Morgunblaðið - 23.05.1999, Blaðsíða 64

www.varda.is
■Ék
Aivöru þjónusta
fyrir alvöru fólk
Landsbankinn

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 23. MAÍ 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK

Veiðistofn þorsks 1.031.000 tonn á þessu ári að mati Hafrannsóknastofnunar
Leyfílegur þorskafli á næsta
fiskveiðiári sá sami og í ár
ÞORSKAFLAMARK á næsta fisk-
veiðiári verður um 250.000 tonn, eða
það sama og á þessu ári, samkvæmt
mati Hafrannsóknastofnunar . á
stofnstærð þorsksins á þessu ári. Er
þá stuðzt við aflaregluna svokölluðu,
sem heimilar veiði á 25% af veiði-
stofni. Tveir árgangar, að minnsta
kosti meðalstórir, eru nú að komast
á legg, en mörg undanfarin ár hafa
árgangar þorsksins verið undir með-
allagi og segir Jóhann Sigurjónsson,
forstjóri Hafrannsóknastofnunar, að
i j*stofninn sé á uppleið.
Veiðistofn þorskins er nú talinn
1.031.000 tonn, en var í fyrra talinn
vera 1.028.000 tonn. Samkvæmt
aflareglunni verður afli á næsta físk-
veiðiári því 247.000 tonn og 249.000
á því þarnæsta. Veiðistofn mun þá
vaxa og verða um 1.150.000 tonn í
ársbyrjun 2002.
Samkvæmt tillögum Hafrann-
sóknastofnunar um veiðar úr öðrum
fiskistofnum er um litlar breytingar
að ræða. Lögð er til meiri sfldveiði,
eða 100.000 tonn, minni afli af ufsa
og karfa og upphafskvóti loðnu er
nú nokkru lægri en í fyrra. Þá verð-
ur sú breyting á að nú er lagður til
bráðabirgða kvóti fyrir rækju, en
endanleg ráðgjöf verður lögð fram í
haust að undangenginni stofnmæl-
ingu. I öðrum tilfellum er um sömu
tillögur að ræða og fyrir núverandi
fískveiðiár.
Þorskstofninn á uppleið
„Það eru bæði jákvæðir punktar í
þessu og neikvæðir,“ segir Jóhann
Sigurjónsson. „Spár okkar frá fyrra
ári um þorskstofninn standast vel.
Það má gera ráð fyrir að þorskafla-
mark á næsta fiskveiðiári verði nán-
ast það sama og á þessu ári. Mat
okkar á ástandinu nú er svipað og
það var í fyrra, eins og við spáðum
þá. Varðandi þorskinn eru það góðar
fréttir að minnsta kosti tveir meðal-
stórir árgangar séu að komast á
legg, árgangarnir frá 1997 og 1998,
þótt það sé kannski heldur snemmt
að segja til um framvinduna.
Reyndar er komin svolítil reynsla
á 1997 áranginn og hann virðist að
minnsta kosti vera meðalárgangur,
sem er mjög mikilvægt. 1998 ár-
gangurinn sem samkvæmt seiða-
talningu átti að vera mjög sterkur,
virðist ætla að verða að minnsta
kosti í meðallagi. Það ásamt þeirri
staðreynd að við erum með mjög
bragglegan loðnustofn, gefur til
kynna að við getum verið með
svolitlar væntingar fram í tímann.
Þetta eru auðvitað jákvæðar fréttir
og jákvætt að þorskstofninn er á
uppleið og við höfum náð stýringu á
nýtingu hans.
Þá er sfldin komin í fyrra horf.
Endanleg ráðgjöf fyrir rækju liggur
ekki fyrir vegna þess að stofnmæl-
ingar vantar, en upphafskvóti er
gefinn út miðað við áætlaðan afla á
þessu ári. Rækjan er almennt á nið-
urleið og ætti engum að koma það á
óvart og verður endanleg ráðgjöf
gefin út í haust. Asfandið er almennt
gott, en skynsamlegrar varúðar er
þörf í nýtingu margra minni stofna
hér við land, svo sem flatfiskstofna,“
segir Jóhann Sigurjónsson.
Sævar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambands Islands, var ekki
ánægður með niðurstöðumar og
sagði að þrátt fyrir að talað væri um
besta fiskveiðistjómunarkerfi í
heimi væri sú ekki raunin á meðan
ekki næðist betri árangur en þessi
skýrsla bæri vitni.
