Morgunblaðið - 30.12.1997, Síða 46

46 ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
MAGNÚS
MARTEINSSON
+ Magnús Mar-
teinsson fæddist í
Neskaupstað 21. júlí
1921 og dlst upp
ásamt 12 systkinum
sínum á Sjónarhdli
hjá foreldrum sínum,
Marteini Magnús-
syni, f. á Sandvíkur-
seli í Sandvík 19.4.
1887, d. 17.12. 1964,
og Maríu Steinddrs-
ddttur, f. á Suður-
bæjum í Norðfirði
y 20.3. 1898, d. 29.12.
1959. Hann lést á
Sjúkrahúsi Keflavík-
ur 23. desember síðastliðinn.
Magnús var næstelstur systkin-
anna, en þau eru í aldursröð:
Guðlaug, f. 4.9. 1917, gift Óla S.
Jdnssyni, Garðabæ; Guðný, f.
22.12. 1918, d. 2.11. 1921; Jdna,
f.1.6. 1920, d.7.1. 1921; Guðjón, f.
21.8. 1922, d. 12.10. 1989, var
kvæntur Guðrún S. Guðmunds-
ddttur, Neskaupstað; Sigurbjörg,
f. 22.4. 1924, Neskaupstað, gift
Kristjáni Jönssyni, hann er lát-
inn; Kristín Steinunn, f. 11.3.
1926, gift Jdhanni K. Sigurðssyni
Neskaupstað; Hallddra Stefanía,
^ f. 27.4. 1927, d. 27.5. 1994, var
gift Guðgeiri Jdnssyni, Neskaup-
stað; Unnur, f. 9.11. 1928, Nes-
kaupstað var gift Haraldi Berg-
vinssyni, hann er látinn; Jdna
Sigríður, f. 6.11. 1931, Garðabæ,
var gift Sverri Gunnarssyni, þau
skildu, giftist Friðjdni Astráðs-
syni, hann er látinn; Guðný
Jenný, f. 24.1. 1934, d. 1.2. 1993;
Erna Aðalheiður, f. 27.4. 1936,
Garðabæ, var gift Þorsteini
’ Jólaundirbúningur var með hefð-
bundum hætti á heimili hjónanna
Sólveigar Oskarsdóttur og Magnús-
ar Marteinssonar í ár. Skuggi
þungra veikinda Magnúsar skyggði
þó á, en þau hjónin héldu uppteknum
hætti, heimilið var hreinsað í hólf og
gólf, smákökur bakaðar, vinir komu
við í kaffi. Það kom þó engum á óvart
þegar Magnús lést á Þorláks-
messumorgun. Okkur undirrituðum
fannst það einkennandi að hann
skyldi ekki frá hverfa fyrr en öllum
jólaundirbúningi vai' lokið, honum
líkaði ekki að ganga frá óloknu verki.
Magnús Marteinsson var
næstelstur í hópi 13 samheldinna
systkina og byrjaði ungur að vinna
með fóður sínum, aðallega við fisk-
vinnslu eins og algengt var á þess-
um árum. Hann bjó í Neskaupstað
fram yfir þrítugt og stundaði ýmis
störf tengd sjávarútvegi bæði þar
og á hinum fjörðunum.
Magnús kvæntist móðursystur
okkar Sólveigu og stofnuðu þau
hjónin heimili í Sandgerði. Magnús
stundaði þar útgerð ásamt mági sín-
um Ola M. Jónssyni. Mikil gróska
var í sjávarútvegi á Suðurnesjum
um þetta leyti og fluttu foreldrar
okkar, Víðir Sveinsson skipstjóri og
Jóhanna kona hans, einnig til Sand-
gerðis, ásamt foreldrum Sólveigar
og Jóhönnu. Þessi fjölskylda er því
komin úr faðmi fjallanna í Neskaup-
stað upp á Miðnesheiði þar sem
vindurinn blæs stöðugt. Samgangur
var mikill á milli heimila þeirra
systra, einnig voru Víðir og Magnús
bræðrasynir og vinir góðir. Við
systurnar litum á heimili þeirra Sól-
veigar og Magnúsar sem okkar ann-
að heimili og nutum þar mikils ást-
ríkis.
