Morgunblaðið - 17.08.1997, Blaðsíða 24

24 SUNNUDAGUR 17. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
OPIÐ/OPEN
08:30 - 22:30
GD Upplýsingamiöstöó fer
Heimilisiónaöur - Souv
Tjaldsvæöi - Camping -
Svefnpokagisting - Sleepi
5! Gistiheimili - Gues
(§ Hótelgisting - H
0 Fjallaskáli -
Hestaleiga - F | |j
Golfvölltir 18 § |!i
pNUSTA HVOLSVELLl
iformation
emachte Souvenirs
ccommodation - Schlafsackunterkunft
SÍMI 98-78781
FAX 98-78782
Veióileyfi í R ||
0 útsýnisflug
g] vestmannaey
151 Acetlunarbíla'
. - r . \x/estmánner Insetn
Busfarten
Guðjón Árnason
Morgunblaðið/Jim Smart
GERT ÚTÁ
LAXOGNJÁLU
VIÐSKIPrtfflVINNULÍF
Á SUIMNUDEGI
► Guðjón Árnason hefur verið framkvæmdastjóri
Sælubúsins á Hvolsvelli síðan vorið 1995, en fyrirtæk-
ið var stofnað árið 1993 til að styðja við ferðaþjón-
ustu á Hvolsvelli og nágrenni. Velta fyrirtækisins
hefur stóraukist á þessu ári og umsvif öll hafa tekið
mikinn fjörkipp. Kemur fieira en eitt til.
GUÐJÓN er fæddur á Stóru
Mörk undir Eyjafjöllum
„þar sem Ketill bjó“, eins
og hann gaukar að blaða-
manni, ð.júlí 1949. Hann ólst upp í
búskapnum og fór fyrst til náms við
Skógaskóla. Þaðan lá leiðin í Kenna-
raskóla íslands þar sem hann útskrif-
aðist árið 1972. Síðan liðu 22 ár við
kennslu, fyrst á Staðarborg í Breiðd-
al í eitt ár, því næst við Seljalands-
skóla í 3 ár þar sem hann var skóla-
stjóri, loks fjórtán ár við Hvolsskóla
á Hvolsvelli og þar var hann skóla-
stjóri síðasta áratuginn. Árið 1994
var hann við íslenskunám í HÍ og
árið 1995 tók hann við stöðu fram-
kvæmdastjóra Sælubúsins. Guðjón
er kvæntur Guðbjörgu Gunnlaugs-
dóttur og eiga þau synina Sigurð
Einar, Áma Þór og Ævar Örn.
„Sælubúið var stofnað árið 1993
og var verkefni þess að sinna upplýs-
ingaþörfínni fyrir ferðaþjónustuna á
svæðinu og að auka þjónustu við
ferða- og veiðimenn,“ segir Guðjón
er hann er spurður um fyrstu skref
fyrirtækisins. „Áður rann ferða-
mannastraumurinn í gegn um Hvol-
svöll, en það sameinuðust margir í
þeirri skoðun að það gæti styrkt
sveitafélögin að fá eitthvað af öllum
þessum fjölda til að stoppa í lengri
eða skemmri tíma. Þegar öllu var á
botninn hvolft var það mál manna
að svæðið hefði margt að bjóða ferða-
manninum, hvort heldur er þeim inn-
lenda eða erlenda,“ bætir Guðjón við.
Langflestir hluthafa Sælubúsins
eru á Hvolsvelli og í næsta ná-
grenni. Hvolhreppur er langstærsti
hluthafmn, en af öðrum stórum má
nefna Veiðifélag Eystri Rangár,
Austurleið, Friðrik Sigurðsson og
fleiri. í upphafi voru hluthafar í
Sælubúinu 52 talsins, en þeim hefur
fjölgað allverulega síðasta árið, eink-
um eftir að áherslur fóru að ná út
fyrir Hvolsvöll og til sveitarfélaganna
í næsta nágrenni.
Aðalaviðurværi Hvolsvellinga hef-
ur tengst kjötvinnslu SS, en auk þess
hefur Kaupfélag Árnesinga rekið fjöl-
mennt fyrirtæki á staðnum og svo
hefur verið búskapur í kring, en
Sælubúinu er ætlað að bera uppi
vænlega aukabúgrein. Guðjón er
spurður um helstu verkefnin.
Lax, lax, lax og aftur lax
„I dag er stærsti liðurinn í starf-
seminni laxveiðin í Eystri Rangá.
Farið hefur verið út í geysilegar
sleppingar gönguseiða í ána og þær
voru aldrei meiri en í fyrra, þannig
að veiðin í ánni hefur aldrei verið
meiri en nú í sumar. Þar sem veitt er
á 20-30 stangir í ánni á dag er það
taisvert starf fyrir fámenna skrifstofu
að selja veiðileyfi og halda utan um
alla upplýsingagjöf til veiðimanna,
m.a. að ráðstafa gistimöguleikum.
