Morgunblaðið - 10.10.1998, Side 42

42 LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
JltagtinMattfe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
TENGILIÐUR
FORTÍÐAR, SAMTÍÐAR
OG FRAMTÍÐAR
GUÐMUNDUR G. HAGALÍN, rithöfundur, hefði
orðið hundrað ára í dag, 10. október. Hagalín var
geysilega afkastamikill höfundur og átti þátt í mótun
hinnar íslensku skáldsögu fyrr á öldinni með sígildum
meistaraverkum sínum, Kristrúnu í Hamravík og
Sturlu í Vogum, sem bæði komu út á fjórða áratugnum.
Hagalín átti þó ekki síður þátt í mótun ævisagnaritunar
hér á landi en það bókmenntaform þróaði hann til
mestrar fullkomnunar í Sögu Eldeyjar-Hjalta og Kon-
unni í dalnum og dætrunum sjö um Moniku Helgadótt-
ur á Merkigili. Hafa ævisögur samtímafólks vart risið
hærra síðan. Enn fremur orti Hagalín ljóð, ritaði smá-
sögur, endurminningar og greinasöfn þar sem hann
kom fram sem skeleggur boðberi lýðræðis og mann-
réttinda. Hann var mikilvirkur bókmenntagagnrýnandi
við Morgunblaðið um árabil og tók þar frjóan þátt í ís-
lenskri menningarumræðu. Hagalín þýddi og ófáar
skáldsögur, meðal annars Manninn og máttarvöldin eft-
ir norska rithöfundinn Olav Duun.
Eitt af megineinkennum Hagalíns var sérkennilegt
orðafar sem sótti eigind sína að nokkru til íslenskrar al-
þýðu, ekki síst vestfirskrar. Sömuleiðis má segja að
hann hafi sótt frumkjarnann í mergjaðar persónur sín-
ar, eins og Kristrúnu sjálfa, til æskuslóða sinna á Vest-
fjörðum. Bókmenntalegir áhrifavaldar á Hagalín hafa
og verið þeir sem fjölluðu um íslenska alþýðu eða skrif-
uðu til hennar. Við höfum orð hans sjálfs fyrir því að
stíl sinn sæki hann að nokkru leyti í öndvegisrit ís:
lenskrar kristni, Passíusálmana og Vídalínspostillu. í
óbirtum háskólafyrirlestrum hans um íslenskar bók-
menntir frá vetrinum 1971 til 1972, sem fjallað er um í
Lesbókinni í dag, kemur hins vegar glögglega í ljós
hvaða íslenska skáldsagnahöfund hann mat mest en það
er Jón Thoroddsen. Ljóst má vera af umfjöllun Haga-
líns um Jón að hann hefur orðið fyrir miklum áhrifum
af honum enda lifað með sögum hans allt frá æsku.
í fyrirlestrunum koma bókmenntaviðhorf Hagalíns
glöggt fram. Hann er augljóslega ekki samþykkur
þeirri formbreytingu sem hafði átt sér stað í íslenskri
ljóða- og sagnagerð og var raunar í deiglunni enn.
Astæðan er sú að hún rýfur þá löngu hefð sem bók-
menntir okkar eiga, rýfur samhengið í íslenskum bók-
menntum. í fyrirlestrunum verður Hagalín einnig tíð-
rætt um menningarlegt hlutverk rithöfunda: „þeir
menn hér eftir sem hingað til verða að vera ábyrgir um
þróun íslenzkrar tungu og bókmenningar, hinn lifandi
tengiliður fortíðar, samtíðar og framtíðar.“ Þennan
boðskap mætti raunar lesa úr öllum ritverkum Haga-
líns og það er meðal annars í honum sem sjá má list-
rænt gildi þeirra.
