Morgunblaðið - 13.08.1997, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 1997 21
LISTIR
Fímm listamenn keppa iim
listaverk við Sultartangastöð
DÓMNEFND hefur valið fimm
listamenn til þess að taka þátt í
samkeppni um gerð listskreytingar
á vegg inntaksmannvirkis Sultart-
angavirkjunar; Finnboga Péturs-
son, Magnús Tómasson, Ólöfu Nor-
dal, Sigurð Árna Sigurðsson og
Steinunni Þórarinsdóttur. Þijátíu
og sjö listamnenn sóttu um þátt-
töku í keppninni.
Veggur inntaksmannvirkisins
blasir við vegfarendum á ferð til
norðurs ofan við Sámsstaðaklif
með vesturbakka Þjórsár í átt að
Sandfelli og er 6x22 m að stærð.
Dómnefndin var skipuð fulltrú-
um Landsvirkjunar og Sambands
íslenskra myndlistarmanna. Gert
er ráð fyrir að þátttakendur skili
líkani af tillögum sínum ásamt ítar-
legri lýsingu á þeim. í tilkynningu
segir, að þetta fyrirkomulag og
samkeppnin öll sé haldin sam-
kvæmt samkeppnisreglum Sam-
bands íslenskra myndlistarmanna.
Listamennirnir vinna nú að til-
lögugerð um listaverk sem er til
þess fallið að útfæra í fullri stærð.
Gert er ráð fyrir að tillögum verði
skilað 1. nóvember nk. og að dóm-
nefnd ijúki störfum 1. desember
nk. Ætlunin er að halda sýningu á
tillögunum fyrir almenning við
fyrsta tækifæri eftir að úrslit liggja
fyrir. Landsvirkjun tekur ákvörðun
að lokinni samkeppni um hvaða
verk verður valið til útfærslu að
því tilskildu að fram komi nægilega
góð tillaga og ef um uppsetningu
verksins semst við listamanninn.
Stefnt er að því að gerð listaverks-
ins og uppsetningu verði lokið
haustið 1999 þegar áætlað er að
Sultartangavirkjun hefji rekstur.
Verkinu er ætlað að hafa mót-
andi áhrif á aðkomu og ásýnd Sult-
artangastöðvar og kemur fram í
tilkynningu, að það sé ósk Lands-
virkjunar að listaverkið endur-
spegli á einhvern hátt þá orkuum-
breytingu sem fram fer í virkjun-
inni (sól-vatn-rafmagn) og verði
sjónrænt örvandi í umhverfinu.
Samspil ósnortinnar náttúru, vatns
og virkjunar eru þeir þættir sem
móta munu þetta umhverfi í ókom-
inni framtíð og er lListaverkinu
ætlað að falla að þessum þáttum
við mótun umhverfisins.
Dómnefndina skipa Jóhannes
Geir Sigurgeirsson, stjórnar-
formaður Landsvirkjunar og Hall-
dór Jónatansson, forstjóri, Hró-
bjartur Hróbjartsson, arkitekt Sult-
artangavirkjunar og listamennirnir
Anna Eyjólfsdóttir og Jón Axel
Björnsson en tvö hin síðastnefndu
eru skipuð af Sambandi íslenskra
myndlistarmanna. Trúnaðarmenn
SIM vegna samkeppninnar eru Ól-
afur Jónsson og Guðrún Helgadótt-
Leikur með
blæbrigði
TONLIST
Hallgrímskirkja
SUMARKVÖLD
VIÐ ORGELIÐ
Clemens Hamberger flutti verk eftir
Max Reger og Sigfried Karg-Elert.
Sunnudagurinn 10. ágúst, 1997.
BRÓÐIR af reglu benediktsmunka,
Clemens Hamberger, hélt tónleika
s.l sunnudag í Hallgrímskirkju og
man undirritaður ekki til þess að
munkur hafi fyrr haldið tónleika
hérlendis. Viðfangsefni bróður
Clemensar voru þijú, tvö eftir Reg-
er og eins konar lagaflokkur eftir
Karg-Elert. Tónleikarnir hófust á
Inngangi og passakalíu í f-moll,
eftir Max Reger.
