Morgunblaðið - 03.02.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
28. TBL. 88. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Stjórnarmyndun Þjóðarflokksins og Frelsisflokksins í Austurrrki
Klestil forseti frestar
að staðfesta stidrnina
o
Vín. AFP, AP.
ANDSPÆNIS hótunum um refsiað-
gerðir og fordæmingu margra er-
lendra ríkja frestaði Thomas Kiestil,
forseti Austurríkis, því í gær að stað-
festa stjórnarmyndun hins íhalds-
sama Þjóðarflokks og hins umdeilda
Frelsisflokks. Vildi forsetinn að leið-
togar flokkanna tveggja undirrituðu
fyrst sérstaka „yfirlýsingu um gildi
evrópsks lýðræðis".
Er þess vænzt, að fljótlega eftir að
þeir Wolfgang Schussel, leiðtogi
Þjóðarflokksins og kanzlaraefni
hinnar væntanlegu hægristjómar,
og Jörg Haider, leiðtogi Frelsis-
flokksins, hafa undirritað yfirlýsing-
una í dag leggi forsetinn formlega
blessun sína yfir stjómina, enda hafa
flokkamir öraggan meirihluta þing-
sæta á bak við sig þótt hvoragum
hafi formlega verið falið að mynda
stjóm. Ráðherralisti hennar verður
einnig lagður fyrir forsetann í dag,
en Haider hefur kosið að vera frekar
áfram fylkisstjóri í Kámten en að
taka sæti í nýju stjóminni.
Það sem forsetanum gengur til
með því að bæta þessari yfirlýsingu
við stjómarsáttmálann er að reyna
að slá á efasemdir erlendis um lýð-
ræðishollustu stjórnar sem skipuð er
Jörg Haider, leiðtogi Frelsisflokksins í Austurriki, veifar til frétta-
manna er hann kemur af fundi Thomas Klestils forseta í Vín í gær.
ráðherram úr hægrisinnuðum
lýðskramsflokki.
Nokkur þúsund manns söfnuðust
saman í miðborg Vínar í gær til að
láta í ljós andstöðu við þetta stjórn-
arsamstarf og Antonio Guterres, for-
sætisráðherra Portúgals og starf-
andi formaður ráðherraráðs ESB,
sagði í gær að innihald stjórnarsátt-
málans væri aukaatriði.
Sprungur í samstöðu
Israelsk stjómvöld hafa staðfest
að þau hafi þegar ákveðið að kalla
sendiherra sinn í Vín heim um leið og
við völdum tekur ríkisstjórn sem
Frelsisflokkurinn á aðild að.
Sprangur komu í gær í samstöðu
Evrópuríkja um að hóta Austurríki
alþjóðlegri einangran ef af stjórnar-
þátttöku Frelsisflokks Haiders verð-
ur. í hinum smærri ríkjum Evrópu-
sambandsins (ESB), svo sem
írlandi, Lúxemborg, Finnlandi,
Danmörku og Grikklandi og í röðum
stjórnarandstöðunnar í Þýzkalandi
fer gagnrýni á aðgerðir ESB greini-
lega vaxandi. Og ríkisstjórnir Ung-
verjalands, Tékklands og Póllands,
sem öll era ríki sem bíða inngöngu í
ESB, sögðust í gær ekki taka undir
hótanir ráðherraráðs ESB um að
skera á tvíhliða pólitísk tengsl við
Austurríki, komist Frelsisflokkurinn
að stjórnartaumunum.
Framkvæmdastjórn ESB virtist
einnig taka öllu grynnra í árinni en
ráðherraráðið og sagðist ekki myndu
láta viðgangast að starfshæfni stofn-
ana sambandsins yrði stefnt í hættu,
sem hins vegar gæti gerst ef ráð-
herraráðið gerði alvöra úr hótunum
sínum.
■ Klima og Klestil/24
Flugslysið við
Kaliforníu
Heyrst hef-
ur í öðrum
flugritanum
Port Hueneme. AFP, AP.
ENGIN von er lengur talin um að
nokkur hafi lifað af er farþegaþota
frá Alaska Airlines hrapaði úti fyr-
ir Kaliforníu á mánudagskvöld.
Leitað var þó enn í gær af mörg-
um skipum, fundist hafa fjögur lík
en alls voru 88 manns um borð.
Flugvélin var á leið frá Puerto
Vallarta í Mexíkó til San Francisco
er hún hrapaði í sjóinn 16 km und-
an ströndinni og 32 km norðvestur
af Los Angeles-flugvelli. Þangað
vildi flugmaðurinn ná en áður
hafði hann tilkynnt bilun í hæðar-
stýri og barðist við að hafa stjórn
á vélinni í ellefu mínútur áður en
hún hrapaði í sjóinn.
Heyrst hefur í öðrum flugrita
vélarinnar en flakið liggur á rúm-
lega 200 m dýpi og er gert ráð fyr-
ir að reynt verði að ná flugritanum
upp með dvergkafbáti.
30 starfsmenn
sama fyrirtækis?
Fimm menn voru í áhöfn vélar-
innar og farþegarnir áttatíu og
þrír, þar af þrjú börn. Talið er, að
meðal farþeganna hafi verið allt að
þrjátíu starfsmenn eins og sama
fyrirtækisins, Horizon Air Ind-
ustries.