Kristján Ragnarsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna, sagði að þetta
væru ákveðin vonbrigði. „Við höfum
mælt með að fylgja þessari ráðgjöf
og ég geri ekki ráð fyrir að á því
verði breytingar,“ sagði hann. „Við
héldum að við myndum uppskera
meira, en við höfum sáð til, en það
verður að bíða þar til síðar.“
Bönnuð efni
og brotnar
reglur
„FLEST megmnarduft virka,“ seg-
ir Laufey Steingrímsdóttir næring-
arfræðingur, „en ég veit hins vegar
ekki hvort Herbalife er betra en
önnur efni.“ í athugun Morgun-
blaðsins kemur í ljós að á markaði á
íslandi em efni, sem eru bönnuð af
Lyijaeftirlitinu. Einnig em brotnar
reglur um að ekki megi auglýsa
læknisáhrif slíkra vara.
Fjölþrepasala fæðubótarefna hef-
ur fyrir löngu dregið að sér athygli
bandarískra yfirvalda og þykir í
ýmsu nálgast pýramídasölu, sem er
bönnuð. Anna Birna Halldórsdóttir
hjá Samkeppnisstofnun situr í nor-
rænum starfshópi, sem er að gera
úttekt á þessum málum á Norður-
löndum, þar sem ástæða þykir til að
hafa auga með þessari söluaðferð.
I íslensku kynningarefni, sem
Morgunblaðið hefur undir höndum,
koma fram stóryrtar fullyrðingar
um hve ábatasamt sé að selja þessi
efni. Aðaláherslan er þó lögð á sölu
til annarra seljenda, rétt eins og
tíðkast í pýramídasölu.
■ íslenskar gyllivonir/22
Baugur kaup-
ir verslana-
keðjuna 10-11
BAUGUR hf. sem rekur verslana-
keðjumar Hagkaup, Nýkaup, Hrað-
kaup og Bónus hefur, samkvæmt
Mieimildum Morgunblaðsins, keypt
^Vöruveltuna hf. sem rekur versl-
anakeðjuna 10-11. I tengslum við
kaupin mun Baugur selja eignir og
mun standa til að selja tvær af nú-
verandi verslunum fyrirtækisins.
Verslanakeðjan 10-11 er með
þrettán matvöruverslanir á höfuð-
borgarsvæðinu með löngum af-
greiðslutíma. Velta hennar nam
rúmum þremur milljörðum kr. á
síðasta ári og fram hefur komið að
gert hefur verið ráð fyrir umtals-
vert meiri veltu í ár. Fyrirtækið er
átta ára gamalt, fyrsta verslunin
með þessu nafni var opnuð árið
1991. Stofnendur og aðaleigendur
10-11 eru hjónin Eiríkur Sigurðsson
^og Helga Gísladóttir.
Bónus tók þátt í stofnun fyrir-
tækisins og átti aðild að því fyrstu
árin en lengst af voru Eiríkur og
Helga einkaeigendur, eða þangað til
í nóvember sl. Þá seldu þau 70%
hiutafjár, annars vegar til Eignar-
haldsfélagsins Alþýðubankinn hf.
og fleiri aðila og hins vegar til fjár-
festingarfélagsins Fjárfars. Helga
og Eiríkur áttu áfram 25%.
Skömmu áður höfðu kaup Kaupfé-
lags Eyfirðinga á verslunum fyrir-
tækisins gengið til baka að kröfu
MORGUNBLAÐIÐ kemur
næst út miðvikudaginn 26. maí.
Fréttaþjónusta verður á
Fréttavef Morgunblaðsins yfir
hvítasunnuna. Slóðin er
www.mbl.is.
-_______________________________
Eiríks og Helgu, að því er fram kom
í frétt Morgunblaðsins á þeim tíma.
Að loknum breytingum á eignar-
haldi í lok síðasta mánaðar höfðu
Eiríkur og Helga aftur eignast 70%
í félaginu, í eigin nafni og Fjárfars
sem þá var í eigu þeirra og fleiri að-
ila. Islandsbanki og Kaupþing áttu
12,5% hvor aðili og 5% voru í eigu
fyrirtækisins sjálfs.