Bróðir Clemens er vel kunnandi
oprgelleikari og flutti hann þetta
reisulega verk nokkuð vei, þó ekki
án þess að merkja mætti það fyrir-
bæri er nefnist „ófuílkomleiki
mannsins“. Inntónun orgelsins er
nú um mundir ekki hvellhrein, er
einkum gætir í skiptingum á milli
radda. Þessi mismunur á raddstöðu
hinna ýmsu registra er stórt og
mikið mál og viðfangsefni sérfræð-
inga. Klais orgelið, sem hefur gefið
Hallgrímskirkju sérstakt nafn, svo
að kirkjan er að verða mikilvægur
miðpunktur í tónleikahaldi evr-
ópskra orgelleikara, þarf að vera í
fullkomnu lagi, sem vonandi verður
þegar jarðarbótum umhverfis kirkj-
una lýkur.
Annað viðfangsefni tónleikanna
var Dómkirkjugluggarnir eftir
Karg-Elert (1877-1933) sem eru
eins konar lagaflokkur, þar sem
saman fara barokk, rómantísk og
impressionisk vinnubrögð en í heild
er þó megininntak tónmálsins
hljómrænt og í þessu verki sérstak-
lega ekki viðamikið að gæðum. Eig-
inlegt nafn tónskáldsins var aðeins
Karg og var hann sérlega frægur
fyrir afburðatækni sína á píanó.
Hann var góðvinur Griegs, sem mun
hafa hvatt Karg til að snúa sér að
tónsmíði. Tónlist hans þykir bera
merki þeirrar leitar, sem tónskáld
við lok rómantíska tímans og upp-
haf módernismans ástunduðu til að
finna sköpunarþörf sinni farveg.
Þar í hópi eru margir mjög vel
kunnandi tónlistarmenn, er ekki
tókst að gefa tónmáli sínu þá merk-
ingu að eftirtektarvert þætti og er
Sigfried Karg einn þeirra.
Bróðir Clemens lék þennan laga-
flokk, fallega, þó með nokkuð um
of marglitri raddskipan en í þessu
litfagra en lítilsegjandi verki er vitn-
að er til frægra sálmalaga. Stóra
verkið á efnisskránni var fantasía
op. 52 nr. 2 yfír sálmalagið Vakna,
Síons verðir kalla. Bróðir Clemens
byggir vel upp vaxandi kraft en í
þessu verki voru registurbreytingar
truflandi, hvað varðar samfellt tón-
málið. Þegar slíkar raddskiptingar
verða of áberandi, taka blæbrigða-
skiptin athyglina frá eiginlegu tón-
máli verksins. Það vill segja, að tón-
ferlið er megininntak verksins en
blæbrigðin aðeins búningur, að vísu
oft mikilvægur túlkunarþáttur. í lok
verksins er sálmurínn fluttur í þrum-
andi styrk og getur slíkt uppátæki
orkað tvímælis, nema tónbálkurinn
hafi í heild sinni náð þeirri reisn að
aðeins þrumandi „lestur" sálmsins
eigi við. Leikur bróður Clemensar
var að mörgu leyti ágætur en ekki,
fyrir utan registurstyrk orgelsins,
og leik með blæbrigði, átaksmikill,
sem vel hefði mátt koma betur fram
í verkunum eftir Reger.
Jón Ásgeirsson
Listnám-
skeið
SUMARHÁSKÓLI Háskóla
íslands býður upp á listnám-
skeið í Reykjavík 15.-30.
ágúst nk.
Námskeiðið heitir „On the
Borderline“ og er unnið í sam-
vinnu „Seminar on Art“ sem
að standa Hannes Lárusson,
Ólafur Gíslason og Helgi
Þorgils Friðjónsson auk
Sumarskóla Háskóla íslands
og Myndlista- og handíða-
skóla Islands. Námskeiðið er
metið til 120 vinnustunda eða
3ja eininga samkvæmt náms-
mati MHÍ.
