Morgunblaðið - 23.04.1997, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 23. JÚLÍ 1997
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Orkan ehf. ósátt við hertar kröfur kortafyrirtækja um öryggisnúmer
Bensínsalan
dróst saman
um20%
BENSÍNSALA hefur dregist veru-
lega saman hjá Orkunni ehf. eftir
að sú vinnuregla var tekin upp að
kaupendur með greiðslukort þyrftu
að slá inn öryggisnúmer (PIN-núm-
er) sitt til að fá afgreitt bensín úr
sjálfsölum fyrirtækisins. Jóhannes
Jónsson, kaupmaður í Bónusi og
einn eigenda Orkunnar, segir að
bensínsala hennar hafi dregist sam-
an um fimmtung fyrstu dagana
eftir að umrædd regla var tekin upp
en samdrátturinn hafi þó að ein-
hveiju leyti gengið til baka síðan.
Orkan rekur þijár sjálfsaf-
greiðslubensínstöðvar og er bensín-
lítrinn þar um 2-4 krónum ódýrari
en á bensínstöðvum Olís, Olíufé-
lagsins og Skeljungs.
Misvísandi svör Visa
Jóhannes er ósáttur við þá kröfu
greiðslukortafyrirtækjanna að ör-
yggisnúmer verði hér eftir notuð
við sjálfsafgreiðsluviðskipti á bens-
ínstöðvum og segir þetta vera eina
tilvikið í vörukaupum hérlendis þar
sem slík krafa sé gerð. „Þessi
breyting kemur sérstaklega illa við
Orkuna vegna þess að öll sala fyrir-
tækisins fer í gegnum sjálfsala.
Starfsleyfi fyrir
GSM-farsímakerfi
ÍSFAR
leyfishafi
númer tvö
ÍSFAR, íslenska farsímafélaginu
ehf., verður afhent starfsleyfí til
reksturs GSM-farsímakerfis í sam-
keppni við Póst og síma hf. í dag.
Aðaleigendur Isfars eru banda-
rísku fyrirtækin Western Wireless
International Corporation og The
Walter Group Inc., auk Ragnars
Aðalsteinssonar hæstaréttarlög-
manns.
Símafyrirtækið Westem Wireless
og ráðgjafar- og eignarhaldsfyrir-
tækið á sviði fjarskiptatækni, The
Walter Group, hafa staðið sameig-
inlega að uppbyggingu farsíma-
kerfa, m.a. í Lettlandi og Georgíu.
ÍSFAR var eini umsækjandinn um
starfsleyfi númer tvö fyrir GSM-far-
símaþjónustu hér á landi í útboði sem
lauk í apríl sl. Undanfarna mánuði
hefur erlent ráðgjafarfyrirtæki auk
fulltrúa samgönguráðuneytisins far-
ið yfir tilboð ísfars og kannað hvort
fyrirtækið uppfylli þau skilyrði sem
sett eru fyrir leyfisveitingunni. Að
sögn Sigurgeirs H Sigurgeirssonar,
deildarstjóra í samgönguráðuneytinu,
uppfyllti ísfar þau skilyrði og verður
því veitt starfsleyfið síðar í dag.
------»■■»-♦----
ITTskipt
í þrennt
New York. Reuter.
HÓTEL- og spilabankarisinn ITT
Corp. hefur hafízt handa um um-
fangsmikla endurskipulagningu til
að koma í veg fyrir að keppinautur-
inn Hilton Hotels Corp. kaupi fyrir-
tækið fyrir 6,5 milljarða dollara í
óþökk þess.
Sankvæmt endurskipulagning-
unni verður fyrirtækinu skipt í þijú
fyrirtæki og ITT kaupir aftur 2,1
milljarð dollara í hlutabréfum. Lengi
hefur verið beðið eftir áætluninni
og hún hefur hlotið mikið lof í Wall
Street.
ITT hyggst koma á fót nýju fyrir-
tæki, sem verður kallað ITT Destin-
ations Inc. og sér um spilavíta- og
hótelumsvif gamla fyrirtækisins.
Einnig á að koma á fót nýju ITT
Corp., sem mun annast ábatasama
símaskrárútgáfu fyrirrennarans.
Menntaþjónusta gamla fyrirtækisins
verður innlimuð í nýtt fyrirtæki, ITT
Educational Services Inc.
Allir viðskiptavinir okkar, sem á
annað borð nota greiðslukort þurfa
nú að gefa upp öryggisnúmer í
hvert sinn sem þeir kaupa bensín
en þurfa það ekki í neinum öðrum
vörukaupum. Aðrar bensínstöðvar
eru e.t.v. opnar átján tíma á sólar-
hring og þar þurfa menn ekkert
öryggisnúmer. Fyrstu dagana eftir
breytinguna drógust viðskipti Or-
kunnar saman um 20% en á síð-
ustu dögum virðist þó sá samdrátt-
ur hafa gengið til baka að ein-
hveiju leyti.“
Lykt af málinu
Jóhannes segist hafa orðið mjög
FURA ehf. í Hafnarfirði hefur flutt
út um 70-80 þúsund tonn af brota-
jámi frá því að fýrirtækið hóf að
safna og vinna brotajám til stál-
vinnslu árið 1993.
