Morgunblaðið - 30.03.2000, Blaðsíða 46

46 FIMMTUDAGUR 30. MARS 2000
•w----------------------
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
ANNA
> ÁSGEIRSDÓTTIR
+ Anna Ásgeirs-
dóttir fæddist í
Reykjavík 17. ágúst
1906. Hún lést á
Landsspítalanum í
Fossvogi 22. mars
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Ingunn Ólafsdóttir,
f. 10. maí 1881 í Mýr-
arhúsum á Selljarn-
arnesi, d. 29. desem-
ber 1960 í
^eykjavík, og Ás-
geir Guðjón Gunn-
laugsson, kaupmað-
ur, f. 7. nóv. 1879 í
Reykjavík, d. 29. mars 1956 í
Reykjavík. Systkini Önnu eru:
Gunnlaugur, f. 31. júlí 1909, d. 26.
des. 1975, kaupmaður, kvæntur 9.
ágúst 1947 Valgerði Jónu Andrés-
Hver gengur þama eftir Austurstræti
og ilmar eins og vorsins blóm?
Með djarfan svip og ögn af yfírlæti
á ótrúlega rauðum skóm?
Það er eins og Jónas Ámason hafi
haft Önnu Ásgeirsdóttur fyrir aug-
lyn þegar hann orti þessar ljóðlínm-.
'rfö n var í það minnsta óumdeild
fröken Reykjavík, hnarreist og
glæsileg ung kona sem bar af öðrum.
Ungi maðurinn sem hún giftist, afi
Ingólfur, bíður hennar nú á bekkjun-
um við hljómskálann þar í efra, þar
sem þau hjónakorn hittast á ný eftir
fimm ára aðskilnað. Raunar vantaði
einn dag upp á að fimm árunum væri
náð, en amma var bráðlynd og henni
hefur líkast til leiðst biðin.
í minningu okkar verður Anna Ás-
geirsdóttir ávallt amma Anna, amma
áRánó.
"Á Ránargötunni bjuggu þau hjón-
in í fjöldamörg ár. Þar pössuðu þau
okkur bamabömin og spilltu með
sætabrauði sem amma var óhrædd
að senda afa eftir. Það er viðbúið að
þau sitji nú skýjum ofar, þar sem
amma kallar: Ingi, farðu út í búð!
Amma var stolt kona og skapmikil.
Hún gat látið hraustlega í sér heyra,
en var líka manna kátust þegar svo
bar undir. „Húddíhúddí" glumdi á
Ránargötunni þegar frú Anna fíflað-
ist með okkur smápeyjunum sem
fannst amma alveg stórskemmtileg.
Þó svo að aldurinn færðist yfir hélt
amma yfirbragðinu, var glæsileg og
sólbrún um leið og fyrstu geislamir
dóttur, f. 26. október
1919 á Eyrarbakka,
kaupmanni; Ólafur, f.
29. nóv. 1910, gjald-
keri, d. 2. nóv. 1990;
Ásgeir Ingi, f. 6. júní
1914, d. 7. júní 1914;
Margrét, f. 27. jan.
1920, húsmóðir, gift
Hersteini Pálssyni,
fyrrv. ritstjóra, 27.
jan. 1945, börn þeirra
eru Inga, f. 8. jan.
1947, og Páll, f. 22.
mars 1951.
Anna giftist 19.
október 1933 Ingólfi
Árnasyni, verslunarmanni, f. 24.
september 1907 á fsafirði, d. 23.
mars 1995 í Reykjavík. Foreldrar
hans voru Árni Gislason, fiskmats-
maður og bæjarfulltrúi á Isafirði,
náðu að smokra sér inn um glugg-
ann. Meira þurfti ekki til.
í Seljahlíð, þar sem þau afi dvöldu
síðustu árin, áttu þau góðar stundir
og nutu þau einstakrar natni starfs-
fólksins og er rétt að þakka fyrir þá
góðu umönnun sem þau hlutu bæði.
