Morgunblaðið - 11.06.2000, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ2000 21
LISTIR
Út frá ís og eldtónum
Verk Bandaríkjamannsins Marks Phillips
verða til umfjöllunar á fjórða tónskálda-
þinginu í Eldborg í Svartsengi við Grinda-
vík á þriðjudag kl. 17. Þorkell Sigurbjörns-
son tónskáld segir frá Phillips.
Mark Phillips Þorkell Sigurbjörns-
son
MARK Phillips er bandarískt tón-
skáld. Hann fæddist í Fíladelfíu og
stundaði nám við ýmsa vel þekkta
skóla, sem lauk með doktorsprófi frá
Háskólanum í Indiana. Nú er hann
prófessor við Tónlistardeild Háskól-
ans í Ohio. Hann hefur samið fjölda
tónverka og hafa sum þeirra unnið til
alþjóðlegra verðlauna, en önnur hafa
gert víðreist og verið flutt víða um
Evrópu, Bandaríkin og Japan.
Leiðir okkar lágu saman í Banda-
ríkjunum s.l. nóvember, þar sem við
ásamt fleirum áttum verk á tónleik-
um sem voru endurteknir nokkrum
sinnum, m.a. í Washington og New
York, undir yfirskriftinni „Sjóferðir“.
Fyrir þessa tónleikaröð hafði Mark
Phillips samið verk fyrir strengja-
sveit, sem hann kallaði „Eldur og ís“.
Um tilurð verksins sagði hann sjálfur
eitthvað á þá leið, að hann hefði tekið
því fegins hendi, þegar Guðmundur
Emilsson hefði spurt hann, hvort
hann væri ekki til í að semja strengja-
sveitarverk út frá einhverju norrænu
eða sérstaklega íslensku efni. En það
voru aðeins þau vandkvæði í hans
huga, að hann hafði aldrei komið til
Islands, né heldur verið sérlega vel að
sér í siglingum og landafundum nor-
rænna manna á miðöldum. (Hann
kannaðist að vísu mæta vel við Leif
Eiríksson).
Hann reyndi strax að lesa sér eitt-
hvað til, en tímafresturinn leyfði eng-
ar langar yfirlegur yfir sögu og landa-
fræði. Þá kom allt í einu upp í hugann
sú lýsing á íslandi, sem hann hafði oft
heyrt, að þetta væri land elds og ísa,
ogþar með gat hann hafist handa - út
frá ís og eld-tónum - og lokið verkinu
í tæka tíð. „Eldur og ís“ heitir það.
Hvað annað?
Mark Phillips virðist ekki í nokkr-
um vanda með að láta ímyndunaraflið
taka völdin og skálda í eyður. Hann
hafði til dæmis gert það eftirminni-
Þriðjudagur 13. júní.
Eldborg í Svartsengi, kl 17.
Námur 1987-2000. Tónskálda-
þing í IHahrauni (IV):
Frummælandi: Mark Phillips.
Heimsfrumflutningur nýrra hljóð-
rita og aðfaraorð tónskálds: Intrus-
us (1982), Summer Soft og Fire and
Ice, í flutningi Indiana University
Orchestra, Ohio University Cham-
ber Orchestra og Kammersvcitar
Baltnesku Fílharmóníunnar.
Grindavíkurkirkja. K120.
Hluti af Kristinitökuháti'ð í
Grindavík: Gospeltónleikar. Flyfj-
lega áður í tónverki, sem
hann kallar „Tyrannosaunas Rex“
(fyrir básúnu og segulband), og það
ber nafn með rentu. Þar eru hljóðin
ógnvekjandi og svo sannfærandi, að
endur nemendur Söngseturs Est-
herar Helgu Guðmundsdóttur.
Grindvíkingar sem skipa Brimkór-
inn bera uppi söngdagskrána, en
auk þeirra koma fleiri fram á veg-
um stjórnandans. Undirleikari:
Hreiðar Ingi Þorsf einsson.
Bláa lónið.Kl. 20.
Grameðlan, T. Rex, eftir Mark
Phillips fyrir básúnu og rafhljóð. I
verkinu er leitast við að líkja eftir
búkhljóðum eins voðalegasta villi-
dýrs jarðsögunnar! Básúnusnilling-
urinn og djassarinn Tony Baker
leikur.
engu er líkara en þetta
forsögulega skrímsh
sé á næstu grösum, og
Mark hafi þekkt það
náið eins og heimilis-
köttinn. En strengja-
sveitarverkið „Eldm-
og ís“ er af allt öðrum
toga. Það er líka hríf-
andi, en á gerólíkan
hátt.
Þetta er einn sam-
felldur þáttur, sem er
þrískiptur í: eld-ís-eld.
Þarna eru sterkar and-
stæður ískaldra og
brothættra tóna, ofan
jarðar eins og í jöklum,
gegn heitum og
kraumandi tónum, líkt og eldurinn í
iðrum jarðar. Andstæðurnar eru ekki
eingöngu í sjálfum tónunum og
hvernig þeir eru kallaðir fram, heldur
einnig í áferðinni, þar sem skiptast á
einleikshendingar og mismargar
raddir strengjasveitarinnar líkt og í
concerto grosso á fyrri öldum.
