Morgunblaðið - 03.12.1998, Síða 38

38 FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Um móður í Nasaret
og aðrar konur
Sveitasæla
BÆKUR
Gnðfræði
KONUR OG KRISTUR
eftir Sigurbjörn Einarsson. Utgef-
andi: Setberg. Stærð: 160 blaðsíður,
innbundin.
ÞVÍ er oft haldið fram að kristin-
dómur_ sé tæki til að halda konum
niðri. I þessari bók er
talað þvert gegn slík-
um skoðunum. I henni
er numið staðar við all-
ar helstu kvenpersónur
Nýja testamentisins,
stöðu þein-a og kjör og
sýnt fram á hvaða þýð-
ingu hinn kristni boð-
skapur hafði íyrir líf
þeirra og aðstæður.
Dregnar eru fram and-
stæður hins kvenfjand-
samlega umhverfís,
sem þær bjuggu í, og
hins lífgefandi boð-
skapar Jesú Krists og
þýðingu hans íyrir
þær.
Bent er á hvernig
konur voru oft í aðal-
hlutverki í mikilvægustu atburðum
guðspjallanna. Það var kona sem
fékk fyrst að vita að frelsarinn
myndi fæðast. Það var kona sem
fyrst játaði Jesú sem Drottin. Það
voru konur sem stóðu við krossinn
þegar flestir lærisveinarnir voru
flúnir eða í felum og það voru konur
sem fengu íyrst vitneskju um upp-
risuna, grundvallaratburð kristninn-
ar. I hinum grísk-rómverska heimi
samtímans þótti það engum málstað
til framdráttar að konur væru áber-
andi fulltrúar hans. Dæmi úr bók-
inni: „Enginn dómstóll í samtíðinni
gat fellt úrskurð út á vitnisburð
konu. Þó að konum bæri
saman um eitthvert
mikilvægt atriði skar
það ekki úr. Það mátti
hafa að engu. En þegar
karl eða karlar voru til
vitnis var engin stoð í
því, sem konur kunnu að
segja (s. 44-45). Og eng-
inn gæti bent á nein
þáttaskil sögunnar, -
þar sem nöfnum kvenna
sé svo til skila haldið og
hlut kvenna svo á lofti
haldið sem gert er í guð-
spjöllunum í sambandi
við þau aldahvörf, sem
þau lýsa og eru sprottin
af (s. 46).“
Bókin skiptist í 20
kafla sem hver um sig
greinist í nokkra sjálfstæða þætti
eina og hálfa til þrjár blaðsíður að
lengd. í hverjum þætti er eitt atriði
íhugað. Sama persóna getur komið
fyrir í fleiri en einum þætti, eins og
t.d. María, móðir Jesú. Mest er fjall-
að um konurnar sem Jesús um-
gekkst, enda er meira vitað um þær
en flestar aðrar. En konur úr öðrum
hlutum Nýja testamentisins, sumar
lítt þekktar, ei-u einnig dregnar
fram í Ijósið. Lesandinn getur lært
eitthvað af öllum konunum, sem
staldrað er við, trú þeirra. og per-
sónueiginleikum.
Undir lok bókarinnar hugleiðir
höfundur mikilvægi Faðirvorsins og
þýðingu þess að vera í lífssambandi
við hinn lifandi Guð.
Vegna uppbyggingar bókarinnar
má nota hana sem andaktsbók. Það
hefði gert hana aðgengilegri að gefa
köflunum heiti sem gæfu vísbend-
ingu um innihald þeirra í stað núm-
ers eingöngu.
Höfundur eys í þessu riti af
brunnum mikils lærdóms, langrar
lífsreynslu og lifandi trúar á þann
Guð sem bókin fjallar um með bein-
um og óbeinum hætti. Hann ritar ís-
lensku eins og sá sem valdið hefur.
Málið leikur í höndum hans og þjón-
ar efninu á þann veg að hver stund
með bókinni er andleg og bók-
menntaleg veisla.
Konur og Ki'istur er fyrir karla
jafnt sem konur. Hún hrekur lítt
ígrundaða sleggjudóma um kenn-
ingu Jesú Krists um konur. Frá
henni stafar andi Jesú Krists og því
er hún holl lesning fyrir alla.
Kjartan Jónsson
BÆKUR
Þjóðfræði
SIGGA A BREKKU
Endurminningar aldamótabarns eftir
Ingibjörgu Þorgeirsdóttur. Myndir:
Sigrún Eldjárn. 143 bls. Æskan.
Prentun: Viðey ehf. Reykjavík, 1998.
FYRSTA setning bókarinnar
vekur strax athygli: »Mikið er oft
voðalega mikið að gera innanbæjar
á laugardögum.« Mikið
- mikið! Var höfundur-
inn að mismæla sig?
