Morgunblaðið - 27.07.1999, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLÍ 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
TCÍrVIJST
Skállioltskirkja
KIRKJULEGIR
KAMMERTÓNLEIKAR
Flutt voru trúarleg vcrk eftir Snorra
Sigfús Birgisson. Flytjendur voru;
Hallveig Rúnarsdóttir, Óskar Ingólfs-
son, Steef van Oosterhout, Þórunn
Ósk Marinósdóttir, Herdís Jónsdóttir,
Nora Kornblueh og Hávarður
Tryggvason undir stjörn Snorra Sig-
fúsar Birgissonar. Laugardagurinn
24. júlí, 1999.
ÍSLENSK kirkjutónlist hefur um
margt algjöra sérstöðu, hvort sem
litið er til þess sem á uppruna sinn í
katólskum eða lútherskum sið og
leikur þar stórt hlutverk einangrun
þjóðarinnar, fátækt og fábreytilegt
val í menntun heima fyrir. A sviði
tónlistar verður bylting með komu
Rikini tO landsins, árið 1107, en síð-
an eru fræði hans kennd nærri
óbreytt og sú tónfræði, sem prentuð
er í VI útgáfu Grallarans 1691 (7
blaðsíður eftir Þórð Þorláksson
biskup), er að mestu tólftu aldar
tónfræði. Árið 1801 gefur Magnús
Stephensen út sálmabók og þar í
eru þrjú lög með „nútímanótum“
sem eru í raun sýnishorn þeirrar
vankunnáttu á sviði tónlistar sem
þá einkenndi tónlistarlíf okkar Is-
lendinga. Auk vankunnáttunnar er
sérkennUeg sú samtvinnun katól-
skrar tónlistar (latínusöngvarnh-)
og þeirra lúthersku sem er ríkjandi
hér á landi frá siðaskiptunum tU
þess er Magnús Stephensen tekur
af skarið, þó að með heldur svona
ókræsUegum hætti hafi verið, bæði
er varðaði tónlistina og ekki síður
það er laut að versagerðinni allri.
EINBÝLI
BAKKASTAÐIR Glæsilegt nýtt 180 fm
einbýlishús á góðum stað með innb. bílskúr.
Afhendist tilbúið til innréttinga (en á milli-
veggja). Verð kr. 14,5 m. Hentar vel fyrir úti-
vistarfólk.
ÞJÓTTUSEL Vandað einbýlishús á kyrr-
látum stað. Mjög góð aðkoma, 62 fm bílskúr
fylgir með. Verð kr. 23,9 m.
RAÐ- OG PARHÚS
BERJARIMI - PARHUS Fallegt og nýlegt parhús á mjög góðum útsýnis-
stað. Verð 15,7 m. Áhv. kr. 6,5 m.
3JA HERB.
BERJARIMI Nýleg og góð 86 fm 3ja herbergja íbúð á 3. hæð. íbúðinni fylgir
32 fm bílskýli. Verð kr. 8,9 m. Áhv. kr. 3,2 m.
ENGIHJALLI KÓP. Vorum að fá í einkasölu góða 3ja herb. ibúð á efstu
hæð í góðu lyftuhúsi. Mjög fallegt útsýni. Verð kr. 7,2 m. Áhvílandi kr. 4,2 m.
2JA HERB.
EFSTASUND Hugguleg 2ja herbergja 45 fm íbúð á þessum vinsæla stað í
þriggja íbúða húsi. Verð kr. 5,5 m.
ENGIHJALLI KÓP. Vorum að fá rúmgóða 64 fm 2ja herbergja íbúð á
söluskrá okkar. (búðin er á 1. hæð. Verð kr. 6,7 m.
NOKKVAVOGUR Hugguleg risíbúð í þriggja ibúða steinhúsi á þessum
rólega og góða stað. Stærð 53 fm. Verð kr. 4,7 m.
ATVINNUHÚSNÆÐI
DALVEGUR KÓP. Mjög gott atvinnuhúsnæði, þrennar innkeyrsludyr, hátt til
lofts. Húsnæðið endabil, næst Dalveginum. Verð kr. 29 m.
HLIÐASMARi Mjög góð 160 fm verslunareining á 1. hæð (á horni). Verð
kr. 17,6 m.
KROKHALS Til sölu er nýtt og vandað iðnaðar- og skrifstofuhúsnæði í
byggingu. Ýmsir möguleikar á skiptingu í minni einingar. Alls 4.500 fm.
SKÚLAGATA Glæsileg skrifstofub. á horni Snorrabrautar og Sæbrautar.
Heildarflatarmál skrifstofubyggingar er 3.155 fm og bílakjallara 1.084 fm.
TRONUHRAUN Eignin skiptist í 90 fm verslunareiningu og 275 fm gott
lagerhúsnæði. Verð kr. 22,8 m.