Ef lýsa á Magnúsi Marteinssyni
kemur fyrst upp í huga manns ein-
stök atorka hans, heillyndi og frá-
bær kímnigáfa. Hann hafði marga
mannkosti sem komu sér vel á hans
Jífsferli, sem ekki var alltaf auðtroð-
inn. Hans helsta viðfangsefni í lífmu
var fjölskylda hans. Það duldist
engum hversu annt Magnúsi var
um konu sína og börn og ekki síður
barnabörnin þegar þau komu. Við
systurnar fengum svo að njóta
væntumþykju hans við fráfall fóður
okkar 1968, en þá styrktust enn
frekar bönd þessara tveggja heimila
| Kristinssyni, þau
'f skildu; Stefán Skaft-
fell, f. 11.7. 1940, d.
jok 2.6. 1970, Sandgerði,
[B var kvæntur Kristínu
Kristinsddttur; Ár-
mann Bjarnason, f.
I 10.11. 1911, dlst upp á
I heimilinu frá ellefu ára
I aldri, hann er kvæntur
I Giiðmundu Jdnsddttur,
I V e s t in a n n a e y j u m.
Hinn 12. növember
I 1955 kvamtisl Magn-
I ús Sdlveigu Óskars-
| ddttur, f. 12.1. 1944.
Foreldrar hennar
voru Óskar Sigurðsson og Sigríð-
ur Einarsddttir á Framnesi í Nes-
kaupstað. Magnús og Sölveig
eignuðust þrjú börn, en fyrir
hjdnaband eignaðist Magnús með
Birnu Kr. Björnsddttur dótturina
Jóhönnu, sem búsett er á Fá-
skrúðsfirði, f. 12.1. 1944. Börn
Magnúsar og Sdlveigar eru: 1)
Marteinn, f. 28.5. 1955, kvæntur
Guðlaugu Brynleifsddttur og
eiga þau þijú börn, Magnús, Láru
Rut og Hönnu Lísu. 2) Óskar Sig-
urður, f. 23.1. 1959, kvæntur Unu
Jöhannesdóttur og eiga þau tvö
börn, Fríðu og Víking. 3) Helga,
f. 23.10. 1961, gift Michael Green
og eiga þau eina ddttur, Jenný
Maríu.
Magnús stundaði útgerð frá 21
árs aldri, en stundaði hin ýmsu
störf hin síðari ár, var seinast
starfsmaður í flugeldhúsi Flug-
leiða.
Utför Magnúsar fer fram frá
Hvalsneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
sem nefnd voru áður. Magnús
missti þar góðan frænda og vin, en
hann bar harm sinn í hljóði og
beindi sinni væntumþykju að okkur
systrum, og erum við honum eilíf-
lega þakklátar.
Heimili þeirra hjóna er rétt utan
við þorpið í Sandgerði, á Arnarhóli,
og þangað var oft farið. Það var hlý-
legt og einstaklega snyrtilegt,
Magnús sífellt að bæta og endur-
byggja. Ekki var ólíklegt að Magn-
ús væri útivið að dytta að ýmsu sem
betur mætti fara.
Talsvert land fylgir Arnai'hóli,
sem gerði það að verkum að við
krakkamir sóttumst eftir að vera
þar. Túnið í kringum húsið var besti
leikvöllur sem hugsast gat, tjamir
frasu á veturna og hægt var að vera
á skautum, og fyrr á áram vora þar
gömul útihús sem buðu upp á hina
ýmsu möguleika til leikja. Ekki var
síður sóst eftir að leika sér í fjöranni
neðan við húsið, þar sem era miklar
klappir og fallegir sandar. Eftir að
við systur urðum eldri og fórum að
koma með okkar böm að Amarhóli
sáum við að þau nutu þess einnig
hvað staðurinn hafði upp á að bjóða
og við kunnum að meta náttúrana
og friðsældina sem var yfír öllu.