MÁLEFNI GEÐSJÚKRA -
STEFNUMÓTUN
ALPJÓÐAGEÐHEILBRIGÐISDAGURINN er I
dag. Kjörorð hans eru: Mannréttindi og geðheil-
brigði. Málefni geðsjúkra eru og ofarlega á baugi. Heil-
brigðisráðherra hefur afhent félagssamtökunum Geð-
hjálp húsið Túngötu 7 í Reykjavík, sem hýsa á starf-
semi þeirra. Kiwanishreyfíngin selur um helgina K-lyk:
il til stuðnings samtökunum við breytingar á húsinu. í
dag verður opnað athvarf fyrir geðfatlaða í Kópavogi. í
dag verður og málþing um réttindi og geðheilbrigði í
Odda. Þar verður heilbrigðisráðherra afhent skýrsla
starfshóps, sem skipaður var 1997, um stefnumótun í
málefnum geðsjúkra.
Geðsjúkdómar eru algengir hér sem annars staðar.
Þeir valda samfélaginu miklu vinnutapi og miklum
kostnaði. En mergurinn málsins er sá að geðsjúkir eiga
að njóta sambærilegrar þjónustu og aðrir sjúklingar.
Tómas Zoega yfirlæknir segir hér í blaðinu í dag, að
forsenda þess að svo megi verða sé vönduð stefnumót-
un. Að henni hefur verið unnið. Því ber að fagna. Síðan
er að fylgja stefnumótuninni fast eftir.
Mikil óánægja með Kvótaþing meðal útgerðarmanna og fískverkenda
„Þeir minnstu og
veikustu heltast
fyrst úr lestinni“
Kvótaþing íslands hefur verið harðlega
gagnrýnt innan útgerðar og fískvinnslu frá
því þingið tók til starfa 1. september sl.
Telja margir að fyrirkomulag eins og Kvóta-
þing starfar eftir í dag sé til óhagræðis fyrir
flesta aðila. Helgi Mar Árnason heyrði ofan í
menn um málið og kannaði hvaða leiðir þeir
hafa farið til að mæta breyttu rekstrarum-
hverfí í útgerðinni.
MIKIL ólga er nú meðal
útgerðarmanna og fisk-
verkenda vegna Kvóta-
þings. Fullyrða margir
þeirra að takmarkanir á framsali
aflamarks og stífni og seinagangur
sem fylgi viðskiptum á þinginu muni
leiða til þess að stóra útgerðarfélög-
in styrkist enn frekar en minni út-
gerðir og fiskverkanir leggi upp
laupana.
Samkvæmt lögum um Kvótaþing
íslands skulu öll viðskipti með afla-
mark, óháð stærð og tegund báts,
fara fram á þinginu. Undantekning
frá þessu er m.a. ef aflamark er flutt
á milli skipa í eigu sömu aðila. Meg-
inreglan er sú að skipin þurfi að vera
eign sama aðila en frá þessu hefur
verið gerð undantekning varðandi
kaupleigu- og leigusamninga sem
gerðir vora fyrir 1. september sl.
Óvenjumargir Ieigusamningar
Samkvæmt upplýsingum Fiski-
stofu er þegar búið að afgreiða 38
slíka leigusamninga og verið er að
skoða 5 samninga til viðbótar.
Samningarnir eru flestir til fjögun-a
eða fimm ára en einnig era margir
ótímabundnir en uppsegjanlegir
með einum eða öðram hætti. í flest-
um tilfellum mun vera um að ræða
samninga milli útgerða sem átt hafa
í viðskiptum áður og er tilgangurinn
þá oftast að tryggja fiskverkunum
leigutakanna hráefni til vinnslu án
þess að viðskiptin eigi sér stað á
Kvótaþingi. Einnig mun vera um að
ræða kvótasterka aðila sem eiga
skip fyrir en leigja sér fleiri til að
geta veitt þann kvóta sem þeir eiga
fyrir.
Tilgangurinn að halda
í hagræðið
Borgey hf. á Hornafirði hefur tek-
ið á leigu sex báta sem hafa á undan-
förnum áram verið í föstum við-
skiptum við fyrirtækið.
Halldór Arnason, fram-
kvæmdastjóri Borgeyjar,
segir það gert til að nýta
það hagræði sem felst í
að geta fært kvóta á milli
skipa innan sömu útgerð-
ar. „Þessir bátar eiga misjafnlega
mikinn kvóta í ýmsum tegundum.
