Morgunblaðið - 30.12.1997, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
ALDARMINNING
PRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 1997 51
ARNI
ÁRNASON
+ Árni Árnason,
fyrrum bóndi í
Stóra-Klofa í Land-
sveit, fæddist í Láta-
læti í Landsveit 30.12.
1897. Hann lést á
heimili sínu í Stóra-
Klofa 11.9. 1979. For-
eldrar hans voru Árni
Árnason, bóndi í
Látalæti, f. 9.8. 1864,
d. 29.4. 1912, og Þór-
unn Magnúsdóttir, f.
6.8. 1864, d. 6.12.
1901. Systkini Áma
eru Magnea (dó
kornabarn), Málfríð-
ur, Ingiríður, Júlía, Þórunn,
Kristín, Benedikta, Magnús, Þór-
unn Ágústa og Margrét, öll látin
nema Magnús og Margrét. Árni
eldri missti Þórunni frá sex ung-
um börnum. Seinni kona hans var
Guðrún Magnúsdóttir, systir Þór-
unnar. Þau áttu fjögur börn.
Hinn 30. desember 1947
kvæntist Árni Hrefnu Kristjáns-
dóttur, f. 8.5. 1922, ættaðri frá
Vopnafirði. Börn þeirra eru:
Kristján, f. 26.3. 1945, og Ruth,
f. 24.6. 1948.
Fyrir réttum 100 árum, 30. desem-
ber 1897, fæddist kær frændi minn
Árni Ámason íyrrum bóndi í Stóra
Klofa í Landsveit. Nokkuð vai- öðru-
visi um að litast þá í landi okkar en
nú á tímum velmegunar og ofneyslu
á flestum sviðum. Þó margt hafi
breyst til batnaðar erum við enn að
berjast við landeyðinguna sem átti
eftir að verða ævistarf Arna. For-
eldrar Árna í Klofa hófu búskap í
Moldartungu (nú Meiritungu) í
Holtum en fluttust árið 1897 að
Látalæti í Landsveit. Árni missti
móður sína 1901 og fóður sinn 1912.
Guðrún, seinni kona Áma í Láta-
læti, stóð þá frammi fyrir þeirri
þungu raun að verða að leysa upp
heimilið og koma yngri börnunum
fyrir hjá skyldum eða vandalausum
en elstu bömin fóru í vinnu-
mennsku. Árni fór að Skarði til
sæmdarhjónanna Guðnýjar og
Guðna sem þar bjuggu ásamt börn-
um sínum. Þar var fjölmennt heimili
og glaðvært sem Ami minntist oft
með gleði. Ég man aðeins eftir
þessum öldnu og svipfallegu hjón-
um og kallaði þau ömmu og afa eins
og bömin í Skarði.
Þó að systkinin frá Látalæti hafi
ung tvístrast og alist upp við mis-
jafnar aðstæður vora systldnabönd-
in sterk. Þau héldu alla tíð hópinn
eins og kostur var og ekki síst mun
það hafa verið elstu systurinni Mál-
fríði að þakka sem hélt hópnum
saman. Hjá henni og manni hennar
Ingvari á Bjalla í Landsveit áttu
flest systkinin athvarf um lengri og
skemmri tíma á barns- og unglings-
áram sínum.
Ámi hóf búskap í Stóra Klofa í
Landsveit árið 1936. Hann var þá
einhleypur og gerðist móðir mín,
Þórunn Ágústa, ráðskona hjá hon-
um. Þannig atvikaðist það að ég óx
úr grasi undir hans verndarvæng
frá því að ég var tveggja ára og til
tólf ára aldurs og var þar meira og
minna að sumarlagi á unglingsáram
mínum. Eftir því sem árin líða verð-
ur þetta tímabil áleitnara í minning-
unni. Ég held að búskapur Áma
frænda míns hafi verið farsæll.
Jörðin var ekki ýkjastór og illa farin
af sandágangi þegar hann hóf bú-
skap en Árni breytti vörn í sókn,
byggði og ræktaði frá grunni og tók
tæknina í sína þágu eftir því sem
tímar liðu.
Árni í Klofa var ekki mikill vexti
en grannur, sterkur og kvikur í
hreyfingum. Hann var glaðlyndur,
hlýr, söngvinn og skemmtilegur í
góðra vina hópi. Hann var líka
hygginn, hollráður og greiðvikinn
og var gott áð leita til hans. Frændi
minn þótti laginn við að kenna
krökkum að lesa og naut ég þess
þótt ekki gengi það hljóðalaust fyrir
sig. Hann lagði meira upp úr
áheyrilegum lestri en síbylju. Við
hlustuðum saman á útvarpssöguna,
Bör Börsson í flutningi
Helga Hjörvar og tók-
um undir með Páli ís-
ólfssyni og Þjóðkóm-
um. Útvarpið var
helsta afþreyingin á
síðkvöldum.