Magnús var eftirsóttur í vinnu,
harðduglegur og áreiðanlegur og
þekktur fyrir að gera vel þá hluti
sem hann tók að sér. Honum var
hægt að treysta. Þessa eðliskosti
hafa börnin hans einnig fengið, og
ásamt því ástríki og þeirri leiðsögn
sem þau nutu á sínu heimili fengu
þau það veganesti sem hefur gert
þau að farsælum einstaklingum.
Marteinn elsti sonur þeirra er
starfandi læknir í Svíþjóð, Óskar er
rafmagnsverkfræðingur, og starfar
hjá fyrirtæld sem er leiðandi í fjar-
skiptaþjónustu í Bandaríkjunum.
Helga yngsta bam Magnúsar
starfar við bókhald hjá bifreiðaum-
boði í Jacksonville í Flórída. Eins
og sjá má hér era öll böm þeirra
Sólveigar og Magnúsar búsett er-
lendis. Það getur verið þungt mörg-
um foreldram þegar börn og bama-
börn era langt í burtu, en þau hjón-
in samglöddust þeim yfir velgengni
þeirra, en þau voru aufúsugestir á
heimilum þeirra og notuðu öll sín frí
í að dvelja með þeim, ýmist í Sví-
þjóð eða Bandaríkjunum.
Við systur kveðjum hér góðan
frænda, og bömin okkar afa sem
alltaf var gott að koma til. Magnús
var einstaklega barngóður, hafði
gaman af að vera innan um börnin
og bar mikla umhyggju fyrir velferð
þeirra. Hann gekk okkar börnum í
afa stað, það var honum mjög eðli-
legt og ljúft. Minning hans er skýr,
hún mun lifa með okkur öllum.
Elsku Adda mín, Teini, Óddi,
Helga og fjölskyldur, hugur okkar
dvelur hjá ykkur nú á þessum erfiða
tíma. Megið þið finna styrk til að
takast á við þessa miklu sorg.
Systurnar Sigurveig, Sigríð-
ur Rdsa, Anna Aldís og Ósk
Víðisdætur, makar og börn.
Á Þorláksmessu hvarf Magnús til
framhaldsstarfa handan sjónarsviðs
okkar. Magnús, eða frændi eins og
konan mín kallaði hann, reyndist
henni ávallt mjög góður og var dótt-
ur okkar sem afi. Að koma á Arnar-
hól til Sólveigar og Magnúsar hefur
alltaf verið eins og að koma heim í
foreldrahús, ekki aðeins fyrir
frænkuna, konu mína, heldur einnig
fyrir mig. Enda leit Magnús alltaf á
dætur Jóhönnu, systur Sólveigar
konu sinnar, sem stelpurnar sínar.
Börn þeirra leit hann einnig á sem
barnaböm sín og kom fram við þau
sem slík.
Elsku Sólveig, ég veit að missir
þinn er mikill og orð eru ekki mikiis
megnug. En það vissi Magnús líka
og því vildi hann láta verkin tala til
þess að betrumbæta framtíðina. Og
þegar veturinn er liðinn og aftur
vorar, þá birtast verk frænda undan
snjónum á Miðnesheiði. Plönturnar
sem hann flutti út á heiðina og hlúði
að þar í hrjóstrugu og ófrjósömu
landi heiðarinnar. Hvort þessi til-
raun frænda heppnaðist eða ekki,
skiptir engu máli. Hugurinn sem
fylgdi verkum hans segir allt. Hug-
urinn til barnanna sem erfa landið.
Svona var frændi í mínum augum.
Elsku Sólveig, ég geymi minning-
una um hann í hjarta mér.
ívar Sigurgíslason.
