Morgunblaðið - 27.07.1999, Blaðsíða 32

32 ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
Heyrnarlausir í vor sem leið gafst níu kennurum við Vesturhlíðarskóla í Reykjavík kostur á að heimsækja
nokkra skóla fyrir heyrnarlausa í Bandaríkjunum. Einn þeirra er Gallaudet-háskólinn í höfuðborginni en þar
stunda liðlega 2000 heyrnarlausir og heyrnarskertir stúdentar nám. Tveir íslendingar eru þar á meðal.
Heymar-
lausir geta allt
nema heyrt
• Eitt stærsta gagnasafn um menn-
ingu, sögu og kennslufræði heyrnar-
lausra og heyrnarskertra.
# Táknmálskennarar fara á milli heim-
ila í Maryland-ríki og kenna fjölskyld-
unum táknmál.
ÁSKÓLINN í Gallau-
det er eini háskóli
heyrnarlausra í heimin-
um. Hann var stofnaður
á seinni hluta síðustu aldar og er
nafn hans sótt til frumkvöðuls í
heyrnleysingjakennslu frá þeirri
öld, Thomasar Hopkins Gallaudet.
Á sjötta tug námsleiða eru í boði
við skólann. Allir nemendur skól-
ans eru annað hvort heyrnarlausir
eða heyrnarskertir, sem og 35% af
kennurunum. I Gallaudet er að
finna eitt stærsta gagnasafn um
menningu, sögu og kennslufræði
heymarlausra og heyrnarskertra.
Islensku kennaramir fengu al-
úðlegt viðmót hvarvetna sem þeir
komu og segja þeir að heimamenn
hafi haft mikinn áhuga á að fræða
þá sem best um málefni heymar-
lausra.
Uppreisn nemenda
bar árangur
Þótt fólk með skerta eða enga
heyrn sé alla jafna ekki hávaða-
samt geta kröfur þess vissulega
orðið háværar. I sal háskólans eru
nú geymdir munir og aðrar upplýs-
ingar um sögu heyrnarlausra, þar
á meðal frá uppreisn sem nemend-
ur skólans gerðu fyrir ellefu árum.
Heyrandi kona var þá ráðin í stöðu
rektors og tveimur hæfum, heyrn-
arlausum umsækjendum hafnað.
Stúdentar mótmæltu ákvörðun
stjórnarinnar en þegar formaður
skólanefndarinnar lét þau orð falla
að heyrnarlausir væru ekki tilbúnir
að taka að sér leiðtogastarf í heimi
hinna heyrandi var teningunum
kastað. Margra áratuga reiði
heyrnarlausra blossaði upp, nem-
endur sögðust hvorki þurfa hjúkr-
unarfræðing né mömmu til að gæta
sín og kröfðust þess að ráðning
rektors yrði endurskoðuð. Mót-
mæli stúdenta stóðu yfir í eina viku
og vöktu þau mikla athygli í
Bandaríkjunum. Stúdentarnir
kröfðust þess m.a. að ráðinn yrði
heyrnarlaus rektor, heyrandi
skólanefndarformaður skyldi víkja
og að meirihluti fulltrúa í skóla-
nefnd skyldi vera heyrnarlaus.
Farið var að kröfum stúdentanna
og dr. I. King Jordan, heyrnarlaus
umsækjandi, ráðinn rektor. Hann
er fyrsti heyrnarlausi rektor skól-
ans. Segja kennararnir að þar með
hafí nýr kafli hafist í sögu heyrnar-
lausra í heiminum öllum.
I skólanum er, að sögn kennar-
anna, vítt til veggja og hýbýli opn-
ari en gengur og gerist. Á þetta
jafnt við um elstu byggingarnar
sem þær yngstu. Eins og gefur að
skilja þarf skóli ætlaður heyrnar-
skertum og heyrnarlausum að vera
snr
Nordiska hálsovárdshögskolan
Nordiska hálsovárdshögskolan (NHV, Norræni heilbrigðis-
háskólinn) hefur langa reynslu af kennslu og rannsóknum á
sviði heilbrigðisvisinda og er leiðandi á sinu sviði á Norður-
löndunum. Hér i einstöku umhverfi, á háskólalóðinni við Nya
Varvet í Gautaborg, skapast góð skilyrði fyrir námsmenn úr
ólíkum starfshópum innan heilbrigðisgeirans.
Námskeið sem byrja haustið 1999
Ath! Umsóknarfrestur til 15. mars 1999
• Heilbrigðisvísindi D (10 p)
• Nútímaviðfangsefni í næringarfaraldsfræði (2,5 p)
• Heilsuefling (5 p)
• Heilbrigði á alþjóðavettvangi (5 p)
• Heilbrigði aldraðra (2,5)
• Mat á heilbrigðisþjónustu og heilsuhagfræði (2,5 p)
• Lyfjafaraldsfræði (2,5 p)
• Salutogenesis — frá kenningu til framkvæmdar (2,5 p)
• Faraldsfræði, framhaldsáfangi (5 p)
• Eigindleg rannsóknaraðferðafræði (2,5 p)
• Eigindleg aðferðafræði, framhaldsáfangi (2,5 p)
• Þýðing kynjamunar fyrir heilbrigði og sjúkdóma (2,5 p)
• Heilbrigðisþjónusturannsóknir og þróunarvinna (2,5 p)
Viltu vita meira um skólann og námskeiðin okkar?
