Morgunblaðið - 07.09.1999, Síða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 7. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Óánægja meðal lögreglumanna í Reykjavík
Mótmæli gegn Fljótsdalsvirkjun við Eyjabakka um helgina
FÓLK á öllum aldri og úr ólíkum
hópum þjóðfélagsins tók þátt í
gjömingnum. Þar mátti sjá leikara,
skáld, þingmenn, myndlistarmenn,
fræðimenn, leiðsögumenn og kenn-
ara, svo eitthvað sé nefnt. Að auki
voru þar á ferð erlendir fræðimenn
og fulltrúar World Wildlife Fund
frá Noregi og Bretlandi sem voru
hérlendis til að kynna sér málefnið.
Þátttakendur komu jafnframt frá
ólíkum stöðum af landinu, einna
helst frá höfuðborgarsvæðinu og
Austurlandi.
Fólkið sem þama var tók þátt á
ólíkum forsendum. Einn viðmælandi
Morgunblaðsins sagðist taka þátt
vegna þess að hann vildi mynda sér
skoðun um svæðið og fyrirhugaðar
framkvæmdir. Það hafði hann ekki
gert enn að lokinni ferðinni og sagð-
ist þurfa tíma til að mynda sér skoð-
un. Annar viðmælandi sagðist hafa
komið til þess að sýna hug sinn í
verki og mótmæla framkvæmdum
við Fljótsdalsvirkjun.
Allflestir viðstaddir tóku þátt í
gjörningnum sem skipt var í sjö liði
og tók um klukkustund. Fram-
kvæmdin var í upphafi útskýrð fyrir
þátttakendum sem þó gengu til
verks án þess að vita nokkuð um
inntak eða útlit verksins. Gjörning-
urinn hófst við þann enda fyrirhug-
aðs stíflustæðis Eyjabakkalóns sem
stendur við rætur Snæfells. Stein-
um sem raðað hafði verið í nokkrar
mislangar línur, var snúið við. Kom
þá í ljós að orð voru grafin á þá hlið
steinanna sem birtist og þegar nán-
ar var að gáð sáu viðstaddir að sam-
an mynduðu orðin textann í fyrsta
versi þjóðsöngs íslendinga.
Lofsöngtirinn á þremur
kílómetrum
Eftir birtingu Lofsöngsins var
flutt yfirlýsing sem var á þessa leið:
„Með gjörningi þessum helgum við
þetta land hugsjón vemdunar.“ Að
því búnu gengu þátttakendur hver á
eftir öðrum með sinn steininn í
fanginu stikaða leið í átt að Jökulsá
f Fljótsdal. Lagði svo hver sinn
stein við rétta stiku og gekk sína
leið. Alls eru steinamir 68.
Nú má lesa þjóðsöng Islendinga
af steinum sem liggja með jöfnu
stíflustæði fyrirhugaðs Eyjabakkalóns á
laugardag til þess að mótmæla fyrirhuguð-
Ijósmyndari fylgdust með framkvæmd
táknræns gjörnings á hálendinu.
Síðan gekk hver og einn með sinn stein / fanginu eftir stikaðri leið
frá öðrum enda fyrirhugaðrar stíflu til annars. Efri myndin sýnir
steinana sem á voru grafin orðin í fyrsta versi þjóðsöngs íslendinga
og var hann sunginn af þátttakendum í lok gjörningsins.
millibili ef gengið er eftir fyrirhug-
uðu stíílustæði, fi’á Jökulsá í Fljóts-
dal að Snæfelli, um 3 km leið, en
fyrirhuguð stífla er rúmir 4 km að
lengd.
Hópur listamanna stóð að fram-
kvæmd gjörningsins en hópurinn
hefur frá síðastliðnu hausti staðið
fyrir táknrænum mótmælum af
ýmsu tagi. Að sögn Hörpu Arnar-
dóttur leikkonu, einni þeirra sem
stóð að gjörningnum, felst boðskap-
ur gjömingsins í yfirlýsingunni sem
flutt var.
„Við viljum að Eyjabakkar séu
hluti af vemduðu svæði á íslandi og
vildum með gjörningnum sýna
hugsun okkar í verki,“ sagði Harpa.
