Morgunblaðið - 05.03.1997, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 5. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
AÐSEIMDAR GREIIMAR
ÍTALSKUR lögregluþjónn með brot af þeim
fölsunum sem hald hefur verið lagt á.
Reuter
U mfangsmiklar
listaverkafalsanir
ÍTALSKA lögreglan hefur komið
upp um umfangsmikil viðskipti
með fölsuð málverk. Hefur hún
afhjúpað sölu á fölsuðum verkum
til einkasafnara, galleria og jafn-
vel safna fyrir sem svarar til
hundruð milljóna ísl. kr. Meðal
þeirra verka sem fölsuð voru, má
nefna verk eftir Titian, Picasso
og Toulouse-Lautrec. Kallaði lög-
reglan afhjúpunina raunar „Tit-
ian-aðgerðina“ en alls eru 32
menn grunaðir um að tengjast
glæpahringnum sem falsaði
myndirnar og seldi. Enginn hefur
verið handtekinn en rúmlega 100
verk, olíumyndir, styttur, teikn-
ingar og ætingar hafa verið gerð
upptæk, svo og stimplar og inn-
sigli safna og listfræðinga, sem
voru notuð til að sýna fram á að
verkin væru „ekta“. Forsprakki
hópsins rak eitt sinn listagallerí
í Mílanó. Upp komst um falsanirn-
ar er hópurinn reyndi að selja
lágmynd úr bronsi sem sögð var
eftir ítalska listamanninn
Giacomo Manzu og átti að kosta
100 milljón lírur, um 4,2 milljónir
ísl.kr.
ítalska lögreglan segist hafa
undir höndum gögn sem benda
til þess að erlend söfn hafi keypt
fölsuð verk en vill ekki gefa upp
hver þau eru. Þá þykir sannað
að fjölmargir listaverkasafnarar
hafa orðið fyrir barðinu á fölsur-
unum.
Shakespeare
fyrir börn
LEIKUST
B. bckkur Lciklistar-
skóia íslands
SAGAN UM RÓMEÓ
OG JÚLÍU
Leikgerð Antons Helga Jónssonar
eftir leikriti Williams Shakespeares.
Leikarar; Agnar Jón Egilsson, Edda
Björg Eyjólfsdóttir, Friðrik Friðriks-
son, Guðmundur I. Þorvaldsson,
Helga Vala Helgadóttir, Linda As-
geirsdóttir, Ólafur Darri Ólafsson
og Sjöfn Everts. Leiksljóri: Guðjón
Pedersen. Leikmynd: Páll Thayer.
Ljósahönnun og tæknimaður-. Egill
Ingibergsson. Ljósamaður: Geir
Magnússon. Búningan Ragna Fróða-
dóttir. Tónlist: Einar Óm Jónsson.
Hljóðfæraleikarar: Gunnar Bene-
diktsson og Ragnheiður Gunnars-
dóttir. Hljóðmótun: Snæbjörg Sigur-
geirsdóttir. Rödd: Hilde Helgason.
LÍ, Landssmiðjuhúsinu 3. mars.
ÞAÐ er ekki á hveijum degi sem
börnum gefst tækifæri til að sjá
Shakespeare-sýningu sem sérstak-
lega er hönnuð fyrir þau. Slík sýning
á Rómeó og Júlíu er nú í bpði hjá
þriðja bekk Leiklistarskóla íslands
sem sýnir í Landssmiðjuhúsinu við
Sölvhólsgötu. Sér í lagi vekur það
athygli að hér er á ferðinni einn af
harmleikjum Shakespeares en marg-
ir hefðu vafalaust talið betur við
hæfi að bjóða börnunum upp á „létt-
ara“ efni og velja einhvem af gleði-
leikjum Vilhjálms. Sýningin er hins
vegar afar vel hönnuð fyrir ung
böm og eru þau virkjuð á ýmsan
máta meðan á leiknum stendur og
rætt við þau um dramatískustu at-
burðina.