Engin skipuleg andstaða
lengur í Grosní
Tsjetsjenar
í herkví
Grosní, Moskvu. AFP, AP, Reuters.
RÚSSNESKI herinn hefur mætt
lítilli andstöðu í Grosní en þó er
talið, að einhverjir skæraliðar séu
þar enn. Flestir þeirra yfirgáfu
borgina á mánudag og þriðjudag
og eru nú í bænum Alkhan-Kala,
suðvestur af borginni. Rússnesk
stjórnvöld sendu í gær 3.500
manna úrvalslið til Tsjetsjníu og
sagði yfirmaður úrvalssveitanna,
Georgi Shpak, að fyrir væri um
4.500 manna lið úr sveitunum er
hefði verið sent á vettvang fyrir
tæpri viku. Að auki eru um 93.000
manns úr rússneska hernum og
vopnuðum liðsafla innanríkisráðu-
neytisins í Kákasushéraðinu.
Yfirmenn herliðs Rússa vísa al-
gerlega á bug staðhæfingum
Tsjetsjena þess efnis að um 2.000
skæraliðar sem börðust í héraðs-
höfuðborginni hafi komist undan
heilu höldnu á þriðjudag. Varnar-
málaráðherra Rússlands, ígor
Sergejev, sagði í gær að 586
skæraliðar hefðu verið felldir
aðfaranótt miðvikudags er þeir
reyndu að flýja frá Grosní. Ljóst
er að mikið mannfall varð í röðum
skæruliða er þeir flýðu frá Grosní
og þar á meðal féllu þrír foringjar
þeirra. Voru fréttir um, að sá
fjórði, Shamíl Basajev, hefði misst
annan fótinn en sjálfur segist hann
aðeins hafa særst lítillega af
sprengjuflís. Heitir hann því að
halda baráttunni áfram annars
staðar í landinu.
Skæraliðarnir hafa komið sér
upp nýjum stöðvum í Alkhan-Kala
og er jafnvel talið, að þeir vilji
reyna að semja um það við Rússa
að fá að komast burt. Var einn
tjetsjnesku stríðsherranna, sem
berjast með Rússum, Bíslan Gant-
amírov, í bænum í gær þar sem
hann ætlaði að ræða við skæruliða
en Rússar sitja um bæinn.
Pútín „vel upplýstur“
Enginn árangur varð af viðræð-
um Madeleine Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, við rúss-
neska ráðamenn um hernaðinn í
Tsjetsjníu og var raunar ekki búist
við því. Lagði hún áherslu á, að
finna yrði pólitíska lausn á deil-
unni. Hún hrósaði hins vegar Vlad-
ímír Pútín, settum forseta Rúss-
lands, fyrir afstöðu hans í ýmsum
öðrum málum og sagði, að hann
væri augljóslega „vel upplýstur“.
Pútín lýsti því yfir, að hann liti á
Bandaríkin sem helsta bandalags-
ríki Rússlands þótt ágreiningur
væri um suma hluti.
McCain
vann
stórsigur
Washington. AP.
JOHN McCain, öldungadeildar-
þingmaður frá Arizona, sagði í gær
að stórsigur hans í forkosningum
repúblikana í New Hampshire á
þriðjudag hefði komið sér á óvart.
Hann hlaut 49% atkvæða en helsti
andstæðingur hans, George W.
Bush, ríkisstjóri í Texas, 31%.
Fram kom í könnunum að 63%
kjósenda töldu að McCain meinti
það sem hann væri að segja en að-
eins 31% voru sama sinnis um Bush.
Næstu forkosningar repúblikana
verða í Delaware 8. febrúar en
McCain hyggst einbeita sér að Suð-
ur-Karólínu. Hann hélt þegar í gær
á kosningafund þar og sagðist enn
vera í loftinu yfir sigrinum í New
Hampshire. Hann bætti því við að
„gamlir vinir sem ég hef ekki heyrt
frá um hríð“ hefðu hringt í sig. Sig-
ur McCains er sagður áfall fyrir
forystu flokksins sem hefur stutt
Bush. Kannanir benda til þess að
McCain hafi ekki aðcins fengið
mcirihluta atkvæða óflokksbund-
inna heldur einnig flokksbundinna
repúblikana.
A1 Gore varaforseti hafði betur
en Bill Bradley og fékk 50% at-
kvæða í forkosningum demókrata
en Bradley 46%. Gore sagðist hafa
veitt andstæðingi sinum úrslita-
högg en Bradley sagði að svo lítill
fylgismunur hefði verið sigur fyrir
„nýja stefnu“ og hét því að beijast
ótrauður áfram. Hann sagði auk
þess að fjármálahneyksli í tengslum
við kosningabaráttuna 1996 gætu
enn orðið Gore fjötur um fót. Svar-
aði varaforsetinn því til að Bradley
legðist svo lágt að grípa til „pcr-
sónulegra svivirðinga."
■ Getur gert sér/39
MORGUNBLAÐIÐ 3. FEBRUAR 2000
690900 090000
AP
John McCain og eiginkona hans, Cindy, heilsa stuðningsmönnum á kosn-
ingafundi í Spartanburg í S-Karólínu gær.