Kennarar eru Robin Peck,
skúlptúristi og rithöfundur frá
Vancouver í Kanada, James
Graham, myndlistarmaður og
gagnrýnandi frá Kanada, Li-
borio Termine, prófessor í
kvikmyndasögu og kvik-
myndagagnrýni við Háskól-
ann í Torino á Ítalíu og Thom-
as Húber, prófessor við Lista-
háskólann í Braunschweig,
Þýskalandi.
Reuter
Minningarsafn í höf-
uðstöðvum Gestapo
SKAMMT frá dómkirkjunni í
Köln, þekktasta tákni borgarinn-
ar, er að finna drungalega
áminningu um myrka fortíð
borgarinnar, fyrrverandi höfuð-
stöðvar Gestapo, leynilögreglu
nasista á svæðinu í heimsstyrj-
öldinni síðari. Byggingin slapp
óskemmd úr hildarleik styijald-
arinnar en gleymdist fljótt í eftir-
leik hennar. Nú hýsir hún safn
þar sem minnst er fórnarlamba
ógnarstjórnar nasista á Rínar-
svæðinu á árunum 1933 til 1945.
Fangaklefarnir í kjallara húss-
ins eru óbreyttir og þar er enn
að sjá veggjakrot þeirra sem
haldið var þar og þeir pyntaðir.
Er ekki laust við að gestir fyllist
óhugnaði er þeir lesa orð rúss-
neskrar stúlku sem höfð var í
haldi: „Ég er 18 ára, þunguð og
myndi vilja sjá fyrsta barniðsem
ég fæði. En það gerist ekki. Ég
verð að deyja.“
Safnið í kjallara byggingarinn-
ar var opnað árið 1981 eftir
mikla baráttu ýmissa mannrétt-
indahópa en nýverið var hins
vegar opnuð stór sýning á efri
hæðum hússins þar sem lögð er
áhersla á endurminningar borg-
arbúa úr stríðinu. Horst Matzer-
ath, forstöðumaður safnsins, seg-
ir það vera Kölnarbúum hollt að
heimsækja það þar sem þeir hafi
margir staðið í þeirri trú að
ástandið hafi ekki verið svo
slæmt í borginni í stríðinu, að
borgarbúar hafi verið umburðar-
lyndari en aðrir íbúar landsins.
Við blöndum
litinn...
DU PONT bflalakk notað af
fagmönnum um land allt.
Er bíllinn þinn
grjótbarinn eða
rispaður ?
DU PONT lakk
á úðabrúsa er
meðfærilegt og
endingargott.
• h an : •
Faxafeni 12. Sími 553 8000
SEVERIN - Þýskt gæðamerki
6 gerðir kaffivéla Glæsileg samlokujárn 3 gerðir vöfflujárna
6 gerðir brauðrista 4 gerðir straujárna
Ennfremur blástursofnar, borðgrill,
áleggshnífar, handþeytarar o.m.fl.
Fást víða um land.
2 gerðir grillofna
Hársnyrtisett 3 gerðir handryksuga
Einai*
Farestveit & Co. hf.
Borgartúni 28 622901 og 622900
oppunnn
í örbylgjuofnum
DAEVUOO - arftaki Toshiba ofhanna vinsælu!
«0. 1 . tO
--------
*JS.
Mikið úrval,
19-241.
Aflmiklir
Snúningsdiskur
Fást með grilli
og blæstri
Fyrirferðarlitlir
Ókeypis ráðgjöf
hjá hússtjórnar-
kennara okkar
fff’’
Verðfrákr.
16.910s.gr
- stœrsti framleiðandi
örbylgjuofna í Evrópu!
Einar Farestveit & Co. hf.
Borgartúni 28 - Sími S62 2901 og 562 2900