Veiðimynstur er mjög breytilegt frá
ári tO árs. Við fóram þessa leið til að
geta fært kvóta á milli bátanna eftir
þöifum til að þeir geti haldið áfram
veiðum þótt þeir klári kvóta sinn í
einstökum tegundum. Við viljum
halda því hagræði sem við höfðum í
viðskiptum við þessa báta áður,“
segir Halldór.
Hefðbundnir vertíðarbátar sem
hafa verið leigðir með þessum hætti
hafa margir hverjir takmarkaðar
aflaheimildir í tegundum sem teljast
til aukaafla, s.s. ufsa. Margir af við-
mælendum Morgunblaðsins sjá
fram á að fá ekki kvóta fyrir þessum
aukaafla. Áður gátu þessir aðilar
orðið sér úti um aflamark eftir öðr-
um leiðum, jafnvel fengið aflamark í
ýmsum tegundum lánað hjá vinum
og kunningjum tO að halda útgerð-
inni gangandi. Nú er aðeins hægt að
eiga viðskipti með aflamark í gegn-
um Kvótaþing en þar hafa viðskipti
með t.d. ufsa verið fremur lítil tO
þessa.
Flutningur á varanlegum heim-
ildum byggður á trausti
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins era einnig dæmi um að út-
gerðir geri samninga um færslu á
varanlegum aflaheimildum sín á
mOli tO að komast hjá viðskiptum í
gegnum Kvótaþing. Slíkir samning-
ar eru einkum gerðir á milli útgerða
sem eiga langt viðskiptasamstarf að
baki og er tilgangurinn að halda
áfram samstarfinu. Viðmælendur
Morgunblaðsins segja þessa leið
ekki færa nema fullkomið traust ríki
á milli viðkomandi aðila. Ennfremur
þarf að koma fram samþykki veð-
hafa þegar um færslur á varanleg-
um kvóta er að ræða, til að sá sem
flytur aflaheimildirnar og raunveru-
lega á þær geti kallað þær til baka.
Lánardrottnar hafa þannig mikið
um þessar færslur að segja og þetta
fyrirkomulag því nokkuð þungt í
vöfum.
Ekki marktækt viðskiptaverð
Önnur undantekning fi-á við-
skiptaskyldu á Kvótaþingi er ef um
er að ræða jöfn skipti á aflamarki,
en þá ber að miða við meðalvið-
skiptaverð viðkomandi tegunda á
þingi síðastliðinnar viku. Til þessa
hafa mjög lítil eða engin viðskipti
orðið á Kvótaþingi í ýms-
um tegundum og það við-
skiptaverð sem myndast
hefur því varla marktækt.
Má þannig nefna að frá
því Kvótaþing tók til
starfa 1. september sl.
hafa verið seld á þinginu 90 kíló af
skrápflúru, 5 kíló af langflúru og að-
eins 1 kfló af grálúðu. Auk þess hafa
enn ekki orðið nein viðskipti í fjöl-
mörgum tegundum. Þá er það
einnig gagnrýnt að verð á aflamarki
í þorski er um 15 krónum hærra en
á sama tíma í fyrra.
Ráðherra getur undanþegið
tegundir
Flestir af viðmælendum Morgun-
blaðsins voru sammála um að
Kvótaþing væri of þungt í vöfum.
Ekki væri hægt að gera breytingar
á þinginu nema með lagabreytingum
og nauðsynlegar aðlaganir yrðu
þannig erfiðar. Sumir bentu á að
sjávarútvegsráðherra gæti með
reglugerð undanþegið tegund frá
viðskiptaskyldu Kvótaþings. Full
þörf væri á að undanskilja margar
tegundir þar sem ekki myndaðist á
þeim raunhæft viðskiptaverð, sem
aftur gerði jöfn skipti ómöguleg.
Sumir vildu ganga það langt að und-
anskilja allar tegundir og leggja
þingið þannig niður. Einnig töldu
margir að breyta þyrfti starfsregl-
um Kvótaþings á þann veg að þær
yrðu líkari því sem gerðist á Verð-
bréfaþingi Islands.
