Morgunblaðið - 12.08.1999, Page 1

Morgunblaðið - 12.08.1999, Page 1
179. TBL. 87. ÁRG. FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS Stríðsherra frá Tsjetsjníu stjórnar uppreisninni í Dagestan Ætlar að hrekja Rússa frá Kákasushéruðunum Rakhata, Moskvu. Reuters. SHAMIL Basajev, einn af helstu skæruliðaleið- togum Tsjetsjníu, kvaðst í gær stjóma uppreisn íslamskra aðskilnaðarsinna í nágrannahéraðinu Dagestan og sagðist stefna að því að hrekja alla rússneska hermenn úr Norður-Kákasushéruð- unum. Blaðamenn í Tsjetsjníu fengu að fara til fjallaþorps í Dagestan til að ræða við Basajev, sem staðfesti að hann stæði á bak við uppreisn- ina og sagði að henni yrði haldið áfram þar til „vantrúaðir" Rússar yrðu hraktir af öllum land- svæðum Norður-Kákasushéraðanna. „Ef Rússar fara af sjálfsdáðum frá Kákasus látum við þá í friði,“ sagði hann. „Ef þeir gera það ekki neyðum við þá til þess.“ Skæruliðaleiðtoginn bætti við að uppreisnar- mennimir hefðu umkringt rássnesku hersveit- imar á átakasvæðinu. Álitinn stríðshetja Basajev er ef til vill þekktasti skæruliðaleið- toginn í Tsjetsjníu og stjórnaði blóðugri gísla- töku á sjúkrahúsi í rússneska bænum Búd- jonnovsk í Tsjetsjníu-stríðinu 1994-96 sem lauk með auðmýkjandi ósigri Rússa. Hann fór einnig fyrir skæruliðum sem vörðu Grosní, höfuðstað héraðsins, og margir Tsjetsjenar líta á hann sem stríðshetju. Skæruliðarnir hafa fengið sérstaka þjálfun í fjallahernaði og staðist loftárásir og umsátur rássneskra hersveita frá því þeir náðu nokkrum þorpum í Dagestan á sitt vald um helgina. Þeir hafa lýst yfir stofnun sjálfstæðs ríkis og „heilögu" frelsisstríði á hendur Rússum. Hóta skæruliðum öllu illu Vladímír Kolesníkov, aðstoðarinnanríkisráð- herra Rússlands, sagði í gær að tíu rássneskir hermenn hefðu fallið og 27 særst í átökunum síðasta hálfa mánuðinn. Uppreisnarmennirnir hefðu orðið íyrir mun meira mannfalli. Vladímír Rúshaílo, innanríkisráðherra Rúss- lands, sagði að hersveitimar hefðu umkringt skæmliðana og komið í veg fyrir að Tsjetsjenar gætu sent liðsauka til Dagestans. „Við stefnum að því að gjöreyða þeim.“ Fulltrúar stofnunar í Dagestan, sem nefnd er Islamska ráðið, sögðust í gær hafa beðið Basa- jev um að stjórna uppreisninni. Yfírvöld í Dag- estan, sem eru á bandi Rússa, hafa bragðist ókvæða við yfirlýsingum ráðsins og búa sig nú undir að sækja leiðtoga þess til saka. Tsjernomyrdín styður Pútín Vladímír Pútín, sem Borís Jeltsín forseti hef- ur tilnefnt forsætisráðherra, ræddi átökin í Dagestan við yfirmenn hersins og héraðsleið- toga í Sambandsráðinu, efri deild þingsins. Pútín kveðst vona að hægt verði að kveða upp- reisnina niður innan hálfs mánaðar. Viktor Tsjernomyrdín, íyrrverandi forsætis- ráðherra, lýsti því yfir í gær að flokkur sinn, Heimili okkar er Rússland, myndi styðja Pútín í atkvæðagreiðslunni um tilnefninguna í dúmunni, neðri deild þingsins, á mánudaginn kemur. Bandaríkin Hvirfílbyl- ur í Salt Lake City Salt Lake City. AP, Reuters. HVIRFILBYLUR reið yfir Salt Lake City, ríkishöfuðborg Utah- fylkis í Bandaríkjunum, rétt fyrir klukkan eitt eftir hádegi að staðar- tíma í gær með þeim afleiðingum að a.m.k. einn lést og um fjöratíu manns særðust. Tré og hjólhýsi tókust á loft og þakið á Delta-miðstöðinni, heima- velli Utah Jazz-körfuboltaliðsins, eyðilagðist auk þess sem gluggar á hótelum og heimilum fólks sprangu er skýstrókurinn gekk yfir á um 180 km hraða á klst. Rafmagn fór víðsvegar af í borginni, símalínur lágu niðri og fjölmargir fólksbílar og vörabílar lágu á hlið eða klesstir hver við annan á götunum. Haglél á stærð við marmarakúl- ur fylgdu hvirfilbylnum. Að sögn slökkviliðs á staðnum slösuðust yf- ir hundrað manns af völdum ský- stróksins og að a.m.k. sjö vora fluttir þungt haldnir á spítala. Reuters RABBINI í Jerúsalem í Israel horfði á sólmyrkvann í gegnum sérstök varnargleraugu í gær. Þar huldi tunglið 80 prósent sólar er myrkvinn var mestur. Síðasti sólmyrkvi 20. aldarinnar