Okkur langar til að minnast
frænda, sem nú er látinn eftir erfið
veikindi. Við fjölskyldan vorum í
lokaundirbúningi jólanna á Þorláks-
messu þegar við fengum þær fregn-
ir að frændi væri farinn. I allri
ösinni var sem tíminn stæði í stað
og margar minningar komu upp í
huga okkar. Þó að tími ljóss og frið-
ar væri að nálgast fáum við því víst
ekki ráðið hvenær ættvinir kveðja.
Það var greinilegt að hann átti að
vera hjá öðrum ættvinum um jólin.
Þegar minnst er frænda kemur
væntumþykjan strax upp í hugann.
Öllum vildi hann gera vel og sýna
skilning, studdi og hvatti til dáða og
dugnaðar. Sjálfur var hann líka
harðduglegur maður sem sat
sjaldnast auðum höndum. Frændi
var mjög barngóður maður og lifði
hann fyrir bamabörnin sín sem öll
búa erlendis. Notuðu þau hjónin
hvert tækifæri til að heimsækja
börnin sín og rækta bamabörnin.
Um okkar syni er hægt að segja að
þeir hafi fengið að njóta umhyggju
frænda, sem kallaður var „afi í
sveitinni" af eldri syni okkar, eins
og þeir væra hans eigin bamabörn
því móttökumar vora alltaf hlýjar
og ástúðlegar hjá þeim hjónum.
Frændi var orðinn mjög veikur
en hann bar höfuðið hátt og barðist
við sín veikindi af miklum dugnaði.
Aldrei var hann að íþyngja öðrum
með sínum veikindum. Ef við innt-
um eftir líðan hans þá sagði hann
einungis: „góður dagur“ eða „slæm-
ur dagur“, annað skemmtilegra
vildi hann heldur ræða um. Við fjöl-
skyldan fengum notið með þeim
margra gleðistunda. Af mörgu er að
taka og þá eru ferðir og ferðalög
okkur efst í huga. Má þar nefna
ættarmótið á Hornarfirði, heimsókn
vestur í Stykkishólm og helgarferð í
Borgarfjörðinn. Ekki má heldur
gleyma ótöldum bílferðum í höfuð-
borginni sem oftast enduðu með
kaffisamsæti.
Nú nýlega fundum við okkur sam-
eiginlegt áhugamál sem er kartöflu-
rækt og hefur hún verið stunduð á
Arnarhóli með miklum blóma síð-
ustu þrjú sumur. Garðurinn fór ört
stækkandi frá ári til árs því frændi
hafði svo gaman af því að gleðja
aðra með því að gefa vinum og ætt-
ingjum af uppskerunni. Stundin á
milli stríða í kartöfluræktinni var
svo þegar innréttaður var bar í
gamla húsinu þar sem vættar vora
kverkar og fengið sér saxað græn-
meti. Þar voru einnig margar sögur
sagðar til gamans, sem hlegið var að
og aðrar um alvöra lífsins.
Við viljum kveðja þig, elsku
frændi, þín verður sárt saknað af
okkur og litlu prinsunum okkar.
Hvfl þú í friði.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
Margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem)
Elsku Adda okkar, Oddi, Una,
Helga, Mike, Teini, Gulla ásamt
barnabörnum. Við vottum ykkur
samúð okkar í þessari miklu sorg.
Guð veri með ykkur og styrki.
Ykkar,
Kristján, Ósk og synir.
Stund sorgarinnar er alltaf erfið-
ust, þegar minningar um gleði-
stundirnar hafa verið margar. Sorg-
in er einkennileg að því leyti að
söknuðurinn byggist á væntum-
þykju. Mér finnst notalegt að eld-
ast, það kemst jafnvægi á lífsslátt-
inn, en erfiðast er að hafa fylgt fóð-
ur og skyldfólki sínu til grafar sem
hefur átt stóran hlut í lífi mínu.