Eins kom fram það álit margra að
Kvótaþing væri í raun óþarft til að
vemda hagsmuni sjómanna eins og
yfirlýstur tilgangur þess væri. Telja
þeir að Verðlagsstofa skiptaverðs,
Urskurðarnefnd sjómanna og út-
gerðarmanna og sjómannasamtökin
geti auðveldlega tryggt rétt uppgjör
til sjómanna þótt viðskipti með afla-
mark fari fram eins og fyiir daga
Kvótaþings.
Rýrir atvinnumöguleika
í laudi
Saltfiskverkun Sæunnar Axels hf.
á Ólafsfirði, sem starfrækt er í
Reykjavík, aflaði sér hráefnis fyrir
daga Kvótaþings með því að leigja
tfl sín aflamark og fá aðrar útgerðir
til að veiða það fyrir sig. Samkvæmt
lögum um Kvótaþing eiga öll við-
skipti með aflamark nú að fara fram
á þinginu, nema ef það er flutt á
milli skipa í eigu sömu aðfla. Frím-
ann Ásgeirsson, innkaupastjóri og
stjórnarformaður Sæunnar Axels
hf., segir þessa tilhögun koma mjög
illa við fiskverkanir sem ekki era
með útgerðir á sínum snæram og
þar af leiðandi engar aflaheimildir.
Þær hafi til þessa stólað á leigu-
markaðinn en með tilkomu Kvóta-
þings líti út fyrir að kvótinn færist í
auknum mæli yfir á sjóvinnsluna.
Atvinnumöguleikar fólks í landi
verði þar með ennþá rýrari.
„Óvissan sem fylgir viðskiptum á
Kvótaþingi gerh- okkur mjög erfitt
fyrir. Það er mjög erfitt að reka fyr-
irtæki ef ekki er mögulegt að sjá
nema viku fram í tímann. Miðað við
óbreyttar aðstæður þurfum við að
loka fiskvinnslu okkar í Reykjavík,
því við treystum okkur ekki til að
reka hana eftir þessu fyrirkomulagi.
Það er í raun verið að neyða menn
til að kaupa varanlega kvóta til að fá
kjölfestu í fyrirtækið. Það hins veg-
ar þýðir lántökur fyrir hundrað
milljóna króna og það era ekki allir
tObúnir tO þess.“
Hærra verð en áður
Frímann bendir á að verð á afla-
marki hafi síður en svo lækkað með
tilkomu Kvótaþings, þvert á móti
sé verð á þorski 15 krónum hærra
en á sama tíma í fyrra. Hann sér
fram á enn hærra leiguverð. „Sæ-
unn Axels á engan kvóta og hefur
því þurft að leigja hann á háu
markaðsverði, en Kvótaþing hefur
ekki þýtt neina lækkun nema síður
sé. Það er hætt við að þeir sem
ætla á annað borð að láta frá sér
kvóta bíði þangað til á miðri vertíð
þegar neyðin er hvað stærst. Menn
neyðast þá til að borga það verð
„Tonn á móti
tonni“ við-
skipti úr sög-
unni
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1998 43.
Morgunblaðið/Sigurgeir
ÚTGERÐARMENN víða um land sjá nú fram á að þurfa að binda báta sína vegna þess að þeir fá ekki aflamark í
aukategundum á Kvótaþingi, en lítil viðskipti liafa verið í ýmsum tegundum til þessa.
sem upp er sett, því það er ekki
hægt að bjarga sér með aflamark á
annan hátt.“
Þeir stóru verða enn stærri
Frímann segist þeirrar skoðunar
að Kvótaþing leiði aðeins til meiri
stífni og óþæginda fyrir alla aðila.
Ein afleiðing Kvótaþings sé sú að
hinir stóra verða stærri en nokkra
sinni fyrr. „Stóra útgerðirnar geta
beðið rólegai- eftir því að hinar
minni gefist upp, því menn hljóta að
gefast upp að lokum. Þeir sem eiga
200-300 tonna kvóta en þurfa að
veiða 700-800 tonn ráða ekki við
reksturinn nema með utanaðkom-
andi aðstoð. Þessar útgerðir verða
næstu fórnarlömb í sameiningarferli
stóra útgerðanna."
