Morgunblaðið - 08.03.1998, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ
10 SUNNUDAGUR 8. MARZ 1998
Ný skólastefna miðar að samfelldri námskrá allt skólastigið, svo ekki
myndist bil milli grunnskóla og framhaldsskóla
AÐDRAGANDI nýrrar skóla-
stefnu, helsta verkefnis mennta-
málaráðheiTa á þessu kjörtíma-
bili, er allnokkur. Eftir að
grunnskólinn fluttist til sveitar-
félaganna og ný lög um grunnskóla og fram-
haldsskóla tóku gildi var einsýnt að gera
þyrfti nýja námskrá og jafnframt að það yrði
mjög viðamikið verk. Menntamálaráðuneytið
réð Jónmund Guðmarsson til að stjórna
verkefninu og starfa að þvi með ráðuneytis-
mönnunum Stefáni Baldurssyni, Herði
Lárussyni og Hrólfí Kjartanssyni. Fulltrúar
kennara og skólastjóra hafa jafnframt tekið
þátt í mótun meginstefnu í einstaka grein-
um. „Við vissum að það væri mikið óráð að
líta ekki upp frá skrifborði í ráðuneytinu við
þessa vinnu, svo við kölluðum til fólk alls
staðar að og settum einnig á fót samráðshóp
stjómmálaflokkanna, sem var einhuga í af-
stöðu sinni. Upp úr öllu þessu hefur nýja
skólastefnan orðið til,“ segir Bjöm Bjarna-
son.
Helstu efnisatriði nýrrar skólastefnu em
að lögð verður áhersla á sjálfstæði nemenda,
sterkari einstaklinga, grunnnám verður
treyst, tungumálanám aukið, sérþarfir nem-
enda metnar með öflugri gi-einingu, afburða-
nemendur geta farið hraðar yfír námsefni en
aðrir og þeir sem eiga undir högg að sækja
fá stuðning og loks verður lögð áhersla á
notkun upplýsingatækni.
,jVukið sjálfstæði nemenda þýðir að lögð
verður áhersla á sjálfstæð vinnubrögð
þeirra. Jafnframt verður val nemenda í efstu
bekkjum grunnskólans aukið til muna í um
30% af námstímanum í 9. og 10. bekk. Það er
grundvöllur þess að þeir geti nýtt sér val-
frelsið sem þeir njóta í framhaldsskólum,"
segir Björn. „Við viljum styrkja einstakling-
ana og til að ná því markmiði verður lífs-
leikni skyldunámsgrein bæði í grunnskóla og
framhaldsskóla. Tilgangurinn er sá að fræða
nemendur um nútímasamfélag, kenna þeim
að nýta sér þau tækifæri sem bjóðast, en
jafnframt vara þá við hættum, svo sem
ávana- og fíkniefnum. Liður í að styrkja ein-
staklinga er jafnframt að íþróttir fá nýtt inn-
tak og sett verða námsmarkmið fyrir dans,
leikræna tjáningu og nýsköpun.“
Islenskan áfram hornsteinninn
Islenskukennsla verður áfram hornsteinn
grunnskólanáms, að sögn menntamálaráð-
herra. Ekki stendur til að fjölga kennslu-
stundum í íslensku, en kennslan verður gerð
heildstæðari auk þess sem þjálfun í íslensku
máli verður felld inn í allar námsgreinar.
Kennslustundum í stærðfræði og náttúru-
fræði verður fjölgað verulega. Nú eru viku-
legar kennslustundir 1.-10. bekkjar í stærð-
fræði samtals 44, en stefnt að því að þær
verði 50 skólaárið 2001-2002. Kennslustundir
í náttúrufræði eru nú 18, en verða 25.
Samkvæmt nýrri skólastefnu verður
áhersla á tungumál aukin verulega, ensku-
kennsla hefst tveimur árum fyrr en nú er og
dönskukennslu verður skipað þéttar í efri
bekkjum grunnskólans. Þá býðst nemendum
fvegg)3 ára nám í þriðja tungumálinu í 9. og
10. bekk, eftir ákvörðun hvers skóla. Nám í
þremur tungumálum verður skylda á öllum
bóknámsbrautum framhaldsskóla og lögð
áhersla á að framhaldsskólanemum bjóðist
nám í tungum fjarlægari þjóða, svo sem
rússnesku og málum Asíuþjóða.
Bjöm segir að ýmislegt bendi til þess að
hægt sé að nýta tíma nemenda betur en gert
hafi verið. „I þessari atrennu viljum við færa
tungumálin niður í 5. bekk, til 10 ára barna.
