Morgunblaðið - 26.09.1999, Blaðsíða 50

50 SUNNUDAGUR 26. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA í DAG

Orgeltónar
trúarinnar
Ljóð Einars Benediktssonar vóru
herhvöt til framtaks og framfara á sinni
tíð. Stefán Friðbjarnarson segir
að þau hafí ekki síður verið orgel-
tónar trúarinnar.
Ég veit að allt er af einu fætt,
að alheimsins líf er ein voldug ætt,
dauðleg, eilíf og ótal-þætt
um afgrunns og himins slóðir.
(Einar Benediktsson)
í HUGVEKJU síðasta sunnu-
dags var lítillega fjallað um fyrsta
íslenzka ráðherrann, skáldið
Hannes Hafstein, sem
orkti kjark og framtak í
þjóðina á morgni 20. aldar-
innar, sem senn kveður.
Það gerðu fleiri skáld á
þessum tíma. Skáldin vóru
vorboðar fátækri þjóð, sem
var að brjótast úr hlekkj-
um erlends valds - og
fjötrum ónógrar þekking-
ar. Eitt þeirra var fram-
farasinninn, lögfræðingur-
inn og skáldið Einar Bene-
diktsson. Fáir, ef nokkrir,
reru knáar en hann í her-
hvöt snilldarljóða, sem lifa
með þjóðinni meðan ís-
lenzk tunga er töluð.
I kvæðinu A þingvöllum
1895 hvetur skáldið þjóð-
ina til samstöðu:
Vér þurfum að sættast, slá
hendi í hönd
og hatrinu í bróðemi gleyma.
Með frelsis vors óvin á erlendri
strönd
er óvit að kýtast hér heima.
I sameining vorri er sigur til hálfs,
í sundrungu glötun vors réttasta máls.
Hannes Hafstein og Einar
Benediktsson vóru vinir allt frá
skólaárum og mátu hvor annan
mikils sem skáld. Leiðir þeirra
lágu á hinn bóginn ekki saman í
stjórnmálum. Það er önnur saga
sem ekki verður rakin hér. Báðir
höfðu samt sem áður staðfasta
trú á framtíð íslenzkrar þjóðar.
Báðir orktu þeir kjark og fram-
tak í landslýðinn, hvöttu hann til
framsýni og menntunar - og til
að færa sér nýjungar tækninnar
í nyt. „Fljótsins auði henda í haf-
ið, héruð breið og fríð,“ kvað
Einar á morgni aldarinnar og
hvatti til rafvæðingar landsins.
Og bætti við: „En í framtíð,
framtíð raðast - fólksrík héraðs-
lönd. - Vélar stynja, stíflur hlað-
ast, - stál slær bergsins rönd.“
Báðir stóðu þeir, þessir frum-
kvöðlar framsækni og framfara,
vörð um gömul kristin gildi, sem
eru rauði þráðurinn í íslenzkri
menningararfleifð. Einar yrkir
um Guð vors lands, ekkert síður
en Matthías Jochumsson:
Rétt ei foma Fróni helsi
fyrir sigurkrans,
Vörð um heill þess, hag og frelsi,
heldur Guð vors lands.
Guðmundur Finnbogason
skrifaði formála um skáldskap
Einars Benediktssonar í heildar-
útgáfu ljóða hans á sínum tíma.
Einar skáld Benediktsson
Þar segir m.a.: „í næsta kvæði,
Dánarstef, eru orgeltónar trúar-
innar jafn-hreinir og í einlæg-
ustu sálmum vorum, og síðustu
orð síðustu bókar skáldsins eru
þessi:“
Hafknörrinn glæsti og fjörunnar flak,
fljóta bæði. Trú þú og vak.
Marmarans höll er sem moldarhrúga.
Musteri Guðs eru hjörtu sem trúa,
þó hafi þó ei yfir höfði þak.
Einar Benediktsson er í hópi
fremstu skálda okkar, fyrr og
síðar. Hann var í senn heims-
borgari og einlægur föðurlands-
vinur. Ljóðin hans stórkostlegu
vóru brennandi herhvöt til fá-
tækrar, fámennrar þjóðar, eins
konar vegvísir til frelsis, fram-
fara og betri tíðar. Hann talar
og flestum skýrar um nauðsyn
þess, ef „ganga á til góðs götuna
fram eftir veg“, að hafa heilaga
trú í farteski manns og þjóðar.
Án vegabréfs vors hjarta er leiðin töpuð.
Vor hulda greind var oss til skilnings
sköpuð;
því skerðir trúlaust vit vom sálarfamað
(Ur kvæðinu Jörð.)
HATTAR, hufur,
ALPAHÚFUR,
2 STÆRÐIR.
ko^Hl/ISID
Mörkinni 6, s. 588 5518.
VELVAKANDI
Svarað í síraa 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Hver á myndina?
