Morgunblaðið - 02.04.1997, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 02.04.1997, Blaðsíða 34
34 MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1997 MORGUNBLAÐIÐ AÐSEIMDAR GREIIMAR Styðjum lands- átak Slysa- varnafélagsins ÞESSA dagana stendur Slysavarnafé- Iag íslands fyrir öflugu söfnunarátaki með sölu á happdrættismið- um en allur ágóði renn- ur til kaupa og rekst- urs á fimm nýjum björgunarskipum. Atakið er kynnt undir slagorðinu Björgunar- skip í hvern landshluta og er hér mikið þjóð- þrifamál á ferðinni. Hin alvarlegu slys sem hafa orðið á sjó að undanförnu ítreka enn frekar nauðsyn þess að hafa öflug björgunar- skip umhverfis landið þannig að öryggi sæfarenda verði eins tryggt og kostur er. Þyrla Landhelgisgæslunnar sannaði ótvírætt gildi sitt á undan- förnum vikum en margir efuðust um réttmæti þeirrar fjárfestingar þegar kaupin á henni voru fyrst til umræðu. Því miður er það þó ekki svo að þyrlur leysi öll öryggis- mál á sjó og við verðum enn að vinna ötullega að úrbótum til að öryggi sjómanna verði viðunandi. Hlutverk björgunarskipa er miklu víðtækara en þyrla en auk björgun- ar- og hjálparstarfa gegna þau mikilvægu þjónustuhlutverki við bátaflotann sem oft hefur orðið til að afstýra alvarlegum slysum. Björgunarskip eru nauðsynleg þegar draga þarf vélarvana báta að landi eða koma að köfurum til að skera veiðarfæri úr skrúfum. Þá er rekstrarkostnaður þeirra miklu minni en þyrlna og eðlilegra að nota þær aðeins í neyðartilfell- um. Einnig geta veður verið með þeim hætti að ekki er unnt að koma þyrlum á loft en hin nýju björgunarskip Slysavarnafélagsins eru hönnuð með erfiðustu siglinga- skilyrði 1 huga. Auk þess rista þau grunnt og eru því kjörin til leitar- og björgunaraðgerða við ströndina. Við sem erum frá útgerðarbæj- um á landsbyggðinni þekkjum af eigin reynslu hversu víðtæk áhrif slys á sjó hafa á lífið í litlu bæjarfé- lagi því að baki einum sjómanni sem ferst er fjöldi aðstandenda. Sjálfur er ég frá Grindavík en Grindvíkingar hafa verið það láns- amir að björgunarsveitum Slysa- varnafélagsins hefur tekist að bjarga íjölda manna sem verið hafa hætt komnir á sjó. Ég minnist til dæmis þess, þegar Jóhannes Gunnar GK 74 sigldi á klett við Reykjanes og skip- veijunum tókst naum- lega að komast um borð í gúmmíbát sem hraktist stjórnlaus fyrir bjarginu í vonskuveðri. Bátur björgunarsveitar Slysavarnafélagsins í Grindavík kom fljót- lega á vettvang og tók skipbrotsmennina og fór með þá til hafnar þar sem ekki var hægt að ná þeim með þyrlu úr gúmmí- bátnum. Ungir sjómenn sem farast í blóma lífsins frá Ijölskyldum sínum eru manni þó ofar í huga og vekja stöðugt upp hugsun um hvaða úr- bætur má gera í björgunarmálum. Stefna Slysavarnafélagsins að þétta net björgunarskipa umhverf- Nýju björgunarskipin, segir Sævar Gunnars- son, munu stórbæta öryggi sjómanna. is landið er rétt og vel ígrunduð að mínu mati. Mínir umbjóðendur eru ekki smábátasjómenn en ég tel björgunarskipin snerta öryggi allra sæfarenda því stóru skipin þurfa jú líka að fara frá og koma að landi en oft verða óhöpp á þeim siglingum. Það er því mikið öryggi fyrir sjómenn og ekki síður að- standendur þeirra að vita af sér- þjálfuðum björgunarsveitum sem eru ávallt í viðbragðsstöðu á vel búnum skipum ef eitthvað bregður út af. Nýju björgunarskipin munu stórbæta öryggi sjómanna. Að hafa öflug björgunarskip í hverjum landshluta hefur ómetanlegt gildi fyrir sjómenn, aðstandendur þeirra og þjóðina alla. Ég hvet því lands- menn til að standa saman og styðja við þetta landsátak Slysavarnafé- lagsins sem er okkur öllum til hagsbóta. Höfundur er formaður Sjómannasambands Islands. Sævar Gunnarsson