Þegar lengra dregur í
lestrinum vaknar skiln-
ingsljósið. Höfundur-
inn gerir sér far um að
skrifa sem alþýðlegast.
Að nokkru leyti líkir
hann eftir barnamáli
eins og það var talað í
sveitinni snemma á öld-
inni en fer þó hvergi út
fyrir þær málvöndun-
arskorður sem fólk
setti sér í þá daga.
Höfundur lýsir dag-
lega lífinu á Brekku
eins og það kemur
Siggu litlu fyrir sjónir.
Hún er glöð og sæl í sinni bernsku,
tekur vel eftir, hlakkar til jólanna
og fylgist af áhuga með amstri full-
orðna fólksins. En það eru einmitt
hin daglegu störf sem höfundur
leggur kapp á að lýsa sem gleggst
og ítarlegast. Þótt textinn sé með
sögusniði er þetta fyrst og fremst
fræðirit fyrir börn, íslensk þjóð-
fræði í sögubúningi.
Ekki er sennilegt að bók þessi
höfði til barns sem hefur lítinn eða
engan áhuga á að fræðast um lífið í
gamla daga. Ungur lesandi, sem
getur meðtekið gamla tímann og
nýtur þess að fræðast, mun hins
vegar fínna þarna áhugavert les-
efni. Því fer nefnilega víðsfjarri að
börn séu einhver einsleitur les-
endahópur. Áhugamál þeirra eru
mismunandi, rétt eins og annarra.
Flest börn hafa
áhuga á lífi og leikjum
jafnaldra sinna.
Þannig munu fyrir-
finnast börn, bæði í
dreifbýli og þéttbýli,
sem hafa gaman af að
vita hvernig dagur
leið í lífi lítillar stúlku
fyrir öld. Heimilið var
þá jafnframt vinnu-
staður. Og litla stúlk-
an var smásaman lát-
in taka til hendinni í
samræmi við getu
sína og aldur. Jafn-
framt hafði hún fyrir
sér hvernig fullorðnir
unnu störf sín og
þannig lærði hún
strax í bernsku á lífið sem beið
hennar á fullorðinsárum.
Teikningar Sigi'únar Eldjárn eru
í góðu samræmi við textann, ein-
faldar, barnslegar, kómískar og að
flestu leyti við hæfi ungra og
áhugasamra lesenda.
Erlendur Jónsson
Sigurbjörn
Einarsson
Ingibjörg
Þorgeirsdóttir
Jóla-
bókatóna-
flóð í Kaffí-
leikhúsinu
LESIÐ verður úr fimm nýjum bók-
um í Kaffileikhúsinu í dag, fimmtu-
dag, kl. 21: Gerður Kristný les úr
bók sinni Eitruð epli, Auður Jóns-
dóttir les úr sögu sinni Stjómlausri
lukku, Fríða Björk Ingvarsdóttir
les úr þýðingu sinni Hestaskálinni
eftir Graham Swift, Kristján B.
Jónasson les úr Líffærameistaran-
um eftir Federico Andahazi í þýð-
ingu Kolbrúnar Sveinsdóttur, Krist-
ín Ómarsdóttir flytur ljóð úr bók
sinni Lokaðu augunum og hugsaðu
um mig og Guðmundur Andri
Thorsson les úr greinasafni sínu Eg
vildi að ég kynni að dansa.
Hljómsveitimar Jagúar og
Stjörnukisi sjá um tónaflóðið.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
VIGFIJS Þór Hróbjartsson og Sigurbjörg Magnúsdóttir ásamt undir-
leikaranum Krisztinu Szklenár skemmta á aðventuhátíð í Vík.
Helmingur
nemendanna
í kórnum
Fagradal. Morgnnblaðið.
FYRSTA sunnudag í aðventu
héldu barnakór Grunnskóla
Mýrdalshrepps, Tónskólinn og
Kór Víkurkirkju aðventuhátíð í
félagsheimilinu Leikskálum í
Vík. Sr. Haraldur M. Kristjáns-
son flutti hugvekju. A dagskrá
tónleikanna voru kórsöngur,
einsöngur og hljóðfæraleikur
undir stjórn Krisztinu Szklenár
og Önnu Björnsdóttur.
Um fjörutíu börn syngja með
barnakórnum eða um helming-
ur nemanda skólans, sem hefur
nýverið sent frá sér geisladisk
sem heitir Vorið góða.
Andersen í nýrri þýðingu
HERRA-
SLOPPAR
Herranáttföt
Herranáttserkir
lympía.
Kringlunni 8-12, sími 553 3600
BÆKUR
Barnabðk
LJðTI AMIAI! I \(íI V V 0«
FJÖGUK ÖIVlMUIt ÆVINTÍIU
eftir H.C. Andersen í þýðingu Atla
Magnússonar. Myndskreytt af Svend
Otto S. Skjaldborg, 155 bls.