Okkur er minnisstætt að sjá þau
tvö þar uppfrá, eftir ríflega hálfrar
aldar hjónaband, tengd einhverjum
órjúfanlegum böndum sem við get-
um aðeins vonað að við höfum við
maka okkar á níræðisaldrinum. Sú
væntumþykja sem þau sýndu hvort
öðm er öfundsverð og ekki öllum gef-
in. Eins ólík og þau vora áttu þau
saman, sálir sem tengjast á einhvem
óskiljanlegan hátt og ná nú saman á
ný á himnum.
Það á við okkur alla, dóttur- og
sonarsynina, að við eram leiðir yfir
því að geta ekki fylgt ömmu Önnu
síðustu skrefin héma megin. En við
vitum líka að hún er fegin, því nú hef-
ur ferðalangurinn Anna afsökun til
að koma við á fjóram stöðum á
heimskringlunni til að kveðja okkur,
leggja lykkju á leið sína áður en hún
heldur á áfangastað þar sem afi bíður
hennar fagnandi.
Ingólfur Ásgeirsson,
Ámi Ólafur Ásgeirsson,
Ingólfur Bjarni Sigfús-
son, Ásgeir Sigfússon.
Mágkona mín, Anna Ásgeirsdótt-
ir, er látin. Að henni er mikill sjónar-
sviptir. Hún var mjög glæsileg kona
f. 14. maí 1868, d. 9. júlí 1952, og
Kristín Sigurðardóttir, f. 29. sept.
1867, d. 27. sept. 1953. Börn Önnu
og Ingólfs eru: 1) Ásgeir, f. 26. júlí
1934, viðskiptafræðingur, blaða-
maður og þýðandi. Synir hans og
Hafdísar Árnadóttur, íþrótta-
kennara, eru a) Ingólfur, f. 8. nóv.
1966, flugmaður; sonur hans og
Vigdísar Örnu Jónsdóttur er
Styrmir EIi, f. 10. febrúar 1996,
og b) Árni Ólafur, f. 16. apríl 1972,
nemi í kvikmyndagerð og leik-
stjórn í Kvikmyndaskólanum í
Lodz í Póllandi; 2) Ingunn Anna, f.
10. júlí 1943, þýðandi. Synir henn-
ar og Sigfúsar Bjarnasonar, inn-
kaupastjóra, eru Ingólfur Bjarni,
f. 7. febrúar 1975, nemi í alþjóða-
stjórnmálum og blaðamennsku
við Háskólann í Leipzig í Þýska-
landi, og Ásgeir, f. 28. sept. 1977,
nemi í ensku, bókmenntum og al-
þjóðasamskiptum við Pennsylvan-
íuháskóla í Fíladelfíu í Bandarikj-
unum.
Utförin hefur farið fram í kyrr-
þey að ósk hinnar látnu.
og hvar sem hún fór var eftir henni
tekið, enda var yfir henni mikil reisn.
Hún líktist mjög föður sínum, Ás-
geiri G. Gunnlaugssyni, kaupmanni,
var dökk yfirlitum og ólík systkinum
sínum að því leyti.
Anna gekk í Kvennaskólann í
Reykjavík eins og títt var um ungar
stúlkur í þá daga. Sú námsgrein, sem
hún hafði mestar mætur á, var landa-
fræði, fyrst og fremst í tengslum við
fjarlæg lönd og álfur enda gerði út-
þráin fljótt vart við sig hjá henni. Að
námi loknu fór hún því til enskunáms
í sumarskóla í Oxford þar sem hún
bjó á heimili prófessors nokkurs við
háskólann er tók erlendar náms-
meyjar til dvalar á heimili sínu. Það
lýsir Önnu vel að hún þoldi illa hvern-
ig farið var með vinnustúlkuna á
heimilinu. Nemendunum var bannað
að tala við stúlkuna og stúlkan var
meira að segja sett skör lægra en
heimilishundurinn því hún mátti ekki
einu sinni láta vel að hundinum.
