Morgunblaðið - 10.04.1999, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Raunhæft markmið
að sleppa Keikó
Charles Vinick, framkvæmdastjóri
Ocean Futures-stofnunarinnar, sem
hefur umsjón með háhyrningnum Keikó,
segir að Keikó sé mjög hraustur og
hafí lagað sig vel að nýjum aðstæðum.
I samtali við Grím Gíslason, fréttaritara
í Vestmannaeyjum, segir hann að það sé
raunhæft markmið að sleppa hvalnum.
FREE Willy Keikó-stofnunin og
Jean Michel Cousteau-stofnunin
hafa nú verið sameinaðar í nýrri
stofnun sem ber nafnið Ocean Fut-
ures. Þessi nýja stofnun mun hafa
umsjón með Keikó, sjá um þjálfun
hans og standa straum af kostnaði
við háhyminginn. Charles Vinick,
framkvæmdastjóri Ocean Futures,
var á ferð í Eyjum um páskana þar
sem hann fylgdist með Keikó og
ræddi við starfsmennina sem ann-
ast Keikó í kví hans í Klettsvíkinni í
Eyjum.
Charles sagði í samtali við Morg-
unblaðið að helstu ástæður fyrir
sameiningu stofnananna tveggja
hefðu verið að þeir sem hafi staðið
að þeim hafi talið að með samein-
ingunni myndaðist mun sterkari
stofnun sem gæfi aukna möguleika
þegar horft væri til framtíðar. Hún
myndi ekki bara beina sjónum sín-
um að þessum eina hval, Keikó,
heldur væri hann fyrst og fremst
táknmynd fyrir helsta viðfangsefni
stofnunarinnar, hafið og lífríki þess.
„Fólk um allan heim þekkir
Keikó og einnig Cousteau og tengir
þessi nöfn við hafið. Það er styrk-
Ieiki okkar f þessu starfí,“ segir
Charles. Hann segir að Ocean Fut-
ures-stofnunin muni fyrst og
fremst beina kröftum sínum að
fimm sviðum: hafinu og ástandi
hafsins, sjávarspendýrum, kóral-
rifjum, lífríkinu við strendur víðs-
vegar um heim með tilliti til meng-
unar og fiskveiðum og nýtingu
fiskistofna.
Keikó hraustur og aðlagast
náttúrunni vel
„Ocean Futures á að vera tákn
fyrir hafið og velferð hafsins þannig
að hagsmunir Islendinga og stofn-
unarinnar fara vel saman,“ segir
Charles.
Charles segir að vel hafi gengið
með Keikó síðan hann var fluttur í
kvína í Klettsvíkinni síðasta haust.
Meginmarkmiðið sem sett hafi ver-
ið í haust hafi verið að komast
klakklaust í gegnum veturinn. Veð-
ur hafi oft verið erfið og talsverður
tími hafi farið í að bæta sjókvína og
aðlagast aðstæðum í Eyjum svo
minni tími hafi gefist til að þjálfa
Keikó.
Mikið hafi verið lagt upp úr að
fylgjast með heilsufari og líðan
Keikós og hegðunarmynstri hans
eftir að hann kom í náttúruleg
heimkynni. Allar rannsóknir, blóð-
sýni og annað, sýni að Keikó sé
mjög hraustur og hafi aðlagað sig
vel nýjum aðstæðum. Það þurfi þó
að vinna í vaxandi mæli að endur-
hæfingu og þjálfun hans. Hann sé
t.d. mjög forvitinn og þurfi að fylgj-
ast með öllu sem gerist og því hegð-
unarmynstri þurfi að breyta.
Hann segir að nú þegar vorar
verði megináhersla lögð á þjálfun
Keikós með það að markmiði að
hægt verði að sleppa honum laus-
um og sú þjálfun verði meginvið-
fangsefni næstu mánaða. „Eg hef
fulla trú á að í framtíðinni verði
hægt að sleppa Keikó frjálsum og
hann geti spjarað sig. Hann sýnir
nú þegar talsverð merki þess að
hann sé að færast nær uppruna sín-
um. Hann hefur orðið minni sam-
skipti við fólkið sem annast hann og
er meira og lengur í kafi en áður.
Það er eins og hann sé orðinn
meira í eigin hugarheimi. Hann
hefur haft mikinn áhuga á að skoða
þá sem komið hafa að skoða hann
og um leið og bátur hefur nálgast
kvína hefur hann rekið hausinn upp
og fylgst lengi með.