Árni gerðist snemma
starfsmaður Land-
græðslu ríkisins, sem á
þeim tíma hét Sand-
græðslan, vegna þeirr-
ar ógnar sem sandur-
inn var. Hann færði
blómlegar byggðir í kaf
og ógnaði lífsviðurværi
fjölda fólks sem ekkert
gátu annað að gert en hopa undan
ágangi hans. í bemskuminningum
mínum man ég glöggt þau umsvif
sem fylgdu störfum frænda mins á
vorin þegar sandkallarnir mættu til
leiks. Á hlaðinu stóð stór flutninga-
bíll hlaðinn varningi, gaddavír og
girðingastaurum, sem notaðir voru
við landgræðslustörfin ásamt fá-
brotnum verkfæram. Þar vora líka
jámkarlar og naglbítar og margir
pakkar af vírlykkjum sem notaðar
vora til að festa vírinn á staurana.
Þessu var svo hlaðið á hestvagna og
haldið út á sandinn til að girða fyrir
ágang hans. Girðingamar sem
þannig vora settar með handaflinu
einu saman skiptu mörgum tugum
kílómetra í Landssveit einni.
Við þessi störf vora nokkrir
starfsmenn höfuðstöðva Sand-
græðslunnar í Gunnarsholti ásamt
nágrönnum Árna. Mönnum þessum
þurfti heimilið að veita húsaskjól og
beina á meðan á vertíðinni stóð,
venjulega nokkrar vikur. Ég fékk
það hlutverk að færa verkamönnun-
um mat og kaffi ef þeir voru staddir
það langt frá bænum að of langan
tíma tók að fara heim til að matast.
Móðir mín útbjó nesti og setti í
töskur sem ég reiddi á einhverjum
klámum, venjulega gömlum og ver-
aldarvönum, því að stundum hringl-
aði í töskunum. Það var mjög
skemmtilegt að fylgjast með störf-
um og viðhorfum þessara manna.
Þeir gáfu sér tíma til að spyrja
frétta og ræða við sendilinn um sitt
hvað sem tilheyrði, svo sem hvað
væri í töskunum góðu og hvemig ég
fyndi þá alltaf á söndunum.
Á haustin var önnur vertíð þegar
tekið var til við að safna þroskuðu
melgresinu sem sáð var og vaxið
hafði innan girðinganna. Þá dreif að
fólk til að skera korn, þ.e. að skera
axið af melgresinu og safna í tínur
sem bornar vora á öxlinni. Þegar
tínan var full var losað úr 'henni í
poka og svo koll af kolli. Fyrir
hvem fullan poka var greidd ákveð-
in upphæð. Venjulega voru það kon-
ur sem verkið unnu, sumar hverjar
mjög handfljótar og því mynduðust
haugar af fullum strigapokum af
skomu komi. Frændi minn skoðaði
stæðurnar, tók upp hvem poka og
vó á höndum sér til að fullvissa sig
um að rétt væri vegið. Hver kona
fékk miða upp á fjölda poka sem
hún hafði fyllt. Ég fékk aðeins að
taka þátt í þessum störfum en ár-
angurinn var, held ég, lítill, lítið
annað en nokkuð stórt ör á
litlafingri vinstri handar sem minnir
á þessa líflegu haustdaga. Fram á
Flötum, sem kallað var, snertispöl
frá bænum var stór hlaða þar sem
korninu var safnað saman. í hlöð-
unni var þreskivél, færibandið
skrönglaðist áfram með skrölti og
hávaða og skildi kjarnann frá hism-
inu. Komið var síðan geymt vetrar-
langt í hlöðunni og beið þar næsta
vors til sáningar í einhverja sand-
auðnina. Þetta var dálítið framandi
heimur og öðruvísi en hin hefð-
bundnu bústörf.
Á þennan hátt börðust „vormenn
íslands“ við eyðingaröflin eins og
Sveinn Runólfsson landgræðslu-
stjóri nefnir þessa fumkvöðla land-
græðslunnar á íslandi í afmælisriti
Landgræðslunnar. Þessir vormenn
íslands höfðu kjark og trú á að
landinu mætti bjai’ga frá upp-
blæstri og auðn með þrotlausu
starfi sínu og árvekni við framstæð
skilyrði. Þökk sé þeim öllum og
mættu verk þeirra vekja okkur nú-
tímafólk til umhugsunar á tímum
mengunar af manna völdum. Þegar
Ámi í Klofa og samstarfsmenn hans
voru að berjast gegn landeyðingu
var eyðing ósonlagsins óþekkt enda
löngu fyrir daga ráðstefnunnar í
Ríó og staðaldagskrár 21.