Skoðaðu heimasíðuna okkar www.nhv.se
eða fáðu upplýsingar og umsóknareyðublöð hjá
NHV, Box 12133, S-402 42 Göteborg
fax 004631691777, sími 004631693900, netfang: reception@nhv.se
ATHUGIÐ!
NÁMSSKRÁIN FYRIR ÁRIÐ 2000 ER KOMIN!
Morgunblaðið/Sigurjóna Sigurbjömsdóttir
EYRÚN Ólafsdóttir, kennari við Vesturhlíðarskóla, svarar spurningum nenienda í Maryland School for the
Deaf í Frederick í Maryland. I þessum bekk er íslenskur nemandi, Sign'ður Vala Jónsdóttir. Vegginn í skólastof-
unni hafa nemendumir fóðrað með pappír. Greinilegt er á mynstrinu hvaðan þau hafa fengið innblásturimi.
ÞRIR íslenskir nemendur stunda nám við skólana sem kennararnir heimsóttu. Lengst til vinstri er Kristinn
Jón Bjarnason sem hefur stundað nám í tölvunarfræðum og hyggur á frekara nám í hagfræði við Gallaudet-
háskólann. Þá koma Eyrún Ólafsdóttir og Jóhanna Þórðardóttir, kennarar, og Haukur Vilhjálmsson sem
nemur táknmálsfræði við Gallaudet. Sigríður Vala Jónsdóttir og móðir hennar, Sigurveig Jónsdóttir, eru
næstar og þeim á vinstri hönd eru síðan Jóhanna Jónsdóttir, þroskaþjálfi við Vesturhlíðarskóla, og Erlingur
Ellertson. Erlingur rekur, ásamt eiginkonu sinni, Gistiheimili Þórhildar og Erlings og hjá þeim hjónum
bjuggu kennararnir í góðu yfírlæti meðan á dvöl þeirra í Bandaríkjunum stóð.
þannig hannaður að móðurmál
þeirra, táknmálið, sjáist.
Veffang Gallaudet-háskólans er
http://www.gallaudet.edu.
Enska og amerískt
táknmál jöfnum höndum
Islensku kennararnir fóru einnig í
ríkisrekinn skóla, Maryland School
for the Deaf, í Frederick í Mary-
land-ríki.
Um 300 heymarlausir nemendur
á aldrinum 0-22 ára stunda nám við
skólann og segja kennararnir að
gagnstætt því sem gerist í öðrum
skólum fari nemendum fjölgandi ár
frá ári. Æskilegt þykir að kennarar
heyrnarlausra séu jafnmargir
heyrandi sem heyrnarlausir og er
það svo við þennan skóla. Skóla-
stjórinn hefur heyrn en fræðslu-
stjóri skólans ekki. Hvar sem kom-
ið er talar fólk saman á táknmáli.
Ef að garði ber gest, sem ekki talar
táknmál, eru enska og táknmál töl-
uð jöfnum höndum. Túlkar voru
einnig tiltækir ef með þurfti.
Kennararnir íslensku segja að
heimsóknin hafi heppnast afar vel,
þrátt fyrir óvæntar uppákomur á
borð við sprengjuhótun og bruna-
æfingu.
„Tveir íslenskir heyrnarlausir
kennarar, sem jafnframt kunna
amerískt táknmál, voru með í för-
inni. Til að spara okkur tíma og
túlkun bárum við upp spurningar
okkar á íslensku táknmáli, sem
þeir síðan túlkuðu yfir á amerískt
táknmál. Gestgjafar okkar sögðust
aldrei, í langri sögu skólans, hafa
fengið hóp í heimsókn sem hefði
haft með sér heyrnarlausan túlk en
að þetta skyldu þeir svo sannarlega
taka upp!“ segja kennararnir.
„Allt innra skipulag skólans
fannst okkur til mestu fyrirmynd-
ar,“ segja íslensku kennararnir.
„Fyiár sex árum tók skólinn upp
námskrá heyrandi skóla. Áður
hafði hún aðeins verið höfð til við-
miðunar. Sömu kröfur eru gerðar
til nemendanna og í öðrum skólum
og gangast þeir undir sömu sam-
ræmdu prófín og heyrandi jafn-
aldrar þeirra. Kennarar geta því
alltaf gengið að fyrirfram ákveðnu
námsefni sem lagt er fyrir sér-
hvern árgang nemenda og árangur
nemendanna síðan metinn á ákveð-
inn hátt. Þannig er samfella og
ákveðið öryggi i öllu skólastarf-
inu,“ segja þeir.
Kennari sem hefur störf við skól-
ann í Frederick en kann ekki tákn-
mál fær túlk sér til aðstoðar í tvö
ár, auk þess sem honum er kennt
málið. Að tveimur ánmum liðnum á
hann að vera orðinn fær um að
kenna sjálfur á táknmáli án aðstoð-
ar túlksins.
Forréttíndi
bókasafnsvarðar
Skólamenn við skólann í Freder-
ick hafa ekki ástæðu til að kvarta
undan auraleysi, að sögn íslensku
gestanna. Sagði skólastjórinn,
Chad Baker, að velgengni í skóla-
starfinu væri ávísun á meira fé.
Kennt er í 9 vikna tímabilum og
námsárangur metinn að hverju
þeirra loknu. Raðað er í bekki eftir
aldri og þess gætt að aldrei sé
meira en eitt aldursár milli bekkj-
arfélaga.
„Aðstaðan í skólanum vakti sér-