Það má þá færa kennsluna enn neðar síðar,
ef ástæða telst til.“
Áhersla á aukið sjálfstæði nemenda og val
í námi krefst aukinnar námsráðgjafar, að
sögn menntamálaráðherra. „Lögð verður
áhersla á að greina stöðu nemenda, til dæm-
is með þeirri nýjung að bjóða foreldrum sex
ára barna að láta þau taka lesblindupróf.
Þannig er hægt að meta líkur á námserfíð-
leikum þegar við upphaf skólagöngu og
bregðast við áður en í óefni er kornið."
Heildarstefna frá sex ára aldri að stúd-
entsprófí er helsta inntak skólastefnunnar,
enda á námskrá að vera samfelld allt skóla-
stigið, svo ekki myndist það bil milli gmnn-
og framhaldsskóla sem nú er. „Núgildandi
námskrá var samin þegar skólaskylda hófst
við 7 ára aldur,“ segir ráðherra. „Sex ára
bekk var í raun skeytt framan við skóla-
gönguna án þess að nokkru væri bætt við
kennslugreinar. Markmiðið nú er að nýta
betur tímann í gmnnskólunum. Kennslu-
stundunum verður fjölgað jafnt og þétt, yfir-
ferð verður hraðari og framúrskarandi nem-
endur fá tækifæri til að ljúka gmnnskólan-
stúdentsprófi
um 15 ára. Með þessu emm við ekki að snú-
ast gegn blöndun í bekki, en við bönnum
heldur ekki að skipt sé í bekki eftir árangri
eða kynjum ef skólum sýnist svo.“
Eftir sem áður munu nemendur fram-
haldsskóla eiga þess kost að hraða námi sínu
og jafnvel Ijúka bóknámi á þremur ámm.
Nemandi gæti því lokið stúdentsprófí 18 ára.
Nýja skólastefnan er tímanna tákn, því
áhersla er lögð á notkun upplýsingatækni.
Upplýsingalæsi, hæfnin til að safna, greina
og setja fram upplýsingar, verður skyldu-
námsgrein frá upphafi til loka gmnnskólans.
Börn frá 10 ára aldri fá þjálfun á lyklaborð
og í ritvinnslu, allt til loka gmnnskólans.
Miðað er við að öllum gmnnskólabömum sé
nauðsynlegt að hafa aðgang að margmiðlun-
artölvum og netinu. „Markmiðið verður að
nemendur komi inn í framhaldsskólana full-
færir í allri gmnnvinnslu á tölvur," segir
ráðherra.
Það er ekki aðeins í gmnnskólum sem
lögð verður áhersla á upplýsingatækni, því
sett verður á laggimar ný upplýsinga- og
tæknibraut í framhaldsskólum, sem meðal
annars er ætlað að bæta úr þörf íslensks
Menntamálaráðherra kynnti í
vikunni nýja skólastefnu, und-
ir kjörorðinu „Enn betri skóli,
þeirra réttur - okkar skylda“.
Markmið nýrrar skólastefnu
er að tryggja íslenskum nem-
endum nám sem verður sam-
bærilegt við það sem best ger-
ist í heiminum. Björn Bjarna-
son sagði Ragnhildi Sverris-
dóttur að því færi fjarri að
nýja stefnan hunsaði það sem
gert hefði verið, en henni
fylgdu markverð umskipti í
skólamálum.
tölvuiðnaðar fyrir menntað fólk og búa nem-
endur undir frekara nám á þessu sviði.
Samráð og samstarf lykill
að farsælli skólastefnu
Samráð og samstarf eru lykillinn að far-
sælli skólastefnu, að sögn ráðherrans. „Við
ætlum að kynna nýja skólastefnu fyrir al-
menningi á næstunni, dreifa upplýsinga-
bæklingi á öll heimili og halda fundi um land
allt. Nú erum við að koma á fót samstarfs-
hópi kennara, foreldra og sveitarfélaga og
öðrum, sem starfar samhliða þessari kvnn-
ingu.“
Ráðherra segir að reynsla annarra þjóða
sé sú, að mjög mikilvægt sé að kynna skóla-
kerfí rækilega fyrir almenningi, ef sátt eigi
að nást um það. „Þetta ætlum við að gera
núna, áður en ráðist er í lokavinnuna. Við
verðum að átta okkur rækilega á hver aðal-
atriðin eru. Þess vegna verðum við að leita
frá sérfræðingunum núna og spyrja almenn-
ing álits. Kjörorðið segir raunar allt. Það er
réttur bamanna að fá enn betri skóla og það
er skylda okkar sem eldri erum að skapa
þeim þær forsendur."
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
HELSTA verkefni Björns Bjarnasonar menntamálaráðherra á þessu kjörtímabili er ný skólastefna.
Frá sex ára að