Kemur einnig niður á sjómönnum
Vísir hf. í Grindavík rekur bæði
útgerð og fiskvinnslu, og hefur tals-
vert stundað svokölluð „tonn á móti
tonni“-viðskipti fyrir daga Kvóta-
þings. Pétur Pálsson, framkvæmda-
stjóri Vísis hf., segir þessi viðskipti
hins vegar alveg úr sögunni. Hann
segir það vissulega koma illa við út-
Dýrt grá-
lúðukíló
ÚTGERÐ sem hefur gert tals-
vert út á grálúðu sá að komið
var inn á Kvótaþing sölutilboð á
grálúðu fyrir 70 krónur kílóið.
Útgerðin gat ekki séð á þeim
upplýsinguin sem bárust frá
Kvótaþingi hvaða magn var í
boði en sendi inn kauptilboð þar
sem óskað var eftir 300 tonnum
af grálúðu fyrir 70 krónur. Út-
gerðin fékk það magn sem í boði
var, 1 kíló af grálúðu. Fyrir við-
skiptin þurfti útgerðin að greiða
Kvótaþingi 700 króna skráning-
ar- og greiðslumiðlunargjald,
auk 0,1% af viðskiptafjárhæð.
Samtals kostaði grálúðukflóið
því útgerðina 770,70 krónur.
gerð og vinnslu fyrirtækisins en
ekki síður komi það niður á sjó-
mönnunum sjálfum. „Það era gömul
sannindi og ný að vegna launafyrir-
komulags sjómanna, hlutaskipta-
kerfisins, eiga sjómenn og útgerð
alltaf samleið. Ef illa gengur hjá
öðram gengur illa hjá hinum og öf-
ugt.“
Sóknin eykst á Islandsmiðum
Pétur segir að með takmörkun á
framsali og aukinni veiðiskyldu
minnki líkur á að stóru útgerðar-
fyrirtækin beiti skipaflota sínum
annað en á íslandsmið. Þau geti
ekki ráðið önnur skip til að sjá fisk-
vinnslum sínum fyrir hráefni og
verði því að beita eigin skipum.
Framboð á aflaheimildum minnki
þar af leiðandi. „Fjöldi báta hefur
nú þegar stöðvast vegna þess að
ekki fást nauðsynlegar aflaheimild-
ir, fyrir til dæmis aukaafla. Að lok-
um neyðast menn því til að koma
ekki í land með afla sem þeir eiga
ekki kvóta fyrir og geta ekki fengið.
I rauninni er hér einfalt lögmál á
ferðinni. Þegar sett eru á höft og
hömlur heltast þeir minnstu og
veikustu fyrst úr lestinni,“ segir
Pétur.
Persónuleg viðskipta-
tengsl slitin
Útgerðai-menn kvótalítilla skipa
hafa myndað með sér samtök sem
berjast munu fyrir því að frjálst
framsal aflamai'ks verði leyft á ný.
Kristinn Arnberg, sem gerir út Gull-
faxa GK frá Grindavík, hefur tak-
markaðar aflaheimildir og tfl þessa
stólað á leigumarkaðinn. Kristinn
segir Kvótaþing slíta algerlega per-
sónuleg viðskiptatengsl sem mynd-
ast hafi á milli manna síðustu ár.
