Morgunblaðið - 10.04.1999, Qupperneq 6

6 LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Vissi þegar bíilinn stöðvað
ist að ég var hálsbrotinn
Lömun eftir alvarlegt bílslys hefur ekki
slegið Jón Sigurðsson svæfingalækni út af
laginu því hann flutti fyrirlestra á þingi
skurð- og svæfingalækna í gær. Jóhannes
Tómasson hlýddi á og ræddi við Jón um
tilveru hans síðustu mánuði.
Morgunblaðið/Kristinn
JÓN Sigurðsson gerir ráð íyrir að dvelja sex til átta mánuði á Grens-
ásdeild. Hjá honum er dóttir hans, Þorbjörg, sem m.a. aðstoðaði hann
við að útbúa tölvumyndir í fyrirlestur á fundi svæfingalækna í gær.
SALURINN sprakk hvað eftir ann-
að úr hlátri undir fyrirlestrunum
þrátt fyrir að efnið væri háalvar-
legt: Jón Sigurðsson, svæfinga-
læknir á Landspítalanum, var að
lýsa reynslu sinni sem sjúklingur á
gjörgæsludeild, þar sem hann lá í
nokkrar vikur, en hann hlaut alvar-
iega áverka í bílslysi á Reykjanes-
braut í desember síðastliðnum.
Jón getur aðeins hreyft hendur
og höfuð og er nú í stífum æfíngum
á Grensásdeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur. „En ég fékk frí í „skólanum“
eftir hádegi til að fara á fundinn,“
sagði hann við blaðamann, „enda
sögðu þær að það að fara út og taka
þátt í fundi væri á við nokkurra
tíma æfingar.“ Þetta var í þriðja
skipti sem Jón fer út og í fyrsta sinn
sem hann hittir starfsbræður með
því að taka þátt í formlegum fundi.
„Eg ætlaði bara að hitta nokkra
kollega hérna og segja þeim frá
ýmsu sem ég hef reynt í þessari
legu en það kom mér skemmtilega á
óvart hversu margir sáu ástæðu til
að koma, læknar úr öllum möguleg-
um sérgreinum og margir hjúkrun-
arfræðingar," sagði Jón og var ekki
í vandræðum með að slá á létta
strengi í umfjöllun sinni. „Mér líður
ágætlega þótt ég geti ekki labbað
mikið. Ég hef það ágætt í hjóla-
stólnum og ræðustóllinn er líka
ágætur, þetta eru góðir stólar báð-
ir.“
Einfaldir hlutir flóknir
í fyrirlestri sínum fjallaði Jón
annars vegar um táknmálskerfi sem
notað var á gjörgæsludeildinni til að
sjúklingar og starfsfólkið gætu „tal-
að saman“ og hins vegar sagði hann
frá ofskynjunum sem hann varð fyr-
ir á fyrstu dögum legunnar. Það
voru einkum litaofskynjanir en alls
lá Jón rúmar sjö vikur á gjörgæslu-
deild eftir að hafa verið á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur fyrstu vikuna eftir
slysið.
Vandi Jóns var að hann var með
fullri meðvitund en gat ekki hreyft
hendur og var þar að auki barka-
þræddur þannig að hann gat ekkert
talað svo bimgðið var á það ráð að
nota blað með stöfum til að hafa
samband. Starfsfólkið benti á staf-
ina og Jón kinkaði kolli þegar kom
að rétta stafnum. Oft kom upp sá
vandi að búið var að fara yfir blaðið
án þess að rétti stafurinn kæmi upp
og Jón hristi alltaf hausinn. „Ég var
erfiður sjúklingur og móðgaði
marga,“ sagði Jón. Um síðir upp-
götvaðist að aftan á spjaldinu voru
líka nokkrir stafir og þá var hægt
að halda samræðunum áfram.
Þá kom fyrir að stöfunum var
haldið of nálægt Jóni þannig að allt
var í móðu eða ljósið glampaði á það
og ekkert sást eða að blaðið var
beyglað þannig að ekki sást alltaf
hvað var verið að benda á. Jón benti
á þann einfalda lærdóm sem draga
mætti af þessum vandamálum að
búa til ný blöð, þ.e. að nota stíft
spjald, hafa alla stafina á sömu hlið
og að hafa spjaldið ekki glansandi.
Jón bauðst til að sjá um þessa nýju
hönnun. Og hann kvaðst hafa það
fyrir satt að stafablöðin væru ekk-
ert betri á Borgarspítalanum! og
notaði yfirleitt það heiti um hann.
Einnig benti Jón á þann vanda að
þyrfti hann að segja mikið gátu
menn verið búnir að gleyma fyrstu
stöfunum eða orðunum þannig að
best væri að skrifa jafnan niður það
sem „sagt“ hafði verið, annars
þurfti alltaf að byrja upp á nýtt.