Anna notaði því tækifærið á sunnu-
dögum, þegar heimilisfólkið var í
kirkju, til að ræða við stúlkuna og
fræðast um hennar hagi en þó fyrst
og fremst svo að stúlkunni fyndist
hún ekki vera alein í heiminum.
Aðra sögu hefur Margrét, kona
mín, sagt mér af systur sinni. Á
stríðsáranum fór Anna með Ásgeir
son sinn að Svignaskarði í Borgar-
firði til dvalar en algengt var að
mæður færa með ung börn sín upp í
sveit af ótta við loftárásir. Þá kom
þar ung kona á vagni með líkkistu.
Önnu var sagt að í kistunni væri
einkabarn konunnar sem væri
blásnauð. Anna hugsaði sig ekki um
tvisvar; hún fór inn á herbergi sitt og
sótti það sem hún átti eftir af pening-
um og gaf konunni. Þannig var Anna
fram á síðustu stundu. Hún vildi
veita og fyrir hana var sannarlega
sælla að gefa en þiggja.
Þótt Anna mætti ekkert aumt sjá,
var hún skapmikil og fljót að svara
fyrir sig ef svo bar undir og líktist að
þessu leyti föður sínum. En hún var
ekki langrækin og fyrirgaf auðveld-
lega þeim sem á hennar hlut gerðu.
Anna vann í verslun föður síns eft-
ir að hún útskrifaðist úr Kvennaskól-
anum og þar til hún giftist, ef undan
er skilin dvöl hennar í Englandi. Er
mér sagt af þeim sem til þekktu að
ungir menn hefðu vanið mjög komur
sínar í verslunina, þegar svo var
komið. Ekki beinlínis til að eiga þar
viðskipti heldur til að fá tækifæri til
að ræða við ungu stúlkuna. Var Önnu
þá ekki alltaf vel við að þrettán áram
yngri systir hennar, sem fannst að
það hlyti að vera hámark sælu að af-
greiða í verslun, væri að flækjast fyr-
ir. Hún bað hana því vinsamlegast að
fara að koma sér heim. Síðasta setn-
ingin var alltaf sú sama: „Varaðu þig
á bílunum." Bflar vora samt ekki
mjög margir á þessum árum.
Eg man það greinilega þegar ég sá
Önnu í fyrsta sinn. Það var sumarið
1934. Ég var staddur íýrir utan
slökkvistöðina í Reykjavík - þá
gömlu - við Tjarnargötuna og var að
rabba eitthvað við vini mína þar þeg-
ar við sáum hana koma gangandi
sunnan götunnar ásamt ungum
manni og óku þau barnavagni. Þótt
hún væri tíu áram eldri en við og
greinilega móðir, komumst við ekki
hjá því að veita henni athygli. En mig
granaði öldungis ekki að þetta ætti
eftir að verða mágkona mín.
Samband systranna Önnu og Mar-
grétar, konu minnar, var alltaf mjög
gott. Þá daga sem þær hittust ekki,
töluðu þær saman í síma. Þrettán ára
aldursmunurinn hvarf gersamlega á
þessum áram því að Anna og þau
hjón bæði kunnu ekki síður við sig í
hópi okkar kunningja en sinna og var
það gagnkvæmt. Aldrei leið það sum-
ar að þau byðu okkur ekki í bílferð út
fyrir bæinn á þeim áram er við áttum
ekki bfl.