„Nú getur Pétur ekki beðið Pál að
bjarga sér um örfá kfló í hinum og
þessum tegundum. Menn lenda í
miklum vandræðum út um allt land
vegna þess að það koma ekki sölutil-
boð inn á Kvótaþing í mörgum teg-
undum. Það er hætt við að loksins
þegar kvótaeigendurnir átta sig á
því að þeir verða að losna við kvót-
ann verði fáir eftir til að kaupa
hann, því menn munu gefast upp á
útgerð í stóram stfl á næstu vikum
og mánuðum ef svo heldur fram sem
hoifir.“
Kvótaþing ætti að vera
eftirlitsaðili
Kristinn segist ekki sjá fram á að
geta gert út nema í eina viku á þeim
aflaheimildum sem hann á eftir á
bát sínum. „Þá þarf að binda bátinn,
því ekki vilja menn henda í hafið
afla sem þeir eiga ekki heimildir
fyrir. Þannig er einnig ástatt um
fjölda útgerða út um allt land. Þetta
leiðir til þess að segja þarf fjölda
sjómanna upp störfum. Eg tel að
sjómannaforystan hafi með kröf-
unni um Kvótaþing verið að vinna á
móti sínum umbjóðendum. Ég hefði
viljað sjá Kvótaþing hafa eftirlit
með viðskiptum með aflaheimfldir
en viðskiptin halda áfram með sama
hætti og verið hefur. Vissulega voru
menn að braska með kvóta og mis-
nota þannig kerfið. Ef Kvótaþing
starfaði sem eftirlitsaðili væri hægt
að koma í veg fyrir slíkt,“ segir
Kristinn.
Gætu misst veiðileyfið
„Það lítur út fyrir að við missum
veiðileyfið á næstu dögumeða vik-
um, því við erum langt komnir með
ufsakvótann,“ segir Oddur Sæ-
mundsson, skipstjóri og útgerðar-
maður Stafness KE í Keflavík. „Við
höfum alltaf verið búnir með ufsa-
kvótann um þetta leyti, en þá höfum
við getað útvegað okkur ufsa eftir
öðram leiðum. En nú kemur enginn
ufsi inn á Kvótaþing og við stöndum
frammi fyrir því að binda bátinn eða
koma ekki með ufsann í land. Það
sjá allir að hvoragur kosturinn er
vænlegur."
Oddur segir kvótastöðu í öðram
tegundum þokkalega eins og er en
ljóst sé að þær dugi ekki þegar líði á
kvótaárið. „Það hefur alltaf verið
fært mikið af veiðiheimildum inn á
bátinn þegar líða fer á vertíðina. Við
höfum verið með kauptilboð í þorsk
inni á Kvótaþingi en á mun lægra
verði en viðskiptaverðið á þorski til
þessa, enda er verðið mun hærra en
verið hefur á aflamarki í upphafi
kvótaárs en áður. Mér virðist Kvóta-
þingið þannig ætla að reynast mun
verr en flestir höfðu reiknað með,“
segir Oddur.
Takmörkun á jöfnum
skiptum kemur sér illa
Guðbrandur Sigurðs-
son, framkvæmdastjóri
Útgerðarfélags Akureyr-
inga, segh’ fyrirtækið hafa
til þessa keypt meira af
aflaheimildum til sín en
það hafi selt frá sér.
Kvótaþing takmarki einkum jöfn
skipti á aflaheimildum og það komi
fyrirtækinu illa. „Miðað við þróunina
á þeim tíma sem Kvótaþing hefur
starfað þá hafa orðið mjög lítil við-
skipti í sumum tegundum, til dæmis
grálúðu. Það myndast ekki rétt
meðalverð á þessum tegundum á
grandvelli svo lítilla viðskipta. Við
höfum haft þá stefnu að vera í við-
skiptum við fáa aðila en jafnframt
stóra og reynt að byggja upp sam-
starf sem sé hagkvæmt fyrir báða
aðila. En nú geta menn ekki unnið
saman að því markmiði."
Þarf kerfi eins og á Verðbréfaþingi
Guðbrandur segir að liðka þurfi
viðskiptin á Kvótaþingi þannig að
fram komi meiri upplýsingar um
hvað sé í boði hverju sinni. „Hug-
myndin á bak við Kvótaþing er að
gera öll viðskipti með aflaheimildir
sjáanleg. Það væri auðveldlega hægt
með samskonar kerfi og á til dæmis
Verðbréfaþingi Islands, þannig að
hægt væri að selja kvóta án þess að
fara í gegnum þingið. Slík viðskipti
þarf engu að síður að tilkynna og
þannig hafa þau áhrif á verðmyndun.
Ég tel að ef næðist breið samstaða
um slftt yrði það farsælla fyrir
gi-einina í heild,“ segir Guðbrandur.
