Morgunblaðið - 01.09.1999, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ
*36 D MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1999
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Sjávarútvegs- og matvælateymi Fjárfestingarbanka atvinnulífsins. F.v. Þórður Valdimarsson, Ragnar
Guðjónsson, Pétur Einarsson og Gísli Sigurgeirsson.
Skuldir gætu orðið
fyrirtækjum ofviða
HÆTT er við að mörg sjáv-
arútvegsfyrirtæki lendi í
vandræðum strax í haust
verði aflabrestur í veiðum á
uppsjávarfiski vegna of mik-
>»illa fjárfestinga undanfama 12 til 18 mánuði að mati Péturs Einarssonar,
viðskiptastjóra sjávarútvegsteymis í Fjárfestingarbanka atvinnulífsins.
Hann segir áhættuna í lánveitingum til sjávarútvegs í dag felast í því að
skuldir verði fyrirtækjunum ofviða lækki fiskverð eða upp komi aflabrestur.
Mörg gætu lent í
vandræðum fljótlega
íslenskur sjávarútvegur hefur
breyst mikið á undanfómum ámm
og er orðinn nokkuð arðbær, að mati
Péturs. Afkomutölur stærri félaga
fyrstu sex mánuði þessa árs bendi
eindregið til þess. Hann segist hins
vegar þeirrar skoðunnar að í góðær-
inu hafi þessi sömu fyrirtæki oft á
tíðum ráðist í of stórar fjárfestingar.
Sjávarútvegsfyrirtækin era að ljúka
þessu jákvæða tímabili með tiltölu-
lega góðan rekstur en með nokkuð
meiri skuldir en áður. Menn gætu
því lent í vandræðum ef niðursveifl-
an verður mikil, jafnvel fljótlega hjá
fyrirtækjum sem reiða sig eingöngu
á uppsjávarveiðar og vinnslu.
Einnig er aldur skipa ákveðið
áhyggjuefni en meðalaldur fiski-
skipa er um 30 ár sem verður að
teljast allt of hár aldur.“
Pétur leggur hinsvegai- áherslu á
að sjávarútvegurinn hafi styrkst
mikið á sama tíma, fyrirtækjunum
fækkað og þau stækkað. Vonandi
heldur sú þróun áfram því sterk
fyrirtæki era hæfari til að takast á
við sveiflur, laða til sín bestu stjóm-
enduma og bestu tæknina og svo
framvegis. Við munum vinna með
okkar viðskiptavinum að þessari
þróun.“
Fjárfestingarbanki atvinnulífs-
ins tók til starfa 1. janúar 1998 með
samruna fjárfestingarsjóðanna,
þ.ám. Fiskiveiðisjóði íslands. „I
upphafi voru útlán FBA til sjávar-
útvegsins rúmur helmingur allra
útlána FBA en hlutfall lána til sjáv-
arútvegsins hefur hinsvegar
minnkað vegna þess að útlán til
annarra atvinnugreina hafa aukist
meira. „Utlán til sjávarútvegsins
hafa þannig ekki dregist saman í
krónum talið,“ segir Pétur. „Þessi
þróun er í raun mjög góð því
þannig verður áhættudreifingin
meiri fyrir bankann og því jákvætt
gagnvart okkar lánardrottnum og
hluthöfum."
Ekki dregið úr útlánum
til sjávarútvegs
Hann segir stefnuna alls ekki
vera að draga út útlánum til sjávar-
útvegs. Orsakanna verði að leita
annars staðar. ,Að okkar mati hafa
fjárfestingar í sjávarútvegi undan-
fama 12 til 18 mánuði verið mjög
miklar og við sjáum ekki hvemig
margar þeirra muni borga sig til
baka. Þá er ég einkum að tala um
miklar fjárfestingar í veiðum og
vinnslu á uppsjávartegundum, til
dæmis kolmunna. Eins jókst sam-
keppni á milli bankanna mikið á
þessum markaði á síðasta ári,
vaxtaálag lækkaði svo mikið að við
töldum að framlegð út úr þessum
lánum væri lítil sem engin. Þá hafa
sumir bankar talið sig hafa verið
undirvigtaða í sjávarútvegi og lagt
sig sérstaklega eftir því að bæta við
sig í þeim geira.“
Almenn fjármálaþjónusta
A meðan Fiskveiðisjóður var og
hét annaðist hann nánast ein-
göngu veitingu langtíma fjárfest-
ingalána en það hefur breyst mik-
ið eftir að sjóðurinn féll undir
FBA að sögn Péturs. „Við höfum
útvíkkað þessa þjónustu yfir í al-
menna fjármálaþjónustu. Það er
fyrst og fremst að útvega fjár-
magn eftir öllum leiðum sem opn-
ar eru, til dæmis með hlutafjár-
eða skuldabréfaútboðum, miðlun
lána eða beinum lánveitingum frá
okkur, auk skammtímafjármögn-
unar og gjaldeyris- og verðbréfa-
viðskipta. Eins veitum við ráðgjöf
um kaup, sölu og samruna,
áhættustýringu og margt fleira.
