Morgunblaðið - 02.04.1997, Blaðsíða 32

Morgunblaðið - 02.04.1997, Blaðsíða 32
32 MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1997 MORGUNBLAÐIÐ AÐSENDAR GREINAR Lífeyrismál og skrif um Sameinaða lífeyrissjóðinn AÐ UNDANFORNU hafa Iífeyrismál verið nokkuð til umræðu í Morgunblaðinu, nú síð- ast í dáikum Víkveija þar sem fjallað er um rétt fólks til makalífeyr- is úr samtryggingarlíf- eyrissjóði eins og Sam- einaða lífeyrissjóðnum og þar fullyrt að réttur maka sjóðfélaga í sjóðn- um miðist við fullan makalífeyri í 36 mánuði og hálfan makalífeyri í 24 mánuði til viðbótar og síðan ekki krónu meir í samanburði við makalífeyrisréttindi í Fijálsa lífeyrissjóðnum þar sem erf- ingjar hins látna eigi rétt á að fá inneignina greidda. Margir virðast leggja að jöfnu samtryggingarlífeyrissjóði og sér- eignarsjóði, sem ekki er raunhæft að gera heldur þarf að gera skýran greinarmun á samtryggingarlífeyr- issjóði og fijálsum sparnaði hvort heidur hann er í formi séreignarsjóðs eins og Fijálsi lífeyrissjóðurinn er, kaupum fólks á spariskírteinum, hlutdeildarskírteinum verðbréfa- sjóða eða innstæðum á bankabókum. Hér á eftir verður í örstuttu máli gerður samanburður á lífeyrissjóð- um á almennum vinnumarkaði, sem ekki njóta ríkisábyrgðar, sem aðilar vinnumarkaðarins standa að og hafa orðið til í fijálsum samningum og hins vegar séreignarlífeyrissjóði, sem verðbréfafyrirtækin standa að. Einkenni samtryggingarlífeyris- sjóðs á almennum vinnumarkaði: 1. Greiddur er ævilangur ellilífeyrir. 2. Við örorku er greiddur örorkulíf- eyrir meðan örorka varir og íjölskyldulíf- eyrir, ef börn eru á framfæri. 3. Við fráfall sjóðfé- laga er greiddur fjöl- skyldulífeyrir, sem samanstendur af makalífeyri og barna- lífeyri. 4. Allir félagsmenn aðildarfélaga eiga rétt til aðildar án læknis- vottorðs. í samtryggingarlíf- eyrissjóði felst það að sjóðfélagamir tryggja í reynd hver annan eftir ákveðnum reglum. Samtryggingarlífeyrissjóðunum er stjórnað af stjórnum, sem fulltrúar stéttarfélaganna velja á aðalfundum þeirra og af vinnuveitendum. Hagn- aður, sem kann að vera af rekstri sjóðsins rennur allur til eigenda sjóðsins, sem eru sjóðfélagarnir, í formi betri lífeyrisréttinda. Varðandi greiðslu makalífeyris hjá Sameinaða iífeyrissjóðnum er við fráfall sjóðfélaga greiddur fullur makalífeyrir í 36 mánuði og hálfur makalífeyrir í 24 mánuði. Ef eitt- hvað neðangreindra skilyrða er hins vegar fyrir hendi þá fær maki greiddan makalífeyri meðan það skilyrði er uppfyilt: 1. Barn á framfæri veitir eftirlifandi maka rétt til makalífeyris til 22 ára aldurs yngsta barns. Að auki er greiddur barnalífeyrir kr. 10.800 með hveiju barni þar til barn nær 18 ára aldri. 2. Ef makinn er öryrki. 3. Ef maki sjóðfélaga er fæddur fyrir 1945 og er þá greiddur Margir virðast leggja að jöfnu, segir Jóhannes Siggeirsson, sam- tryggingarlífeyrissj óði og séreignarsjóði, sem ekki er raunhæft. skertur makalífeyrir eftir ákveðnum reglum nema maki sjóðfélaga sé fæddur fyrir 1925. Sú fullyrðing Víkveija að maki sjóðfélaga fá aðeins greiddan maka- lífeyri að fullu í 36 mánuði og að hálfu í 24 mánuði hjá Sameinaða lífeyrissjóðnum á því aðeins við, ef hinn látni skilur eftir sig maka, en ekki börn og makinn er fæddur 1945 eða síðar. Gera verður þá kröfu til biaðamanna við vandað blað eins og Morgunblaðið að þeir kynni sér stað- reyndir mála áður en þeir fara fram með fullyrðingar eins og þessa. Einkenni séreignariífeyrissjóðs verðbréfafyrirtækis/banka: En hvernig skyldi þá vera háttað starfsemi séreignarsjóðs eins og Fijálsa lífeyrissjóðsins? 