Það er Anton Helgi Jónsson rit-
höfundur sem er skrifaður fyrir text-
anum (íslenskri þýðingu og „aðlög-
un“ fyrir böm) en leikgerðina hefur
hann unnið upp úr verki Shakespear-
es í samvinnu við leikstjóra og leik-
hópinn. í viðtali í Mbl (1. mars) kem-
ur fram að hópurinn byrjaði á því
að kynna sér Rómeó og Júlíu Sha-
kespeares og hafi síðan unnið spuna
upp úr því. Bamasýningin er því nk.
endapunktur á löngu vinnuferli sem
vafalaust hefur verið mjög lærdóms-
ríkt fyrir leiklistamemana, ekki síð-
ur en sýningin sjálf er fyrir börnin.
Eins og flestir vita fjallar Rómeó
og Júlía um forboðnar ástir, átök og
illindi milli flölskyldna sem leiða af
sér slagsmál og manndráp, og síðast
en ekki síst sjálfsmorð elskendanna
ungji. Við fyrstu sýn má virðast sem
fullmikil djörfung að bjóða ungum
bömum upp á leiksýningu af þessu
tagi. En eins og áður segir er afar
vel farið að efninu í þessari sýningu.
Lögð er áhersla á vináttu Rómeó og
Júlíu fremur en ástarsamband þeirra
og við lok sýningarinnar, þegar þau
svipta sig lífi með eitri, er hin leik-
ræna blekking vel afhjúpuð og
áhersla lögð á að útskýra fyrir böm-
unum að um misskilning þeirra Róm-
eós og Júlíu hafi verið að ræða. Þetta
allt „léttir" á þunga verksins án þess
þó að svipta það þeirri harmsögu sem
er burðarás þess.
Sýninginn tekur hálfan annan
tíma í flutningi og með það í huga
eru börnin virkjuð til þátttöku og
meðal annars látin færa sig úr stað,
sýningin fer fram á fleiri en einum
stað í húsinu. Þannig tókst að halda
athygli bamanna sýninguna út í
gegn og þau börn sem voru á sýning-
unni á sunnudaginn (líklega 4-6 ára
gömul) virtust lifa sig vel inn í at-
burðarásina og þau vom vel með á
nótunum allan tímann.
Guðjón Pedersen leikstjóri leggur
áherslu á það kómíska í samskiptum
persónanna í leikritinu og er yfir-
bragð sýningarinnar létt og trúðs-
legt þrátt fyrir hina alvarlegu at-
burðarás. Leiklistamemamir stóðu
sig prýðilega og virtust allir hafa
mjög gaman af vinnu sinni. Leik-
gleði þeirra smitaði vel út frá sér
til hinna ungu áhorfenda. Ég ætla
ekki að fjalla um einstaka leikara,
enda eiga þeir allir enn eftir mikið
ólært. Þeir geta þó verið stoltir af
þessari sýningu og ég hvet foreldra
til að nota tækifærið til að kynna
fyrir börnum sínum þetta klassíska
verk leikbókmenntanna þar sem slík
tækifæri gefast afar sjaldan.
Soffía Auður Birgisdóttir
Menntun til frelsis!
FIMMTUDAGINN
13. mars næstkom-
andi stilla saman
strengi sína íslenskir
námsmenn sem vilja
leggja lóð á vogarskál-
arnar í baráttunni fyr-
ir betra mannfélagi.
Skólafólkið rís upp frá
skræðum og skundar
út úr skólum til þess
að vinna dagsverk í
þágu jafnaldra sinna á
Indlandi. Þennan dag
býðst fyrirtækjum og
einstaklingum að
kaupa dagsverk nem-
enda - hálft á 1.997
krónur, heilt á 4.000 krónur - og
rennur afrakstur dagsins í sjóð
sem nýttur verður til námsupp-
byggingar á Indlandi. Með þessum
aðgerðum verður rekið smiðshögg
á verkefni sem hefur verið í
undirbúningi frá því í maí 1996.
íslenskt dagsverk ’97 er sam-
stöðuverkefni sem Félag fram-
haldsskólanema, Iðnnemasam-
band Islands, Bandalag íslenskra
sérskólanema og Stúdentaráð Há-
skóla Islands standa að í samvinnu
við Hjálparstofnun kirkjunnar.
Verkefnið miðar að því að íslensk-
ir námsmenn sýni samhug í verki
með jafnöldrum sínum á Indlandi.