Það má því segja að hefðbundin
útlán frá okkur séu einungis einn
af mörgum þáttum sem við bjóð-
um. Við lítum á sjávarútveginn
sem iðnað í harðri alþjóðlegri sam-
keppni og vinnum að öllum fjár-
málalegum þáttum sem leitt geta
til hagræðingar. Sjávarútvegurinn
er langstærsta einstaka atvinnu-
greinin sem við þjónum."
Þróunin í sjávarútvegi hérlendis
undanfarin ár hefur verið sú að út-
gerð, fiskvinnsla og aflaheimildir
hafa færst á sömu hendi. Pétur segir
að þannig verði rekstrargrundvöllur
fyrirtækjanna mun betri. „Eg tel að
með þessu sjáum við í framtíðinni
ekki miklar fjárfestingai' í sjálfstæð-
um fiskvinnslum, fiskimjölsverk-
smiðjum eða rækjuvinnslu, án út-
gerðar og aflaheimilda. Stærð skipt-
h- líka máli og þótt við þjónum öllum
fyrirtækjum í sjávarútveginum era
minni útgerðir og fiskvinnslufyrir-
tæki einfaldlega að fá jafngóða þjón-
ustu hjá sínum viðskiptabönkum
sem era þá með útibú á staðnum og
þekkja einstaklingana. Við eram
heildsölubanki og því sterkari í við-
skiptum við stærri aðila.“
Mörg tækifæri erlendis
Pétur segir stefnu FBA að fylgja
einnig stærstu viðskiptavinum
bankans í útrás þeirra erlendis.
„Við þjónustum ekki aðeins fyrir-
tæki innan Islands, heldur tökum
einnig þátt í útrás þeirra í erlend-
um verkefnum þar sem við sjáum
mörg tækifæri. Norður-Atlantshaf-
ið er að mörgu leyti eitt markaðs-
svæði þegar kemur að sjávarútvegi
m.t.t. tegunda, markaða og að-
stæðna. Erlendir aðilar leita í sí-
auknum mæli í íslenska þekkingu,
til dæmis í tækjabúnaði og hugbún-
aði. Islensk fjármálaþjónusta hefur
hinsvegar ekki verið mikið á kort-
inu til þessa vegna þess að íslensk-
ir bankar og sjóðir hafa verið litlir
og flestir í eigu ríkisins, og því ekki
reynt að selja sína þjónustu erlend-
is. Við stefnum hinsvegar á að auka
þennan þátt og ég er ekki í
nokkrum vafa um að það mun
takast."
Leggja mikla áherslu
á sjávarútveginn
Að undanfömu hafa heyrst gagn-
rýnisraddir sem segja að FBA leggi
sífellt minni áherslu á sjávarútveg-
inn og geri öðram greinum hærra
undir höfði. Pétur segir þetta al-
rangt. „Hjá FBA starfa fleiri í
tengslum við sjávarútveg heldur en
hjá forvera okkar, Fiskiveiðisjóði.
Við leggjum mikla áherslu á tengsl
við greinina, hér er öflug greining-
ardeild og almennt er þekkingar-
grannurinn mjög breiður." Pétur
segir að ekki hafi dregið úr útlánum
til sjávarútvegs frá því FBA tók til
starfa. Hinsvegar hafi útlán til
greinarinnar staðið í stað frá upp-
hafi, komið hafi til ný lán en önnur
eðlilega greiðst upp á meðan,“ segir
Pétur Einarsson.
Baader fiskvinnsluvélar
l-i I JJ |
_______________________jjJ ^oJu______________________________
Baader 189V flökunarvél - endurbyggð. Til afhendingar í sept. ‘99.
Baader 189V flökunarvél - endurbyggð. Til afh. í nóv. ‘99.
Baader 51 roðflettivél - endurbyggð. Til afh. í okt. ‘99.
2 stk. Baader 51 roðflettivélar - yfirfarnar. Til afh. í sept. ‘99.
Nánari uppl. gefur Sævar Matthíasson
í símum 554 4773 og 896 4620.
Bakverk ehf.,
Dalvegi 16c, 200 Kópavogi.
SJALFVIRKNIMIÐSTOÐ
stofnaö 1989
LYNGÁS 13 210 GARÐABÆR
SÍMI: 510-5200 BRÉFSÍMI: 510-51
NETFANG: info@samey.is
Morgunblaðið/Hafdís Bogadóttir
Nýr Sunnutindur kom til heimahafnar í sumar og mun hann gera út á sfld.
Stækkun hjá Búlandstindi
Djúpavogi -1400 fermetra við-
bygging við frystihús Búlands-
tinds hf á Djúpavogi er nú orðin
fokheld og verður tekin í notkun
um miðjan september. í nýja hús-
inu er ráðgert að fari fram salt-
fiskverkun en í eldra húsinu sfld-
arvinnsla.
I haust munu 3 síldarskip landa
við Búlandstind hf. og í upphafi
kvótaárs eru 11.000 tonn af sfld
eða 10 sfldarkvótar. Einnig munu
línubátar landa hjá fyrirtækinu og
verður saltfiskur unninn eitthvað í
bland við sfldina.