Morgunblaðið - 13.10.1999, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 13. OKTÓBER 1999 4^
+ Pétur Hraun-
fjörð Pétursson
fæddist í Stykkis-
hólmi 4. september
1922. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Víðinesi í Reykjavík
3. október síðastlið-
inn og fór útför
hans fram frá Foss-
vogskapellu 12.
október.
Ég hitti Pétur
Hraunfjörð fyrst í
vinnu í sementsaf-
greiðslu rétt fyrir ofan
Elliðaárnar. Þetta var seint á 6.
áratugnum. Ég var að snapa á eyr-
inni eins og það var kallað og var
sendur þarna inn eftir.
Hópur manna vann við að setja
sementspoka á færiband. Færi-
bandið lá upp á háa stæðu af sem-
entspokum, þar var Pétur og hans
menn og stöfluðu pokunum. Þetta
var hörkuvinna.
Þótt einn og einn sementspoki sé
ekki mjög þungur síga þeir í þegar
maður er stöðugt að lyfta þeim.
Pétur hélt uppi fjörinu, bæði
vinnufjörinu og baráttuandanum.
Hann sagði sögur úr verkalýðsbar-
áttunni milli þess sem hann hædd-
ist að þeim sem áttu þann eina
draum að sanka að sér veraldlegum
auði.
Svo tók hann til við að greina
þjóðfélagsástandið í anda sósíalista
og kommúnista, vitnaði í góðskáld-
in og gaf ekki mikið fyrir valdhaf-
ana. Fyrir okkur strákana var hann
upplifun, hinn sanni verkamaður og
hvflíkur andans jöfur. I samanburði
við hann fannst okkur valdamenn
þjóðarinnar og auðsafnararnir vera
eins og sementspokarnir sem við
stöfluðum í stæðuna, þungir og
rykugir, en samt viðráðanlegir.
Seinna fylgdist ég með Pétri á
verkfallsvöktum hjá Verkamanna-
félaginu Dagsbrún. Fjörið og anda-
giftin var hin sama. Nú átti verk-
fallið hug hans, þessi upplifun ör-
eigans að í verkfallinu réð hann
sínu lífi. Hér var verkalýðurinn
ekki að vinna að því að auðga aðra.
Hann var að vinna skapandi starf,
að skapa fólkinu sínu og stétt sinni
betra líf. Andagift Péturs og sög-
urnar voru ekki síðri en á sements-
stæðunni og hann dreifði baráttu-
hamingjunni á báðar hendur.
Baráttuhreyfingin sem oft er
kennd við árið 1968 hófst hér á ís-
landi, eins og víða annars staðar,
árið 1967. Rótin var hin sama og rót
annarra baráttuhreyfínga vinstri
sinna á þessum árum, óréttlæti Ví-
etnamstríðsins. Réttlætiskenndin
skýrskotaði sterkast til þeirra sem
lengi höfðu barist fyrir friðaðr-
stefnu og brottför hersins, til þeirra
sem höfðu verið virkir í baráttunni
fyrir bættum kjörum verkafólks og
gegn kúgun auðvaldsins, og til unga
fólksins. Þetta fólk myndaði bar-
áttuhreyfingu sem blómstraði frá
árinu 1967 og langt fram yfir 1970.
Þetta var ekki bara stuðningsbar-
átta við Víetnama, eða barátta gegn
veru Bandaríkjahers hér á landi og
NATO. Þetta var barátta fyrir rétt-
læti til handa snauðum um allan
heim, líka á íslandi og barátta fyrir
róttækari og lýðræðislegri verka-
lýðshreyfingu.
Fylkingin svokölluð, sem var arf-
taki Æskulýðsfylkingar Sósíalista-
flokksins, var mikilvirk í þessu öllu.
Samstarfsmenn flykktust að og
mynduðu baráttuhreyfingu sem
náði langt út fyrir Fylkinguna.
Þarna var Pétur Hraunfjörð kom-
inn, galvaskur sem aldrei fyrr. Það
væri of langt að rekja það allt. Ég
minnist Péturs sérstaklega í verk-
fallinu langa 1970. Fylkingin og
samstarfsmenn hennar, ekki síst
Pétur, gáfu út dagblaðið „Verk-
fallsvörðinn" meðan á verkfallinu
stóð og seldu á götum. Framlag
Péturs í því blaði voru m.a. hugleið-
ingar af verkfallsvaktinni, settar
fram í einni eða tveim-
ur setningum, örstutt
baráttuljóð.