ÞESSI mynd, ásamt fleiri
myndum af sömu filmu, eru
í óskilum. Þeir sem telja sig
eiga þessar myndir vin-
samlega hafi samband við
Dagnýju í síma 555 0940.
Góðar greinar
ÉG vil vekja athygli les-
enda Morgunblaðsins á
tveimur greinum í blaðinu
sem eru frábæræar. Laug-
ardaginn 18. september
skrifar Margrét Guð-
mundsdóttir grein sem
hún nefnir „Hvar eru ör-
yrkjarnir“ í „Bréf til blaðs-
ins“ og svo er viðhorfs-
grein Hávars Sigurjóns-
sonar sl. miðvikudag „ís-
lenska gullæðið“ einnig
mjög góð. Bendi ég fólki á
að lesa þessar greinar.
Lesandi.
Ánægð
ÉG er svo glöð yfir þvi að
forsetinn sé búinn að finna
sér konu og óska honum
innilega til hamingju og
vona að hann finni gæfuna
aftur. Mér líst vel á kon-
una.
Fullorðin kona.
LÁRA hafði samband við
Velvakanda og vildi hún
benda á að Jökulsá á Fjöll-
um heitir ekld á Fjöllum
heldur Jökulsá á Hólsfjöll-
um. Segir hún að það sé sí-
fellt verið að breyta þess-
um gömlu nöfnum, þau séu
að hverfa og þetta sé að
gerast víða á landinu. Seg-
ir hún að fullorðið fólk sé
mjög ósátt við þessar
breytingar.
Sóðaskapur
í Breiðholti
SIGRÍÐUR hafði sam-
band við Velvakanda og
segist hún fara í Breið-
holtslaug á hverjum degi
og hafi gert um nokkurn
tíma. Fjölbrautaskóli
Breiðholts er þar við hlið-
ina og honum íylgir mikill
sóðaskapur. I sumar hafi
allt verið svo snyrtilegt
þarna en eftir að skólinn
byrjaði er sóðaskapurinn
svo mikill að henni blöskr-
ar. Krakkarnir hvolfa úr
öskubökkunum á bílaplan-
inu og taka ekkert upp eft-
ir sig og svo fýkur draslið
út um allt. Hún segist vita
að þetta sé eftir krakkana
vegna þess að í sumar hafi
allt verið svo hreint. Seg-
ist hún orðlaus yfir þessu
og finnist þetta yfirgengi-
legt.
Tapað/fundið
Gylltur Zippó-
kveikjari týndist
GYLLTUR Zippó-kveikj-
ari týndist, sennilega við
Valsheimilið. Kveikjarinn
er merktur Gísh Karls.
Skilvís finnandi hafi sam-
band í síma 565 2065 eða
694 5450.
Nokia-sími
týndist
NOKIA gsm-sími í svartri
leðurtösku og með svört-
um tökkum týndist sl.
föstudag annaðhvort við
Barbro eða Hábarinn á
Akranesi. Finnandi vin-
samlegast látið vita hjá
lögreglunni á Akranesi eða
Landssímanum.
Gulldropi týndist
GULLDROPI með gulum
steini týndist, líklega á
leiðinni Hlíðarhverfi með
vagni 12 og 111 upp í
Efra-Breiðholt fyrir 2 vik-
um síðan. Skilvís finnandi
hafi samband í síma
588 1220.
Svört kvenmanns-
peysa týndist
HNEPPT kvenmanns-
peysa, svört, þunn, týndist
á Vegamótum sl. laugar-
dagsnótt. Skilvís finnandi
hafi samband í síma
697 4023. Sunna.
Krómað drengja-
hól í óskilum
KRÓMAÐ drengjahjól er í'
óskilum á Nesvegi 50.
Upplýsingar í síma
551 6813.
Rauður barna-
skór týndist
RAUÐUR barnaskór nr.
19 týndist á Seltjarnar-
nesi. Skilvis finnandi hafi
samband í síma 5611086.
Dýrahald
Grár páfagaukur
í óskilum í Ugluhólum
GRÁR páfagaukur með
gulan koll og gulleita bletti
á höfði er í óskilum í Uglu-
hólum 2. Þeir sem kannast
við hann hafí samband í
síma 557 2343.
Grænn páfagaukur
týndist frá Skipholti
GRÆNN páfagaukur
týndist frá Sldpholti 16.
september. Þeir sem hafa
orðið hans varir hafi sam-
band í síma 553 5285.

Yíkverji skrifar...
VINUR Víkverja, sem staddur var
í Kópavogi á dögunum, þurfti að
bregða sér bæjarleið og ákvað að not-
færa sér þjónustu leigubílastöðvar
þeirrar sem hann skiptir jafnan við.