Landsbyggðar- meðganga AÐ KVÖLDI dags þann 5. júlí síðast lið- inn, eignuðumst við hjónin dreng á Fjórð- ungssjúkrahúsinu á Akureyri. Hann heitir Breki. Breki fæddist með klofinn hi-ygg og árla morguns 6. júlí vorum við á leið til Reykjavíkur á vöku- deild Barnaspítala Hringsins þar sem hann gekkst undir við- eigandi aðgerðir. Næsta mánuðinn dvaldi Breki á vöku- deildinni. Það tók okkur for- eldrana nokkra daga að átta okkur á því hvað það þýðir að fæðast með klofinn hrygg. Meðganga Breka var í alla staði eðlileg og í engu frábrugðin meðgöngu fjög- urra ára dóttur okkar. Mæðraeftir- lit var með svipuðum hætti nú hér á Dalvík og fyrir fjórum árum í Reykjavík, þar sem við bjuggum þá. Eftir sem áður höfðum við ekki hugleitt þá staðreynd að barnið okkar gæti hugsanlega fæðst með klofinn hrygg. Fyrir þá sem ekki þekkja til klof- ins hryggjar er hér samantekt úr tímaritinu Uppeldi, 4. tbl., 7. árg. 1994: Klofinn hryggur eða hryggrauf er meðfæddur galli á mænu og hrygg. Hann gerist á öðrum og þriðja mánuði meðgöngunnar, þeg- ar mænan er að myndast og hrygg- urinn að lokast umhverfis hana. Gallinn getur verið misjafnlega víð- tækur og náð til lítils hluta mæn- unnar eða neðsta hluta hennar, en einnig getur hann náð til stærri hluta hennar. Þó að talað sé um klofinn hiygg er það þó hinn undir- liggjandi mænugalli sem veldur fötluninni. Orsakir klofins hryggjar eru langoftast ekki þekktar. I undan- tekningartilvikum er um erfðagalla að ræða eða leiða má líkum að umhverfisáhrifum, t.d. skorti á einu B-vítamínanna, fólinsýru. í flestum tilvikum er talið að um sé að ræða samspil fjölda gena, sem stjórna lokun mænunnar. Klofinn hiyggur veldur lömun í fótum og fótleggjum og skertri stjórn á þvagi og hægðum. Ef gall- inn er lítill eða situr lágt á hryggn- um, nær barnið oftast þokkalegri göngugetu en getur átt í verulegum erfiðleikum með þvag og hægðir. Hærri og víðtækari galli veldur meiri lömun í fótleggjum sem getur leitt til þess að barn nær aldrei göngugetu. Flest börn með klofinn hi-ygg eru jafnframt með vatnshöfuð, sem er vökvasöfnun inni í heilahólf, og þurfa því ventil úr heila og niður í kviðarhol. Stundum fylgir Okkur var sagt, segja þau Hermína Gunn- þórsdóttir og Arnar Már Snorrason, að börn með klofinn hrygg fæddust núorðið nær einvörðungu á landsbyggðinni. greindarskerðing, eða aðrir náms- erfiðleikar, vatnshöfði. Sem fyrr segir, er fötlun tengd klofnum hrygg mest vegna lömunar í fótleggjum. Oft eru einnig til stað- ar fínhreyfi- og samhæfmgarágallar og námserfiðleikar. Skert stjórn á tæmingu þvagblöðru veldur oft sí- rennsli á þvagi fram eftir ævinni, en jafnframt er hætta á þvagfæra- sýkingum, sem geta leitt til nýrna- skemmda. Það er því reynt að vinna gegn þessu með því að tryggja tæm- ingu þvagblöðru, meðal annars með því að nota þvaglegg daglega. Skert stjóm á hægðum getur valdið fé- lagslegum erfiðleikum. Klofínn hryggur uppgötvast allt- af við fæðingu, en getur jafnframt sést við ómskoðun í meðgöngu. Við fæðingu er gerð aðgerð til að loka gallanum á bakinu vegna sýkingar- hættu, en síðan þarf oft að setja inn ventil í heilahólf á fyrstu ævi- dögum. Langvarandi hreyfiþjálfun vegna lömunarinnar er nauðsynleg og einnig ýmiss konar hjálpartæki, spelkur og göngugrindur til að bæta hreyfifærni. Oft þarf tíðar sjúkrahússinnlagnir, bæði vegna þvagfæra og einnig vegna aðgerða í liðum og beinum. Eins og hjá öðrum hreyfihömluð- um þarf að styðja þessi börn félags- lega og tryggja aðgengi og stuðn- ing til náms og tómstundastarfs til að tryggja sem mest sjálfstæði á fullorðinsárum. Tíðni klofins hryggjar er breyti- leg, auk þess sem mörg tilvik finnast núna snemma í þungun. Það má þó vænta