Morgunblaðið - 07.12.1997, Blaðsíða 58

58 SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
%
MYND UM MANNLEGA REISN
:>
„Frambjóðandinna er heimildarmynd um
Guðrúnu Pétursdóttur og baráttu hennar í
forsetakosningunum 1996. Hildur
Loftsdóttir spjallaði við Olaf Rögnvalds-
son, annan höfunda myndarinnar, og fleiri
sem hafa álit á myndinni.
STÖÐ 2 hefur þegar sýnt
„Frambjóðandann“ en hefur
ákveðið að endursýna mynd-
ina sunnudaginn 7. desember
kl. 18.
Myndin er eftir Ólaf Rögnvalds-
son kvikmyndatökumann og Skafta
Guðmundsson klippara.
- Ólafur, hvernig er „Frambjóð-
andinn" frábrugðinn öðrum heimild-
armyndum?
„Við unnum hana á mjög löngum
tíma. Tökudagar urðu 62 og mjög
miklu efni var safnað, alls 75 tímum.
Ég notaði litla upptökuvél og þetta
er svona „observational" mynd. Síð-
an tók við mikil yfirlega Skafti var
6-7 mánuði að klippa myndina, og
ég var 4 mánuði með honum. Þetta
kostar töluverða peninga og fáir ís-
lendingar hafa getað leyft sér það
hingað til. Tækjakostnaður er ekki
hár heldur er allur þessi tími dýr.
Bara það að skoða efnið tók mánuð.
Síðan tókum við saman það efni
sem okkur leist best á og reyndum
að sjóða það saman. Fyrsta útgáfan
var fjórir og hálfur tími, sem minnk-
aði smám saman í klukkutíma. Við
reyndum áð komast að kjarna máls-
ins og unnum mikið eftir tilfinningu,
og af virðingu fyi-ir sjálfu efninu. Það
var efnið sem réð útkomu myndar-
innar. Þannig varð þetta sönn túlkun
á því sem fyrir augu bar. I upphafi
átti myndin ekki að snúast svona
mikið um Guðrúnu sjálfa heldur
meira um það sem gerðist á bakvið
tjöldin í kosningabaráttunni, en per-
sónudramað var það sem eftir stóð.
Þegar við förum af stað erum við á
sama báti og frambjóðandinn sjálfur
með það að við vitum ekkert hvemig
þetta mun enda. Þegar við ákváðum
að gera myndina þá er Guðrún eini
frambjóðandinn, og við vitum því
ekkert hvað við erum að fara að
mynda, og verðum bara að setja okk-
ur í þá stöðu að safna öllum upplýs-
ingum sem við náum í.“
- Hvar fenguð þið peninga til að
geta tekist á við þetta verkefni?
„Myndin er fjármögnuð að veru-
legu leyti af erlendum aðilum.
Kostnaðaráætlunin er upp á tíu
milljónir, sem þykir
frekar dýrt. Það
eru ekki margar
jafndýrar heimild-
armyndir gerðar
hér á landi og varla
nema í samvinnu við
útlendinga. Við vor-
um styrktir af þrem-
ur sjóðum; Norræna
sjónvarps- og kvik-
myndasjóðnum,
Norska kvikmynda-
sjóðnum og Menning-
arsjóði útvarps-
stöðva.
Þessi mynd fjallar
líka um samtímann og
mjög íslenskar heim-
ildarmyndir fjalla um
hann, því þau mál eru því miður af-
greidd í dægurmála- og fréttaskýr-
ingaþáttum."
- Guðrún talar aðeins einu sinni í
myndavélina.
„Mér fannst það mjög sterkt því
það gerist bara einu sinni í mynd-
inni. Við notum ekki sögumann og
byggjum ekki á viðtölum, aðferð sem
er mjög ríkjandi í íslenskum heimild-
armyndum. Við tökum lifandi efni og
dramatíserum það í klippingunni, án
þess að reyna á nokkum hátt að fylla
í eyðumar. Við vinnum mikið á til-
finningum í staðinn fyrir upplýsing-
um. Sumum finnst þetta óþægilegt
því fólk er öðru vant, kannski vegna
þess að fréttastofur sjónvarpsstöðv-
anna eru famar að gera æ fleiri
heimildarmyndir sem em í raun eins
og langur fréttatími."
Morgunblaðið/Ásdís
ÓT AFUR Rögnvaldsson kvikmyndatökumaður
er ánægður mcð viðtökur myndarmnar „Fram-
bjóðandans .
- Um hvað fjallar þá myndin í
raun?
„Fyrir mér er hún mynd um
mannlega reisn. Hvemig manneskja
getur farið í gegnum þessa erfiðu
lífsreynslu. Að fá mikla athygli til að
byrja með sem hleypir í hana kjarki,
en fær svo það kjaftshögg að hún er
alltaf á niðurleið. Það er líka áskomn
að gera mynd um þann sem tapar.
Það er auðvelt að gera mynd um sig-
urvegara.“
- Guðrún, hvernig leist þér á það
í upphafí að leyfa gerð þessarar
heimildarmyndar?
„Ég ákvað að slá til því við höfðum
ekkert að fela. Ég sagði Ólafi að við
gætum ekki sinnt honum neitt sér-
staklega, hann yrði bara að fylgja
okkur. Sjálfri fannst mér spennandi
að taka þátt í gerð svona myndar.