Með því að helga hluta af námi
sínu þeim sem verr eru settir og
leggja sig fram við að fræðast um
og skilja aðstæður þeirra skapast
grundvöllur fyrir samvinnu. Að-
stoðin byggir ekki á vorkunn held-
ur því að við könnumst við eigin
ábyrgð og knýjandi nauðsyn á
breytingu til batnaðar. Við verðum
að taka höndum saman okkar allra
vegna og með það að leiðarljósi
ráðast íslenskir námsmenn í að
safna fé til námsuppbyggingar á
Indlandi. Ef til vill mætti segja
að höfuðmarkmið okkar sé að
vekja þá verst settu á
Indlandi til vitundar
um eigin mannrétt-
indi, í kjölfar mennt-
unar fylgir frelsi til
þess að bijóta af sér
hlekki kúgunar og ör-
birgðar. Til þess að
aðstoð af því tagi sem
við hyggjumst veita
beri tilætlaðan árang-
ur þarf hún að upp-
fylla eftirfarandi skil-
yrði:
Þeir sem aðstoðina
þiggja verða að vera
með í ráðum um
hvernig henni er hátt-
að, enda þekkir hver sitt heima-
fólk.
Aðstoðin verður að miða að því
að styrkja innviði samfélagsins og
Verkefnið miðar að því,
segir Anna Lára
Steindal, að íslenskir
námsmenn sýni samhug
í verki með jafnöldrum
sínum á Indlandi.
auka þannig getu þess til að kom-
ast af við ríkjandi aðstæður.
íslenskt dagsverk uppfyllir
þessi skilyrði. Fyrir liggja skýrslur
um tillögur að iðnnámi frá tvenn-
um samtökum á Indlandi; Social
Action Movement (SAM) og Un-
ited Christian Church of India
(UCCI). SAM eru óháð samtök
sem hafa unnið að félagslegum
umbótum í Chengalpattu-héraði í
Tamil Nadu-fylki í 11 ár. For-
stöðumaður þeirra er kaþólski
presturinn faðir Martin sem kom
hingað til lands að frumkvæði
Hjálparstofnunar kirkjunnar á
vormánuðum 1996. UCCI hefur
aðsetur í Ketankonda, einu elsta
þorpi í Andhra Pradesh-fýlki. Fyr-
ir þeim fer séra John nokkur Wins-
ton. íslenskir námsmenn taka að
sér að safna öllu því fjármagni sem
þeim framast eru unnt en um
framkvæmdir úti munu þessi sam-
tök alfarið sjá um. Þó undir
ströngu eftirliti okkar. Það er í
alla staði eðlilegast að láta upp-
bygginguna í hendur heimamanna
sem gjörþekkja allar aðstæður og
vita þar af leiðandi best hvað gera
þarf og hvemig standa beri að
framkvæmdum.
Það er samdóma álit föður
Martins og séra Winstons að iðn-
nám sé það nám sem líklegast er
til þess að vænka hag stéttlausra
indverskra barna og unglinga.
Kunni menn tökin á einhverri iðn-
grein aukast möguleikarnir á því
að fá vinnu að námi loknu eða
jafnvel að koma á legg eigin at-
vinnurekstri. Þar með yrði leiðin
til sjálfsbjargar greið. Jafnvel þó
svo að fjáröflun sé stór hluti af
íslensku dagsverki ’97 felst annar
og veigameiri þáttur í þeirri
fræðslu sem íslenskir námsmenn
verða aðnjótandi. í kjölfar fræðsl-
unnar skapast umræðugrundvöll-
ur fyrir sitt hvað sem þarfnast
umræðu við, til dæmis leiðir hún
hugann að mikilvægi menntunar
auk þess sem hún veltir upp
spurningum um mannréttindi og
sameiginlega ábyrgð. Við lítum
svo á að takist okkur að vekja
fólk til umhugsunar sé markmið-
inu náð.
Verkefnið er styrkt af Búnaðar-
banka íslands, menntamálaráðu-
neytinu og Þróunarsamvinnu-
stofnun íslands.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Islensks dagsverks ’97.
Anna Lára
Steindal
Blindsker
fyrir ríkiskerfíð og þá
stæðu málin skýr, nú-
tímatæknin sjái um
að stýra öllum fleyj-
um, hver svo sem
stærð þeirra er, á rétt-
ar brautir. Enginn
myndi treysta á vita,
sem eru alls ekki
trausts verðir eins og
málin standa í dag.