Við hjónin áttum einnig ógleyman-
legar stundir með þeim Önnu og Ing-
ólfi erlendis. Skömmu eftir lok
heimsstyrjaldarinnar fluttist fjöl-
skyldan til Basel í Sviss þar sem Ing-
ólfur opnaði skrifstofu í sambandi við
sölu sjávarafurða. Þangað buðu þau
okkur til dvalar. Þau hjónin vissu að
ég átti tveggja mánaða starfsleyfi um
það leyti, sem var árið 1949. Það tók
okkur ekki langan tíma að þiggja svo
höfðinglegt boð enda gat ég nýtt tím-
ann til þess að skrifa um Sviss og
uppbygginguna í Mið-Evrópu eftir
stríðið. Enn skoðum við myndir og
rifjum upp þær gleðistundir sem við
áttum með þeim á ferðum okkar til
Lugano, Feneyja og Gardavatns en
Ingólfur notaði sumarleyfi sitt til
þess að vera með okkur þótt þau
væra §jálf búin að fara á þessa staði
áður. Ótaldar era þær borgir og nátt-
úraperlur innan Sviss sem þau sýndu
okkur. Ferðalaginu lukum við með
því að fara til Parísar og voram þar í
þrjá sólarhringa og þau hjónin
fylgdu okkur meira að segja þangað.
Þrátt fyrir hrifningu sína af útlönd-
um tárfelldi Anna þegar hún kvaddi
okkur, svo mjög langaði hana til þess
að koma með okkur til að hitta aftur
vini og kunningja á Islandi.
Að lokum er mér efst í huga þakk-
læti fyrir þá tryggð og vináttu sem
þau hjónin Anna og Ingólfur sýndu
okkur og fjölskyldu okkar og tek
undir orð Valgerðar, mágkonu Mar-
grétar, er hún sagði við hana
skömmu fyrir andlát Önnu: „Mikið
held ég að Ingólfur hlakki til að fá
Önnu til sín.“
Ásgeiri, Ingunni Önnu og fjöl-
skyldum þeirra sendum við okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Hersteinn Pálsson.
Móðursystir mín, Anna Ásgeirs-
dóttir, er látin í hárri elli. Glæsileg og
falleg kona, ekki aðeins á yngri áram,
heldur einnig hin síðari ár. Lát henn-
ar átti ef til vill ekki að koma á óvart í
ljósi aldurs en gerði það samt. Ein-
hvern veginn hafði ég búist við því að
hún næði hundrað ára aldri. Hún var
svo ákveðin í því að lifa þau tímamót
og viljastyrkur þessarar konu var
svo mikill að ég efaði ekki fyrr en
undir lokin að henni tækist það.
Anna var elst barna Ásgeirs Gunn-
laugssonar kaupmanns í Reykjavík
og Ingunnar Ólafsdóttur frá Mýrar-
húsum á Seltjarnarnesi. Á uppvaxt-
aráram naut hún tiltölulega góðs
efnahags foreldranna en hún átti eft-
ir að upplifa bæði skin og skúrir að
því leyti á langri ævi. Þó var eins og
hún efldist við hveija þraut og alltaf
stóð hún hnarreist eftir.
Þegar ég man fyrst eftir Önnu hef-
ur hún verið komin um fimmtugt.
Þetta mun hafa verið gamlárskvöld
og ættingjarnir vora saman komnir á
heimili Önnu og Ingólfs Árnasonar,
manns hennar, við Ægisíðuna. Þarna
vora böm þeirra, Ásgeir og Ingunn
Anna, sem í mínum huga var fullorð-
ið fólk. Þarna vora líka Ingunn amma
mín og Ólafur móðurbróðir og fleiri
ættingjar og vinir fjölskyldunnar.
Þótt minningin um þetta kvöld sé að
flestu leyti óljós stendur Anna mér
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum sem
hinn glæsilegi gestgjafi, falleg, lífs-
glöð og hlý. Þannig mun ég ávallt
minnast hennar.