Það er erfitt að
rekja baráttusögu
manns eins og Péturs.
Auðvitað er ekki
margt skráð í skýrslur
um slíka menn. Ekki
held ég hann hafi kom-
ist mikið inn í stjórnir,
nefndir og ráð, örugg-
lega ekki margt upp að
telja af slíkum afrek-
um. En áhrif hans eru
í hverri baráttuhreyf-
ingu sem upp rís þar
sem þjóðfélagslegt réttlæti og
manneskjuást eru í öndvegi.
Pétur er okkur harmdauði en
vonir hans og andagift eru enn
sprellfjörugar innra með okkur.
Ragnar Stefánsson.
Pétur Hraunfjörð er horfinn og
þar með einn litríkasti persónuleik-
inn úr hópi samferðarmannanna. Ég
kynntist Pétri fyrst upp úr 1970
gegnum Véstein, íyrri eiginmann
minn. Þótt leiðir okkar skildu hélt
Pétur tryggð við mig enda mörg
sameiginleg áhugamál og hann
óþrjótandi viskubrunnur íyrir sæns-
klærðan félagsráðgjafa sem var að
átta sig á félagslegum aðstæðum og
pólitísku andrúmslofti á Islandi eftir
langa útivist. Hafi þá stundum verið
erfitt að aðlagast „útúrboruhættin-
um“ á íslandi átti Pétur ekki hvað
minnstan þátt í að snúa bölmóð í
áskorun, höfða til samstöðu og leiða
fyrir sjónir að fólki beri að skila sín-
um hlut til síns lands.
Eftir að við Þorsteinn giftumst
áttum við einnig skemmtilegar
stundir með Pétri á heimili okkai-
og víðar. Þeir náðu vel saman og
miðluðu ólíkri reynslu sem tengdist
meðal annars verkalýðshreyfing-
unni. Pétur hafði eldlegan áhuga á
ritstörfum Þorsteins fyrir íslenskan
almenning, hvatti hann til dáða og
veitti gagnrýni sem var honum
mikils virði. Við lásum á móti rit-
smíðar Péturs og ræddum.
Það var lærdómsríkt að kynnast
jafn eldheitum baráttumanni sem
var svo fylginn sér og trúr mál-
staðnum að gömlu félagarnir í
Fylkingunni bliknuðu við hliðina á
honum. Hann var ótrúlega ungur í
anda en tekinn af erfiðisvinnu, basli
og bágum kjörum.
Pétur var með ólíkindum fjölhæf-
ur, lesinn og víðsýnn. Þótt hann
kynni ekki erlend tungumál að
gagni virtist hann geta tileinkað sér
hvaðeina úr pólitískum fræðum
jafnt sem bókmenntum og heim-
speki. I samræðum var hann svo
rökfastur, frumlegur, skemmtileg-
ur og frjór að hægt var að gleyma
sér yfir óendanlegum fjölda kaffi-
bolla þótt skyldan kallaði. Hann
hafði ekki ráð á að ferðast, en þrá
hans eftir að skoða Island og helst
allan heiminn var brennandi. Hann
notaði texta og myndir til að bæta
sér upp ferðalög og var svo vel að
sér í íslenskri landafræði og jafnvel
jarðfræði að margir háskólalærðir
hefðu verið stoltir af. Hann var
„öskukall" en virtist vera yfir allan
mismun hafinn, gerði ekki greinar-
mun á fólki eftir aldri, kyni, þjóð-
erni eða stétt, átti alltaf samleið,
gat talað við alla og átt við þá kunn-
ingsskap svo framarlega sem menn
töluðu sama pólitíska mál.
Pétur var alltaf fyrst og fremst
maður lítflmagnans og var aldrei í
vafa um hvenær veruleikinn krafð-
ist þess að láta fundarsköp og
fræðisetningar lönd og leið. Um
leið hafði hann oftrú á að mennta-
menn gætu gert kraftaverk í þágu
þeirra sem minna mega sín - svo að
það var stundum óþægilegt.
Efth' að Pétur fluttist að Víðinesi
heimsóttum við hann þangað
nokkrum sinnum, meðal annars í
„listasmiðjuna", fórum í gönguferð-
ir og ræddum málin sem fyrr. Eftir
að heilsu hans hrakaði til muna höf-
um við þó því miður aðeins fylgst
með honum úr nokkurri fjarlægð.
Eftir stendur minningin um
mann sem „batt eigi bagga sína
sömu hnútum og samferðamenn".
Við hjónin sendum fjölskyldu
Péturs samúðarkveðjur.