Að sögn Haraidar Ólafssonar,
framkvæmdastjóra og eiganda Fum
ehf., er fyrirtækið að auka umsvif
sín I brotajámssöfnun á landsbyggð-
inni en frá því í mars á þessu ári
hefur Fura séð um brotajámshirðu
fyrir sveitarfélögin sem standa að
Sorpsamlagi Mið-Austurlands.
„Frá því að við gerðum samkomu-
lag við Sorpsamlag Mið-Austur-
lands í mars sl. sjáum við um að
senda 40 feta gáma frá okkur aust-
ur á Reyðarfjörð með Samskipum
en við eigum mjög gott samstarf
við þá um flutninga á brotajámi,
bæði innanlands sem utan. Sorp-
samlag Mið-Austurlands er okkar
fyrsti samstarfsaðili á landsbyggð-
inni þar sem brotajámsgámar em
fluttir með skipum og í ljós hefur
komið að þeir flutningar em hag-
kvæmir. Hingað til hefur brotajám-
ið eingöngu komið af höfuðborgar-
svæðinu, Suðumesjum, Suðurlandi
og Vesturlandi með flutningabif-
undrandi á umræddri kröfu
greiðslukortafyrirtækjanna og seg-
ir Visa ísland hafa gefið misvísandi
svör um málið. „Við óskuðum aldr-
ei eftir því að notkun öryggisnúm-
ers yrði tekin upp á bensínstöðvum
Orkunnar. Misnotkun greiðslu-
korta hjá okkur hefur verið sáralít-
il og þá sjaldan að hún hefur kom-
ið fyrir höfum við borið tjónið en
ekki kortafyrirtækin. Visa ísland
sagði fyrst að þetta væri krafa frá
Visa International en þá bentum
við á að bensín fengist úr sjálfsölum
um öll Bandaríkin án öryggisnúm-
ers. Þá sögðu þeir þetta vera kröfu
frá Visa í Evrópu."
reiðum. Mörg sveitarfélög á lands-
byggðinni hafa verið full efasemda
um hvort það sé fjárhagslega hag-
kvæmt að flytja brotajárn reglulega
hingað til okkar með skipum í stað
þess að hreinsa brotajám á nokk-
urra ára fresti í viðkomandi byggð-
arlögum með flutningi stórtækra
vinnuvéla og mannskap á svæðið.
Eg þori að fullyrða að það gefur
mun betri raun, bæði fjárhagslega
og með tilliti til umhverfisins að
láta okkur um að útvega gáma sem
em fjarlægðir um leið og þeir fyll-
ast í stað þess að láta fólk horfa
upp á járnruslahauga svo áram
skiptir.
12-15 þúsund tonn
flutt út árlega
Gámarnir era fluttir austur á
Reyðarfjörð, þar tekur Trévangur
ehf. við þeim, en þeir annast alla
sorphirðu á þessu svæði. Þeir sjá
síðan um að fylla gámana, tryggja
hámarksnýtingu þeirra en viðkom-
andi stærð gáma gerir það kleift
án þess að til komi dýrar og sértæk-
ar aðgerðir. Samkvæmt úttekt sem
gerð var á Austurlandi falla þar til
Jóhannes segir að málið lykti allt
furðulega og hann velti því óneitan-
lega fyrir sér hvort olíufélögin hafí
þrýst á Visa að gera umrædda kröfu
til notenda bensínsjálfsala. „Það fer
ef til vill í taugamar á olíufélögun-
um að Orkan býður ódýrara bensín
á meðan þau reisa hveija bensín-
stöðina á fætur annarri fyrir hundr-
uð milljóna króna. En þeir segjast
vera að veija hagsmuni hluthafa
sinna með því að reisa matsöluversl-
anir og pylsubari."
Vantar eldsneytisgeyma
Jóhannes segir að markmið Ork-
unnar sé að selja enn ódýrara bens-
ín en hún geri nú en því séu hins
vegar nokkur takmörk sett. „Við
höfum ekki treyst okkur til að heíja
innflutning á eigin spýtur því að
til þess þarf dýr mannvirki og bún-
að og kaupum því bensínið af Skelj-
ungi. Að undanförnu hefur sam-
keppni á milli hafna aukist og ég
hef skorað á þær að koma sér upp
geymsluaðstöðu fyrir eldsneyti sem
hægt væri að leigja út. Þá væri von
til að fleiri hæfu innflutning og
meiri samkeppni yrði á þessu sviði,“
segir Jóhannes.
um 400 tonn af brotajámi á ári
þannig að líklega er um 20 gáma
að ræða árlega.“
Sveinn Magnússon, starfsmaður
hjá Furu, segir að nýlega hafi verið
flutt út héðan um tvö þúsund tonn
af brotajámi til Spánar og fljótlega
eftir næstu mánaðamót verða tæp
þijú þúsund tonn send til viðbótar.
