sex ára fresti,
að því er fram kemur í Aftenpost-
en.
Norska ríkisstjórnin hefur lagt
til að þeir sem bijóti bann við
notkun nagladekkja verði látnir
greiða gjald í sjóð sem notaður
verður til að mæta auknum kostn-
aði við snjómokstur og viðhald
vega.
I Aftenposten segir að mikil
samstaða sé um það í sveitarfélög-
unum að takmarka notkun nagla-
dekkja. Banna eigi þau á ákveðn-
um svæðum og takmarka á öðrum,
svo að 80% bifreiða verði ekki með
dekk en nú eru nagladekk undir
65-80% norskra bifreiða. Lagt er
til að takmarkanirnar gildi í Osló,
Bergen, Þrándheimi og Stavanger.
okkar verði rangfærð. Við gerum
þetta af virðingu fyrir stjórninni á
Kúbu, Fidel Castro, byltingu hans
og þjóð.“
Fidel Castro bauðst til að veita
skæruliðunum hæli ef stjórn Fuji-
moris, stjórnvöld í Japan, milli-
göngumenn í gíslamálinu og skærul-
iðarnir sjálfir féllust á það. Stjórn
Japans kvaðst hlynnt þessari lausn
og Ryutaro Hashimoto forsætisráð-
herra gaf æðsta stjórnarerindreka
landsins í Lima fyrirmæli um að
ræða málið við Fujimori sem fyrst.
Hann gaf ennfremur til kynna að
hann myndi leita eftir stuðningi
Bandaríkjastjórnar við tilboð Cast-
ros, erkifjanda hennar.
„Ég veit ekki hvort þetta er sið-
ferðilega rétt eða rangt,“ sagði helsti
talsmaður japönsku stjórnarinnar
um tilboðið. „Eg tel þetta árangurs-
ríka leið til að leiða gíslamálið til
lykta með friðsamlegum hætti án
þess að verða við kröfum hermdar-
verkamannanna."
Ekkert miðar í viðræðunum
Cerpa sagði að skæruliðarnir
myndu ekki falla frá þeirri kröfu
sinni að stjórn Perú léti um 400 fé-
laga þeirra lausa úr fangelsi. Fuji-
mori hefur hafnað þeirri kröfu en
gefið til kynna að hann sé reiðbúinn
að fallast á annars konar tilslakanir.
Fréttaskýrendur segja að forsetinn
gæti m.a. lofað að bæta aðbúnað
fanganna og bæta stöðu skærulið-
anna gagnvart dómskerfmu.
Áttunda lota samningaviðræðna
fulltrúa stjómarinnar og skærulið-
anna var einnig í algjörri andstöðu
við þá bjartsýni sem ríkti þegar skýrt
var frá tilboðinu. Milligöngumenn í
viðræðunum sögðu að ekkert hefði
miðað þar sem samningamennirnir
hefðu hvergi viljað hvika frá afstöðu
sinni.
Castro staðfesti að hann væri
reiðubúinn að veita skæruliðunum
hæli á Kúbu þar sem hann liti á það
sem „siðferðilega skyldu" sína. Fuji-
mori sagði þó að Kúbuleiðtoginn vildi
ekki gegna hlutverki málamiðlara í
gíslamálinu.
-------♦ ♦ «-------
Tókýó, Lima. Reuter.
ALBERTO Fujimori, forseti Perú,
hélt í gær til Lima eftir óvænta ferð
til Kúbu sem bar þann árangur að
Kúbumenn buðust til að taka við
tuttugu marxískum skæruiiðum,
sem hafa haldið 72 mönnum í gísl-
ingu í bústað sendiherra Japans i
Lima í 76 daga. Foringi skærulið-
anna, Nestor Cerpa, sagði hins veg-
ar í gær að þeir vildu vera áfram í
Perú og viðbrögð hans bentu ekki
til þess að lausn á þessu lengsta
gíslamáli í sögu Rómönsku Ameríku
væri í sjónmáli.
„Við leggjum höfuðáherslu á að
vera áfram í móðurlandi okkar, sem
er sú leið sem við höfum kosið til
að beijast við hlið þjóðar okkar,“
sagði Cerpa í talstöð í bústað jap-
anska sendiherrans í Lima.
Skæruliðaforinginn hafnaði sér-
staklega hugmyndum um að þeir
fengju hæli í Dóminíska lýðveldinu
„eða ríki sem kúgar þjóð sína“.
Hann vildi hins vegar ekki tjá sig
um tilboð Castros. „Við teljum rétt
að tjá okkur ekki um það á þessari
stundu til að komast hjá því að orð
Reuter
Sendiherra íslands í Albaníu færði
Sali Berisha trúnaðarbréf sitt
„Fólkið hefur
engu að tapa“
HÖRÐUR H. Bjarna-
son sendiherra afhenti
Sali Berisha, forseta
Albaníu, trúnaðarbréf
sitt sem sendiherra
íslands í Albaníu með
aðsetur í Stokkhólmi á
þriðjudag í liðinni
viku. Morgunblaðið
hafði samband við
Hörð og bað hann að
segja frá samtali sínu
við forsetann og
ástandinu í Albaníu.
„Þessi fundur okkar
hafði verið skipulagð- HörðurH.
ur með löngum fyrir- Bjarnason
vara,“ segir Hörður.