Um páskana var ítölsk sjón-
varpsstöð með beina útsendingu frá
kvinni og þegar bátarnir komu að
henni rak hann hausinn aðeins upp
úr skamma stund en kafaði svo aft-
ur og sýndi þessu umstangi engan
áhuga. Þetta er merld um jákvæða
breytingu á hegðunarmynstri hans.
Keikó er tilvalinn einstaklingur
til að takast á við það erfiða verk-
efni að aðlagast aftur náttúrulegum
heimkynnum eftir langa fjarveru
frá þeim. Hann hefur gengið í
gegnum ýmislegt. Hann hefur stað-
ið af sér ferðalög frá Islandi til
Kanada, þaðan til Mexíkó, síðan til
Oregon og svo aftur til Islands. Á
þessu tímabili hefur heilsa hans
sveiflast upp og niður og aðbúnaður
verið misjafn.
Hann hefur þó staðið þetta allt af
sér og er í dag heilbrigður. Það eitt
segir okkur að Keikó er sterkur og
getur tekist á við erfið verkefni.
Síðan hann kom í kvína í Klettsvík
hefur ekkert komið fram sem segir
að ekká verði hægt að sleppa hon-
um og enginn vafi er á að það er
markmið okkar. Það er því raun-
hæfur möguleiki að Keikó verði aft-
ur frjáls í hafinu," segir Charles.
Lifandi laxi sleppt
í kví Keikós
Eitt af því sem unnið hefur verið
að undanfarið varðandi þjálfun
Keikós er að sleppa lifandi laxi í
kvína hjá honum svo hann geti veitt
sér til matar. Charles segir að þetta
hafi þó verið ýmsum vandkvæðum
háð því illa hafi gengið að koma lax-
inum sprækum í kvína. Laxinn hafi
verið fluttur til Eyja í tönkum og
hafi hann virst hálfslappur og vank-
aður þegar honum hefur verið
sleppt í kvína.
Árangur af þessu hafi því ekki
verið eins og vænst var. Þótt erfitt
sé að fylgjast með atferli Keikós
neðansjávar sé vitað að hann hefur
veitt eitthvað af þessum laxi og étið
en eitthvað af laxinum hafi sloppið
úr kvínni. Hann segir því ekki
ákveðið hvort áfram verði reynt að
flytja lifandi lax til Eyja til að
sleppa í kvína. Það þurfi að meta
stöðuna í ljósi reynslunnar áður en
áfram verður haldið með það.
Skoðunarferðir að kvínni
og ferðamiðstöð opnuð
Charles segir að eitt þeirra nýju
verkefna sem nú bíði sé að skipu-
leggja ferðir ferðamanna að kvínni.
Ákveðið hafi verið að gefa ferða-
mönnum kost á að sjá Keikó í
kvínni og verði þessar skoðunar-
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
CHARLES Vinick, framkvæmdastjóri Ocean Futures.
ferðir í samvinnu við PH Víking
sem mun sjá um að ferja ferða-
mennina út að kvínni. Reiknað sé
með að báturinn sigli að kvínni í 25
til 30 metra fjarlægð og þaðan gef-
ist ferðamönnum færi á að sjá
hann. Samhliða því að þessar ferðir
hefjist verði sett upp miðstöð í Fé-
lagsheimilinu við Heiðarveg þar
sem saga Keikós verði rakin í máli
og myndum og ýmsar upplýsingar
verði til staðar fyrir ferðamenn. Þá
verður einnig sýnd þar heimildar-
kvikmynd um Keikó.
Þessi miðstöð verði sett upp í
samvinnu við bæjaryfirvöld og sé
nú unnið að endurbótum á Félags-
heimilinu með það fyrir augum að
koma þar fyrir þessari ferðamið-
stöð. Auk þess segir hann að víðs-
vegar í bænum muni ferðamenn
geta keypt sér minjagripi sem
tengjast Keikó.
„Það má því segja að það sé
þrennt sem við erum að vinna að
núna varðandi Keikó. I fyrsta lagi
er það vinnan við hvalinn sjálfan. I
öðru lagi er það fræðsla til almenn-
ings og í þriðja lagi er það svo að
skipuleggja ferðaþjónustuna sem
tengjast mun Keikó,“ segir Charles.