VIÐARHOFÐI Nýtt og gott atvinnuhúsnæði, alls 333 fm, með leigusamningi.
Verð kr. 29 m.
ATVINNUHÚSNÆÐI TIL LEIGU
AUÐBREKKA 1 Nýtt verslunar- og lagerhúsnæði, 477 fm á jarðhæð og 86
fm á millilofti. Laust strax.
ARMULI Til leigu er gott húsnæði á 1, hæð í bakhúsi, alls 325 fm. Laust strax.
ARMULI Gott skrifstofuhúsnæði í lyftuhúsi. Nokkur herbergi og tveir salir, alls
470 fm. Frábær staðsetning og mikið útsýni.
FAXAFEN Gott verslunarhúsnæði á 1. hæð, alls 286 fm.
HÓLMASLÓÐ Atvinnuhúsnæði til leigu með kæli og frysti. Laust strax.
KRÓKHÁLS Höfum til leigu gott 140 fm atvinnuhúsn. með innkeyrsludyrum.
SIÐUMULI Gott verslunarhúsnæði er til leigu. Stærð ca 500 fm.
VEGMULI Alls 264 fm verslunar- og lagerhúsnæði.
Björgvin Björgvinsson, lögg. fasteignasali
♦ Arsalir- fasteignamiðlun ♦ Ársalir- fasteignamiðlun ♦
Tríó Ólafs
Stephensens
í Seyðisfjarð-
arkirkju
NÆSTU flytjendur í tónleika-
röðinni „Bláa kirkjan“, mið-
vikudagskvöldið 4. ágúst, ki.
20.30 í Seyðisfjarðarkirkju, eru
Tríó Ólafs Stephensens frá
Reykjavík. Þeir félagar Tómas
R. Einarsson, bassaleikari og
tónsmiður, Guðmundur R. Ein-
arsson, trommuleikari og
básúnuleikari og Óli Jazzpí-
anisti" Stephensen, eru löngu
landsþekktir fyrir skemmtileg-
ar útfærslur sínar á „venjuleg-
um lögum“ sem þeir færa í
sveiflubúning, segir í fréttatil-
kynningu.
Einnig segir: „Óli Stephen-
sen og félagar leika hefð-
bundna tónlist, sem stundum
hefur verið kennd við jazz-
klúbba sjötta áratugurins í
New York, tónlist fulla af gleði,
kímni og sveiflu, sem á sér fáa
líka. Síðan bregða þeir oft á tíð-
um á leik og spila þá þjóðlög,
sálmalög og sönglög með mik-
illi sveiflu, sjálfum sér og
áheyrendum sínum til mikillar
furðu - og væntanlega
ánægju.“
Aðgangseyrir er 500 kr.
Ókeypis er fyrir 6 ára og yngri.
Tónleikaröðin „Bláa kirkjan
sumartónleikar" er öll miðviku-
dagskvöld í sumar kl. 20.30 í
kirkjunni á Seyðisfirði.
Fegurð verald-
ar mun hverfa
SKÁLHOLTSKIRKJA
Frá sagnfræðilegu sjónarmiði er
gömul íslensk kirkjutónlist merki-
lega fom, hrein söngtónlist, ósnort-
in af áhrifum hljóðfæraleiks, sem er
merkilegt ef borið er saman hversu
háttaði um tónlistariðkun í Evrópu
frá tólftu öld, er með engum hætti
hafði áhrif á tónlistariðkun Islend-
inga fyrr en á 19. öldinni og aðal-
lega á seinni hluta hennar.
Segja má að þeir tónlistarmenn,
sem nú vinna við að upplýsa þjóðina
um sérkenni íslenskrar tónlistar,
séu í raun að leita uppmnans og að
þessu leyti verði sjálfsvitund okkar
skýrari, að tónlistariðkun hér á
landi hafi ekki allt í einu orðið til um
1850 heldur eigi sér lengri og
merkilegri sögu. Tónlist sú sem
flutt var eftir Snorra Sigfús Birgis-
son í Skálholti sl. laugardag var öll
byggð á fomum hefðum en reynt að
færa þessi fomu minni til þess
„heima“ er nú blasir við. Fyrsti
þáttur tónleikanna er byggður á
Iögum úr íslenskum handritum und-
ir yfirskriftinni Lysting er sæt að
söng, sem er upphaf annars erindis
í fyrsta lagi tónleikanna sem nefnist
Musículof en höfundur þessa sér-
kennilega texta er ókunnur. Út-
færslu Snorra er þann veg háttað að
hann lætur hið forna lagferli halda
sér nokkum veginn óbreytt en
íramlag hans er mótrödd samin fyr-
ir selló. Annað lagið er lofsöngur við
þýddan texta úr sálmabók Hans
Thomissön frá 1569 og það þriðja er
við Hvítasunnukvæði, ort af Jóni
Magnússyni (1601-1675), en síðasta
lagið nefnist Vocalísa, þ.e. lag án
texta, sem líklega er mest mótað af
Snorra og enda fallegasta tónsmíðin
af þessum fjóram lögum, undir fyr-
irsögninni Lysting er sæt að söng.