Sigrún Júlíusdóttir.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, dóttir, amma og langamma,
INGILEIF ÖRNÓLFSDÓTTIR,
Básbryggju 51,
verður jarðsungin frá Langholtskirkju fimmtu-
daginn 14. október kl. 13.30.
Blóm vinsamlega afþökkuð en þeim, sem vilja
minnast hennar, er bent á Hjartavernd.
Marinó Óskarsson,
Stefanía Ama Marinósdóttir, Vilhjálmur Ragnarsson,
Theódóra Marinósdóttir, Stefán Jónsson,
Stefanía Ósk Guðmundsdóttir,
Ragnar, Inga Rós, Marinó,
Anna Hlín, Andrea, Hjalti
og Arnar.
Bróðir okkar, föðurbróðir og mágur,
GRÉTAR S. GARÐARSSON,
Vitastíg 12,
lést mánudaginn 4. október.
Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hins látna.
Hafsteinn S. Garðarsson, Hildur Pálsdóttir,
Hafdís Sigurbjörnsdóttir,
Margrét H. Sigurpálsdóttir,
Guðrún B. Hafsteinsdóttir,
Lilja S. Hafsteinsdóttir,
Hafsteinn G. Hafsteinsson.
Lokað
Lokað verður vegna jarðarfarar HARALDAR HERMANNSSONAR
í dag frá kl. 12—15.
Rafver hf., Skeifunni 3e.
PETUR HRA UNFJORÐ
PÉTURSSON
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
HERMANN PÁLSSON,
Vallargötu 16,
Vestmannaeyjum,
iést á Sjúkrahúsi Vestmannaeyja þriðjudaginn
12. október.
Jarðarförin fer fram frá Landakirkju laugar-
daginn 16. október kl. 14.00.
Margrét Ólafsdóttir,
Ólafur Hermannsson, María J. Ammendrup,
Ingveldur Hermannsdóttir, Sigurður M. Jónsson,
Guðbjörg Hermannsdóttir, Bela von Hoffmann
og barnabörn.
+
Útför mannsins míns og föður okkar,
MAGNÚSAR EYJÓLFSSONAR
pípulagningameistara,
Víðihvammi 8,
Kópavogi,
fer fram frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 14. október kl. 13.30.
Blóm eru vinsamlega afþökkuð en þeim, sem vildu minnast hans, er bent
á Minningarsjóð Jöklarannsóknafélags fslands, bankar. 1627 í Lands-
banka íslands, Laugavegi 77 og Flugbjörgunarsveitina í Reykjavík.
Fyrir hönd fjölskyldu hins látna,
Margrét Sigþórsdóttir,
Eyrún Magnúsdóttir, Sigþór Magnússon.
+
Eiginmaður minn,
SIGURÐUR LÁRUSSON
rafvirkjameistarí,
frá Tjaldanesi,
síðast til heimilis í Hamraborg 32,
Kópavogi,
sem andaðist föstudaginn 8. október sl., verður jarðsunginn frá Digra-
neskirkju föstudaginn 15. október kl. 13.30.
Jarðsett verður í Gufuneskirkjugarði.
Fyrir hönd aðstandenda,
Ásthildur Magnúsdóttir.
+
Ástkær eiginmaður minn, stjúpfaðir, sonur og
bróðir,
SIGURÐUR KARLSSON,
Fífumóa 5d,
Njarðvík,
varð bráðkvaddur um borð í togaranum Gnúpi
G.K. 11 að morgni sunnudagsins 10. október.
Útförin fer fram frá Ytri-Njarðvíkurkirkju laugar-
daginn 16. október kl. 13.00.
Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna,
Lára Jóna Helgadóttir,
Andri Guðmundsson,
Sigríður Jónsdóttir, Karl E. Karlsson
og systkini hins látna.
+
AXEL HJELM,
sem lést á heimili sínu á Hofsósi fimmtudaginn
7. október, verður jarðsunginn frá Hofsóskirkju
laugardaginn 16. október kl. 14.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Ragnar Ágúst Axelsson.
+
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug
við andlát og jarðarför móður okkar, tengda-
móður, ömmu og langömmu,
JÓNÍNU GUÐNÝJU HELGADÓTTUR,
Smáratúni 4,
Selfossi.
Helgi Guðmundsson,
Þórhildur Guðmundsdóttir, Páll Sigurgeirsson,
Viktoría Guðmundsdóttir, Páll Bjarnason,
barnaböm og barnabamaböm.
í11