Góður fjárhagslegur
bakgrunnur
Charles segir að fjárhagslegur
bakgrunnur Ocean Futures sé góð-
ur. Oflugir aðilar standi á bak við
stofnunina og fjármagn. til Keikó-
verkefnisins sé tryggt. Warner
Bros kvikmyndafyrirtækið, Huma-
ne Society-stofnunin og Craig
McCaw hafi látið fjármagn til
Keikó-verkefnisins af hendi rakna
og séu bakhjarlar nýju stofnunar-
innar. McCaw sé t.d. formaður
stjómar Ocean Futures og Jean
Michel Cousteau sé forseti stofnun-
arinnar.
Stofnunin sé því með mjög
sterka bakhjarla og segist hann
þess vegna ekki hafa áhyggjur af
fjárhagslegri framtíð.
Aðspurður segir Charles að Oce-
an Futures hafi enga skoðun á
þeirri ákvörðun Alþingis Islendinga
að hefja hvalveiðar á ný. „Það er
ekki okkar mál að hafa skoðun á
því. Við erum hér vegna Keikós og
vinnum að rannsóknum á honum í
samstarfi við Háskóla Islands og
Rannsóknarsetrið í Vestmannaeyj-
um. Við teljum að hver þjóð eða
þjóðflokkur eigi að ákveða sjálfur
stefnu í sínum málum án þess að
við blöndum okkur í það. Stefna
Ocean Futures er að fást við sjálf-
bæra þróun og líta verður á sér-
hvert málefni í samhengi við sjálf-
bæra þróun.
Hvorki McCaw, Cousteau eða ég
erum hlynntir hvalveiðum, en þrátt
fyrir það er það ekki okkar að
þvinga þeim skoðunum upp á aðra
eða að þvinga þá til einhverra til-
tekinna aðgerða. Við erum hér til
að vinna að velferð Keikós og sú
vinna á ekki og má ekki blandast
pólitík á nokkurn hátt,“ sagði
Charles.
Island hefur skapað sér nafn
varðandi sjálfbærar veiðar
„Við viljum gera allt til að vemda
hafið og þegar ég tala um verndun
hafsins geng ég út frá sjálfbærri
þróun. Island hefur skapað sér nafn
á alþjóða vettvangi varðandi stjórn-
un fiskveiða og verndun fiskistofna
með sjálfbærar veiðar að markmiði.
F ólk um allan heim getur þvi horft
til Islendinga, lært af fiskveiðum
þeirra og umgengni við fiskistofn-
ana.
Það er því vel við hæfi að Ocean
Futures og Keikó séu hér á Islandi
þegar við reynum að teygja okkur
til fólks um allan heim og koma á
framfæri skilaboðum um bætta um-
gengni við haflð. Bætt umgengni við
hafið skiptir okkur öll máli og ljóst
er að það er Islendingum gríðarlega
mikið hagsmunamál að vel sé geng-
ið um hafið og auðlindir þess,“ segir
Charles Vinick að lokum.
/
X5^
Lcksins hafa allir Isiartdingar
jafna ntigulaika á því að eignast hágæða
filvu mefi 5 ára ábyrgfi
Tílboð 1
Intel P-ll Celeron A 400 Mhz / 17" hágæða 100 Mhz skjár
8,4 GB UDMA diskur / 64 Mb. SD-RAM / 40 hraða geisladrif
ATI Range II + AGP skjákort /100 riða 3D / 32 bita hljóðkort
56K módem / 3 mánuöir ókeypis á Internetinu / innbyggöur
faxbúnaður og símsvari / hátalarar / mús, disklingadrif og
lyklaborö / Windows 98 uppsett, geisladiskur fylgir.
108.800,-
Tflboð 2
Intel P-ll Celeron A 400 Mhz /17' hágæða 100 Mhz skjár / 8,4 GB UDMA diskur
64 Mb minni/40 hraða geisladrif / Woodoo II alvöru skjáhraðall 12+4 MB / ATI Range II
+ AGP skjákort 100 Mhz 3D / SB Live! Value hljóðkort / Fjórir Surround hátalarar og
bassabox, allt frá Creative / Öflugur 3D leikjapakki: G Police, Incoming, Actual Soccer 2,
Ultimate Race Pro / 56K módem / 3 mánuðir ókeypis á Internetinu / innbyggður faxbúnaður
og slmsvari / mús, disklingadrif og lyklaborð / Windows 98 uppsett, geisladiskur fylgir.
(Dtatunb
l 1 d