Morgunblaðið - 24.05.2000, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Olíufélagið með 31% hlut í
Fiskiðjusamlagi Husavfkur
Stefna að góðu
samstarfí við
bæjarfélagið
í FLÖGGUNARTILKYNNINGU
sem borist hefur Verðbréfaþingi seg-
ir að Olíufélagið eigi orðið beint og
óbeint 31,67% hlut í Fiskiðjusamlagi
Húsavíkur.
Eins og fram hefur komið keypti
Ker ehf., eignarhaldsfélag Olíufé-
lagsins hf., alla hluti í Jökulvík ehf. af
Ljósuvík hf., en eina eign Jökulvíkur
er tæplega 21% eignarhlutur í Fisk-
iðjusamlagi Húsavíkur. Ker hefur
einnig keypt 3,2% hlut í Fiskiðjusam-
laginu og fyrir á Olíufélagið 7,49%
hlut.
Hluthafafundur verður haldinn í
Fiskiðjusamlaginu á næstu dögum.
Aðspurður um hvað gerist þar segir
Geir Magnússon, forstjóri Olíufé-
lagsins, að ljóst sé að stjórnarskipti
verði og Olíufélagið nái meirihluta í
nýrri stjórn. „Við munum reyna að
vinna þessi mál í góðu samstarfi við
bæjarfélagið sem áfram mun eiga að-
ild að stjóm félagsins. Verkefni ný-
kjörinnar stjórnar verður að ráða
forstjóra og halda síðan áfram
rekstri félagsins. Félagið hefur skil-
að góðum hagnaði eins og milliupp-
gjör hafa sýnt þrátt fyrir lægð í
rækjuvinnslu,“ segir Geir.
Fram að sölu Ljósavíkur á sínum
hlut í Fiskiðjusamlaginu höfðu bæj-
ai-stjóm Húsavíkur og Ljósavík ver-
ið í meirihlutasamstarfi í stjórn fé-
lagsins. „Olíufélagið stóð fyrir utan
þetta samstarf. Bæjarfélagið átti
forkaupsrétt að hlutum Jökulvíkur
og við tjáðum eigendum Ljósavíkur
frá áhuga okkar að kaupa þá hluti ef
ekki kæmi til að bærinn myndi nýta
þann rétt,“ segir Geir.
Um ástæður þess að Ker keypti
aukinn hlut í Fiskiðjusamlaginu seg-
ir hann að þarna hafi boðist tækifæri
til að brjóta reksturinn upp og breyta
með arðsemissjónarmið í huga.
Hækkuð ávöxtunarkrafa hefur
neikvæð áhrif á afkomu bankanna
Máli skiptir hvernig
húsbréfín eru
færð í bókhaldi
HÆKKANDI ávöxtunarkrafa hús-
bréfa hefur neikvæð áhrif á afkomu
bankanna, en þeir bankastjórnendur
sem Morgunblaðið hafði samband
við vora ekki fúsir til að tjá sig um
hvaða áhrif hækkunin hefði á af-
komu bankanna.
Húsbréfaeign bankanna er annars
vegar færð í svonefnda veltubók,
sem gerð er upp á markaðsvirði, og
hins vegar í fjárfestingarbók. Inn í
veltubók era færðar skammtímafjár-
festingar bankanna í verðbréfum,
þ.e. þau verðbréf sem þeir kaupa og
selja innan árs. Sá hluti verðbréfa-
eignar bankanna sem era langtíma-
eignir era hins vegar færðar í fjár-
festingarbókina. Með hækkun á
ávöxtunarkröfu húsbréfa hefur
markaðsvirði þeirra eigna sem færð-
ar era í veltubók því lækkað. Ljóst er
Biöndunartæki
Rafeindastýrt, snertifrítt
blöndunartæki. Hentar sérlega
vel fyrir matvælaiðnað, læknastofur,
veitingastaði o.fl. Einnig fyrir heimili.
Geberit - Svissnesk gæði
■HWThEbTTTVHÍ
Tcnsi
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Simi: 5641088 • Fax: 564 1089 • tengi.is
því að hækkandi ávöxtunarkrafa
húsbréfa hefur neikvæð áhrif á af-
komu bankanna.
Ekki fengust upplýsingar hjá
bönkunum um skiptingu eigna
þeirra milli hinna tveggja bóka og
ekki heldur hve mikið af húsbréfum
þeir eiga nú. Fram kom í samtölum
sem Morgunblaðið átti við banka-
stjórnendur að mjög strangar reglm-
gildi um upplýsingagjöf fyrirtækja á
Verðbréfaþingi íslands og að bönk-
unum sé ekki heimilt að birta tölur
um hluta af rekstri milli uppgjöra.