Skipti á jöfnu ekki eins mikil
og menn halda fram
Sævar Gunnarsson, fonnaður Sjó-
mannasambands Islands, segist
blása á gagnrýni um að ekki myndist
raunhæft verð á Kvótaþingi tfl að
grandvöllur skapist fyrir jöfhum
skiptum á aflamarki. Hann bendir á
að skipti á jöfnu aflamarki séu mun
minni en margir vilji vera láta. Af öfl-
um millifærslum á aflamarid sé hlut-
fall jafnra skipta í flestum tegundum
innan við eða um 10%. „Mín skoðun
er sú að þeir sem gagnrýna hvað
harðast að geta ekki átt í jöfnum við-
skiptum með aflamark séu þeir sem
vora í hringamyndunum. Það era
þeir sem leigðu frá sér eina tegunc^
og létu sjómenn borga en leigðu jafn-
framt tO sín aðra tegund og létu sjó-
menn borga fyrir það einnig."
Mun reynast hið mesta þarfaþing
Sævar segir að ekki myndist raun-
hæft verð á Kvótaþingi frekar en
öðram mörkuðum ef ekki fari þar
fram eðlileg viðskipti. Hann segist
einnig hafa samúð með þeim útgerð-
armönnum sem nú séu í vandræðum
vegna takmarkaðs framboðs afla-
marks í aukategundum. „LIÚ hefuR.-
beint þeim tilmælum tO umbjóðenda
sinna að eiga ekki viðskipti á Kvóta-
þingi. Á meðan þessi tflmæli era virt
verða viðskipti í lágmarki og verðið
þar af leiðandi í hámarki. Það er eðli
markaða. Ég er hins vegar sann-
færður um að þrátt fyrir þessi til-
mæli muni menn bjóða aflamark til
sölu á Kvótaþingi mjög fljótlega.
Þeir sem era með of miklar afla-
heimildir verða að lokum að skipta
við þingið. Kvótaþing á eftir að reyn-
ast hið mesta þarfaþing og ég er sall-
arólegur yfir þeirri gagnrýni sem
komið hefur fram á þingið til þessa,
sallarólegur," segir Sævar.
Einyrkjaútgerðin leggst af r
Kristján Ragnarsson, foi-maður
Landssambands íslenskra útgerðar-
manna, segir áhrif Kvótaþings verða
eins og að var stefnt, að veiðiheimild-
um verði ekki blandað inn í kjör sjó-
manna. „I því felst að einstaklingsút-
gerðir geta ekki nýtt sér flutning á
veiðiheimildum. Ég óttast að afleið-
ingin verði sú að einyrkjaútgerðin,
homsteinn íslenskrar útgerðar,
muni meira og minna leggjast af.“
Kristján segist telja að breyta
verði þeim upplýsingum sem koma
frá Kvótaþingi. I stað þess að greina
frá meðaltali óseldra heimilda og tfl-
boða verði að greina frá lægsta sölu-
tilboði og hæsta kauptilboði í hverj?j,
tegund hverju sinni. „Einnig felst
gríðarleg hindran í því að heimfla
skilyrt tilboð inni á Kvótaþingi. Enn-
fremur teljum við að
breyta verði lögum
þingsins um jöfn skipti
aflamarks þannig að þótt
ekki myndist viðskipta-
verð í vikunni á undan sé
hægt að líta tO verðs í
vikunni þar á undan.“
Kristján segist síður en svo hafa
beint þeim tilmælum tfl umbjóðenda
sinna að hunsa Kvótaþing. „Það er^
ekki á mínu valdsviði á nokkum hátt.
Engu að síður get ég ekki séð að á
Kvótaþingi verði mikfl viðskipti mið-
að við þær forsendur sem upp era
lagðar. Ég hef einungis varað menn
rið og sagt þeim að rið verðum að
fylgja þessum reglum í einu og öUu
og að rið ætlum ekki að lenda í nýjum
átökum vegna þeirra,“ segir Kristjáni
Framboð af
aflamarki
minnkar til
muna