Hvað er laxveiðin stórt dæmi hjá
Sælubúinu?
„í peningum get ég nefnt, að fyrir-
framsalan á veiðileyfum um veturinn
nam 6 milljónum króna og var það
upp undir helmingurinn af framboð-
inu. Síðan hefur rokselst þar sem
veiðin hefur verið góð og veiðileyfin
ódýr miðað við veiðivon, þannig að
ég býst við að veltan í laxveiðileyfum
FRÁ Njálusýningunni í Sögu-
setrinu.
verði 12-14 milljónir. Það eitt er svip-
að og öll velta Sælubúsins síðasta
ár, eða 12 milljónir. Það er því ljóst
að ársveltan að þessu sinni mun rjúka
upp sem aldrei fyrr, enda eru fleiri
járn í eldinum hjá okkur. Því má hins
vegar ekki gleyma, að þessi veiði-
leyfi erum við með í umboðssölu fyr-
ir Veiðifélag Eystri Rangár og því
eru raunverulegar tekjur Sælubúsins
10-15% af þessari upphæð.“
En er ekki griðariega dýrt að halda
úti stórfelldum gönguseiðaslepping-
um?
„Jú, það er afar dýrt, en það er á
könnu veiðifélagsins að standa í því.
Lúðvík Gissurarson hæstaréttarlög-
maður var lengi með efsta svæðið í
Eystri Rangá á leigu og sleppti tals-
verðu af seiðum þar og auk þess
sleppti veiðifélagið um 25.000 göngu-
seiðum á ári þessi síðustu ár og þeg-
ar mest var voru að veiðast rúmlega
500 laxar í ánni. Byltingin varð á
síðasta ári, er veiðifélagið keypti
mikið magn seiða af Landsbankan-
um, seiði sem voru úr þrotabúi Silfur-
lax í Hraunsfirði. Þá var 200.000
seiðum sleppt í Eystri Rangá og einn-
ig var geysilegu magni sleppt í Þverá.
Það má kannski segja að þó veiðin
hafi verið afar góð, þá hefði hún átt
að vera meiri miðað við það heimtu-
meðaltal sem menn hafa átt að venj-
ast síðustu ár. Samkvæmt því hefði
áin átt að gefa 4.000 laxa í sumar,
en ég verð ánægður ef lokatalan
verður 1.500-1.600 laxar.“
Er hægt að halda þessum dampi í
sieppingum?
Það þarf náttúrulega helst að gera
það til þess að halda þessu gang-
andi. Þó þarf að koma nokkur reynsla
á hversu góða raun það gefur að
sleppa svo miklu magni. En hér áður
voru menn að kaupa seiði á 100 krón-
ur stykkið. I fyrra náðust seiðin á
30 krónur stykkið og þegar að fram-
haldinu kom í vor var náðist svipað
verð. Úr varð að kaupa annað eins
af seiðum frá Laugum í Holta- og
Landssveit og með því að láta bjóða
í eldið tókst að fá seiðin á svipuðu
verði og í fyrra. Það er forsenda fyr-
ir því að halda dampinum. Annars
kæmi mér ekki á óvart þó eitthvað
minna yrði sleppt af seiðum í náinni
framtíð, en þegar meiri reynsla fæst
þarf það ekki að skila sér í lakari
veiði, þvert á móti.“
Njála virkjuð
Ekkisnýst allt um laxinn eða hvað?
„Nei, hann er að vísu stór hluti
dæmisins, en við róum einnig á önn-
ur mið. Gömul hugmynd er nú loks
að verða að veruleika, en það er að
markaðssetja Njáluna, enda er sögu-
svið hennar næsta nágrenni Hvol-
svallar. Hugmyndin er fólgin í því
að gera sögustaðina sýnilega og þeg-
ar menn höfðu sest niður og velt
þessu fram og til baka var ljóst að
þetta yrði ekki gert nema í sam-
starfi við sveitarféíögin sem hlut eiga
að máli. Þau eru alls sex, í austur-
hluta Rangárþings, Hvolhreppur,
Fljótshlíðarhreppur, Vestur- og Aust-
ur-Eyjafjallahreppir og Austur- og
Vestur-Landeyjarhreppir. Ýmsir aðil-
ar koma að þessu verkefni og styrkja
það og það sem upp á vantar munu
fyrrgreind sveitarfélög standa
straum af.“
I hverju er þessi hugmynd fólgin
og hversu iangt er hún komin?
„Það má segja að framkvæmdin
sé þrískipt. ,Stærsti.liðurinn er sýning
sem verið hefur í Sögusetrinu á
Hvolsvelli í sumar. Sýningin er til
húsa í rúmlega 100 fermetra hús-
næði sem notað hefur verið sem fé-
lagsmiðstöð unglinga. Unnið er að
lausn húsnæðismálsins fyrir veturinn.