Tvær verslanir seldar
10-11 verslanirnar hafa verið í
viðskiptum við Baug frá því á síð-
asta ári að það hóf að kaupa vörur
af Aðfóngum, innkaupa- og dreif-
ingarfyrirtæki Baugs. í gær keypti
síðan Baugur öll hlutabréfin í Vöru-
veltunni hf., samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins. Mun hafa verið til-
tölulega stuttur aðdragandi að
kaupunum, eða frá því í síðustu
viku. Ekki tókst í gærkvöldi að fá
opinbera staðfestingu á kaupum
Baugs eða kaupverði. í því sam-
bandi má geta þess að rætt var um
að KEA hefði ætlað að kaupa versl-
animar á 900 milljónir í október síð-
astliðnum og að 70% hlutur hafi
verið seldur á 1500 milljónir mánuði
síðar en hvorug talan fékkst stað-
fest á sínum tíma.
Baugur rekur sem kunnugt er
fjórar gerðir af verslunum, Hag-
kaup, Nýkaup, Hraðkaup og Bón-
us. Hraðkaupsverslanirnar eru
með líkan afgreiðslutíma og 10-11
en þær eru allar úti á landi. Virðast
10-11 verslanirnar þess vegna geta
fallið vel að annarri starfsemi fyrir-
tækisins. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins stendur til hjá
Baugi að selja eignir í tengslum við
kaupin á 10-11, þar á meðal tvær af
núverandi verslunum fyrirtækis-
ins.
VtMAi
rnmmm Ém
sas
Morgunblaðið/Golli
ENN er mikill snjór í Esj-
unni og sumarið virðist ætla
að láta bíða eftir sér. Ólík-
QmOT* Lv yi UnniMQ legt er að mikið sjáist til sól-
OIlJ Uí Ilj 1UI i J bj UIlci ar næstu dagana, ef marka
má spá Veðurstofúnnar.
Undirbúa hækkun lög-
boðinna ökutrygginga
TRYGGINGAFELOGIN eru með
í undirbúningi að hækka iðgjöld
lögboðinna bifreiðatrygginga
vegna gildistöku breytinga á
skaðabótalögum 1. maí síðastlið-
inn og er þess að vænta að til-
kynnt verði um hækkanirnar fljót-
lega. Forsvarsmenn tryggingafé-
laganna segja að óumflýjanlegt sé
að iðgjöldin hækki þar sem nýju
lögin feli í sér verulega hækkun á
bótum vegna líkamstjóna eða um
58% hærri bætur en greiða þurfti
samkvæmt þeim, sem áður giltu.
Verulegt tap var á lögboðnum
ökutækjatryggingum hjá öllum
stóru íslensku tryggingafélögun-
um á síðasta ári. Hins vegar stóð
hagur félaganna í heild með mikl-
um blóma og nam hagnaðurinn
samanlagt á síðasta ári rúmum
einum milljarði króna, en hann má
að meirihluta rekja til tekna af
umsýslu með fjármuni.
58% hærri upphæð
Bjarni Guðmundsson, trygg-
ingastærðfræðingur, hefur reikn-
að út, fyrir Samband íslenskra
tryggingafélaga, kostnaðaraukann
samfara breytingum á skaðabóta-
lögunum nú í samanburði við lögin
eins og þau voru úr garði gerð við
upphaflega gildistöku þeirra á
miðju ári 1993. Við útreikninginn
leggur hann til grundvallar tjón
sem urðu eftir mitt ár 1993 og
voru að fullu uppgerð í árslok
1997. Niðurstaða hans er sú að
greiða hefði þurft 58% hærri upp-
hæð vegna þessara tjóna ef
ákvæði nýju skaðabótalaganna
hefðu gilt, í samanburði við þau
sem áður giltu.
Gerðar voru breytingar á skaða-
bótalögunum árið 1996 og dómsúr-
skurðir hafa orðið til þess að víkka
bótasvið laganna á þessu tímabili.
Bjarni sagði í samtali við Morgun-
blaðið að þama væri um að ræða
samanburð við lögin frá 1993. Það
hefði orðið hækkun á bótum á
tímabilinu, þannig að breyting nýju
laganna miðað við íyira ástand
væri að sama skapi minni.
■ Iðgjaldagrundvöllur/10-11