Flytjendur vora Hallveig Rúnars-
dóttir og Nora Komblueh og var
flutingur þeirra mjög sannfærandi,
enda víða leikið fallega með samspil
hinna fornu stefja og frjálslega
unna mótröddina á sellóið hjá
Snorra.
Annar þáttur tónleikanna var
einnig safn sálmalaga, sem Snorri
nefnir Hymni, upphaflega samið
fyrir strengjasveit en hér leikið út-
sett fyrir tvær víólur, selló og
kontrabassa. Þarna leikur Snorri
sér að því að raddsetja lögin mjög
nærri því sem ætla mætti einkenn-
andi fyrir notkun hljóðfæra á 15. og
16. öld í Evrópu. Að vísu era allar
raddsetningar mjög sviplíkar en
sumar hverjar ákaflega fallega
hljómsettar og vora sérlega vel
leiknar, með fomu lagi í tónmótun,
undir stjóm höfundar. Vel mætti at-
huga hversu þessar raddsetningar
gerðu sig í kórsöng án undirleiks.
Lokaverk tónleikanna var fram-
flutningur á löngu söngverki, við
texta, sem með vafasömum hætti er
sagt vera eftir Hallgrím Pétursson.
Form og orðfæri þessa kvæðis
minnir á forn vikivaka-danskvæði
og varla sennilegt að Hallgrímur
hafi þama í eina skiptið verið að
hugsa um dans, sem kirkjan barðist
á móti, auk þess sem skáldskapar-
málið er að mörgu leyti langt frá því
sem helst einkennir kveðskap þessa
snillings. Viðlagið, „Sat ég undir
fjallinu fríða“, er notað af mörgum
skáldum og í Islenskum skemmtun-
um Ólafs Davíðssonar (III. hefti
bls.350) er þetta stef tilgreint sem
viðlag við kvæði eftir Hallgrím Pét-
ursson en þess einnig getið að til
hafi verið tvö kvæði með þessu við-
lagi í safni „ÁM, 67,8 en eru nú
týnd“. Hvert þau hafa týnst og
hvort fundvísum hafí þótt kvæðið
svo vel kveðið að Hallgrímur gæti
hafa ort, er ósönnuð hugmynd sem
þó er rétt að njóti vafans um höf-
undareign Hallgríms, auk þess sem
kvæðið er ekki til með rithönd
hans.
Þess gætti ekki í tónmáli Snorra
að um dans gæti verið að ræða og
þótt margt væri mjög skemmtilega
gert í tónmáli hljóðfæranna, sem
voru klarinett, tvær víólur, selló
kontrabassi og slagverk, var söng-
línan oft nokkuð utangátta, nema í
tveimur síðustu vísunum, sem vora
það sem best hljómaði saman, en í
niðurlaginum leikur Snorri með
hreina fimmund sem skreytt er
með ýmsum hætti á fallegan máta.
Kvæðið Fegurð veraldar er sérlega
vel ort en sú venja sem oft einkenn-
ir nútíma tónritun, að slíta sundur
texta og láta orðin oft standa ein og
sér, rænir verkið þeirri hugsun sem
býr í samvirkni orðanna. Eitt orð
hefur ákveðna merkingu en sam-
virkni orðanna myndar tengsl sem
oft er lýst sem hugsun er fær ekki
fulla mynd fyrr en í lok setningar.
Hallveig Rúnarsdóttir söng verk-
ið af öryggi þótt oft væri henni
þungt fyrir með framburð textans,
nema þá helst í næstsíðasta erind-
inu sem var í tónles-stíl, þ.e. að
mestu á einum tóni hver setning.
Eins og fyrr segir er margt fallega
hljómandi í tónmáli hljóðfæranna,
þó að rithátturinn sé oft þétt unn-
inn og jafnvel flókinn á köflum og
sé auk þess ekki ávallt samvú’kur
sönglínunni. Það sem þó ber að
hafa í huga er að margt var þarna
vel gert og flutningurinn sérlega
sannfærandi mótaður, undir stjórn
höfundar.
Jón Ásgeirsson
HÍM.IST
Skúlholtskirkju
KAMMERTÓNLEIKAR
Flutt voru verk fyrir flautu og semb-
al, eftir Svein Lúðvík Björnsson,
Doina Rotaru, Leif Þórarinsson, Tos-
hi Ichiyanagi og Hans-Henrik
Nordström. Flytjendur voru Guðrún
Óskarsdóttir og Kolbeinn Bjarnason.