Blessaðverigrasið
sem grær kringum húsin
bóndans og les mér
Ijóð hans,
þrá og sigur
hins þögla manns.
Blessað veri grasið
sem bh'ðkar reiði sandsins
grasið
sem græðir jarðar mein.
Blessað veri grasið,
blessað vor landsins.
(Snorri Hjartarson)
Með þessum hendingum úr ljóði
Snorra Hjartarsonar vil ég minnast
100 ára afmælis kærs frænda míns
og þakka fyrir það veganesti sem ég
hlaut í æsku.
Kolbrún Haraldsdóttir.
+
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, er
auðsýndu samúð við fráfall
NÖNNU HALLDÓRSDÓTTUR.
Sérstaklega viljum við þó færa starfsfólki
Vífilsstaðaspítala þakkir fyrir frábæra hjúkrun.
Runólfur Sæmundsson,
Logi Runólfsson, Anna Kristjánsdóttir,
Daði Runólfsson, Ragnheiður Rfkharðsdóttir,
Halldór Bjöm Runólfsson, Margrét Árnadóttir Auðuns.
+
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir og amma,
SVEINRÚN ÁRNADÓTTIR,
Laufásvegi 63,
Reykjavfk,
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni í Reykjavík
miðvikudaginn 31. desember kl. 10.30.
Sigrún Stefánsdóttir, Hjörtur Sígvaldason
og barnabörn.
+
Útför föður okkar, tengdaföður og afa,
JÓNS KRISTINSSONAR,
Krummahólum 10,
Reykjavík,
fer fram frá Fella- og Hólakirkju föstudaginn
2. janúar kl. 15.00.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent á
Hjálpartækjarsjóð Sigriðar Óskar nr.
545 15 28934 f Islandsbanka í Hafnarfirði.
Gunnar Már Gfslason,
Sigurlaug Bjarnadóttir,
Hansfna Kolbrún Jónsdóttir,
Kristinn Jónsson,
Guðrún Halla Jónsdóttir,
Sigríður Ósk Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Ástkær faðir minn, tengdafaðir, afi og langafi,
GUÐJÓN SIGFÚSSON,
sfðast til heimilis
á Sólvöllum, Eyrarbakka,
sem andaðist að morgni jóladags, verður
jarðsunginn frá Eyrarbakkakirkju laugardaginn
3. janúar kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á dval-
arheimilið Sólvelli, Eyrarbakka, eða Sjúkrahúsið á Selfossi.
Guðbjörg Guðjónsdóttir, Styrmir Gunnarsson,
Unnur Frfða Halldórsdóttir, Marinó M. Marinósson
og barnabarnabörn.

+
SVEINN KRISTJÁNSSON,
Efra-Langholti,
Hrunamannahreppi,
verður jarðsunginn frá Hrunakirkju
daginn 3. janúar kl. 11.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
laugar-
Sveinn Flosi Jóhannsson
og Jóna Sofffa Þórðardóttir,
Efra-Langholti.
+
Þökkum auðsýnda samúð og hlýhug við and-
lát og útför
ÁSLAUGAR MATTHÍASDÓTTUR
frá Patreksfirði,
Barðavogi 32.
Sórstakar þakkir fær hjúkrunar- og starfsfólk
Hrafnistu, deild A4.
Fyrir hönd sona, tengdadætra og bamabarna,
Sveinþór Pétursson.
+
Hjartans þakkir til allra þeirra, sem sýnt hafa okkur samúð, vináttu og
hlýhug vegna fráfalls
LÁRUSAR ÁGÚSTS LÁRUSSONAR.
Óskum ykkur gæfu og gengis á nýju ári.
Valgerður Ragnarsdóttir og synir,
Lárus Þorvaldsson og Sveinbjörg Eirfksdóttir,
tngunn Lárusdóttir og fjölskylda,
Sigrfður Ósk Lárusdóttir og fjölskylda.

+
Alúðar þakkir sendum við öllum þeim, sem heiðruðu minningu
VALBORGAR ELÍSABETAR HERMANNSDÓTTUR
lyfjafræðings,
og sýndu okkur samúð og vinarhug við andlát hennar og útför.
Vandamenn.
Lokað
Heilsugæslan (Garðabæ verður lokuð I dag, þriðjudaginn
30. desember, frá kl. 13—15 vegna jarðarfarar
ARNAR EIÐSSONAR, formanns stjórnar heilsugæslunnar.
Heilsugæslan í Garðabæ.
n*