Morgunblaðið - 30.04.1997, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
-
.
FRÉTTIR
Eftirlitsstofnun EFTA spyrst fyrir um lagaákvæði um löndunarbann
EES-samiiingiirinn sagð-
ur vera æðri lögnnum
Islenzk sljórnvöld enn ekki
svarað fyrirspurn ESA
EFTIRLITSSTOFNUN EFTA
(ESA) hefur sent íslenzkum
stjórnvöldum fyrirspurn um laga-
ákvæði, sem banna erlendum fiski-
skipum að landa afla og sækja
þjónustu til íslenzkra hafna, veiði
þau úr sameiginiegum stofnum,
sem ekki hefur verið samið um
nýtingu á. Spurningar um það
hvort lagaákvæðin væru í sam-
ræmi við samninginn um Evrópskt
efnahagssvæði vöknuðu hjá ESA
er stofnunin fór að skoða kæru á
hendur norskum stjórnvöldum fyr-
ir að neita íslenzka togaranum
Má um þjónustu í norskri höfn.
Ráðuneytisstjóri sjávarútvegs-
ráðuneytisins segir íslenzk stjórn-
völd iíta svo á að EES-samningur-
inn sé æðri lögunum.
Má var neitað um þjónustu í
Honningsvág í Norður-Noregi í
júlí 1995. Utgerð skipsins kærði
málið til ESA og sendi stofnunin
norskum stjórnvöldum formlega
athugasemd vegna málsins síðast-
liðið haust. í þeirri athugasemd
kom fram að ESA hefði rökstudd-
an grun um að norsk stjórnvöld
hefðu brotið 36. grein EES-samn-
ingsins, en þar er kveðið á um
frelsi í þjónustuviðskiptum.
Spurningar vöknuðu
vegna Más-málsins
Fyrirspurnir ESA til íslenzkra
stjórnvalda eru óformlegs eðlis,
að sögn Hannu von Hertzen, yfir-
manns þeirrar deildar ESA sem
hefur eftirlit með með frjálsu
flæði þjónustu og fjármagns. Von
Hertzen segir að við skoðun Más-
málsins hafi athygli ESA beinzt
að íslenzkum lagaákvæðum um
þjónustu við erlend fiskiskip. „Við
komum auga á lög, sem gáfu
okkur ástæðu til að senda íslenzk-
um stjórnvöldum fyrirspurn,"
segir von Hertzen. Hann segir að
engin niðurstaða sé fengin í mál-
ið. Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins hafa íslenzk
stjórnvöld enn ekki svarað fyrir-
spurn ESA.
Að sögn Árna Kolbeinssonar,
ráðuneytisstjóra sjávarútvegs-
ráðuneytisins, beindist fyrispurn
ESA að því hvernig 3. grein laga
um rétt til veiða í efnahagslög-
sögu Íslands frá 1992 snerti borg-
ara EES-ríkja. í greininni er kveð-
ið á um að erlendum fiskiskipum
sé óheimilt að landa afla og sækja
þjónustu til íslenzkra hafna, veiði
þau úr sameiginlegum nytjastofn-
um, sem veiðast innan og utan
íslenzkrar lögsögu og ekki hefur
verið samið um nýtingu á við
stjórnvöld viðkomandi ríkis.
Togara frá EES-ríki einu
sinni neitað um þjónustu
Árni segir að íslenzk stjórnvöld
hafi alltaf litið svo á að ákvæði
milliríkjasamninga gengju framar
þessum lögum, ekki sízt ákvæði
samninga, sem hefðu lagagildi, á
borð við EES-samninginn. „Ætl-
un okkar var aldrei önnur en sú
að framkvæma lögin þannig að
þau brytu ekki á nokkurn hátt í
bága við EES-samninginn,“ segir
Árni.
Hann segir að misbrestur hafi
þó orðið á þessu fyrir þremur
árum er brezka togaranum South-
ella var neitað um þjónustu í höfn.
