Morgunblaðið - 01.03.2000, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 1. MARS 2000 27
ERLENT
Bush og McCain keppa um athygli repúblikana
Eitt skref til hægri
og tvö skref til vinstri
Vika er þar til „Super Tuesday“ rennur
upp; dagurinn þegar forkosningar vegna
komandi forsetakosninga verða haldnar í
fjölmennusturíkjum Bandaríkjanna. Ragn-
hildur Sverrisdóttir segir mikla baráttu
vera á milli repúblikananna George W.
Bush og John McCain. Demókratinn A1
Gore siglir hins vegar lygnan sjó og ólíklegt
að Bill Bradley veiti honum ágjöf héðan af.
George W. Bush á kosningaferðalagi í Virginíu. Þar þótti hann öruggur
um sigur í kosningunum í gær.
KALIFORNÍA, New York, Ohio og
tólf önnur líki halda forkosningar
þriðjudaginn 7. mars. í ellefu þessara
ríkja eru bæði forkosningar demó-
krata og repúblikana, demókratar
eru að auki með forkosningar í þrem-
ur ríkjum og repúblikanar í einu.
Þrátt fyrir að landsþing flokkanna
velji ekki frambjóðendur sína form-
lega fyrr en í júlí og ágúst eru allir
sammála um að úrslitin á „Super
Tuesday“ ráði í raun valinu, enda
verður þá búið að kjósa um meiri-
hluta íúlltrúa á flokksþingunum.
Baráttan um útnefningu demó-
krataflokksins er fjarri því að vera
jafn spennandi og barátta repúblik-
ana. A1 Gore varaforseti siglir lygnan
sjó og hefur raunar haft sig nokkuð
hægan allt frá því að hann gerði út um
vonir Bill Bradleys um að sigra í
fyrstu forkosningunum í New
Hampshire. Bradley neitar að gefast
upp, en enginn spáir honum sigri á
„Super Tuesday". Hann vill þó gjam-
an ná að ýta aðeins við Gore áður en
hann játar sig sigraðan. Undanfama
daga hefur hann ferðast um Wash-
ingtonríki á vesturströndinni, þar
sem demókratar halda forkosningar
7. mars. Stuðningsmenn hans viður-
kenna, að John McCain hafi tekist að
ná athygli kjósenda sem frambjóða-
ndinn sem vill berjast gegn „kerfinu"
og þar af leiðandi telji þeir enga þörf
fyrir Bradley, jafnvel þótt í öðmm
flokki sé. McCain hefur reyndar
gengið svo vel að heilla til sín demó-
krata, að pistlahöfundar dagblaða
hafa séð ástæðu til að minna kjósend-
ur á, að McCain sé repúblikani og
stefnumál hans fari alls ekki saman
við pólitískar skoðanir þess fólks, sem
lætur þó heillast.
Tugir milljóna í auglýsingar
Auk þess að halda kosningafundi í
Washingtonríki hefur Bradley ákveð-
ið að sæta lagi og auglýsa stíft í fjöl-
mennustu ríkjunum, Kalifomíu og
New York. Gore hefur farið sér frem-
ur hægt í auglýsingum allt frá því að
hann sigraði léttilega í New
Hampshire. í hans herbúðum telja
menn stöðuna svo góða, að hann þurfi
ekki að auglýsa í sjónvarpi nema síð-
ustu dagana fyrir forkosningar, svona
rétt til að minna á sig. Þess vegna sé
nær að geyma auglýsingaféð þar til
síðar, þótt vissulega ætli Gore sér
mikinn meirihluta kjörmanna demó-
krata í Kalifomíu. Hann hefur ágæt-
an stuðning ílokkshollra demókrata
þar, sem annars staðar, meðal annars
ríkisstjórans Gray Davis.
Bradley hefur reynt að nýta sér
hvað Gore er rólegur í tíðinni og hóf
að birta sjónvarpsauglýsingar í Kali-
fomíu 11. febrúar, þar á meðal
auglýsingu þar sem körfuboltahetjan
Michael Jordan lýsir ágæti fram-
bjóðandans. í lok síðustu viku hafði
Bradley eytt 1 milljón dollara (um 73
milljónum króna) í auglýsingar í
hvoru ríkinu fyrir sig, Kaliforníu og
New York, en Gore hafði hins vegar
aðeins auglýst fyrir 300 þúsund doll-
ara (um 22 milljónir kr.) í New York
og 450 þúsund dollara í Kalifomíu
(um 33 milljónir kr.). Þessar tölur
eiga líklega eftir að tvöfaldast hjá
báðum frambjóðendum fram að kjör-
degi.