1. Þegar sjóðfélagi hefur töku ellilíf- eyris fær hann greidda innstæðu sína á ákveðnu árabili óháð því hve lengi hann lifir. Ef hann lifír lengur en hin fyrirfram ákveðnu ár sem venjulega eru 10-15 ár þá fær hann ekki lengur greiðslu frá sjóðnum. 2. Við örorku fær sjóðfélagi greidda innstæðu sína meðan hún endist. Ljóst er að sjóðfélagi, sem ungur verður öryrki, hefur einungis greitt í skamman tíma og á því aðeins litla innstæðu og fær eftir það enga greiðslu. 3. Ekki er greiddur barnalífeyrir. 4. Inneign sjóðfélaga erfist. Við frá- fali sjóðfélagans erfir eftirlifandi maki og/eða aðrir erfingjar inn- stæðu sjóðfélagans. Séreignarlífeyrissjóðunum er þannig stjórnað að verðbréfafyrirtækið skipar meirihluta stjórnarmanna. Rekstraraðilinn verður því alltaf verðbréfafyrirtækið, hvort heldur sem rekstur sjóðsins gengur vel eða illa. Sjóðfélagarnir hafa í reynd ekk- ert um slíkt að segja. Séreignarlífeyrissjóðir eru reknir af fyrirtækjum, sem hafa það mark- mið að hámarka hagnaði sinn til þess að geta greitt eigendum verð- bréfafyrirtækjanna, bönkum, spari- sjóðum og tryggingafélögum sem mestan arð. Séreignarlífeyrissjóður virkar eins og bankabók Séreignarlífeyrissjóður verðbréfa- fyrirtækis er í reynd hvorki lífeyris- sjóður né líftrygging. Séreignarlíf- eyrissjóðir hafa hins vegar fengið viðurkenningu fjármálaráðuneytis- ins sem lífeyrissjóðir og með því að greiða tii slíks sjóðs uppfyila þeir aðilar, sem ekki er skylt samkvæmt lögum að greiða til annars lífeyris- sjóðs lagaskyldu sína um að greiða til viðurkennds lífeyrissjóðs. Séreignarlífeyrissjóður virkar eins og bundin sparisjóðsbók. Hægt er að taka út af henni, þegar ákveðnum aldri er náð í ákveðinn árafjölda eða ef eigandi bókarinnar, inneignarinn- ar, verður öryrki eða hann fellur frá er innstæðan greidd til erfingja. Ekki er greitt meira en það sem lagt hefur verið inn. Vilji sjóðfélagi flytja innstæðu sína yfir í annan séreignarlífeyrissjóð áskilja sumir þessir aðilar sér allt að 2% þóknun af innstæðunni. Sum verðbréfafyrir- tæki, sem reka séreignarlífeyrissjóði selja tryggingar fyrir tryggingafélög og bjóða upp á það að sjóðfélagarn- ir kaupi slíkar tryggingar, ef þeir vilja. Slíkt dregst þá frá innstæð- unni. Að sjálfsögðu geta sjóðfélagar í samtryggingarlífeyrissjóði keypt sér tryggingarvernd til viðbótar greiðslum í slíkan sjóð og vitað er að það gera margir sjóðfélagar sjóð- anna. í dæmi Víkveija fer það alfarið eftir innstæðu í séreignarlífeyris- sjóðnum hvaða greiðslu maki látins aðila fær. Ef hinn látni fellur frá 25 ára og hefur greitt í sjóðinn 10% af launum sínum og skilur eftir sig maka og þijú böm er ljóst að inn- stæðan er fljót að hverfa og eftir situr síðan eftirlifandi maki með börnin án þess að fá neinar frekari greiðslur. Ef hinn iátni hefur hins vegar greitt í séreignarsjóð í fjölda G-BHOCK G-BHOCK AÐALFUNDUR LYFJAVERSLUNARISLANDS HF. VERÐUR HALDINN í SÚLNASAL HÓTEL SÖGU, LAUGARDAGINN 5. APRÍL1997, KL. 13.00. Jóhannes Siggeirsson ára, t.d. 40 ár, þegar hann fellur frá og ekkert komið fyrir hann á lífsleið- inni er ljóst að sparifé hans erfíst til afkomenda hans hvort heldur það er maki hans eða uppkomin börn með