„Ég afhenti trúnaðarbréfið þriðju-
daginn 25. febrúar. Þá hitti ég
forsetann og ræddi við hann í svo
sem tíu mínútur eftir athöfnina."
Berisha var þá nýkominn úr ferða-
lagi um suðurhluta landsins, þar
sem hann hafði freistað þess að
lægja óánægju íbúanna sem hefur
kraumað þar vikum saman vegna
gjaldþrots fjárglæfrasjóða, sem
margir höfðu fjárfest í, jafnvel
aleiguna, í von um skjótfenginn
gróða. Vegna ferðalagsins hafði
forsetinn þurft að fresta móttöku
Harðar um átta klukkustundir.
„Við ræddum næstum einungis
þetta mál með píramítasjóðina.
Hann sagði málið vera ríkisstjórn-
inni afskaplega erfttt.
Stjórnarandstaðan
[sem samanstendur
aðallega af fyrrver-
andi valdhöfum,
kommúnistum] færði
sér þetta í nyt til að
æsa upp borgara
landsins. Ríkisstjórnin
hefði þó ákveðið að
grípa ekki til harka-
legra aðgerða og vildi
forðast blóðsúthell-
ingar í lengstu lög.“
Aðspurður hvort
hann hefði orðið var
við uppreisnar-
stemmningu meðal al-
mennings í heimsókn sinni, sagði
Hörður:
„Ég tók eftir því að daginn sem
ég fór frá Tirana, 26. febrúar, var
talsverður mannfjöldi þar á götum
og margir lögregluþjónar sjáanleg-
ir, þannig að það var hugsanlega
eitthvað í aðsigi, en í svona stuttri
heimsókn er erfítt að gera sér
góða grein fyrir því hvað er á seyði.
En það er augljóst, að það er mik-
il örbirgð í þessu landi. Það er gíf-
urleg fátækt ríkjandi, og mikið
atvinnuleysi. Maður getur því
ímyndað sér, að þessar aðstæður
hafi sitt að segja þegar sýður upp
úr; fólkið hefur engu að tapa,“
sagði Hörður.
A1 Gore
ber af sér
sakir
AL Gore, varaforseti Banda-
ríkjanna, sagði á fréttamanna-
fundi í fyrradag, að hann væri
hreykinn af fjáröflun sinni fyr-
ir Demókrataflokkinn sl. haust
og hefði ekki brotið nein lög.
Viðurkenndi hann að hafa
hringt „nokkrum" sinnum úr
Hvíta húsinu vegna hugsan-
legra framlaga en þau símtöl
hefðu verið skráð á hann sjálf-
an. Samkvæmt lögum er
óheimilt að nota ríkiseigur við
fjáröflun stjórnmálaflokka en
þau taka þó ekki til forsetans
og varaforsetans. Ein nefnd
öldungadeildarinnar hefur
fjáröflun flokkanna fyrir síð-
ustu forsetakosningar til at-
hugunar og sérstaklega demó-
krata.
Jaruzelski
sjúkur
WOJCIECH Jaruzelski her-
höfðingi, sem setti á herlög í
Póllandi árið 1981, er alvar-
lega sjúkur að því er sagði í
tilkynningu í gær. Er hann á
sjúkrahúsi hersins í Varsjá en
Jaruzelski er 73 ára að aldri.
Hann setti herlögin á sínum
tíma til að kveða niður Sam-
stöðu, óháðu verkalýðsfélögin,
sem ógnuðu stjórn kommún-
ista, en 1989 hafði hann for-
ystu um valdaafsal kommún-
ista.
Verkfall í
herstöðvum
ÞÚSUNDIR óbreyttra starfs-
manna í herstöðvum Banda-
ríkjamanna í Þýskalandi lögðu
niður vinnu í gær til að krefj-
ast betri aðbúnaðar á vinnu-
stað. Var efnt til verkfallsins
sama dag og William Cohen,
varnarmálaráðherra Banda-
ríkjanna, kom til Þýskalands.
Um 35.000 óbreyttir borgarar,
aðallega Þjóðveijar, starfa við
bandarísku herstöðvarnar en
þar eru 75.000 hermenn.
íranar biðja
um aðstoð
STJÓRNVÖLD í íran hafa
beðið um alþjóðlega aðstoð
vegna jarðskjálftanna í norð-
vesturhluta landsins en þeir
kostuðu um 1.000 manns lífið.
Mikil snjóalög og kuldar eru á
jarðskjálftasvæðunum og úlfa-
flokkar fara þar um í leit að
bráð. Um 60.000 manns urðu
fyrir barðinu á skjálftunum og
20 þorp gjöreyðilögðust. Mikl-
ar skemmdir urðu í 80 öðrum
þorpum og samgöngu- og fjar-
skiptakerfið fór úr skorðum.
Skógarnir
hverfa
AÐEINS 20% af frumskógum
eða hinum gömlu skógum jarð-
arinnar eru enn eftir og aðal-
lega í norðurhluta Rússlands
og Kanada og á Amazon-
svæðinu í Brazilíu. Illa er kom-
ið fyrir öðrum skóglendum og
eru þau yfírleitt of lítil til að
standa undir sérstöku vist-
kerfí. Sem dæmi má nefna,
að skógurinn í Bandaríkjunum
er aðeins 1% af því, sem hann
áður var.