Morgunblaðið - 29.10.1998, Blaðsíða 1

246. TBL. 86. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Handtaka Pinochets
úrskurðuð ólögmæt
Pinochet verður þó áfram í haldi
London. Reuters.
DÓMSTÓLL í Bretlandi ógilti í
gær handtökuheimild á hendur
Augusto Pinochet, fyrrverandi ein-
ræðisherra í Chile, en gaf fyrirmæli
um að hann yrði áfram í stofufang-
elsi þar til afstaða hefði verið tekin
til beiðni um áfiýjun.
Rétturinn úrskurðaði að Pin-
ochet nyti friðhelgi, þar eð hann
hefði gegnt embætti þjóðhöfðingja
á þeim tíma er glæpirnir sem hann
er sakaður um voru framdir. Emb-
ætti ríkissaksóknara hefur þegar
áfrýjað úrskurðinum, og gæti málið
komið til kasta lávarðadeildar
þingsins í næstu viku, en hún er
æðsta dómstig á Bretlandi.
Utlægir Chilebúar komu saman
fyrh’ utan dómhúsið í London í
gær, og vonbrigði
þeirra voru mikil er
niðurstaða dómaranna
var tilkynnt. Stjórn-
völd í Chile og þarlend-
ir stjórnmálaflokkar,
sem hliðhollir eru Pin-
ochet, fógnuðu hins
vegar úrskurðinum í
gær.
Ólíklegt að tilraunir
annarra beri árangur
Auk Spánverja hafa
stjórnvöld í Sviss lagt Augusto
fram beiðni um framsal Pinochet
Pinochets, og lögmenn
í Frakklandi, Svíþjóð, Italíu og
Bretlandi undirbúa málshöfðun
gegn honum, í umboði
ættingja fólks sem
hvarf í Chile á valda-
tíma hans. Niðurstaða
hæstaréttar í gær þykir
benda til þess að til-
raunir í þá veru muni
ekki bera árangur.
Breska lögreglan
handtók Pinochet á
sjúkrabeði í London
16. október, sam-
kvæmt beiðni spænsks
rannsóknardómara,
Baltasars Garzon, sem
óskar eftir að hann
verði framseldur til
Spánar. Þar er fyrir-
hugað að hann verði
sóttur til saka fyrir morð, mann-
rán og pyntingar. Fulltrúi rann-
sóknardómarans mótmælti því
fyrir réttinum að Pinochet ætti
rétt á friðhelgi, enda gætu morð
og pyntingar ekki talist hluti af
starfsskyldum hans sem þjóðhöfð-
ingja.
Reuters
Sfinx sóttur í sæ
FRANSKIR kafarar hífa sfínx-
styttu úr granítsteini upp af hafs-
botni í Alexandríuflóa í gær.
Franski sjávarfornleifafræðing-
urinn Franck Goddio, sem stýrði
aðgerðum, telur að styttan beri
ásjónu Ptolemys XII, föður
Kleópötru hinnar frægu, drottn-
ingar Egyptalands á tímum Júlí-
usar Sesars.
Styttan er meðal muna sem
fundizt hafa eftir þriggja ára
fornleifarannsóknir í Alexandr-
íuflóa, en borgin sem Alexander
mikli stofnaði árið 331 f.Kr. sökk
í hafið eftir röð jarðskjálfta og
flóðbylgna fyrir rúmum 1.600 ár-
um. Meðal annars hefur fundizt
höll Kleópötru, sem nú er á um
fimm metra dýpi.
Borís Jeltsín
afsalar sér
stjórn efna-
hagsmála
Moskvu. Reuters.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti hef-
Stór hluti serbneskra öryggissveita farinn frá Kosovo
Skæruliðar KLA varaðir
ur afsalað sér yfirstjórn efnahags-
mála til Jevgenís Prímakovs, forsæt-
isráðherra landsins, að því er fram
kom í viðtali við Oleg Sysujev, að-
stoðarskrifstofustjóra forsetans, sem
birtist í rússnesku dagblaði í gær.
Mikilvægasta verkefni forsetans
mun nú vera að sjá
til þess að arftaki
hans taki við stöð-
ugu og traustu búi,
að sögn Sysujevs.
Forsetinn, sem
dvelur nú á heilsu-
hæli að ráði lækna,
fær ekki lengur
daglegar greinar-
BORÍS Jeltsín BerðÍr um ástand
efnahagsmála og
hefur engin afskipti af þeim, að sögn
Sysujevs. Jeltsín hefur þó ennþá
með höndum yfirstjórn kjamorku-
vopna Rússlands, utanríkismála og
vamarmála.
Varaforseti skipaður að nýju?
Reuters
LIÐSMENN Frelsishers Kosovo klífa kletta í Berisha-fjöllum í gær. Skæruliðar fínkembdu héraðið í leit að
jarðsprengjum og eftirlegukindum úr herliði Serba.
Rannsóknardómarinn
stendur við framsalsbeiðni
Heimildamenn innan spænska
dómskerfisins sögðu að Garzon
myndi standa við beiðni sína um að
Pinochet verði framseldur til Spán-
ar, þrátt fyrir úrskurðinn í gær.