sama hætti og innstæður í banka eða spariskírteini. Samtryggingarlífeyrissjóðir veita tryggingarvernd en eru ekki sparisjóðsbækur Samtryggingarlífeyrissjóður er samtrygging sjóðfélaganna og það sama gildir um hann og aðrar trygg- ingar að sumir fá meira út úr þeim heldur en þeir hafa greitt og aðrir minna. Þeir ellilífeyrisþegar sem verða langlífir fá meiri greiðslur í formi ellilífeyris heldur en þeir ellilíf- eyrisþegar, sem lifa skemur. Konur lifa lengur en karlar og fá því greidd- an ellilífeyri lengur, þótt iðgjaldið sé það sama. Taka má dæmi af skaðatrygging- um, t.d. brunatryggingum húsa. Sumir greiða slíkar tryggingar alla sína ævi og fá ekkert til baka því það kviknar aldrei í. Aðrir verða fyrir þeirri ógæfu að það kviknar í húsi þeirra og fá þá fjárhagslegt tjón sitt bætt sem er margföld sú upphæð, sem þeir greiða á lífsleið- inni í brunatryggingu á húseignum sínum. Slíkt er eðli trygginga. Tryggingariðgjaldið erfist hins veg- ar ekki. Þegar árið er liðið sem greitt hefur verið fyrir án þess að bruna- tjón hljótist af þarf að greiða iðgjald næsta árs. Afskipti fjármálaráðuneytisins af lífeyrismálum Meðai flestra vestrænna þjóða fer nú fram umræða um að bæta líf- eyriskerfi þjóðanna, sem í flestum tilfellum eru gegnumstreymiskerfi og í mörgum tilfellum er verið að koma á uppsöfnunarlífeyriskerfi, eins og verið hefur hér á landi í uppbyggingu á almennum vinnu- markaði síðan 1970. Umræðan síðustu vikur hér á landi miðast hins vegar við það að rífa þetta kerfí niður og fínna leiðir til þess að bankar og dótturfyrirtæki þeirra verðbréfafyrirtæki eða trygg- ingaféiög geti komist yfir þann sparnað, sem þar hefur myndast eins og við það verði til einhveijir nýir peningar. Minna hefur farið fyrir því að útskýra hvaða lífeyrisréttindi þeir aðilar ætla að bjóða fólki upp á. Leitt er til þess að vita að allt bendir til þess að uppsprettu þessarar umræðu sé að finna í fjármálaráðu- neytinu, því sama ráðuneyti og ný- lega samdi við starfsmenn sína að greiða 15,5% iðgjald til samtrygging- arsjóðs fyrir sína starfsmenn og þar til viðbótar væri heimilt að reka sér- eignardeild. Það hefur löngum verið talið til mannasiða að bjóða ekki gestum sínum að borða þann köku- bakstur, sem menn treysta sér sjálfir eða heimilismönnum sínum ekki til þess að borða. Væri starfsmönnum Qármálaráðuneytisins hollt að hafa þetta í huga. Höfundur er framkvæmdastjóri Sameinaða lífeyrissjóðsins. G-BHOCK_______________ (T) Dagskrá: 1. Venjuleg aöalfundarstörf skv. 14. gr. samþykkta félagsins. 2. Breytingar á samþykktum félagsins, sem heimila kosningu skoðunarmanna, er starfa við hlið endurskoðenda. 3. Önnur mál, löglega upp borin. Tillögur frá hluthöfum, sem bera á fram á aðalfundi, þurfa að vera komnar í hendur stjórnarinnar eigi síðar en 7 dögum fyrir aðalfund. Dagskrá, endanlegartillögur svo og ársreikningurfélagsins munu liggja frammi á skrifstofu félagsins 7 dögum fyrir aðalfund. Aðgöngumiðar, atkvæðaseðlar og fundargögn verða afhent á skrifstofu félagsins Borgartúni 7, á 2. hæð, dagana 1. - 4. apríl, kl. 9-16. Hluthöfum er vinsamlegast bent á að vitja fundargagna sinna fyrir kl. 16, föstudaginn 4. apríl. Stjórn Lyfjaverslunar íslands hf. xí LYFJAVERSLUN ISLANDS H F. in u □ X ID E1 l/r oy -s'Áar/y/i/'/?/r Laugavegi 61, simi 552 4930 G-BHOCK G-BHOCK G-BHOCK
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.