Þrátt fyrir mikinn aldursmun
fannst mér Anna aldrei gömul. Það
gerði hve ung hún var í anda. Henni
fannst sjálfri aldrei að hún væri göm-
ul og á síðari áram hafði maður á til-
finningunni að henni fyndist aldur
sinn nánast óraunveralegur. Undir
niðri var hún svo miklu yngri. Þegar
hún fluttist í Seljahlíð fyrir allmörg-
um áram líkaði henni það illa til að
byrja með. Það átti ekki við hana að
vera innan um gamalt fólk. Hún átti
miklu fremur samleið með mun
yngra fólki.
Helstu einkenni Önnu vora rausn
hennar, reisn og stolt. Þegar vel ár-
aði hjá Önnu og Ingólfi fengum við
systurbörn hennar svo sannarlega að
njóta þess með þeim. Rausnarlegri
gjafir fékk enginn frá móðursystur.
Þegar illa áraði var það Önnu kvöl að
geta ekki veitt af sömu rausn og áð-
ur. Þá reyndi stundum á styrk henn-
ar. Það var áreiðanlega erfitt fyrir
svo stolta konu.
Ingólfur lést fyrir fimm árum.
Heilsa hans var slæm undir það síð-
asta og hann var hvfldinni feginn
enda sannfærður um að betra tæki
við hinum megin. Anna og Ingólfur
vora ákaflega samrýnd í lífinu.
Hjónaband þeirra stóð í meira en
sextíu ár. Nú era þau saman á ný.
Friður sé með þeim.
Páll Hersteinsson.
t
Elskulegur sonur minn, bróðir okkar, mágur og
dóttursonur,
STEINAR VILHJÁLMUR JÓHANNSSON,
lést mánudaginn 27. mars.
Hann verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni í
Reykjavík föstudaginn 31. mars kl. 10.30.
Sigríður Vilhjálmsdóttir,
Kristín María Kjartansdóttir, Ingólfur Hauksson,
Hannes Jóhannsson, Beth Marie Moore,
Kristín María Gísladóttir.
t
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir og amma,
KRISTÍN ÓLÖF ÓLAFSDÓTTIR,
Tangagötu 10,
(safirði,
sem lést á Fjórðungssjúkrahúsinu Isafirði
þriðjudaginn 21. mars, verður jarðsungin frá
ísafjarðarkirkju laugardaginn 1. apríl kl. 14.00.
Borgar Halldórsson,
Ólafur Kr. Borgarsson, Sigurrós Júlíusdóttir,
Svavar B. Borgarsson, Rannveig Guðjónsdóttir,
Elsa G. Borgarsdóttir, Helgi Sigurðsson,
Guðni B. Borgarsson,
Bergþóra K. Borgarsdóttir, Sig. Bjarki Guðbjartsson,
Ari Sigurjónsson, Freyja Bjamadóttir
og barnabörn.
t
Eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
ÁSTRÍÐUR JÓNSDÓTTIR,
áður til heimilis
á Byggðarenda 19,
Reykjavík,
sem lést á Hrafnistu, Reykjavík, fimmtudaginn
23. mars, verður jarðsungin frá Áskirkju föstu-
daginn 31. mars kl. 15.00.
Jón Sigurðsson,
Sigurður Jónsson, Brynja ingimundardóttir,
Pétur Jónsson, Ingibjörg Sigurðardóttir,
Sæunn Sigurðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
GUÐBRANDUR JÓN FRÍMANNSSON
fyrrv. slökkviliðsstjóri,
Grenihlíð 28,
Sauðárkróki,
sem lést á Vífilsstaðaspítala mánudaginn
20. mars sl„ verður jarðsunginn frá Sauðár-
krókskirkju laugardaginn 1. apríl kl. 15.00.
Hallfríður Rútsdóttir,
Frímann V. Guðbrandsson, Auður Valdimarsdóttir,
Margrét S. Guðbrandsdóttir, Stefán R. Gíslason,
Guðbrandur J. Guðbrandsson, Sigurlaug Vordís Eysteinsdóttir
og barnabörn.