Við getum samt alveg eins hlustað
á tónana hans án útskýringa eða til-
vísana til einhvers „sem er utan tón-
listar“. En honum þykir greinilega
vænt um tilvísanir - ekki tilvitnanir.
Mai-k lofaði mér t.d. að heyra
strengjakvartett, sem hann kallar
Strengjakvartett nr. 2 - en með und-
irtitil: „Annar lævirkjakvartett".
Astæðurnar fyrir þeim undh-titli
voru tvíþættai'. Kvartettinn, sem
hann samdi fyrir kallaði sig
„Lævirkjakvartettinn", vegna samn-
efnds kvartetts Haydns, og hér var
hann að semja enn einn strengjakvar-
tettinn - er það ekki svipað þeirri til-
finningu að taka við Ólympíu-eldinum
í boðhlaupi aldanna.
Menning og náttúru-
auðæfi - Grindavík
Tékknesk
börn syngja
BARNAKÓR frá Rokycany í
Tékklandi er staddur hér á landi og
heldur tónleika í Kópavogskirkju á
miðvikudagskvöld kl. 20.30. í kóm-
um eru 35 ungmenni og stjómar
honum Alena Vimrová. Á efnis-
skránni em tékknesk og mið-
evrópsk lög.
Kórinn syngur einnig á undan
hádegisbænum í Dómkirkjunni mið-
vikudag kl. 11.30 og við messu í
Hallgrímskirkju 18. júní kl. 11.
Forn sleði
SLEÐINN á myndinni er talinn hafa
verið smíðaður sérstaklega fyrir
krýningu Katrínar miklu, en hann
er í hópi fjöldn gripa sem nú eru til
sýnis í Missouri-sögusafninu í St.
Louis. Sýningin sem hann tilheyrir
nefnist „Diddir fjársjóðir: Keisara-
veldi Rússa og hinn nýi heimur“. Uin
350 sjaldgæfa rússneska listmuni og
gripi er að finna á sýningunni.
SumarPLÚS
Flugsaeti á mamm
Dammörk
Billumd Gautaborg
19.450 24.9001
flugvallarskattar 3.540 kr. ekki innifaldir
Alicamte
25.400.
flugvallarskattar 2.740 kr. ekki innrfaldir flugvallarskattar 2.650 kr. ekki innifaldir
Tvofaldir

allar nanari upplýsingar fást hja sölu- og umboðsmönnum
frípumktar
Frípunktar gilda tvöfalt hjá Plúsferðum
í eftirtaldar ferðir í sumar:
Portúgal 4. júlí og 5. september.
Mallorca 28. júní og 30. ágúst.
Krít 26. júní.
Billund 1. júlí og 9. ágúst.
Má VISA þér á laegsta verðið?
Dammörk
Portúgal
27. júní
Krít
10. júlí
23.095 43.930L 41.490
Innifalið: Flug, bílaleigubíll í Aflokki í 1 viku
og allir flugvallarskattar.
M.v. að 2 fullorðnir og 2 börn 2ja-11 ára ferðist saman.
Ef2fullorðnir ferðast saman er verðið 30.640 kr*
6.000 afsláttur á mann 17. júní, 24. júní og 5. júlí.
Þú getur bókað á metimu
Innifalið er flug, gisting á Sol Doiro í 2 vikur, flugvallaskattar
og 10.000 kr. afsláttur fyrir Visa-korthafa.
M. v. að 2fullorðnirog2börn2ja-11 ára ferðist saman.
Ef 2 fullorðnir ferðast saman er verðið 57.780 kr*
10.000 kr. afsláttur á mann í brottför 27. júní.
álMM
Innifalið: Flug, gisting í 2 vikur á Dolphin, flugvallarskattar
og 10.000 kr. afsláttur fyrir Visa-korthafa.
M.v. að 2 fullorðnir og 2 börn 2ja-11 ára ferðist saman.
Ef2 fuilorðnirferðast saman er verðið 56.160 kr*
10.000 kr. afsláttur á mann í brottför 10. júlí
* Miðað er við að ferðin sé að fullu greidd með VISA.
Umboðsmenr Plúsferöa um allt lard
VISA
Akranes• S: 431 4884
Blönduós • S: 452 4168
Borgarnes • S: 437 1040
Da/vílr • S: 466 1405
ísafjörður • S: 456 5111
Sauöárkrókur • S: 453 6262/896 8477
Akureyri • S: 462 5000
Höfti»S: 478 1000
Egilsstaðir • S: 471 2000
Salfoss»S: 4821666
Vestmannaeyjar • S: 481 1450
Kcflavik- S: 421 1353
Grindavík* S: 426 8060
Faxafeni 5 • 108 Reykjavík • Sími 535 2100 • Fax 535 2110 *Netfang plusf@plusferdir.is • Veffang www.plusferdir.is
FERÐIR