Þó kom fram í viðtölum að sumir
þeirra að minnsta kosti hafa bragðist
við með því að færa meira af skulda-
bréfaeignum í fjárfestingarbók.
Samkvæmt upplýsingum frá
Seðlabanka Islands var húsbréfa-
eign innlánsstofnana 28,7 milljarðar
króna á síðustu áramótum en hún
var komin í 32,5 milljarða í lok apríl
síðastliðinn.
0)
Nettoa^
ELDHÚS - BAÐ - FATASKÁPAR
Herseta ísraelshers í Líbanon hófst með innrás árið 1978
Varð sífellt
óvinsælli í Israel
Reuters
Fylgismenn Hizbollah hafa lagt hald á brynvagn sem SLA-liðar hafa
skilið eftir í S-Líbanon. Fólkið fagnar ákaft og veifar fána samtakanna.
Hernaðarumsvif
Israela í Suður-Líbanon
voru upphaflega
afleiðing af átökum
þeirra við PLO fyrir
meira en tuttugu árum.
MEÐ ákvörðun sinni um að draga
ísraelska herinn frá Líbanon, bindur
Ehud Barak, forsætisráðherra ísr-
aels, enda á áratugalanga hersetu
ísraela í landinu og uppfyllh' kosn-
ingaloforð sitt frá því á síðasta ári.
Hersetan hefur með árunum sífellt
prðið óvinsælli meðal almennings í
ísrael, eftir því sem fleiri synir þjóð-
arinnar hafa snúið heim frá Líbanon í
líkpokum. Ríkisstjómin hefur einnig
sannfærst um að eina leiðin til að
stöðva flugskeytaárásir Hizbollah-
skæraliða á þorp og bæi í norðurhluta
ísraels sé að draga herliðið til baka.
Árásir PLO
leiddu til innrásar
Meðal þess sem styrjaldir ísraela
við ai'abaríkin 1948 og 1967 höfðu í
för með sér var að u.þ.b. tvær milljón-
ir Palestínumanna urðu landflótta og
settust að í nágrannaríkjunum, þ.á m.
í Líbanon. Hinn mikli fjöldi flótta-
manna varð til þess að breyta póli-
tísku landslagi í Líbanon og raska
viðkvæmu jafnvægi milli ólíkra sam-
félags- og trúarhópa þar. Afleiðingin
varð langvinnt borgarstríð sem lauk
ekki formlega fyrr en árið 1991 og er
reyndar að sumra mati ekki að fullu
lokið enn.
Stöðugar árásir liðsmanna Frelsis-
samtaka Palestínumanna (PLO) suð-
ur yfir landamærin milli Líbanons og
ísraels ollu því að árið 1978 gerði
ísraelsher innrás í Líbanon. ísraelar
hunsuðu kröfur öryggisráðs Samein-
uðu þjóðanna, sbr. ályktun ráðsins
nr. 425, um að draga herlið sitt tafar-
laust til baka og næstu ár geisuðu
mjög hörð átök í landinu. Þau náðu
hámarki árið 1982 með umsátri Isr-
aela um höfuðborgina Beirút. PLO
hætti í kjölfarið stríðsrekstri gegn
Israelum en við hlutverki hreyfingar-
innar tóku ýmis önnur hryðjuverka-
samtök.
Fimmtán kílómetra
breitt belti
ísraelar lýstu því einhliða yfir árið
1985 að þeir hefðu myndað öryggis-
svæði í suðurhluta Líbanons til að
koma í veg fyrir árásir skæruliða á
norðurhluta Israels. Síðan þá hefur
herinn, ásamt bandamönnum ísraela
í Líbanon, átt í stöðugum átökum við
skæraliða sem kostað hafa mörg
mannslíf. Öryggissvæðið myndar um
15 kflómetra breitt belti frá landa-
mæram ísraels og er svæðið rúmlega
1.100 ferkflómetrar að stærð. I norð-
urhluta þess eru öflug virki og neðan-
jarðarbyrgi og þar hafa bandamenn
ísraela annast varðstöðu. Þeir kallast
Her Suður-Líbanons (SLA) og eru
liðsmenn hans á bilinu 2-3.000, flestir
kristnir. ísraelar hafa séð liðsmönn-
um SLA fyrir þjálfun og vopnum.
Þessum mönnum og fjölskyldum
þeirra hefur nú verið boðið hæli í
Israel en óljóst er hversu margir
þeirra munu þiggja það boð. Sumir
hafa gengið svo langt að kalla ákvörð-
un ísraelsku ríkisstjómarinnar svik
við SLA-hermennina og fjölskyldur
þeirra.