En eftir að hann hafði hringt og beðið
um bíl liðu 15 mínútur þar til bíllinn
kom. Sá hafði verið staddur langt í
burtu, og því miður var enginn tiltæk-
ur bíll frá viðkomandi bifreiðastöð
nær, að sögn bílstjórans. Farþeginn
velti því fyrir sér, meðan á stuttri ferð
hans í leigubílnum stóð, hvort ekki
væri mögulegt fyrir leigubílastöðv-
arnar að samræma með einhverjum
hætti aðgerðir; hvort stöð sem hringt
er í, og hefði ekki bíl tiltækan á um-
ræddu svæði eða í næsta nágrenni,
gæti til dæmis komið skilaboðum
áfram til annarrar stöðvar sem gæti
svarað kallinu strax. Ef til vill er sam-
keppni stöðvanna svo mikil að slíkt
samstarf kæmi ekki til greina, en Vík-
verji velti því samt fyrir sér hvort túr,
eins og vinur hans fór í, borgaði sig
fyrir bílstjórann. Þegar keyra þarf
drjúgan spöl til að ná í farþega og
skutla honum svo smáspotta. Það
i sem vini Víkverja datt í hug gæti sem
sagt bæði orðið bflastöðvunum ódýr-
ara og um leið til að bæta þjónustuna.
MIKIÐ hefur verið fjallað um ís-
landsmeistaratitil KR-inga í
knattspyrnu í sumar, eins og Vík-
verji kom inn á síðasta sunnudag og
honum finnst ósköp eðlilegt. En Vík-
verji hefur stundum furðað sig á því
að iðulega er talað um hve vel það sé
við hæfi að KR-ingar verði meistarar
nú, á afmælisári. Víkverji veit ekki
betur en hvert einasta ár sé afmælis-
ár. Eða á ekki fólk, og þá félög eins
og KR, afmæli á hverju ári? Hið
rétta er að KR á aldarafmæli á þessu
ári.
xxx
FÉLAG bjartsýnismanna hefur
verið stofnað á Vestfjörðum, skv.
plaggi sem Víkverja barst í hendur
fyrir skömmu. Kjörorð félagsins er:
Hér er ég, hér vil ég vera eins og
segir í Jákvæða fréttablaðinu, mál-
gagni félagsins.
Tilgangur félagsins er að berjast
gegn hvers konar svartsýni, nei-
kvæði og bölsýnisrugli, einnig gegn
neikvæðum veðurfréttum, eins og
segir í samþykktum þess.
Síðan segir: „Tilgangi sínum hyggst
félagið ná með jákvæðu hugarfari,
léttlyndi, glaðværð, brosa mikið og
hlæja, taka svartsýnismenn tali,
benda þeim á björtu hliðar lísins, hug-
hreysta þá og sýna gott fordæmi."
Félagsgjöld eru engin og stjórn er
sögð óþörf í félaginu.
„Félagsmenn geta allir orðið, sem
eru talandi, kunna að brosa og eru
jákvæðir í hugsun sinni.“
Síðan er tekið fram að ekki þurfi
að sækja um inngöngu í félagið, því
menn verði sjálfkrafa meðlimir ef
þeir lesi samþykkt stofnfundar, sem
hér hefur verið vitnað í, og geti bros-
að að henni.
xxx
IJAKVÆÐA fréttablaðinu, sem
nefht var hér að framan, segir,
undir fyrirsögninni Tandurhreinir
Vestfírðir, perlan í norðri: „Mikið
megum við Vestfirðingar vera
ánægðir með að engir mengandi
stóriðujudraumar skuli snerta okkar
landsfjórðung. Vestfirðir eru þannig í
sveit settir, að sennilega kemur aldrei
til umræðu að setja þar upp þess kon-
ar verksmiðjur. Ég vorkenni Aust-
firðingum að eiga yfir höfði sér hætt-
una á því að fá álver og önnur meng-
unarver, sem aðrar þjóðir eru að losa
sig við, inn í sinn fjórðung. Á sama
tíma skal sökkva öðrum verum undir
vatn, eins og Þjórsárvermn og Eyja-
bökkum. Við Vestfirðingar eigum
samt okkar stóriðju sem er fiskurinn í
sjónum og ferðamaðurinn. Við mun-
um fyiT en síðar endurheimta réttinn
til að veiða fisk en stærsti vaxtar-
broddurinn er í ferðamannaiðnaðin-
um. Hreint loft og hreint vatn er að
verða munaðarvara. Að mega drekka
ómengað vatn úr krana eða úr
fossandi fjallalæk er munaður sem
meirihluti mannkyns fer á mis við.
Vestfirðingar eiga nóg af hreinu vatni
og tæru lofti. Það er sú auðlind sem
við skulum gæta vel og ekki fórna
fyrir ímyndaðan stundargróða." Svo
mörg voru þau orð, í fyrsta tölublaði
Jákvæða fréttablaðsins.