þess að allt að þijú börn fæðist á ári með þennan galla (bls 29-30). Eftir dvölina á vökudeildinni vor- um við orðin margs fróðari um þann galla sem Breki hafði fæðst með. Eftir viðtöl við lækna og sér- fræðinga fóru einnig að vakna spurningar sem tengdust mæðra- eftirlitinu og þeirri staðreynd að mögulegt er að greina klofínn hrygg í sónarskoðun. Okkur var sagt að börn með þennan galla fæddust núorðið nær einvörðungu á landsbyggðinni, þetta væru „landsbyggðarbörn", „landsbyggð- ai-vandmál“. Þessi staðreynd var sláandi. Hvers vegna? Jú, vegna þess að úti á landi eru tæki til sónarskoðunar ekki eins fullkomin og starfsfólkið/sérfræðingar minna þjálfað en í Reykjavík, var okkur sagt. Og til að árétta þetta var nefnt sem dæmi að „sérfræðing- arnir í Reykjavík hafa ekki misst af slíku tilfelli síðustu fimm-sex ár“. Þessi börn fæðast úti á landi! Okkur var einnig gerð grein fyrir því að ef við hygðum á fleiri barn- eignir, færi eftirlit fram í Reykja- vík. Hvers vegna? Er eftirlitið á •Akureyri ekki sambærilegt? Tilefni þessarar greinar eru vangaveltur um mæðraeftirlit á landsbyggðinni. Er það hugsanlegt, miðað við það sem hér hefur kom- ið fram, að mæður, verðandi for- eldrar úti á landi, búi við lakari þjónustu, óöruggari sónarskoðun en það fólk sem býr í Reykjavík/á höfuðborgarsvæðinu? Til hægðar- auka eru þessar vangaveltur settar fram í eftirfarandi spurningum og þeim beint til heilbrigðisráðherra, Ingibjargar Pálmadóttur: 1. Eru bestu tækin til sónar- skoðunar vegna mæðraeftirlits staðsett í Reykjavík? 2. Eru sérfræðingar betur þjálf- aðir í Reykjavík en á landsbyggð- inni og þar af leiðandi betur í stakk búnir til að greina galla á fóstur- stigi? BÍLATORG FUNAHÖFÐA 1 S. 587-7777 Ragnar Lövdal, lögg. bifreibasali MMC Pajero GLSi V-6 3000 árgerö 1993, silfiirgrár, sjálfskiptur vt/öllu, leðnr í sœtuvi, topplúgn, ekimi 96.000 kin. Vcrð 2.570.000 kr. Skipti. Arnþór Grétarsson, sölumaður Toyota 4runner tlíscl Turbo árgcrð 1994, vínrauður, upph<ckkaðm; 33" dekk, krómfelgur, ekinn 77.000 kvi. Vcrð 2.580.000 kr. Skipti. Subaru Legasy 2000 GL STW 41VD árgerð 1992, bvítttr, san/læsing, sjálfskiptur, rafin. í rúðuvt, álfelgur, ekinn 119.000 bn. Vcrð 1.360.000 kr. Skipti. Isuzu Crew Cab D/C 2300 árgcrð 1992, silfitrgrár, 33" dekk, álfelgur, spil, grind, extra langur pallur, óaðfiinnanlegur bíll, 4ivd, ekinn 106.000 bn. Verð 1.430.000 kr. Nissan Sunny 1600 ST1V 4wtl árgcrð 1994, grængrár, toppcintak, upphd'kkaður, álflegur, eitdur lyðvarinn, sílsalistar, kastarar, savilœsing, rafin. í rúðnvi, hiti í sætuin. Verð 1.280.000 skipti. Maztla 626 GLXi 2000 árgerð 1993, silfiirgrár, sjálfskiptur, savihesing, rafin. i rúðnvi, álfelgur, ekinn 88.000 kvt. Verð 1.450.000 kr. ÚTVEGUM BÍLALÁN - VÍSA OG EURO RAÐGREIÐSLUR Volvo 850 GLEárg. 1995, grásans, f/arstýrðar hesingar, ABS, spólvörn, sjáljsk. ckinn aðeins 25.000 bn. Verð 2.290.000 kr. Skipti. MMC Eclipse GS árgcrð 1995, rauðttr, rafin. í rúðtnn, sav/hcsing, f)jófavamakeifi o.fl. Ekinn 24.000 bn. Vcrð 2.150.000 kr.. Skipti. Honda Prelude EXi Cottpc 2200 CC árgerð 1996, rauðttr, rajv/. í rúðnm, sav/hcsing, leðnrkhcddnr að innan, ckinn 14.000 bn. Verð 2.350.000 kr. Skipti. MMC Lavdci* 1600 GLXi árgerð 1993, perluhvítur, rafin. í rúðnvt, rafi/t. í topplúgn, savthcsing, biti í Sicttnn, spoiler mcð Ijósi, álfelgttr, ekinn 50.000 bn. Verð 980.000 'kr Toyota Carina E 2000 GLi árgerð 1994, gullsans, samhesing, rafin. í rúðum o.fl. , ekinn 31.000 bn. Vcrð 1.570.000 kr. Skipti. Audi A-4 árgerð 1996, silfin; sjálfskiptur.i ABS, Air Bag, ckinn 26.000 bn., rafim. í rúðwm, samhcsing o.fl. Vcrð 2.490.000. Skipti.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.