„Við seljum brotajárnið aðallega til
Spánar og Bretlands en við eram í
samstarfi við stórt breskt fyrirtæki
sem einnig er í brotajárnsvinnslu. Á
þessu ári geram við ráð fyrir að
flytja út 12-15 þúsund tonn sem
unnin eru úr um 20 þúsund tonnum
af brotajárni. En árlega falla til um
18-20 þúsund tonn af brotajámi á
suðvesturhorni landsins.“
Að sögn Haraldar era 20 starfs-
menn hjá Furu og frá því að fyrir-
tækið, sem áður starfaði í bygging-
ariðnaði, skipti yfir í málmendur-
vinnslu árið 1993 hefur veltan num-
ið á milli 6-700 milljónum króna og
er afkoma þess góð að sögn Harald-
ar sem segist ekki “vera í hugsjóna-
starfsemi heldur í hörðum fyrir-
tækjarekstri.
Launavísi-
tala hækkar
um 0,3%
HAGSTOFA íslands hefur
reiknað launavísitölu miðað við
meðallaun í júnímánuði 1997.
Er vísitalan 157,1 stig og
hækkar um 0,3% frá fyrra
mánuði.
í fréttatilkynningu frá Hag-
stofunni kemur fram að sam-
svarandi launavísitala, sem
gildir við útreikning greiðslu-
marks fasteignaveðlána, er
3.436 stig í ágúst 1997.
BBC boðar
fréttarás
allan sólar-
hringinn
London. Reuter.
BREZKA útvarpið BBC hefur
skýrt frá fyrirætlunum um að
koma á fót alþjóðlegri frétta-
þjónustu allan sólarhringinn
sem verður viðbót við núver-
andi heimsþjónustu, BBC
World Service.
í ársskýrslu stofnunarinnar
segir að fram fari umræður
um nákvæma heildaráætlun til
fimm ára og að þar sé gert ráð
fyrir samfelldri frétta- og upp-
lýsingaþjónustu á ensku, sem
muni koma til viðbótar fjöl-
breyttum dagskrám sem nú
séu fluttar.
Framkvæmdastjóri BBC,
John Birt, sagði að heimsþjón-
ustan kannaði einnig mögu-
leika á „nýrri meiriháttar"
þjónustu á netinu.
Versace var
tryggður hjá
Lloyd’s
London. Reuter.
GLANNI VERSACE, hinn
kunni tízkuhönnuður sem var
myrtur í Miami, var tryggður
fyrir 21 milljón dollara hjá
Lloyd’s tryggingafélaginu í
London samkvæmt góðum
heimildum.
Versace tízkufyrirtækið í
Mílanó er talið 875 milljóna
dollara virði.
Gianni Versace átti 45% í
fyrirtækinu, Santo Versace,
bróðir hans og framkvæmda-
stjóri, 35% og systir þeirra,
Donatella, 20%.
Samkvæmt heimildunum
kann Versace fyrirtækið einnig
að hafa tryggt sig gegn því
að aflýst yrði tízkusýningu,
sem átti að fara fram í síðustu
viku í Róm, en fór ekki fram.
IBM með
vænan
hagnað
Armonk, New York. Reuter.
IBM hefur skýrt frá nokkuð
auknum hagnaði á öðrum árs-
fjórðungi, þar sem mikil eftir-
spum eftir þjónustu, hálfleið-
uram og diskadrifum vógu á
móti minni sölu á sumum vél-
búnaði.
Hagnaðurinn nam 1,4 millj-
örðum dollara, eða 1,46 dollur-
um á hlutabréf, á ársfjórð-
ungnum. miðað við 1,3 millj-
arða dollara, eða 1,26 dollara
á hlutabréf, á sama tíma í
fyrra. Útkoman var heldur
betri en búizt hafði verið við í
Wall Street, en ekki nógu góð
til að leiða til hækkunar á verði
hlutabréfa í IBM, sem hefur
oft mikil áhrif á stöðuna á
hlutabréfamarkaðnum í heild.
Verð bréfa í IBM lækkaði
u.m 75 sent í 103,75 í kauphöll-
inni í New York.
MIKIL gróska er í brotajárnssöfnun og -útflutningi þjá Furu ehf. í Hafnarfirði.
Fura ehf. færir út kvíarnar
Brotajám flutt
landshoma á milli