Mér fínnst aldrei
hafa komið fram hvað
það var sem olli öllum
niðurskurðinum á
vitakerfinu. Það þarf
Trausti Breiðfjörð að koma fram hvort
Magnússon laun vitavarða eða
hvort báknið sem hafði myndast
um stofnunina olli þeim niður-
BLINDSKER hafa
í gegnum tíðina verið
talin meðal mestu
hættu sem sjófarend-
ur hafa þurft að búa
við. Nú í dag segi ég
og skrifa að vitamir
eru hættulegri heldur
en blindskerin. Það
verður að huga að
þeim á vetrartíma,
leikaraskapur sá sem
er leikin við þá á
sumrin dugar alls
ekki. Ég ætla að taka
dæmi.
Siglunesvitinn var
einn þeirra vita sem
kastaði frá sér sterkum geisla.
Ákveðið var að breyta því, taka
geislann og setja í staðinn smá
týru sem enginn sjómaður kann
að meta. Haustið 1995_ var hann
svo ljóslaus í 8 vikur. Áfram hélt
sagan, stuttu eftir áramótin
1995-’96 var mikil ísing og langur
tími leið sem ekkert ljós sást, þar
sem þeir sem sjá eiga um vitann
eru staðsettir fyrir sunnan og þrátt
fyrir ýmsa hæfíleika þeirra í hönd-
um geta þeir víst ekki brotið ísingu
af rúðum í 450 km fjarlægð, ekki
ennþá a.m.k. Það gefur augaleið
að ekki er hægt að treysta á vit-
ana hringinn í kringum landið ef
þjónustan er þessi, geislalausir
gera þeir ekkert gagn heldur mun
meira ógagn, sjómenn sem treysta
á geisla sem ekki sést eru illa
staddir. Það þarf að huga betur
að málum, vel má vera að ein
lausnin sé að loka bara öllu kerf-
inu. Það myndi muna um minna
skurði. Það væri líka gaman að
Ekki er lengur hægt að
treysta á vitana, segir
Trausti Breiðfjörð
Magnússon, og vill
kveikja umræðu um
störf Vita- og hafnar-
málastofnunar.
sjá hversu mikið launakostnað-
urinn hefur lækkað eftir breyting-
arnar, hversu miklu ódýrara er að
senda menn um landið í 4 mánuði
til að þjónusta vita. Þessir menn
eru á hærri launum en vitaverðir,
með dagpeninga, matarpeninga
og greitt er fyrir gistingu. Ég vil
sjá hve miklu munar.
Sjálfvirkar veðurstöðvar við
strendur landsins eru oft varasam-
ar fyrir sæfarendur. Þessar sjálf-
virku veðurstöðvar eiga vel heima
á þjóðvegum þessa lands. Ef Vita-
og hafnamál hafa skip sem notar
vegina þá notast sjálfvirkar veður-
stöðvar þar vel, en um strand-
stöðvarnar verður að hugsa. Oft
kemur fyrir að veðurskeyti hafa
ekki borist, t.d. frá Horni. Er það
eins og á að vera?
Ég hefði áhuga á að heyra hvað
sjómenn þessa lands hafa að segja.
Tæknin sem er nú komin í sam-
bandi við siglingar er geysileg og
er það vel. Sjómenn þurfa að segja
hvort þeir vilja treysta algerlega
á hana eða vilji líka eiga öryggi
vitanna að vini. Ef sjómenn vilja
hafa vitana sem öryggisatriði er
ljóst að þar þarf að taka til hendi.
Ljós sem ekki sést þegar mest á
ríður er ekkert ljós. Segið álit
ykkar, sjómenn.
Umræða um Vita- og hafnar-
málastofnun þarf að koma á yfír-
borðið, taka á málum þar sem
meinið er. Ég tel að þá kæmi í
ljós að laun vitavarða eru ekki
meinið sem nú hefur sett hættu-
merki á vita þessa lands. Því mið-
ur held ég að nokkrir hjá stofnun-
inni skilji ekki til hvers vitar eru,
þau dæmi ætla ég að geyma, ég
vil sjá hvort ekki einhveijir sjó-
menn vilja leggja orð í umræðuna
fyrst.
Höfundur er fv. vitavörður á
Sauðanesvita.