Morgunblaðið - 27.11.1997, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 27. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
JMwgtuifrlftMfe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
ÞÁTTASKIL
IFYRRADAG gerðist tvennt, sem líklegt er til að valda
ákveðnum þáttaskilum í umræðum um veiðileyfagjald
og auðlindagjald, ef rétt er á haldið. Þar er annars veg-
ar um að ræða skýrslu starfshóps Verzlunarráðs ís-
lands, sem kynnt var þann dag og hins vegar yfirlýsingu
Kristjáns Ragnarssonar, formanns LÍÚ hér í Morgunblað-
inu í gær um sama málefni.
Aðalfundur Verzlunarráðsins ákvað í febrúar árið
1996 að setja á fót starfshóp til þess að fjalla um auð-
lindagjald. Niðurstöður þessa starfshóps hafa nú verið
kynntar og verður þeim bezt lýst með því að vitna orðrétt
í skýrsluna en þar segir m.a.:
„Meginniðurstaða skýrslunnar er, að álagning auð-
lindagjalds á sjávarútveg vegna umframhagnaðar af fisk-
veiðum sé ekki tímabær. Slík álagning kemur hins vegar
til greina i framtíðinni, ef raunverulegur hagnaður nær
að myndast í greininni. Ennfremur kemur auðlindagjald
til álita, ef leyfð heildarveiði er umfram það, sem telja
má, að sé sjálfbær afli. Norsk-íslenzki síldarstofninn er
sérstakt tilfelli þar sem hugsanlegt er að úthluta veiði-
heimildum með gjaldtöku í stað þeirrar sóunar, sem út-
hlutun á grundvelli veiðireynslu í fijálsum veiðum hefur
í för með sér.“
Verzlunarráð Islands er eins konar samnefnari við-
skiptalífsins á íslandi. Innan vébanda þess er að finna
öll helztu atvinnufyrirtæki landsins í verzlun og iðnaði
og margvíslegri þjónustu þ.á m. fyrirtæki, sem eiga veru-
lega aðild að rekstri fyrirtækja í sjávarútvegi. Það er
verulegt skref fram á við í umræðum um veiðileyfagjald
og auðlindagjald, að þessi samtök hafa komist að þeirri
niðurstöðu, að þau geti fallizt á auðlindagjald í grundvall-
aratriðum, hvað sem margvíslegum fyrirvörum líður um
það, hvenær það geti komið til framkvæmda. Raunar
verða það að teljast ákveðin þáttaskil í þessum umræð-
um, að Verzlunarráðið skuli komast að þeirri niðurstöðu.
í Morgunblaðinu í gær eru birt ummæli Kristjáns
Ragnarssonar, formanns LÍÚ, m.a. í tilefni af skýrslu
Verzlunarráðsins. Formaður LÍÚ sagði orðrétt: „Staðan
í dag er þannig, að ekki er grundvöllur til þess að leggja
á auðlindagjald með hliðsjón af afkomunni og það er
bæði staðfest af Þjóðhagsstofnun og í þessari skýrslu,
sem Verzlunarráð lét gera. Þegar við værum búnir að
jafna upp gömul rekstrartöp, jafna eiginfjárstöðuna,
miðað við aðra atvinnuvegi og lögð yrði á auðlindagjalds-
nýting með jafnræðisreglu á allar auðlindi kæmi það að
minni hyggju til greina. En arðurinn af greininni yrði
þá að vera kominn upp fyrir það að standa undir þessu
og jafnframt að hægt verði að standa undir eðlilegri
endurnýjun á fiskiskipaflotanum, sem þegar er orðinn
alltof gamall. Það er ekki hægt í dag.“
í ljósi þeirra umræðna, sem staðið hafa nær linnu-
laust allan þennan áratug eru þ^ð veruleg tíðindi, að
Kristján Ragnarsson, formaður LÍÚ, skuli ljá máls á að
taka upp slíkt gjald, þótt hann hafi margvíslega fyrir-
vara á því hvaða skilyrði þurfi að uppfylla frá hans sjón-
armiði séð til þess að til greiðslu þess geti komið.