Til hægri og inn að miðju
Eftir forkosningar undanfarinna
vikna er fróðlegt að fylgjast með
breyttum áherslum frambjóðenda
repúblikana. Bush, sem leitaði mjög
til afla yst til hægri í Repúblikana-
flokknum þegar hann sigraði í Suður-
Karóhnu, keppist nú við að færa sig
aftur nær miðjunni. Hann er enn
gagnrýndur mjög fyiir að hafa þegið
boð frá Bob Jones-háskóla í Suður-
Karólínu, en skólinn missti opinber
fjárframlög vegna stefnu sinnar í
kynþáttamálum og enn í dag eru sam-
bönd nemenda af ólíkum kynþáttum
bönnuð innan skólans. Þá mun skól-
inn lítt hrifinn af kaþólsku, a.m.k. ef
marka má þau orð sem Bob Jones jr.,
sonur stofnanda skólans, lét eitt sinn
falla, um að páfinn væri And-Kristur.
Bush þykir gagnrýnin ómakleg, en
segir þó að eftir á að hyggja hefði
hann átt að nefna andstöðu sína við
stefnu skólans í ræðu sinni þar. Þau
léttvægu mistök heimili hins vegar
ekki McCain að ráðast að sér og efast
um heilindi sín. Hvað sem því líður er
Ijóst að þessi mistök geta orðið Bush
dýrkeypt, enda vandséð hvemig hann
ætlar að ná því takmarki sínu að
höfða til allra repúblikana á meðan
hann dettur æ ofan í æ í þá gryfju að
gera eins og hægri armurinn vill.
McCain, sem hefur náð að fylkja
demókrötum og óháðum kjósendum
að baki sér, reynir nú að höfða meira
til flokkssystkina sinna, þar á meðal
hægri armsins, enda þarf hann nauð-
synlega á stuðningi flokksbundinna
repúblikana að halda á næstunni.
Hann lýsir sjálfum sér sem íhalds-
manni í anda Reagans og vonast
greinilega til að sú lýsing hjálpi sér til
að vinna traust kjósenda í Kalifomíu,
þar sem Reagan var eitt sinn ríkis-
stjóri.
Hörð barátta Bush og McCain
veldur mörgum repúblikönum hugar-
angri. Bob Dole, sem bauð sig fram
gegn Bill Clinton fyrir fjómm ámm,
hefur hvatt þá til að fara sér hægt í
harkalegri gagnrýni hvor á annan, vel
minnugur þess að hann þurfti alla
sína kosningabaráttu að súpa seyðið
af hörðum árásum keppinautar síns
um útnefningu repúblikana, Steve
Forbes.
Sigurvegarinn ekki
endilega vinsælastur
I fjölmennasta ríkinu, Kalifomíu,
era forkosningamar með nokkuð sér-
stökum blæ. Þar geta allir kjósendur
gengið að kjörborði og valið þann
frambjóðanda sem þeim sýnist, þ.e.
repúblikanar era ekki bundir við að
kjósa Bush eða McCain, heldur geta
allt eins veitt Gore eða Bradley at-
kvæði sitt. Repúblikanar hafa hins
vegar þann háttinn á, að aðeins at-
kvæði flokksmanna gUda þegar talið
er hvor frambjóðendanna, Bush eða
McCain, fær kjörmenn ríkisins. Kjör-
mennimir skiptast heldur ekki hlut-
fallslega á milU frambjóðenda eftir at-
kvæðamagni eins og í mörgum öðram
ríkjum, heldur fær sigurvegarinn þá
alla í sinn hlut. Sú staða gæti því kom-
ið upp, að Bush fengi alla kjörmenn-
ina 162, enda stendur hann sterkar að
vígi meðal flokksmanna. I skoðana-
könnun, sem birt var sl. laugardag,
sögðust 48% repúblikana ætla að
kjósa Bush, en aðeins 28% McCain.
McCain gæti hins vegar fengið fleiri
atkvæði en Bush samtals í ríkinu,
með stuðningi óháðra kjósenda og
flokksbundinna demókrata. Hann
sigraði til dæmis í forkosningum í
Michigan í síðustu viku með stuðningi
óháðra og demókrata, eftir að Bush
hafði verið spáð þar sigri.
Ef niðurstöður forkosninganna
yrðu á þessa leið í Kaliforníu væri
McCain í þeirri einkennilegu stöðu að
vera álitlegri kostur í baráttunni við
Gore næsta haust, þar sem hann hefði
sýnt og sannað að hann gæti aflað
fylgis utan flokksins, en hins vegar
fjær því markmiði sínu að ná útnefn-
ingu, því Bush hefði kjörmennina á
bak við sig.
í forkosningum í New York, Conn-
ecticut og fleiri ríkjum 7. mars geta
aðeins flokksbundnir repúblikanar
kosið frambjóðanda, en í Ohio er mál-
um öðravísi háttað. Þar gæti McCain
leikið sama leikinn og í Michigan, því
allir kjósendur mega taka þátt í for-
kosningunum. Tveir þriðju hlutar
kjósenda í Ohio era ekki flokks-
bundnir og það er eina stóra ríkið, af
þeim sem halda forkosningar á „Sup-
er Tuesday", sem hefur þann háttinn
á. McCain hefur því eytt dijúgum
tíma í að sannfæra Ohiobúa um ágæti
sitt. Það þótti hins vegar lýsa stöðu
hans innan flokksins vel, að á ferðum
hans um ríkið var aðeins einn maður
úr flokksforastunni í för með honum,
öldungardeildarþingmaðurinn Mike
DeWine. Aðrir fylkja sér að baki
Bush.