Lykilatriði í þessu öllu sagði hann
því vera þolinmæði - bæði sjúklings
og starfsfólks.
Litaofskynjanir sagðist Jón hafa
upplifað fyi-stu dagana á gjörgæslu-
deild og væri það kannski ekki und-
arlegt eftir margvíslegar lyfjagjafir,
þreytu, áhrif frá áverkunum,
óreglulegan svefn og svo framvegis.
Hann sagðist hafa verið með af-
brigðum ljósfælinn, notað sólgler-
augu og helst viljað hafa ljósin
slökkt. „Enda voru hjúkrunarfræð-
ingarnir alltaf að ganga á veggi.“
Jón kvaðst hafa séð alls konar
sýnir, púka og pöddur og það sem
hann nefndi gulsýnir, séð gulan lit
sem hann sagði hafa verið lítið gam-
an. Hann hefði síðar uppgötvað að
vondu kallarnir í hasarblöðunum
væru yfirleitt með gul augu og jafn-
vel gulir sjálfir og sýndi viðeigandi
myndir. Ofan á allt þetta bættist að
stofan var gul. Vildi hann koma því
á framfæri að valinn yrði annar litur
á stofur á gjörgæsludeild, að
minnsta kosti á eina og að lýsing
væri jafnan dempuð.
Ekki alltaf hlustað
nógu vel á sjúklinga
Þessar lýsingar Jóns vöktu at-
hygli fundarmanna og töldu þeir
mikilvægt að heyra þannig sjónar-
mið sjúklings og kannski væri ekki
alltaf hlustað nægilega vel á sjúk-
linga á gjörgæsludeild. „Nei, sem
betur fer - eða kannski því miður -
tala ekki allir sjúklingar jafn mikið
og Jón,“ sagði Hjördís Smith fund-
arstjóri, en hún er svæfingalæknir
á Landspítala og annaðist Jón. Hún
sagði Jón alltaf hafa verið að upp-
lýsa hvernig honum liði og það væri
mikilvægt.
Eftir fundinn og þegar starfsfé-
lagar Jóns voru búnir að heilsa
honum og þakka honum fyrir hélt
hann á ný á Grensásdeild. „Ég er
búinn að vera hér síðan um miðjan
febrúar og hér er gott fólk: Æfing-
arnar miða að því að styrkja þá
vöðva sem ég hef og þjálfa mig í
færni til þess að verða sjálfbjarga
eins og hægt er með sjúkraþjálfun
og iðjuþjálfun," segir Jón en fyrstu
vikurnar fóru í að ná upp hreyfingu
í höndunum og nú er unnið að því
að byggja upp styrk með það fyrir
augum að geta sjálfur ekið sér í
hjólastól.
Jón kvaðst hafa yerið með með-
vitund í slysinu. „Ég vissi um leið
og bfllinn stöðvaði að ég var háls-
brotinn. Það er lán í óláni að ég
fékk enga áverka á höfuðið.“
Eins og fyrr segir er Jón svæf-
ingalæknir og hann hefur líka tekið
mikinn þátt í félagsstörfum lækna-
samtakanna. Hvað telur hann að
taki við eftir endurhæfinguna?
Hef ýmsar hugmyndir
„Ég vil gera eitthvað og hef ýms-
ar hugmyndir í skoðun. Það er þó
víst að ég get ekki gengið á ný til
fyrri starfa við svæfingu og umönn-
un sjúklinga en ég vonast til að geta
nýtt þekkingu mína og reynslu á
annan hátt, með kennslu eða í öðr-
um slíkum verkefnum," segir hann.
Kona Jóns, Ásdís Magnúsdóttir, og
börn þeirra þrjú styðja hann á alla
lund en einn sonur þeirra er erlend-
is í verkfræðinámi. Jón er að lokum
spurður hvort þetta hafi reynt mjög
á hann andlega:
„Þetta er auðvitað áfall en ég hef
ekki átt í neinum andlegum eða
geðrænum vandamálum. Ég læt
þetta ekki fara í taugarnar á mér,“
og Þorbjörg, dóttir hans, bætir því
við að strax á gjörgæsludeildinni
hafi hann þegar komið með yfirlýs-
ingar um hitt og þetta sem gera
ætti í framtíðinni. í gærkvöld var
Jón síðan veislustjóri í lokahófi eftir
þing skurðlækna og svæfingar-
lækna.
Verkamanna-
félagið Hlíf
Ekki samið
án ákvæða
um opnun
AÐALFUNDUR Verkamannafé-
lagsins Hlífar hvetur aðildarfélög
Verkamannasambands Islands til
þess að gera ekki samninga til lengri
tíma en tólf mánaða án ákvæðis um
opnun ef aðrir hópar launafólks fái
hærri kauphækkanir í sinn hlut,
gengi verði fellt eða verðhækkanir á
vöru og þjónustu fari fram úr við-
miðunarmörkum.