„Það voru mistök og við höfum
gætt þess að það kæmi ekki fyrir
aftur. í nýju lögunum um veiðar
utan lögsögu er beinlínis tekið
fram í 10. grein að þessi ákvæði
gildi ekki þegar milliríkjasamn-
ingar kveði á um annað,“ segir
Árni. „EES-samningurinn kveður
beinlínis á um að ekki megi banna
veitingu þjónustu. Það má hins
vegar banna löndun í vissum til-
vikum, sem er þar um fjallað. Við
áttuðum okkur á þessu strax eft-
ir Southella-málið, en Norðmenn
hafa enn ekki áttað sig.“
Morgunblaðið/Golli
ÓEINKENNISKLÆDDUR lögreglumaður beitir hér „maze“-gasi við að heinja ólátasegg fyrir utan
Kringluna í gær, en þorri unglinga hegðaði sér með ágætum.
3,3 stiga
skjáifti við
Hveragerði
JARÐSKJÁLFTI, 3,3 stig á
Richters-kvarða, mældist 7-8
kílómetra norður af Hveragerði
rúmlega sjö í gærmorgun. Sigurð-
ur Rögnvaldsson jarðskjálftafræð-
ingur segir hafa verið rólegt á
Hengilssvæðinu síðan 12. apríl, en
þá reið jarðskjálfti yfir sem mæld-
ist 4,1 stig.
Upptök skjálftans voru norður
af Klóarfjalli og fylgdi tugur eftir-
skjálfta á bilinu 0 til 1 næstu
klukkutíma á eftir. Hans varð vart
í Hveragerði, á Selfossi og í
Reykjavík. Síðdegis í gær var jarð-
skorpan kyrr að mestu að Sigurðar
sögn.
Skjálftahrinan sem nú um ræðir
hófst á Hengilssvæðinu í júlí 1994
og búast sérfræðingar við að henni
ljúki með stærri skjálfta, líkt og
gerðist árið 1955. Stærsti jarð-
skjálftinn þá varð í kjölfar hrær-
inga sem hófust 1952 og mældist
5,5 á Richter. Er búist við að stór
skjálfti geti orðið eitthvað sunnar,
jafnvel niðri í Ölfusi, að Sigurðar
sögn.
6 milljónir
til kaupa
á laxa-
lögnum
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti
í gær að veita 6 milljónir
króna til kaupa á laxalögnum
í sjó af landeigendum á Kúlu-
dalsá í Hvalfirði, en samning-
urinn um uppkaupin hljóðar
upp á 13 milljónir króna.
Að sögn Guðmundar
Bjarnasonar landbúnaðarráð-
herra höfðu 4-5 jarðir til
skamms tíma leyfi til að veiða
lax með netum í sjó og hafa
hagsmunaaðilar undanfarið
verið að reyna að kaupa þess-
ar netalagnir þannig að laxinn
geti gengið óhindrað í árnar.
I þeim samningum sem gerðir
hafa verið hefur ríkisstjórnin
stutt við bakið á þeim með
því að leggja til hluta af fjár-
mununum og hvað varðar
kaupin af landeigendum
Kúludalsár samþykkti ríkis-
stjórnin að greiða 6 milljónir
króna.
Eftirför um
Þing’vallaveg
LÖGREGLAN veitti eftirför
nítján ára pilti í fyrradag
sem ók á miklum hraða til
Þingvalla, eftir að afi piltsins
hafði tilkynnt lögreglu um
áhyggjur af sálarástandi
hans.
Pilturinn hafði tekið bif-
reiðina í leyfisleysi og ekið
af stað. Eftirförin stóð yfir
í um klukkutíma og barst
eftir Þingvallavegi eins og
áður sagði, en pilturinn sneri
síðan við og tókst loks að
stöðva hann í Grundarhverfi
á Kjalarnesi.
Lítilsháttar skemmdir
urðu bæði á bifreiðinni sem
pilturinn ók og bílum lög-
reglu, en nokkur fjöldi lög-
reglubifreiða tók þátt í eftir-
förinni.
Leiðrétting
Vald og
vanhæfi
PRENTVILLA var í fyrir-
sögn á grein eftir Brynju
Benediktsdóttur í Morgun-
blaðinu í gær. Fyrirsögnin
átti að vera Vald og vanhæfi
en ekki „vænhæfi". Er höf-
undur beðinn velvirðingar á
þessu.