Síðan var það samkomulag okkar á
milli að ef eitthvað í myndinni væri
særandi fyrir mig eða aðra þá hefði
ég rétt til þess að fara fram á að það
yrði ekki með. Sem betur fer reyndi
ekki á það, en það var nauðsynlegur
vamagli.“
- Fannst þér ekki óþægilegt að
hafa Ólaf sífellt á eftir þér?
„Nei, mér fannst það alls ekki.
Hann er kurteis maður sem mér lik-
aði strax vel við og treysti, og hann
lét lítið fyrir sér fara. Eg ákvað það
strax að ég mætti ekki veita honum
neina athygli þá myndi hann trufla
mig. Svo hann var bara þarna.“
- Hvernig leið þér þegar þú sást
myndina?
„Það fór um mig við tilhugsunina
því þetta var liðið, búið mál. Guðrún
og Ólafur Ragnar vom búin að vera
ár í embætti og allt komið á sinn
lygna sjó. Hvemig kæmi það út þeg-
ar einhver heimildarmynd um mig
dúkkaði upp? En það var ekki um
neitt annað að ræða og ég varð
spennt að sjá hana. Þá sá ég líka að
þetta var sannleikanum samkvæmt
og ég var mjög sátt við efnistökin.
Það var samt sem áður skn'tið að
lifa þetta tímabil upp á nýtt. Því
maður lokar dymm á eftir sér þegar
maður lýkur við eitthvað og heldur
áfram. Ekkert kom mér á óvart en
ég get ekki ímyndað mér hvernig
hún kemur öðrum fyrir sjónir, því
fyrir mér er hún upprifjun og ég fylli
ósjálfrátt upp í eyðumar og sé ekki
hvað vantar.
Mér finnst kvikmyndagerðar-
mennimir hafa farið mjög næmum
og nærfæmum höndum um þetta
efni og mér finnst mikið í myndina
varið.“
Árni Þórarinsson
blaðamaður
„Það sem mér finnst sérstakt við
„Frambjóðandann“ er aðallega
tvennt. I fyrsta lagi er hún ekki
hraðsoðin heldur hafa höfundar gefið
sér tíma til að fylgja viðfangsefninu
eftir. I öðru lagi nálgast þeir þetta
viðfangsefni án sólgleraugna, þ.e.a.s.
þegar fer að halla undan fæti hjá
frambjóðandanum, þá reyna hvorki
höfundar né framboðsfólk að hylma
yfir það.“
Gerrit Schuil
píanóleikari og
hljómsveitarstjóri
„Það sem er frábært við þessa
mynd er að við fáum að sjá innri
manneskjuna, því við fylgjumst með
henni bæði þegar vel og illa gengur.
Yfirleitt er hentuga hliðin sýnd. Guð-
rún stendur oft afhjúpuð og varnar-
laus fyrir framan myndavélina og
sýnir með því mikið hugrekki. Guð-
rún hefur svo djúpan persónuleika;
þegar hún brosir þá meinar hún það
og þorir að sýna hve mannleg hún er
og það er alveg einstakt."
Gunnar S. Pálsson
framkvæmdastjóri GSP Al-
mannatengsla sem önnuðust
kynningarmál fyrir framboð
Ólafs Ragnars Grímssonar
„Þessi mynd er sérstaklega vel
unnin og það var mjög gaman að fá
að skyggnast inn í heim forseta-
frambjóðandans. Myndin skilar
ótrúlega heillegri sýn af framboðinu
og kosningabaráttunni án nokkurs
þulartexta og það gerir heimildar-
myndina sérstaka og skemmtilega
auk þess sem hún er mjög einlæg.
Engin atriði eru sviðsett heldur hef-
ur kvikmyndatökumanninum verið
leyft að fanga augnablikið án þess
að trufla eða tefja á nokkurn hátt.
Mínúturnar sem Guðrún notaði í
endanlega ákvörðun um að draga
sig í hlé skila sér með þeim hætti
heim í stofu að maður gleymir því
aldrei.“
ShiðarBrðir i bGinu
leigufluQi [illtairul
■FVRST-R •BRDTT-FDR
1 7. Jfl-nÚRR
Reykjavík: Auslurstrælí 12 • S. 5691010 • Simbrél 552 7796 og 5691095 Tolex 2241 • Innanlanilslurðir S. 569 1070 Hótnl Sogu við H.igalorg • S. 562 22 ; • Símbrél 562 2460 Halnarljiirður: Bæjaihrauni 14 • S 565 1155 • Simbréf 565 5355 Kellavik: Halnargölu 35 • S. 421 3400 • Símbrel 421 3490 Akranes:
Breiðargólu 1 ’S 431 3386 • Símbrél 431 1195 Akureyrl: Ráðhústorgí 1 -S. 462 7200 • Simbréf 461 1035 Vestmannaeyjar: Vestmannabraut 38 *S. 481 1271 •Simbrél481 2792 ísatjorður: Halnarslræti 7 • S. 456 5390 • Simbrél 456 5392 • Elnnig umboðsmenn um land alll • Heimasiða: vnmv.samvinn.is,