Morgunblaðið - 30.01.2000, Blaðsíða 1

Aslan Maskhadov, forseti Tsjetsjníu
Grosní varin
í mánuð enn
Moskvu, Alkhazurovo. AP, AFP.
TALSMENN rússneska hersins
sögðu í gær, að hann hefði sótt fram
og bætt stöðu sína í átökunum um
Grosní, en Aslan Maskhadov, forseti
Tsjesjníu, hefur skipað skæruliðum
að halda borginni fram til 23. febrúar
nk. Þann dag fyrir næstum 60 árum
lét Jósef Stalín flytja alla tsjetsj-
nesku þjóðina í útlegð.
Rússar héldu því fram í gær, að
þeir hefðu fellt um 50 skæruliða er
þeir reyndu að flýja frá Grosní í
skjóli myrkurs og auk þess hefðu
þeir styrkt mjög stöðu sína í átökun-
um um Mínútka-torg, en það er eins
konar hlið að miðborginni.
Talsmenn rússneska hersins
segja, að hann nálgist miðborgina
um 200 metra á dag og hafi leyni-
skyttur Tsjétsjena verið flæmdar
burt úr nokkrum háhýsum. Bai'dag-
ar séu hins vegar mjög harðh'. Er-
lendir fréttaritarar hafa það hins
vegar eftir nokkrum skæruliðum,
sem tókst að komast frá Grosní á
laugardag, að Rússar ráði aðeins litl-
um hluta borgarinnar þrátt fyrir yf-
irlýsingar þeirra um annað.
í minningu
um útlegðina
Maskhadov, forseti Tsjetsjníu, gaf
foringjum sínum í Grosní skipun um
það á föstudag að halda borginni til
23. febrúar að minnsta kosti en sá
dagur mun lengi lifa í minningu
tsjetsjnesku þjóðarinnar. A stríðsár-
unum sakaði Stalín alla þjóðina um
samstarf við nasista og lét flytja
hana í útlegð til Síberíu og Kasakst-
ans. Krúsjeff leyfði henni síðan að
snúa heim aftur 1957.
AP
Rússneskir hermenn við bæinn Argun, suðaustur af Grosní. Orrustuþotur og þyrlur héldu uppi árásum á
stöðvar skæruliða í fjöllunum í gær en lítið var um átök á jörðu niðri.
Samkomulag um verslun með erfðabreytt matvæli
Byggist á upp-
lýstu samþykki
Montreal. AFP.
AP
Clinton við komuna til Sviss.
Clinton
í Davos
Davos. AP, AFP.
BILL Clinton, forseti Banda-
rikjanna, kom í gær til Davos í Sviss
þar sem hann mun ávarpa Alþjóða-
efnahagsráðstefnuna sem kennd er
við bæinn.
Forseti Bandaríkjanna hefur
ekki fyrr verið meðal gesta í Davos
en búist var við að í ræðu sinni
myndi hann leggja áherslu á sömu
atriði og á Seattle-ráðstefnu WTO:
Að nauðsynlegt sé að gæta hags-
muna launafólks og umhverfisins í
alþjóðlegum viðskiptaviðræðum.
SAMKOMULAG náðist í gær á ráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna í Mont-
real í Kanada um verslun með erfða-
breytt matvæli, dýrafóður og lyf.
Hefur verið unnið að því í fimm ár og
er um að ræða fyrsta sáttmálann,
sem byggist á Ríó-samþykktinni frá
1992 um líffræðilegan fjölbreytileika.
„Við höfum allh' orðið að gefa eitt-
hvað eftir til að ná saman,“ sagði
Juan Mayr Maldonado, umhverfis-
ráðherra Kólumbíu, er hann skýrði
frá samkomulaginu. í því segir m.a.,
að verslun með erfðabreytt matvæli
sé óheimil nema fyrir liggi samþykki
kaupenda eða innflytjenda og skulu
útflytjendur alltaf láta þess getið
hvort um erfðabreytt matvæli sé að
ræða í vörusendingu. Með þessu
móti á að reyna að koma í veg íyrir
ágreining fyrirfram og er það
nýmæli hvað varðar alþjóðlega
samninga.
Reynt að koma í
veg fyrir ágrein-
ing fyrirfram
Fulltrúar á Montreal-ráðstefnunni
sögðu í gær, að sáttmálinn væri mik-
ilvæg málamiðlun, annars vegar á
milli Miami-hópsins svokallaða,
Bandaríkjanna, Kanada og fjögurra
annarra ríkja, sem flytja út mikið af
matvælum, og hins vegar þróunar-
ríkja og Evrópusambandsins. Með
samkomulaginu er reynt að koma í
veg fyrir umhverfisslys og gert er
ráð fyrir, að hvert ríki hafi nokkurt
svigrúm til að setja sér sínar eigin
öryggisreglur hvað erfðabreytta
framleiðslu varðar.
Ekki var skorið úr einu helsta
deilumálinu á ráðstefnunni, hvort
nýju öryggisreglurnar skuli vera
jafngildar eða rétthærri reglum
Heimsviðskiptastofnunarinnar,
WTO, og var þegjandi samkomulag
um að bíða með það.
Mildari afstaða
Bandaríkjamanna
Viðræðurnar, sem fram fóru um
þessi mál í Cartagena í Kólumbíu
fyrir ári, fóru út um þúfur vegna
þess, að Miami-hópurinn hafnaði
þeim drögum, sem hin ríkin 125 voru
samþykk. Síðan hefur margt breyst,
t.d. er mikil og vaxandi umræða um
þessi mál í Bandaríkjunum og þar
hafa sum matvælafyrirtæki bannað
notkun á erfðabreyttum jurtum í
sinni framleiðslu. Af þesum sökum
m.a. voru bandarísk stjómvöld fúsari
en áður til samkomulags.
Áætlað er, að erfðabreyttum
nytjajurtum hafi verið plantað í um
40 milljónir hektara um allan heim.
Lundúna-
börn
tala 307
tungum
London. Morgunblaðið.
LONDON er fjöltyngdasta
borg heims að því er fram kem-
ur í skýrslu um tungumál
barna, sem kynnt hefur verið í
London. Tveir þriðju þeirra
tala ensku heima fyrii' og 39
önnur tungumál era notuð
heima við hjá a.m.k. 450 böm-
um hvert, en alls eru 307 tungu-
mál töluð á heimilum í London.
Þessi tungumálafjöldi hefur
laðað alþjóðleg fyrirtæki til
borgarinnar, þar sem þau eiga
hvað auðveldast með að fá
tungumálafólk til starfa.
Stærstu tungumálahópamir
utan ensku era frá Indlands-
skaga; bengali, panjabi, gujar-
ati og hindi/urdu, þá tyrkneska
og arabíska. Hundrað afrískar
tungur fundust, en sumar eru
talaðar af mjög fáum; þremur
börnum það fæsta, sem er abe
en það mál er talað á Fílabeins-
ströndinni.
Kom sér vel fyrir
Þróunarbankann
í fjölmiðlum sagði Clive
Martin, borgarstjóri í London,
að þessi tungumálafjöldi kæmi
borginni vel. Hann nefndi sem
dæmi, að þegar Þróunarbanki
Evrópu hefði opnað skrifstofur
í London, hefði hann þurft
starfsfólk, sem talar á 38
tungumálum. Bankinn þurfti
ekki að leita eftir starfsfólki út
fyrir borgarmörkin.
MORGUNBLAÐIÐ 30. JANÚAR 2000