FLESTIR kannast við þýðingar
Steingríms Thorsteinssonar á æv-
intýram H.C. Andersens, þess er
hélt til Kaupmannahafnar vegna
spásagnar um að síðar yrðu Óðins-
vé skrautlýst honum til heiðurs.
Eftir á að hyggja kann þessi spá að
hljóma hógvær, því mörgu öðru
hefur hann lýst með verkum sínum
en heimabæ sínum einum.
Enn koma út ævintýri H.C. And-
ersens, rúmum 120 árum eftir
dauða hans. Ekki þó ný sem eiga
að hafa fundist í gömlum kössum
uppi á háalofti, heldur em gömlu
góðu ævintýrin færð í nútímalegi’i
búning, hvað málfar varðar, því
segja má að orðaval Steingi'íms sé
á margan hátt bam síns tíma.
Nýjasta útgáfan era þýðingar
Atla Magnússonar á Þumalínu,
Eldfærunum, Grenitrénu, Litlu
stúlkunni með eldspýturnar og
Ljóta andarunganum í einni bók,
myndskreyttri af Svend nokkrum
Otto. Það eru gullfallegar myndir,
aðallega vatnslitir, og myndi hver
um sig sóma sér vel í ramma uppi á
vegg. I myndunum endurspeglast
stemmning ævintýranna vel og
litaval styður söguþráðinn; í Eld-
4*l~V\1 V, 11 W-l AW 1 Laim K-i nid-lM A A*
húmorískir, en kuldalegir og trega-
blandnir í Litlu stúlkunni með eld-
spýturnar.
Þýðingin er prýðisvel unnin, fyr-
ir utan danska sagnorðsbastarðinn
„ske“ sem hefur á einhvern hátt
tekist að lauma sér inn í Þumalínu,
á blaðsíðu 11. Einnig er talað um
halakörtur í þeirri sögu sem um
einhverja ákveðna körtutegund sé
að ræða - en fyrsta æviskeiði sína
eyða öll froskdýr sem halakörtur.
Ævintýrin fimm í bókinni eru vel
valin hvað varðar fjöibreytileika í
efni og söguþræði; uppvaxtarsaga
blómálfs, létt skemmtisaga um
hermann, óður til líðandi stundar
og að njóta meðan er, saga um
ólánssama stúlku og að síðustu
Ljóti andarunginn sem gæti hugs-
anlega verið stílfærð sjálfsævisaga
skóai'asonar sem varð dáður
sagnamaður.
Það er gleðilegt að „frumrit"
skuli fægð en markaðsöflum ekki
iátið eftir að teikna þau upp eftir
minni og setja í söluvænlegan bún-
ing.
T_T 1 vv, 1 -v UCin«nnA«
Fundarboð
Hluthafafundur Hlutabréfasjóðsins íshafs hf. verður haldinn 15.
desember 1998 kl. 17.00 á Grand Hótel Reykjavík, Sigtúni 38,
Reykjavík.
Dagskrá fundarins:
1. Kosning nýrrar stjórnar félagsins.
2. Önnur mál, sem eru löglega upp borin.
Reykjavík, 3 desember 1998.
Stjórn Hlutabréfasjóðsins íshafs hf.
Leikhús-
stjdraskipti
í Loft-
kastalanum
HALLUR Helgason hefur
verið ráðinn leikhússtjóri
Loftkastalans frá og með 1.
janúar nk. Baltasar Kormák-
ur, sem gegnt hefur stöðunni,
er nú að
undirbúa
gerð kvik-
myndar
sinnar, 101
Reykjavík.
Nýverið
stofnaði
Loftkastal-
inn Islenska
kvikmynda-
verið í sam-
vinnu við
fyrirtæki Fríðriks Þórs Frið-
rikssonar, íslensku kvik-
myndasamsteypuna. Starfs-
svið leikhússtjóra hefur tekið
breytingum eins og rekstur fé-
lagsins og era mannaskiptin
nú hluti af endurskipulagn-
ingu rekstursins, segir í
fréttatilkynningu.
Lesið úr
fímm bdkum
á Súfístanum
LESIÐ verður úr fimm nýjum
bókum á Súfistanum, bóka-
kaffi, Laugavegi 18, í kvöld kl.
20.30.
Hallgi'ímur Helgason fer
með ljóð úr Ljóðmælum sín-
um, lesið verður úr þýðingu
Sverris Hólmarssonar á Lilju-
leikhúsinu, kínverskri ævisögu
frá tíma menningarbyltingar-
innar, Mikael Torfason les úr
skáldsögu sinni Saga af
stúlku, Sjón úr ljóðabók sinni
Myrkar fígúrur og Guðjón
Ai'ngn'msson les úr bók sinni
um Vestur Islendinga, Annað
Island.
Hallur
Helgason