Eftir að PLO lét af vopnaðri bar-
áttu í Líbanon urðu Hizbollah-skæru-
liðasamtökin skæðasti andstæðingur
ísraelshers. Hizbollah eru samtök
shítamúslíma og hafa notið stuðnings
bæði Sýrlands en einkum þó Irans-
stjómar. A síðustu áram hefur mann-
fall i röðum Israela og SLA verið
mikið og það hefur vakið upp spurn-
ingar meðal almennings í Israel um
hvort hemámið sé réttlætanlegt.
ísraelar hafa átt erfitt með að verjast
skærahemaði og hnitmiðuðum árás-
um Hizbollah. Óbreyttir borgarar
hafa orðið fórnarlömb hefndarárása
ísraela gegnum árin það hefur einnig
bakað hernáminu óvinsældir, jafnt
innan sem utan ísraels.
Átti að vera hluti af
samningi við Sýrlendinga
Sigur Baraks í kosningunum síð-
astliðið vor var staðfesting þess að al-
menningur í Israel vildi kappkosta að
koma á friði við nágranna ríkisins.
Um 300.000 manns fögnuðu á kosn-
inganóttina sigrinum á torgi í mið-
borg Tel Aviv, þar sem Yitzhak Rab-
in, fyrrverandi forsætisráðhema, var
myrtur þremur og hálfu ári áður.
Fólkið fagnaði undir risastóram plak-
ötum af Rabin. Fyrir því þýddi sigur
Baraks að friðarviðleitni Rabins yrði
endurvakin.
Barak sagði að hann ætlaði sér að
draga herinn út úr Líbanon innan árs
frá því að hann tæki við embætti.
Hann kvaðst einnig vilja taka upp
DÓMSTÓLL í Houston í Texas
dæmdi mexíkóska fjöldamorðingjann
Angel Maturino Resendiz, ,jám-
brautamorðingjann“ svokallaða, til
dauða í fyn-adag. Hafði hann játað á
sig níu morð en var aðeins dæmdur
fyrir eitt þeirra.
Resendiz krafðist þess upphaflega
sjálfur, að hann yrði dæmdur til
dauða fyrir morðin þótt verjendur
hans mótmæltu því og héldu því fram,
að hann væri ekki heill á geði. Við
réttarhöldin nú hélt Resendiz því hins
vegar fram, að hann hefði verið
blekktur til að gefa sig fram við yfir-
friðarviðræður við Sýrlendinga að
nýju, en þær höfðu legið niðri síðan
1994. Vitað er að Barak hefði gjaman
kosið að semja við Sýrlendinga áður
en hann kallaði herinn heim frá Líb-
anon. Talið var að Sýrlendingar hefðu
einnig áhuga á að nota áhrif sín innan
Líbanon sem skiptimynt í samning-
um við Israela um helsta deiluefni
þjóðanna, Gólan-hæðir.
Auðsótt væri fyrir sýrlensk yfir-
völd að stöðva árásir Hizbollah, þar
sem vopn og vistir á leið til skæralið-
anna fara um flugvöllinn í Damaskus
og tugir þúsunda sýrlenskra her-
manna eru í Líbanon. Ekki er talið
útilokað að ísraelar hefðu getað fall-
ist á að skila Gólan-hæðum gegn því
m.a. að Sýrlendingar tryggðu frið á
landamæram ísraels til norðurs. En
eftir að líkur á friðarsamningi milli
ísraela og Sýrlendinga minnkuðu
fjarlægðist þessi lausn. Engar form-
legar samningaviðræður fara nú
fram milli Sýrlendinga en óformlegar
viðræður era enn sagðar í gangi. Allt
stefnir hins vegar í að ísraelskur her
verði á bak og burt frá Líbanon innan
fárra daga án þess að Sýrlendingar
komi þar nokkuð við sögu.
völdin. Hefði hann verið hjá systur
sinni í Mexíkó og hefði bandaríska
lögreglan samið um það við hana, að
hann kæmi yfir landamærin og þyrfti
þá ekki að óttast dauðarefsingu.
Resendiz var dæmdur fyrir að
myrða lækni, Claudiu Benton, en
henni var nauðgað og síðan stungin til
bana rétt fyrir jól 1998. Fyrsta morð-
ið framdi hann í ágúst 1997 en það var
ekki fyrr en tæpum tveimur áram
síðar, að það uppgötvaðist að morðin
voru flest framin nálægt lestartein-
um. Með lestunum flæktist Resendiz
um í leit sinni að fórnarlömbum.
„Járnbrautamorðingi“
dæmdur til dauða
Houston. AP.