Þvert á flokkslínur
A umræðufundi í Kaliforníuhá-
skóla í Davis sl. sunnudagskvöld
sagði Bob Woodward, blaðamaður
Washington Post, sem átti ásamt fé-
laga sínum Carl Bernstein mestan
þátt í að fletta ofan af Watergate-
hneykslinu, að frambjóðendum mætti
hæglega skipta í tvo hópa. Ekki eftir
flokkum, heldur eftir því hvort þeir
teldust stjómmálamenn sem vildu
viðhalda ríkjandi ástandi eða hvort
þeir boðuðu breytingar. Gore og
Bush væra í fyrmefnda hópnum,
Bradley og McCain í þeim síðari.
Woodward benti á, að á tímum upp-
sveiflu í efnahagslífinu ættu þeir
stjórnmálamenn oftast auðveldast
uppdi-áttai’ sem vildu sem minnstu
breyta. Hins vegar kæmu af og til upp
þær aðstæður, þegar fólk fylkti liði
þvert á allar ílokkslínur. Það hefði t.d.
gerst þegar andstaða reis við Víetn-
am-stríðið, einnig þegar Watergate-
málið kom upp á yfirborðið, Ross Per-
ot hefði náð upp slíkri stemmningu
árið 1992, þegar hann fékk 19% at-
kvæða í forsetakjöri, Colin Powell
hefði án efa getað gert það ef hann
hefði ákveðið að bjóða sig fram í kjölf-
ar Persaflóastríðsins og hugsanlega
hefði John McCain hitt á svipaða
óskastund. „Stjómmálaflokkar leika
eftir gömlu reglunum. Þeir era frem-
ur lokaðir, þeir þrífast á peningum og
þeir gæta ýmissa sérhagsmuna, sem
þarf ekki að vera neikvætt, enda geta
þeir hagsmunir verið af ýmsum toga.
Þeirra kerfi er þrautreynt og hingað
til hefur það virkað vel,“ sagði
Woodward. „En svo koma fram fram-
bjóðendur, sem boða húmanískara
viðhorf í ýmsum málum, þeir taka
ekki ákvarðanir í nafni flokkssam-
stöðu og þeir gæta þess að aðgangm-
að þeim sé auðveldur líkt og McCain
hefur augljóslega gert. Þetta er bæði
óvenjulegt og nútímalegt, en ég átta
mig ekki á hvaða þýðingu þetta hefur
í kosningabaráttunni nú. Stjómmála-
menn af þessu tagi hafa aldrei náð
verulegum árangri. Þeir hafa ekki
komist alla leið í forsetastólinn."
YOGASTÖÐ VESTURBÆJAR
I HÚSI SUNDLAUGAR SELTJARNARNESS
YOGA YOGA YOGA
Þriðjudaga og fimmtudaga ki. 10:30 og 12.05
Leiðbeinandi: ANNA BJÖRNSDÓTTIR, yogakennari
Innritun og upplýsingar f síma 561 0207
Bæjargil - Gbæ. - raðh.
Nýkomið glæsil., 186 fm, tvílyft raðh. auk 32 fm bílskúrs. Þrjú
rúmgóð svefnherbergi, sjónvarpsskáli, stofa, borðstofa o.fl.
Góður garður, möguleiki á sólskála. Fullbúin eign í sérflokki.
Áhv. Byggsj. ríkisins ca 5,2 millj. 68279.
Setbergsland - Hf. - einb.
Nýkomið glæsil., nýlegt, pallabyggt einb. m. innb. bílskúr (íbúð),
samtals ca 220 fm. Sólskáli, 4 svherb., arinn o.fl. Áhv. hagst. lán.
Verð 22 millj. 67652.
Suðurvangur - Hf. - 3ja.
Nýkomin mjög falleg ca 95 fm íbúð á þriðju hæð (efstu) í fjölbýli.
Sérþvherb. Svalir. Nýtt eldhús og parket. Áhv. hagst. lán ca
7 millj. Verð 9,5 millj.
Sléttahraun Hf. m. bflsk.
Nýkomin mjög falleg 3ja herb. 85 fm íbúð á 2. hæð í góðu fjölbýli
auk 24 fm bilsk. Rúmgóð svefnherbergi Suðursvalir. Áhv. hús-
bréf. Verð 9,3 millj. 38622.
Upplýsingar veitir fasteignasalan
Hraunhamar, Bæjarhrauni 10, sími 520 7500.