liðinn hjá Isfahan. Reuters, AFP. MILLJÓNIR manna fylgdust með siðasta sólmyrkva 20. aldarinnar víðsvegar um heim í gær. Á mörgum stöðum var himinninn þó skýjaður sem gerði að verkum að fjölmargir, sem beðið höfðu fullir eftirvæntingar eftir atburð- inum, misstu af myrkvanum. Sólmyrkvinn hófst við sólar- upprás klukkan eina mínútu yfir hálftíu að íslenskum tíma undan ströndum Nova Scotia í Suðaust- ur-Kanada. Á 2.400 km hraða á klst. lagðist skuggi tunglsins yfir Atlantshafið, Bretland, Frakk- land, Þýskaland, Mið-Evrópu, Júgóslaviu, Rúmeníu og alla leið yfir Tyrkland, frak, fran, Pakist- an og Indland áður en hann hvarf yfir Bengalflóa. Alls hafði myrkvinn ferðast um 13.000 km á rúmlega þremur klukkustund- um, en almyrkvi varð á 110 km breiðu belti. I Lundúnum, Brussel, París, Stuttgart, Frankfurt, Búkarest og Ankara var um 95 prósent myrkur, en í Rimnicu Vilcea í Rúmeníu, þar sem almyrkvi stóð hvað lengst, huldist hann manns- auganu af völdum skýja. Heiðskírt var víðast hvar í Miðausturlöndum og í Teheran lögðust þúsundir á fjöldabæn, líkt og í Egyptalandi og Líbanon. í Sýrlandi og Jórdamu var opin- ber frídagur í tilefni dagsins og íjölmargir fóru að fyrirmælum yfírvalda og héldu sig innandyra en horfðu á sólmyrkvann í sjón- varpi. Monsúnrigning skyggði á sól- myrkvann á flestum stöðum í Suður-Asíu en skammt frá Nýju- Delhí böðuðu 400.000 manns sig í heilögum vötnum Sannihet og Brahm, meðan á sólmyrkvanum stóð, í þeirri von að endurfæðast inn í æðstu stétt hindúa, Brahma. ■ Að séðum/26 Mikil spenna í samskiptum Indverja og Pakistana Asakanir á víxl Reuters ATAL Behari Vajpayee, forsætisráðherra Indlands, skoðaði flak pakistönsku flugvél- arinnar, sem Indveijar skutu niður í vik- unni, á skrifstofu sinni í Delhí í gær. Islamabad, N^ju-Delhí. Reuters, AFP. PAKISTANAR skutu í gær á indverskar her- þotur við landamæri ríkjanna við Arabíuhaf en neituðu alfarið að hafa skotið að þyrlum, sem höfðu að geyma blaðamenn sem unnu að fréttum er tengdust pakistönsku eftirlitsflug- vélinni sem Indverjar grönduðu á þriðjudag. Á sama tíma greindu ind- versk stjórnvöld frá því að fimm pakistanskir hermenn hefðu fallið í átökum við Siachen- jökulinn, í grennd við fjallalandamæri ríkjanna, eftir að þeir höfðu reynt að ná indverskri varðstöð á sitt vald. Pakistanar segja að sextán manna áhöfn eftirlitsflugvélarinnar hafi farist í „fyrirvaralausri“ árás Indverja á þriðjudag. Deilur standa um hvort Indverjar skutu vélina niður í lofthelgi sinni eða Pakistans og varð atburðurinn til að magna mjög á nýjan leik spennu í samskiptum landanna tveggja, en í síðasta mánuði mátti minnstu muna að stríð brytist út vegna Kasmír-deilunnar. Lengi deilt um landamærin á þessum slóðum Mushahid Hussain, upplýsinga- ráðherra Pakistans, sagði að pak- istönsk yfirvöld væra tilbúin til við- ræðna „en ef þeir [Indverjar] vilja stríð þá munum við svara í sömu mynt.“ Indversk stjómvöld sögðu það hins vegar vera Pakistana sem vildu æsa til stríðs. Sartaj Aziz, utanríkisráðherra Pakistans, hafði fyrr í gær skipað her landsins í viðbragðsstöðu vegna atburðarins, sem hann hafði á þriðjudag kallað „hreint og klárt morð“. Helsti yfirmaður indverska flughersins, A.Y. Tipnis, kvaðst hins vegar ekki eiga von á því að Pakistanar svöruðu árásinni. Lengi hefur verið deilt um landamærin á þessum slóðum en Indverjar viðurkenndu þó í gær að meginhluti braks eftirlitsvélarinn- ar hefði lent í Pakistan. Halda þeir því engu að síður fram að vélin hafi rofið flughelgi Indlands á þriðju- dag og engu sinnt viðvörunum ind- verska flughersins. Því hefði ekki verið um aðra kosti að ræða en granda vélinni. Þessu neitaði Rashid Qureshi, foringi í pakistanska hernum, hins vegar harðlega í gær. „Við erum nú staddir á pakistönsku landsvæði," sagði Qureshi við fréttamenn á staðnum þar sem flugvélin kom niður. „Ef þetta væri Indland þá væra indverskar hersveitir hérna.“

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.