Stjórnvöld á Spáni sögðust hlíta
niðurstöðu dómaranna. Ramon de
Miguel, utanríkisráðherra Spánar,
sagði fréttamönnum í gær að málið
væri alfarið í höndum breska dóms-
kerfisins.
Nefnd spænskra dómara mun á
morgun taka afstöðu til kæm nokk-
urra saksóknara, þess efnis að
spænskir dómstólar hafi ekki laga-
heimild til að rannsaka grimmdar-
verk sem framin vom í ríkjum Suð-
ur-Ameríku á áttunda áratugnum.
Talið er að niðurstaða nefndarinnar
muni hafa töluverð áhrif á fram-
vindu Pinochet-málsins.
Með viðtalinu gefur Sysujev
greinilega í skyn að ætlunin sé að
halda Jeltsín við völd að nafninu til.
Til þess að svo megi verða séu
stjórnvöld reiðubúin að ræða breyt-
ingar á stjórnarskránni, þar á meðal
að embætti varaforseta verði tekið
upp að nýju. Jeltsín mun að sögn
Sysujevs vinna að endurskoðun
stjórnarskrárinnar, og er reiðubúinn
að boða til stjómlagaþings vegna
breytinganna.
Greinilegt er að fáir stjórnmála-
menn æskja þess að forsetakosning-
ar fari fram fyrir árið 2000, enda
gæfist þá lítill tími til að undirbúa
framboð. Kemur þetta skýrt fram í
tillögu Viktors Tsjernomyrdíns,
fyrrverandi forsætisráðherra, um að
gerð verði lagabreyting sem geri
Prímakov kleift að sitja út kjörtíma-
bil Jeltsíns, neyðist forsetinn til að
láta af embætti.
■ Komnir niður/37
við að hefna harma sinna
Pristina, Brussel. Reuters.
SKÆRULIÐAR Frelsishers Kosovo (KLA) hafa
snúið aftur til margra svæða sem þeir vora hrakt-
ir frá í sumar, eftir að stór hluti öryggissveita
serbnesku lögreglunnar hefur verið fluttur á
brott úr héraðinu síðustu daga. Vestrænir sendi-
menn vöruðu skæraliðana við því í gær að færa
sér brottflutninginn í nyt og hefna harma sinna á
serbneskum íbúum Kosovo.
Chris Hill, sendimaður Bandaríkjastjórnar,
sagði í gær að brottflutningur öryggissveita
Serba síðustu daga hefði aukið horfur á friði í hér-
aðinu til muna. Hann varaði einnig skæruliða
KLA við því að þeir stefndu þeim árangri sem
náðst hefði í hættu ef þeir færa með ófriði. Bill
Clinton Bandaríkjaforseti hefur fagnað brott-
flutningi júgóslavneskra hersveita frá Kosovo, en
lagt áherslu á að Slobodan Milosevic, forseti Jú-
góslavíu, verði að standa við skuldbindingar sínar
um að veita Kosovo-Albönum aukin stjórnmálaleg
réttindi.
Háttsettur embættismaður i rússneska utan-
ríkisráðuneytinu lýsti í gær yfir ánægju með
ákvörðun Atlantshafsbandalagsins (NATO) á
þriðjudag um að grípa ekki til loftárása á skot-
mörk í Júgóslavíu að sinni, þótt hún hefði ekki að
fullu dregið úr áhyggjum Rússa vegna málsins.
Eftirlit í undirbúningi
Um 70 eftirlitsmenn á vegum Öryggis- og
samvinnustofnunar Evrópu (ÖSE) eru nú við
störf í Kosovo. Talsmaður stofnunarinnar sagði
í gær að eftirlitsnefndin yrði „starfhæf1 er 20
menn bættust í hópinn á næstu dögum. Emb-
ættismenn NATO og ÖSE segjast búast við að á
næstu vikum muni eftirlitsmönnum fjölga í tvö
til þrjú hundruð. Ekki er víst að til þess komi að
tvö þúsund eftirlitsmenn verði við störf í hérað-
inu, eins og Richard Holbrooke, sendimaður
Bandaríkjastjórnar, fékk Milosevic til að fallast
á fyrr í mánuðinum. Javier Solana, fram-
kvæmdastjóri NATO, sagði í gær að ekki væri
ráðlegt að senda svo marga óvopnaða eftirlits-
menn á vettvang fyrr en búið væri að skipu-
leggja varalið, sem hefði aðsetur í nágrannarík-
inu Makedóníu, og gæti komið til bjargar ef
hætta steðjaði að.
Þúsundir Kosovo-Albana, sem flúið höfðu
árásir serbneskra öryggissveita, hafa undan-
farna daga snúið aftur til síns heima, og
straumurinn hélt áfram í gær. Talsmenn
hjálparsamtaka sögðu í gær að hörmungum
hefði verið afstýrt, en mjög hafði verið óttast
um afdrif flóttamanna ef átök héldu áfram í
vetur.