Aðalfundurinn, sem haldinn var á
fimmtudag, ályktaði að krefjast ætti
þess í næstu samningum, í febrúar
árið 2000, að skattleysismörk verði
ekki undir 80 þúsund krónum á mán-
uði og fylgi launaþróun í landinu, að
tekið verði upp fjölþrepa skattkerfi
með lágri skattprósentu á lágar tekj-
ur, að skattkort maka og barna nýt-
ist að fullu, að frítekjumörk verði
hækkuð, að elli- og örorkulífeyrh'
fylgi launaþróun, að lífeyrisréttindi
launafólks verði jöfnuð, að átak verði
gert í byggingu félagslegs leiguhús-
næðis, með leigu sem miðist við
greiðslugetu láglaunafólks, að láns-
kjaravísitala verði bönnuð.
Félagsmenn Hlífai' telja að munur
hæstu og jægstu launa hafi aukist
stöðugt frá því að núgildandi heildar-
kjarasamningar voru gerðir árið
1997 og bæði atvinnurekendur og
stjórnvöld hafi stuðlað að því að laun
verkafólk hafi dregist aftur úr.
--------------------
Nígeríumennirnir
leystir úr varðhaldi
f farbanni
til 21. aprfl
HÆSTIRÉTTUR kvað á fimmtudag
upp tvo dóma yfir Nígeríumönnun-
um tveimur sem verið hafa í varð-
haldi vegna ávísanasvikamáls í hátt á
annan mánuð. Úrskurðir héraðs-
dóms um að þeir skyldu vera í varð-
haldi til 21. apríl voru felldir úr gildi
og þess í stað kveðið á um að þeir
skyldu sæta farbanni til sama tíma.
Báðir mennh-nir hafa sætt gæslu-
varðhaldi bæði vegna rannsóknar-
hagsmuna og einnig vegna hættu á
því að þeir vikju sér undan refsingu.
Ríkislögreglustjóri birti mönnunum
ákæru 31. mars. Eins og málinu var
komið var eingöngu krafist gæslu-
varðhalds á þeim grundvelli að
hætta væri á að þeh’ kæmu sér und-
an refsingu, enda búið að gefa ut
ákæru og málið talið að fullu upplýst.
Rökstuðningur hefði ekki sýnt fram
á að farbann væri ekki fullnægjandi
til að tryggja návist þeirra.
Franskir skiptinemar
heimsækja Island
FRANSKIR skiptinemar frá
borginni Caen í Normandí eru
staddir á íslandi til að kynnast
landi og þjóð. Hingað komu þeir
fyrir tilstilli Sókrates-menntaá-
ætlunarinnar, sem ætlað er að
efla Evrópusamstarf á öllum
sviðum menntamála.
Alls eru nemendurnir 29 og
kennararnir þrír, öll frá fjöl-
brautaskólanum Dumont d’Ur-
ville. Skiptinemarnir dvelja í
tvær vikur á landinu, ferðast um
landið, en þau hafa þegar farið
að Mýrdalsjökli og skoðað GuII-
foss og Geysi.
I gær fóru þau í rútuferð um
Reykjavík sem lauk með mót-
töku í Ráðhúsi Reykjavíkur, þar
sem landakortið risavaxna vakti
ómælda athygli.
Francois Scheefer, fyrrum að-
stoðarskólastjóri í Frakklandi og
núverandi starfsmaður Sam-
vinnuferða-Landsýnar hefur
milligöngu um nemaskiptin.
Nemendurnir sækja tíma í Versl-
unarskóla Islands og Mennta-
skólanum við Sund, en Sigrún H.
Halldórsdóttir, frönskukennari í
Verslunarskólanum, ogþær Sig-
urbjörg Eðvarðsdóttir og Fanný
Ingvarsdóttir, frönskukennarar í
MS, sjá um skipulagningu ásamt
Scheefer.
Skiptinemunum Myléne Hue
og Jonathan Dechaize leist al-
mennt vel á það sem þau höfðu
kynnst. Hue sagði landslagið
vera ótrúlegt og mjög ólíkt
heimahögunum. Það kom
Dechaize og reyndar þeim báð-
um á óvart hversu ólíkir skól-
arnir hér á landi eru þeirra
skóla í Frakklandi. Dechaize
sagði að hérna ríkti miklu meira
frelsi og fannst skrítið að kalla
mætti á kennarann að vild,
borða í tímum og skreppa á kló-
settið þegar manni sýndist.
Morgunblaðið/RAX
FRÍÐUR liópur franskra skiptinema er nú staddur hér á landi, en í gær var farið með hópinn í skoðunarferð
um Reykjavíkurborg og lauk ferðinni með móttöku í Ráðhúsi Reykjavíkur.