Elsku föðurbróðir minn, margar
góðar minningar sækja á hugann og
því sakna ég þín mikið. Ein sú
fyrsta; við foreldrar mínir á leið
með rútu til Sandgerðis að heim-
sækja þig, Sólveigu og börnin. Á
Arnarhóli var ávallt tekið á móti
manni með opinn faðminn og allar
móttökur einstaklega hlýjar og
alltaf sest að hátíðarborði hjá Sól-
veigu. Allt ykkar framferði beindist
í eina átt, að bjóða fólk velkomið og
hlúa að því í orði og verki.
Heimili ykkar Sólveigar hefur
alltaf verið opið mér og fjölskyldu
minni. Seint gleymist mér fjöra-
ferðin með þér, fyrir neðan Arnar-
hól. Atlantshafið stóð okkur opið,
lyktin, sjávarniðurinn og fjaran,
mörkin milli lands og sjávar. Allt
þetta minnti okkur á sameiginlegan
upprana þar sem við gengum eftir
fjöranni og ýmist spjölluðum eða
þögðum.
Onnur mynd skýst upp í hugann.
Haustverkin í hámarki, þú býður
mér og lítilli dóttur minni, Guðrúnu
Stellu, í kartöflugarðinn og gefur af
uppskera þinni. Þú vildir alltaf
veita.
Foreldrar þínir giftu sig 30. des-
ember 1916 og amma María deyr
29. desember 1959. í dag fylgjum
við þér svo til grafar. En þetta er
lífsins gangur, að heilsast og kveðj-
ast.
Þú eins og öll þín systkini talaðir
oft um æskuheimili þitt, Sjónarhól í
Norðfirði. Þar eignuðust afi og
amma þrettán börn og ellefu
komust á legg en tvær dætur
misstu þau, aðra á fyrsta ári, hina á
þriðja ári og dóu þær báðar árið
1921. Stórfjölskyldan frá Sjónarhóli
kemur oft saman og er þá margt
spjallað og mikið hlegið. Það er
sama hvort gleðin eða sorgin berja
að dyrum, alltaf finnur maður fyrir
samkennd og samsamar sig þessu
skyldfólki sínu. Granninn að sam-
kenndinni fengum við frá Sjónar-
hólshjónunum Maríu Steindórsdótt-
ur og Marteini Magnússyni sem
bjuggu í um 43 ár saman á Sjónar-
hóli og áttu börnin á árunum 1917-
1940.
Ég, nútímakonan, hugsa oft til
ömmu Maríu sem ól þrettán börn,
átti ekki sjálfvirk og sjálfsögð heim-
ilistæki, ekki stór húsakynni en
veitti börnum sínum og afkomend-
um þeirra eitthvað varanlegt sem
lýsir þeim fram á ævibrautina.
Það hefur ekki verið neitt smá-
átak að koma þessum stóra barna-
hópi upp hjálparlaust, sérflagi á
kreppuárunum. Viljinn til að bjarga
sér og nægjusemin á erfiðum tím-
um, með börn í ómegð, gaf Sjónar-
hólssystkinunum sterkan vilja,
kjark og styi'k í veganesti. Jafnhliða
hugarfarinu var heilsan góð og því
var útkoman þessi.
Á fáum misserum hefi ég kvatt
þrjú föðursystkini mín og í veikind-
um sínum hefur þeim öllum orðið
tíðrætt um æskuár sín, minnst
þeirra með hlýju í röddinni og talað
um þau en ekki dauðann, þó helsjúk
væru. Veganestið var nefnilega slíkt
að höndla það sem hægt er að
höndla en sýna æðruleysi því sem
ekki er hægt að breyta. Þennan
hátt hafðir þú á þegar til tals kom
að öll börnin ykkar Sólveigar
byggju erlendis með fjölskyldur
sínar. Þér var í mun að heilsa þeirra
væri góð og þeim vegnaði vel en síð-
an fóruð þið eins oft að heimsækja
þau og þið gátuð og nutuð ómældra
ánægjustunda með þeim á þeirra
heimilum. Fögnuðurinn var heldur
ekki minni er þau komu heim á Arn-
arhól. Á árinu fóruð þið Sólveig ut-
an, þú orðinn mjög veikur. Með
viljastyrk og umhyggju einstaks
lífsförunautar tókst þér að vera í
faðmi fjölskyldunnar, en þar áttuð
þið ykkar sælustu stundir, enda
eruð þið Sólveig einstakir foreldrar,
ykkar eigin börnum og dætrum Jó-
hönnu mágkonu þinnar, sem misstu
föður sinn ungar og móður fyrir sex
áram.