Morgunblaðið hefur jafnan litið svo á, að það skipti
mestu máli, að allir aðilar væru tilbúnir til að fallast á
gjaldtöku í grundvallaratriðum. Þegar sú forsenda væri
fyrir hendi væri hægt að hefjast handa um frekari umræð-
ur. Nú sýnast þær forsendur vera að skapast og þá skipt-
ir máli að skynsamlega sé tekið á málum í framhaldi
af því.
Það er alveg ljóst, að þjóðin unir ekki óbreyttu ástandi.
Auðvitað var það ekki markmið þeirra, sem stóðu að
kvótakerfinu 1984 og breytingum á því 1990 að skapa
þá misskiptingu þjóðarauðs, sem hefur svo mjög sært
réttlætiskennd fólks. En kerfið hefur þróast á þann veg,
að jjjóðin mun aldrei una óbreyttu ástandi.
A.hinn bóginn fer heldur ekki á milli mála, að raun-
verulegar sættir nást ekki nema útgerðarmenn telji sig
geta búið við þær breytingar, sem óhjákvæmilegt er að
gera.
Það er líka ánægjulegt, að umræður um þessi mál eru
að falla í málefnalegri farveg. Áður gætti stóryrða og
sleggjudóma. Nú eru menn tilbúnari til að ræða kosti
og galla veiðileyfagjalds eða óbreytts kerfis á efnislegum
forsendum. Skýrsla starfshóps Verzlunarráðsins og yfir-
lýsing formanns LÍÚ hafa skapað jarðveg og andrúm til
þess að við stígum næsta skref.
Ferðafélag íslands fagnar sjötíu ái
ELSTI skáli Ferðafélagsins var byggður árið 1930 í Hvitárnesi, Langjökull er í bal
Fjölmennt félag
ekki lætur deigan
Afmælis Ferðafélags
íslands verður minnst
með ýmsum hætti næstu
daga, svo sem sögusýn-
ingu, gönguferð og fyrir-
lestrum. Hrönn Marin-
ósdóttir ræddi við Hauk
Jóhannesson, forseta fé-
lagsins, um sögu þess,
markmið og stefnu sem
byggist meira á um-
hverfisvænni ferða-
mennsku en áður.
STARFSEMI Ferðafélags ís-
lands hefur aldrei verið fjöl-
þættari en á afmælisári en
í dag eru sjötíu ár liðin frá
stofnun þess. „Ferðafélagið hefur
vaxið hratt og dafnað á tímabilinu
en árlega eru farnar um 250 ferðir
með um 7.000 þátttakendum," segir
Haukur Jóhannesson forseti Ferða-
félagsins.
Um 8.000 félagar eru skráðir í
Ferðafélag íslands sem gerir það
eitt öflugusta áhugamannafélag um
ferðir hér á landi og það lætur ekki
deigan síga, að sögn Hauks. Starf-
semina segir hann byggjast á velvild
félagsmanna sem leggja bæði tíma
og krafta í sjálfboðavinnu, „til að
mynda urðu skálar okkar á hálendinu
að veruleika fyrst og fremst fyrir
tilverknað þeirra, sumir gáfu jafnvel
efni í húsin.“
Afmælisbók um íslandsferð
Konrads Maurers
Tímamótanna verður minnst með
ýmsum hætti næstu daga en hæst
ber afmælisdagskrá í samkomusal
Ferðafélagsins klukkan 16 á laugar-
dag og í framhaldinu verður opnuð
þar sögusýning sem standa mun
FÉLAGSMENN á göngu á Hveravöllum skoða E;
næstu vikur. Á sunnudag verður síð-
an opið hús í Mörkinni 6, húsnæði
félagsins, frá kl. 15 til 17 en á und-
an verður gengið um Elliðaárdal og
hefst gangan kl 14. Sama dag kl.
17 hefst myndasýning frá fjallahér-
uðum Noregs.
Næstu vikurnar verða fluttir fyrir-
lestrar með myndasýningum m.a.
um Guðmund frá Miðdal og þýska
fræðimanninn Konrad Maurer en
afmælisbók félagsins er ferðabók
sem fjallar um íslandsferð hans árið
1858.
Jón Þorláksson fyrsti forseti
Aðalhvatamaður að stofnun
Ferðafélags íslands var Sveinn
Björnsson er þá var sendiherra í
Kaupmannahöfn og varð síðar for-
seti Islands. Að hvatningu Sveins tók
HAUKUR Jóhannesson er