Laugardagurinn 24. júlf, 1999.
Á SEINNI tónleikunum í Skál-
holti, sl. laugardag, voru framflutt
tvö verk, bæði rituð fyrir flautu og
sembal. Fyrra framflutta verkið er
eftir ungan tónsmið, Svein Lúðvík
Björnsson, er hann nefnir „Kannski
núna eða og er þetta spyrjandi
verk, samið 1999. Verkið er stutt en
hnitmiðað og í raun þrískipt í form
og það sem aðskilur kaflana er bæði
breyting á samskipan hljóðfæranna
og ný tónhugsun. Þetta er sérlega
fallegt verk en í fyrsta hlutanum er
laglínan leikin á bassaflautu, á móti
að mestu kyrrstæðri hljómskipan
sembalsins og hátt liggjandi orgel-
punkti í sembalnum. Flautulínan í 1.
hlutanum er mjög falleg og sama
má segja um tónlínuna í öðram
hluta, þar sem leikið er með „fors-
lög“ og semballinn fær meira að
gera, sem þó fær mest umleikis í
þriðja hlutanum en þar brá fyrir
„ostinató" (þrástef) vinnubrögðum.
Það sem er sérkennilegt við verk
Sveins, er að það er bæði stutt og
langt, stutt í tíma en langt, því þar
er allt sagt, sem segja þarf. Það get-
ur verið erfitt að semja stutt og
Ástsjúk
sumar-
nóttin
hnitmiðað verk en einnig að semja
langt verk í tíma, samsett af stutt-
um og hnitmiðuðum hugmyndum,
er svo mynda í heild eina stutta
meginhugmynd. Kannski er þetta
orðaleikur og til að svara spumingu
Sveins, er víst, „það gerðist núna“.
Témpo di Fumo, eftir Doina Rat-
ara, rúmenska konu, er hefðbundið
nútímaverk fyrir einleiksflautu,
með alls konar flutnings-trikkum,
sem eru orðin æði gamaldags, eins
og t.d. glyzzando, tvítónun, syngja í
flautuna, slá með fingurgómun og
nota ystu mörk hljófærisins með yf-
irblæstri. Allt þetta var listilega
flutt af Kolbeini og ávallt er leikur
hans til yndis, þó verkið hafí að öðru
leyti verið heldur svona óframlegt.
Sónata fyrir sembal, eftir Leif
Þórarinsson, er annarrar ættar,
þar er tónmálið ígrandað og t.d.
fyrsti hluti verksins, sem er ein-
staklega fallegur og í raun allt
verkið, er kontrapunktískur óður,
sem blómstraði í fúgunni. Verkið
var mjög vel flutt af Guðrúnu
Oskarsdóttur en sérstaklega þó hið
fagra upphaf verksins.
Kaze no Iroai, heitir verk, eftir
japanska tónskáldið Toshi Ichi-
yanagi, erfitt og mjög vel samið
verk, sem Kolbeinn lék listilega vel.
Lokaverk tónleikannna var sam-
leiksverk fyrir sembal og flautur,
eftir danska tónskáldið Hans-Hen-
rik Nordström, er hann nefnir
Draumur. Þetta var frumflutningur
verksins, sem var sérstaklega
samið fyrir Skálholtstónleikana.
Eins og stendur í efnisskrá, þá er
Draumurinn þrískiptur, hefst í sól-
inni suður á Italíu en færist síðan í
rokið og rigninguna í Danmörku og
endar um sumarnótt uppi á íslandi.
Fyrsti kaflinn er leikinn á venju-
lega flautu og þar er tónmálið trill-
ur og tónstigar í mjög skemmtflegi’i
samskipan flautu og sembals. Rign-
ingin og rokið í Danmörku er túlk-
að með samleik altflautu og semb-
als og þar mátti bæði heyra rok og
rigningu en í íslenska kaflanum,
sem á að túlka bjarta sumarnóttina,
var ýmislegt að heyra, sem frekar
minnir á glitrandi ískristalla, er
birtust í þrástefjaðri tónhugmynd á
hátónum sembalsins, er gekk eins
rauður þráður í gegnum lokakafl-
ann, sem leikinn var á bassaflautu,
nærri því túlkandi eldniðinn í iðrum
jarðarinnar. Sem sagt, síðasti kafl-
inn gæti allt eins merkt fyrirbærin
ís og eld, eins og ástsjúka sum-
arnóttina. Þetta er að mörgu leyti
skemmtilegt verk, smellið hér og
þar og var mjög vel flutt af Guð-
rúnu Oskarsdóttur og Kolbeini
Bjarnasyni.
Jón Ásgeirsson