Þetta er fyrst og fremst sögusýning
á Njálu, en önnur tímabil eru einnig
kynnt og koma sum nokkuð við sögu.
Margt á sýningunni er lánsmunir; frá
t.d. leikhúsum og byggðasafninu á
Skógum. Það er mikil vinna framund-
an að koma upp eigin gripum ef það
á að verða eitthvað úr þessu hjá
okkur, en þetta þurfti til að ýta úr
vör og það tókst. Sýningin er búin
að standa síðan í vor og nú er unnið
að því að þýða textana af veggjunum
yfír á nokkur tungumál þannig að
erlendir jafnt sem innlendir ferða-
menn geti notið sýningarinnar."
Hvernig hefur sýningunni verið
tekið?
„Mjög vel, miðað við að hún er
lítið auglýst enn sem komið er. Nú
fyrir stuttu kom t.d. þrjú þúsundasti
gesturinn.
En það er fleira en sýningin. Við
erum einnig að vinna í því að merkja
sögustaðina með upplýsandi skiltum
og vegvísum. Því verkefni er ekki
lokið, en það er búið að útbúa flest
skiltin og koma sumum þeirra upp.
Það er frekar tímafrekt fremur en
kostnaðarsamt þó það kosti sitt og
mannekla kemur þar við sögu. Von-
andi dugar okkur þó sumarið til að
ljúka uppsetningunni þannig að allt
verði til reiðu næsta sumar.
Loks stefnum við að því að koma
á skipulögðum ferðum á söguslóðirn-
ar. Það hefur gengið treglega, en þó
hefur Iifnað yfir því í sumar. Jón
Böðvarsson, sérfræðingur í Njálu,
hefur farið margar ferðir, sérstaklega
með vinnuhópa sem hafa tekið sig
saman og pantað hann. Jón hefur
verið okkur mjög innan handar á
margan hátt í þessu verkefni og síð-
asta vetur hélt hann Njálunámskeið
hér á staðnum. Þá komum við okkur
upp eigin leiðsögumönnum og þeir
hafa farið ferðir í sumar.
Annars er mikil markaðssetning
eftir og verður fastur starfsmaður í
því í vetur. Verður m.a. höfðað til
skólanna og erum við að vonast til
þess að taka á móti skólahópum á
haustin og vorin. Njáluverkefnið er
stærsta vonin okkar að geta haldið
úti öflugum rekstri Sælubúsins á
veturna, en á meðan laxveiðin hefur
verið afgerandi stærsti þátturinn,
hefur verið lítið að gera á vetuma
annað en að bóka veiðileyfi. Enda
hef ég verið eini starfsmaðurinn yfir
vetrarmánuðina. í sumar hafa hins
vegar verið þrír á skrifstofunni og
tveir í Njáluverkefninu."
Þú nefndir veltutölur áðan. Duga
þær til að halda úti jafnviðamiklu
starfí?
„Það hefur nú varla verið, eða þar
til á þessu ári. Nú hafa umsvifin
aukist svo mikið að útlitið er mjög
gott. Þá má ekki gleyma því að við
erum ekki einungis með laxveiði og
Njáluverkefnið. Sælubúið er einnig
með farmiðasölu fyrir Austurleið og
bókanir fyrir gistingu á öllum gisti-
stöðum í kring, en þeir eru þrír í
þorpinu sjálfu og a.in.k. sex í Fijóts-
hlíð og undir Eyjaíjöllum. Svo erum
við með umboð fyrir Samvinnuferð-
ir/Landsýn og flugmiðasölu fyrir
Flugfélag Vestmannaeyja.
Langur vinnudagur
Af framansögðu má ráða að vinnu-
dagurinn í Sælubúinu sé langur á
sumrin og Guðjón staðfestir það, seg-
ir að opið sé alla daga vikunnar frá
klukkan hálfníu á morgnanna til
klukkan tíu á kvöldin og oft teygist
það fram undir klukkan ellefu. „Það
er nú aðeins að hægja um strauminn
eins og gengur þegar líður á ágúst.
Að vísu er erill í tengslum við veiðina
fram eftir september, en hinum al-
mennu ferðamönnum fer hríðfækk-
andi úr þessu. En þetta er samt mik-
ið álag á meðan það stendur og það
er ekkert sem heitir sumarfrí á sumr-
in hjá mér og öðrum starfsmönnum
Sælubúsins. Ég neita því ekki að
þetta getur verið lýjandi starf, að
minnsta kosti finn éggreinilega fyrir
þreytu á stundum. A móti kemur,
að starfið er skemmtilegt og í gangi
eru spennandi verkefni sem þarf að
koma í fastan farveg. Þetta hefur
verið skemmtilegur tími og framtíðin
er mjög á sömu nótunum. Maður
gleymir því þreytunni," segir Guðjón.