Hún sagðist vera mjög sátt við
hvernig tókst til enda hafi þau rennt
blint í sjóinn með þátttöku. „Stein-
amii’ voru 68 og við höfðum allt eins
undirbúið okkur undir það að hver
þyrfti að bera nokkra steina. En svo
vai’ð ekki, einn til tveir þurftu að
vera um hvern stein.“
Vægi orða aldrei verið meira
Hópurinn vonast til þess að mót-
mæli af þessu tagi hafi áhrif í samfé-
laginu. „Ég trúi því að þessi mjúka
leið til að koma mótmælum á fram-
færí hafi áhrif. Einlægur vilji er góð
orka sem magnast þegar margii’
stefna að sama marki,“ sagði Páll
Steingrímsson kvikmyndatökumað-
ur, en hann hefur dvalist langdvölum
á Eyjabökkum við kvikmyndatöku
fyrir gerð heimildamyndar um
heiðagæsirnar sem þai’ dvelja.
Andri Snær Magnason skáld
sagðist hafa orðið fyrir miklum
áhrifum þar sem hann þrammaði
með 10 kg þungan stein og í var
grafið orðið „heilaga", um 3 km leið
í gegnum mýrina. „Orð hafa aldrei
fyrr haft jafn mikið vægi fyrir mér.
Himininn var blár, steinninn seig í
og ég varð blautur í fæturna," sagði
Andri Snær og bætti við:
„Það má líkja þessari göngu við
það að í lýðræðislegu samfélagi
þurfa menn að leggja eitthvað á sig,
það gerist ekkert sjálfkrafa nema
þeir leggi sitt af mörkum. Enginn
sem er undir fertugu í dag hafði
með þessa ákvörðun um Fljótsdals-
virkjun frá 1981 að gera. Þess
vegna verðum við að leggja eitthvað
á okkur til þess að krefjast þess að
ríkisstjórnin og Alþingi sýni í verki
að hér ríki lýðræði.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
68 steinum hafði verið raðað á jörðina við rætur Snæfells, við annan enda fyrirhugaðrar stíflu Eyjabakka-
lóns. Harpa Arnardóttir leikkona snýr fyrsta steininum við, og kom í ljós að í hann var grafið orðið „Ó“,
upphafsorðið í þjóðsöngi Islendinga.
Þjóðsöngurinn til
verndar hálendinu
Milli 120 og 140 manns komu saman við
um virkjunarframkvæmdum. Ragna Sara
Jónsdóttir blaðamaður og Arni Sæberg

ScSToVö
simann al'a*!fMau&afd
Erum smw . 16 6
ftb W-9'21 ii ■l«aH

4
27. november
Tæland er einstaklega litrikt
land með heillandi menningu
sem lætur engan ósnortinn.
Láttu drauminn verða að
veruleika og upplifðu töfra
Austurlanda.
Samvinnuferðir
Landsýn
Á veröi fyrir þigl
Margir leita
nýrra starfa
Aðhaldsaðgerðir nauðsynlegar
segir lögreglustjóri
UM 75 lögreglumenn leita nú starfa
á hinum almenna vinnumarkaði að
Íví er Oskai’ Bjartmarz, formaður
.ögreglufélags Reykjavíkur, segir.
En stjórn Lögreglufélagsins telur að
við núverandi aðstæður sé hagsmun-
um lögreglumanna best borgið í öðr-
um störfum.
í auglýsingu sem birtist í Morgun-
blaðinu á sunnudag fer stjórn Lög-
reglufélagsins þess á leit við atvinnu-
rekendur að þeir ráði félagsmenn
sína til starfa. Að mati Óskars á aug-
lýsingin við um 30% þeirra 250 lög-
reglumanna sem starfa í Reykjavík.
Hann segir að óánægju lögreglu-
mannanna megi m.a. rekja til niður-
skurðar á yfirvinnu, fækkun mann-
afla og þess almenna óvissuástands
sem nú ríki um starfsemi lögregl-
unnar í Reykjavík á árinu vegna
fjárskorts.
Ekki skortur á verkefnum
Kjarasamningar lögreglumanna
eru frá 1997 og era föst laun að mati
Óskars um 95-130.000 kr. Hann seg-
ir lögreglumenn hins vegar hafa í
mörg ár bætt tekjur sínar með auka-
vinnu, sem var að meðaltali um 62
tímar á mánuði. En lögreglumenn
þurfa lögum samkvæmt að vinna alla
þá aukavinnu sem þörf er talin á að
mati yfirmanna. Þessi yfirvinna
ræðst þó, að því er Óskar segir, ekki
í öllum tilfellum af nauðyn heldur
ekki síður af fjárhagsstöðu lögregl-
unnar hverju sinni. Þörf og fjármagn
haldist ekki alltaf í hendur.