Seint gleymist sú mynd er þú
stóðst við altarið og hélst á yngsta
sólargeislanum þínum undir skírn í
Hvalneskirkju í haust, Jennýju
Maríu, og síðan var haldið í stór-
matarveislu á Arnarhóli. Alltaf
gafst þú af sjálfum þér þó heilsan
væri léleg. Börnin þín öll hafa sýnt
ykkur gagnkvæma ást og virðingu.
Elsku föðurbróðir minn, ég vil
enn og aftur þakka ykkur Sólveigu
fyrir allan þann styrk, stuðning og
væntumþykju sem þið hafið sýnt
okkur fjölskyldunni frá Hlíðargötu
18, Neskaupstað, á sorgar- og gleði-
stundum.
Nú segir enginn við mig með
þíðri röddu og einstöku hljómfalli:
„Sæl, elskan mín, hvað er að frétta
af litlu skvísunni minni og hvað má
bjóða þér?“ Ég á eftir að sakna þín
mikið. Margs er að minnast, margt
er hér að þakka. Við Jón Ásgeir,
Guðrún Stella, mamma Guðrún Sig-
ríður, systur mínar Gígja, María og
fjölskyldur þeirra þökkum þér sam-
fylgdina. Við sendum Sólveigu, Jó-
hönnu, Marteini, Óskari, Helgu og
fjölskyldum þeirra okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Hólmfríður G. Guðjónsdóttir.
í dag er til moldar borinn Magnús
Marteinsson, sem kvæntur var Sól-
veigu Óskarsdóttur, frænku minni.
Ég vil kveðja þann öðling með fáum
minningarbrotum.
Það fyrsta sem kemur í hugann
er hversu samrýnd þau Solla og
Maggi voru allt sitt líf og hversu
mikinn stuðning þau höfðu hvort af
öðra, enda að jafnaði nefnd í sömu
andrá.
Ég man fyrst eftir Magga þegar
þau Solla vora ung og í blóma lífs
síns í Blönduhlíð í Reykjavík. Hann
var ætíð vingjarnlegur við mig
strákpjakkann og mér var strax
hlýtt til hans.
I Blönduhlíðinni var sambýli
ömmu minnar, Sigríðar, sem ég var
mjög hændur að og dætra hennar
og maka þeirra, Sollu og Magga og
Jóhönnu og Víðis. Öll voru þau mér
góð og maður var velkominn til
þeirra. Þessir einstaklingar mynd-
uðu í huga mínum eina sterka heild.
Á heimilinu ríkti mikill samhugur
og gestrisni þeiira var við bragðið.
Þau vora öll afar ættrækin og mikill
gestagangur þar á bæ. Maggi naut
sín vel í þessum hópi með sína þýðu,
jöfnu lund og ánægju af að umgang-
ast fólk.
Síðar flutti þessi stórfjölskylda
suður til Sandgerðis í þann mikla
útgerðarbæ og bjó áfram í sambýli,
fyrst á Brekkustíg en síðar í glæsi-
legu húsi við Suðurgötu. Ég fór oft
þangað í heimsókn með foreldrum
mínum, en síðar einn með rútu. Mér
eru minnisstæðar rútuferðir á vet-
urna í fannfergi og skafrenningi og