Slagsmál og ölvun
að loknum prófum
HATT í þúsund unglingar söfnuðust
saman við Kringluna um miðjan dag
í gær í kjölfar loka samræmdra prófa
í grunnskólum og þurfti lögreglan í
Reykjavík að hafa afskipti af á fjórða
tug þeirra. Talsverð ölvun var í hópi
unglinganna og tilburðir til óláta,
samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglu.
Meðal annars þurfti að stöðva
slagsmál á milli unglinga og stía í
sundur öðrum sem sýndu tilburði til
uppvöðslusemi, auk afskipta af
áfengisneysiu.
Ijöldi lögreglumanna, bæði ein-
kennisklæddir og óeinkennisklæddir,
gætti þess að þessi óformlega sam-
koma færi ekki úr böndunum og
varð meðal annars að beita sk.
„maze“-gasi til að ráða við óláta-
seggina. Umgengni unglinganna
þótti fremur slæm og var víða að
finna glerbrot og annað rusl. Nokkr-
ir foreldrar sóttu börn sín.
Meinaður aðgangur
Kringlan jók öryggisgæslu í gær
vegna próflokanna og gættu um
fimmtán verðir þess að allt færi
friðsamlega fram, en síðdegis var
gripið til þess ráðs að meina ungl-
ingum aðgang að verslunarmiðstöð-
inni.
Starfsmenn íþrótta- og tóm-
stundaráðs ræddu við unglingana,
auk þess að setja upp athvarf fyrir
þau í kjallara Borgarleikhússins. í
gærkvöidi var síðan sérstakur við-
búnaður lögreglu í miðbæ, þar sem
búist var við mannsöfnuði.
Utanríkisráðherra í for-
sæti þróunarmálanefndar
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sat í gær fund þróunar-
málanefndar Alþjóðabankans í
Washington. Ráðherra er nú í for-
sæti nefndarinnar fyrir hönd
Norðurlandanna og Eystrasalts-
ríkjanna.
Þróunarmálanefndin mótar
stefnu Alþjóðabankans varðandi
aðstoð við þróunarlönd. Til um-
ræðu á fundinum var sérstakt
átak til aðstoðar skuldsettustu
þróunarríkjunum. Þá voru rædd
málefni Alþjóðafjárfestingar-
ábyrgðarstofnunarinnar (MIGA),
fjárfestingar í samgöngu- og fjar-
skiptakerfi þróunarríkja af hálfu
einkaaðila, tekjur Alþjóðabankans
og stefnumótun í starfi hans.
Aðstoð haldist í hendur
við frammistöðu
Utanríkisráðherra lagði fram á
fundinum yfirlýsingu Norðurlanda
og Eystrasaltsríkja. í henni kemur
m.a. fram að þessi ríki leggja
mikla áherzlu á að stutt verði átak
til hjálpar skuldsettustu ríkjunum
og hvetja önnur ríki, ekki sízt
helztu iðnríkin, til að leggja því lið.
Ríkin segja nauðsynlegt að
tryggja tekjur Alþjóðabankans og
þar með eigið fé hans til að hann
megi í framtíðinni gegna hlutverki
sínu í aðstoð við þróunarríkin.
Látinn er í ljós stuðningur við þá
viðleitni bankastjórnarinnar að
bæta skipulag og starfsemi bank-
ans í því skyni að auka árangurinn
í þeim löndum, sem þiggja aðstoð-
ina.
Lögð er áherzla á að aðstoð við
þróunarlöndin haldist í hendur við
frammistöðu þeirra í efnahags-
uppbyggingu. Einnig er lögð
áherzla á framþróun á sem flest-
um sviðum samfélagsins, t.d. í
heilbrigðisþjónustu, menntamál-
um og félagslegri þjónustu, auk
þess sem stuðlað verði að jafn-
rétti kynjanna.
I
>
I
I
t'
i
I

I
1
1
I
t
I
'4