Síðastliðna mánuði hefur yfir-
vinnukvóti lögi’eglumanna hins veg-
ar dregist saman um 20% á sama
tíma og mannafli hefur minnkað. En
sá niðurskurður kemur að mati
Óskars niður á einhverju, því ekki sé
skortur á verkefnum. „Verkefnin eru
fyrir hendi og þau hrannast upp
hérna í húsinu," segir hann og bætir
við að í ofanálag hafi verkefnum sem
lögreglan þurfi að sinna fjölgað.
Aukið óöryggi
Núverandi aðstæður skapa að mati
Óskars óöryggi fyrir lögreglumenn,
bæði við störf þar sem öryggi þeirra
geti undir vissum kringumstæðum
verið teflt í tvísýnu og eins fjárhags-
lega, því fjárhagsáætlanir lögreglu-
manna standist nú ekki lengur.
,Aukavinriuskylda lögreglumanna er
ótakmörkuð. Menn hljóta hins vegar
engin réttindi út á þetta og hægt að
skera á aukavinnuna með einu penna-
striki. Þetta skapar ekki síður óör-
yggi fyrir lögreglumennina á götunni
því nú fer það ekki eftir þörf heldur
fjármagni hversu margir eru á vakt.“
Óskar segir lögreglustjóraemb-
ættið í Reykjavík komið að fótum
fram. Það hafi einfaldlega ekki fjár-
magn til að halda uppi eðlilegri starf-
semi. Lögreglustjóra beri sam-
kvæmt lögum skylda til _að halda sig
innan ramma fjárlaga. Utlit sé hins
vegar fyrh að núverandi niðurskurð-
ur dugi ekki til og að 30 milljóna
króna halli verði í árslok. Það sé því
óvíst til hvaða aðgerða verði gripið
næst og hvernig árinu muni ljúka.
„Hlutirnir eiga kannski eftir að
versna enn frekar, ef ekki verður
gripið í taumana," segir Óskar.
Lögreglustjórinn í Reykjavík,
Böðvar Bragason, segir embættið
hafa farið lítillega fram úr fjárhagsá-
ætlun á fyrri hluta árs. Hann kveðst
ekki tjá sig um auglýsingu Lögreglu-
félags Reykjavíkur að öðru leyti en
því að mannabreytingar á slíkum
skala kæmu sér óneitanlega illa fyrir
embættið.
Hlutur Lögreglunnar í Reykjavík
af fjárlögum ríkisins 1999 voru 1.437
milljónir kr. Eyðsla er nú komin um
2% fram úr fjárhagsáætlun, eða um
30 milljónir kr., og hefur embættið
því staðið fyrir aðhaldsaðgerðum til
að rétta við fjárhagsstöðuna. Böðvar
kveðst vonast til að núverandi að-
gerðir dugi til að rétta rekstur Lög-
reglustjóraembættisins við, þannig
að ekki verði halli í árslok. „Við erum
að þessu til að reyna að tryggja eftir
fremsta megni að reksturinn verði í
jafnvægi. Ef þetta gengur eftir þá
tekst okkur vonandi að halda þessu
innan réttra marka.“
Sparnaður kemur niður
á launum
Böðvar viðurkennir að sparnaðui’-
inn komi óneitanlega niður á launum
lögreglumanna. Launakostnaður sé
um 90% af útgjöldum embættisins.
„Þannig að það er ljóst að sé sam-
dráttur komi hann fram í launum og
yfirvinnu sem er mikil hér hjá emb-
ættinu."
Þetta þýðir þó ekki síður samdrátt
á þeim verkefnafjölda sem sinnt er.
En draga þarf hlutfallslega úr verk-
efnum, miðað við þann fjölda sem
sinnt hefur verið á árinu, eigi emb-
ættið að ná að halda sig innan fjár-
lagarammans. Böðvar segir lögregl-
una hins vegar stöðugt forgangsraða
verkefnum eftir því hvar þörfin sé
mest hverju sinni. Sveiflan muni því
ekki koma niður á framlagi lögregl-
unnai’ í baráttunni gegn fíkniefnum.